PROUD/DIS/2003

Modul: Teori & Falsafah

Keusahawanan

Oleh: Prof. Madya Dr. Mohamed

Dahlan Ibrahim
 PROUD/DIS/2003

Kandungan Modul
• Mukadimah
• Memahami konsep usahawan dan keusahawanan
• Memahami perbezaan di antara usahawan dengan
peniaga, pelabur dan pencipta (inventor)
• Teori-teori keusahawanan
• Ciri-ciri keusahawanan
• Sumbangan keusahawanan kepada pembangunan
negara

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 2

 PROUD/DIS/2003

Definisi USAHAWAN
• Istilah usahawan dalam bahasa Inggeris ialah
“entrepreneur”.
• Istilah “entrepreneur” berasal daripada bahasa
Perancis “entreprendre” - Richard Cantillon
(1755).
– Memikul sesuatu tugas
– Berperanan seperti seorang Jeneral Perang
– “Business is like going to war”. A similar concept to
Tsun Sze’s “Art of War”
– Usahawan perlukan strategi untuk menang sama seperti
dalam peperangan

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 3

 PROUD/DIS/2003

Definisi USAHAWAN

• Di Idonesia, usahawan digelar sebagai…..

– “WIRA NIAGA”
• Kamus Dewan
– Pedagang
– Peniaga/Penjaja
– Pengusaha/Petani
– Usahawan (DEB 1970)

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 4

 PROUD/DIS/2003

Definisi USAHAWAN
• Di Terengganu, istilah usahawan disebut
dengan lebih tepat iaitu ……..
“ USAHAWANG”
• Usahawan ialah individu atau kumpulan
individu yang menubuhkan atau menerajui
perniagaan sendiri serta
mengembangkannya dari masa ke semasa
demi kemakmuran masyaratkat dan negara.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 5

 PROUD/DIS/2003

Jenis-Jenis USAHAWAN

• Usahawan tulen
• Usahawan korporat
• Usahawan tajaan
• Usahawan ikutan
• Usahawan gantung
• Usahawan bermusim

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 6

 PROUD/DIS/2003

Perbezaan antara Usahawan,

Peniaga, Pelabur & Pencipta

• Perbezaan dari segi:

– Pengambilan risiko
– Perkembangan perniagaan
• Peniaga mengambil risiko yang rendah, manakala
pelabur mengambil risiko yang tinggi.
• Pencipta pula langsung tidak menghiraukan risiko.
• Usahawan mengambil risiko yang terkira atau
risiko sederhana.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 7

 PROUD/DIS/2003

Perbezaan antara Usahawan,

Peniaga, Pelabur & Pencipta
• Peniaga lebih berminat untuk meneruskan
perniagaan dari hari ke hari kerana ia merupakan
pendapatan harian.
• Pelabur hanya berminat terhadap turun naik harga
saham yang dipegang.
• Pencipta mendapat kepuasan daripada ciptaannya.
Kekayaan bukan motif utama.
• Usahawan lebih menumpukan kepada pengukuhan
perniagaan sedia ada serta merancang untuk
mengembangkan perniagaan ke tahap yang lebih
besar dan mencabar.
15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 8
 PROUD/DIS/2003

Takrif KEUSAHAWANAN

• Keusahawanan ialah satu proses pewujudan

dan pengembangan perniagaan secara
berterusan yang menyumbang kepada
proses pembangunan ekonomi sesebuah
negara.
• Bidang keusahawanan adalah satu bidang
kerjaya yang profesyenal.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 9

 PROUD/DIS/2003

Teori KEUSAHAWANAN
• Dalam bidang pengajian keusahawanan, tidak
terdapat satu definisi usahawan yang konklusif
kerana sifatnya yang merentas disiplin - (multi-
disciplinary).
• Secara amnya, takrif usahawan boleh
dikelompokkan kepada empat kategori:
– Ekonomi
– Sosiologi
– Psikologi
– Pengurusan
15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 10
 PROUD/DIS/2003

Teori KEUSAHAWANAN
– Pertama: Perspektif Ekonomi
• Mentakrifkan usahawan melalui sumbangan dan peranan yang
dimainkan dalam pembangunan ekonomi. Contoh: pengagihan
sumber ekonomi yang efisyen, penyediaan peluang pekerjaan,
mencetuskan inovasi dll.
– Kedua: Perspektif Sosial
• Mentakrifkan usahawan sebagai satu generasi atau kelompok
masyarakat yang menjadikan keusahawanan sebagai satu
bidang kerjaya mandiri yang boleh mengubah status
kehidupan. Contoh: survival masyarakat pendatang Cina,
Indonesia dsbnya.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 11

 PROUD/DIS/2003

Teori KEUSAHAWANAN
– Ketiga: Perspektif Psikologi
• Mentakrifkan usahawan dengan melihat kepada gelagat
(behavior) serta ciri-ciri peribadi dan personaliti. Contoh: cara
pengambilan risiko, punca kawalan diri, kehendak terhadap
pencapaian, takut kepada kegagalan dsbnya.
– Keempat: Perspektif Pengurusan
• Mentakrifkan usahawan sebagai pengurus strategik di mana
peranan usahawan ialah untuk memastikan perniagaan
memperolehi keuntungan dan berkembang. Contoh: Alat-alat
pengurusan strategik digunakan untuk mencapai objektif
perniagaan.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 12

 PROUD/DIS/2003

Ciri-Ciri USAHAWAN
• Perspektif Ekonomi:
– Enterpriser (Adam Smith – 1776)
• Transform demand into supply
– Organizer (J.B. Say – 1803)
• Shift resources from area of low productivity to higher
productivity
– Prime Mover (John Stuart Mill – 1848)
• Fourth factor of production
– Value Adder (Carl Menger – 1871)
• Transform resources and gives added value

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 13

 PROUD/DIS/2003

Ciri-Ciri USAHAWAN

– Innovator (Schumpeter – 1934)

• The process of creative destruction
• Innovates a process or a product initially
• Innovates a new quality of product
• Opens up new source of raw material or factor of production
• Creates new industrial structure
– Arbitrager (Israel Kirzner - 1978)
• One who mediates between two parties and make money or
profit out of it.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 14

 PROUD/DIS/2003

Ciri-Ciri USAHAWAN
• Perspektif Sosiologi:
– Religious Provider (Max Weber - 1917)
• Menyediakan perkhidmatan kepada masayarakat
– City Builder (Ibn Khaldun)
• Usahawan adalah tonggak kepada kewujudan bandar
– Rebellious (Everett Hagen)
• Tidak suka diperintah
– Survivor (Davids - 1963)
• Bercita-cita tinggi untuk merubah nasib
• Berkehendakkan mandiri
• Bertanggungjawab

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 15

 PROUD/DIS/2003

Ciri-Ciri USAHAWAN
• Perspektif Psikologi:
– Need for achievement (McClelland 1951)
• Establish challenging goals
– Lower degree of fear of failure (Carland)
• Be responsible for whatever outcomes either good or bad
– Moderate risk takers (McClelland/Brockhaus)
• Take risk after careful preparation but not too extended
analysis which will result in “action paralysis)
– Internal locus of control (Rotter 1954)
• Exerts control in decision and action.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 16

 PROUD/DIS/2003

Ciri-Ciri USAHAWAN
• Perspektif Pengurusan:
– Delegator (H.G Evans 1957)
• Delegates the role of a manager but not the role of
an entrepreneur
– Innovative leader (Drucker)
• Improved style of leadership
– Strategist & Opportunist (Jones Evans)
• Manage resources strategically and to seize
opportunity

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 17

 PROUD/DIS/2003

The 10 D’s Entrepreneur

• Dream
– Entrepreneurs have a vision of what the future could be
like for themselves and their businesses. And, more
importantly, they have the ability to implement their
dreams.
• Decisiveness
– Entrepreneurs don’t procrastinate. They make decisions
swiftly. Their swiftness is a key factor in their success.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 18

 PROUD/DIS/2003

The 10 D Entrepreneur

• Doers
– Once they decide on a course of action. They
implement it as quickly as possible.
• Determination
– Entrepreneurs implement their ventures with
total commitment. They seldom give up, even
when confronted by obstacles that seem
insurmountable.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 19

 PROUD/DIS/2003

The 10 D Entrepreneur

• Destiny
– Entrepreneurs want to be in charge of their destiny
rather than dependent on circumstances and luck.

• Dedication
– Entrepreneurs are totally dedicated to their business.
They work tirelessly and long days and hard work are
not uncommon when an entrepreneur is striving to get a
business of the ground.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 20

 PROUD/DIS/2003

The 10 D Entrepreneur

• Devotion
– Entrepreneurs love what they do. It is that love that
sustains them when the going gets tough. And it is love
of their product or service that makes them so effective
at selling it.
• Details
– It is said that the devil resides in the details. That is
never more true than in starting and growing a
business. The entrepreneur must be on top of all critical
details.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 21

 PROUD/DIS/2003

The 10 D Entrepreneur

• Dollars
– Getting rich is not the prime motivator of
entrepreneurs. Money is more a measure of their
success. They assume that if they are successful they
will be rewarded.
• Distribute
– Entrepreneurs distribute the ownership and/or rewards
of their business with key individuals who are critical
to the success of the business.

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 22

 PROUD/DIS/2003

The Endless List of Characters

• Self-confident
• Enthusiastic
• Optimistic
• Can examine things impartially and objectively
• Constructively discontented
• Dynamic
• Have diverse interests
• Not self-satisfied and complacent
• Honest with themselves

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 23

 PROUD/DIS/2003

The Endless List of Characters

• Not afraid to ask questions that show ignorance
• Not afraid of making mistake and are moderate
risk takers
• Strive for perfection
• Flexible and can tolerate a high degree of
ambiguity
• Highly motivated
• Uncommonly persistent
• Constantly expand knowledge
15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 24
 PROUD/DIS/2003

The Endless List of Characters

• Ambitious and assertive

• Energetic and persistent
• Seeks and uses feedback
• Integrity and reliability
• Takes personal responsibility
• And so on and on…………….

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 25

 PROUD/DIS/2003

Motif Menjadi Usahawan

• Mencari rezeki/nafkah
• Ikut sunnah nabi
• Mencari kemewahan dan kekayaan
• Untuk menjadi terkenal/dihormati/berpengaruh
• Ingin menjadi “boss” kepada diri sendiri
• Inginkan kebebasan bekerja
• Menyahut seruan kerajaan
• Dan lain-lain……….
15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 26
 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Pendorong
• Faktor Tertarik
– Sebab keagamaan
• Rezeki yang banyak dalam perniagaan
• Ikut sunnah nabi & sahabat
– Psikologikal
• Tidak suka diperintah
• Kebebasan
– Kemewahan
• Menjadi kaya-raya
• Stail hidup yang “sophisticated”

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 27

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Pendorong
– Bekhidmat kepada masyarakat
• Tanggungjawab sosial
– Budaya keusahawanan
• Nilai keusahawanan
• Pewarisan
• Faktor Tertolak
– Kekecewaan (Frust)
• Mobiliti pekerjaan yang terbatas
• VSS dan “retrenchment”
• Ketidakpuasan

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 28

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Penghalang

• “Too much to lose”

– Terlalu memikirkan apa yang akan berlaku
kepada diri & keluarga sekiranya gagal
– Sikap takut kepada kegagalan yang tinggi
– Sangsi dengan keupayaan diri sendiri
– Terlalu mementingkan faktor jaminan

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 29

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Penghalang

• “Personal inadequacy”
– Saya terlalu tua atau terlalu muda atau kurang
pengalaman
– Terlalu membesarkan kekurangan dan
kelemahan diri sendiri.
– Menanggapi bahawa kegagalan perniagaan
membawa kesan yang terlalu besar

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 30

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Penghalang

• “Fear of Competition”
– Bagaimana saya boleh bersaing dengan mereka
yang telah lama berniaga
– Takut kepada bayang-bayang pesaing dan
dihantui perasaan bahawa produk atau
perkhidmatan yang ditawarkan lebih “inferior”
dari pesaing

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 31

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Penghalang

• “Lack of Capital”
– Terlalu membesarkan kekurangan modal untuk
memulakan perniagaan
– Tidak ada modal, tak boleh berniaga
– Membesarkan kepayahan untuk mendapatkan
pembiayaan

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 32

 PROUD/DIS/2003

Faktor-Faktor Penghalang

• “Lack of Opportunity”
– Terlalu membesarkan masalah mendapatkan
peluang
– Peluang perlu dicari
– Masalah kepada orang lain mungkin peluang
kepada kita
– Guna “lubang” untuk cari lubang (peluang)

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 33

 PROUD/DIS/2003

Kepentingan Keusahawanan
• Meningkatkan pendapatan negara
• Menawarkan peluang pekerjaan
• Mengoptimumkan penggunaan sumber
• Mengatasi masalah imbangan pembayaran negatif
• Satu strategi membasmi kemiskinan
• Mengawal inflasi dan memecah monopoli
• Meningkatkan kualiti kehidupan

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 34

 PROUD/DIS/2003

Kesimpulan
• Semua orang berpeluang dan boleh menjadi
usahawan yang berjaya
• Apa yang perlu ialah motivasi dalaman yang
tinggi, persediaan yang rapi dan niat yang betul
• Setiap cabaran ada ganjaran. “No sweat, no pain.
No pain no gain”
• Di mana ada kemahuan, di situ pasti ada jalan.
“When the going gets tough, the tough gets going”
• Akhir kata, tepuk dada tanya diri sendiri.
• Semoga menjadi usahawan yang berjaya

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 35

 PROUD/DIS/2003

15 DISEMBER 2003 Dr . Dahlan 36