LITERASI MAKLUMAT

oleh

PUAN SALIMAH BINTI KATI

GURU PUSAT SUMBER SEKOLAH
SK. KAULUAN TUARAN
DEFINISI LITERASI MAKLUMAT
DOYLE (1992)
 Satu kebolehan untuk mengakses, menilai dan menggunakan
maklumat daripada pelbagai sumber.

Bahagian Teknologi Pendidikan (2002)

 Keupayaan untuk mengakses dan menilai maklumat bagi
membuat pemilihan dan menyelesaikan permasalahan
secara efektif.

American Library Association (1989)

 Seseorang yang berliterasi maklumat adalah seseorang yang
boleh mengenalpasti bila maklumat diperlukan dan
mempunyai kebolehan untuk menentu, menilai dan
mengguna secara berkesan maklumat yang diperlukan.
DEFINISI – KONSEP

Keupayaan untuk;
 mengakses

 menilai dan

 mengguna

maklumat dari pelbagai sumber

Doyle,C(1994)
 1. Mengakses
 Mengenalpasti keperluan
 Bertanyakan soalan berhubung dengan
keperluan (1H 5W)
 Mengenalpasti sumber maklumat
 Menyediakan strategi pencarian
 Mengesan maklumat – cetak dan
‘technology-based’
 2. Menilai
 Memilih dan menilai maklumat
 Menentukan kewibawaan
 Menentukan ketepatan dan kesesuaian
 Mengenalpasti pandangan dan fakta
 Buang maklumat salah/mengelirukan
 Cipta idea bagi menggantikan
maklumat salah/kurang tepat
 3. Mengguna
 Mengurus maklumat untuk aplikasi praktikal
 Sepadukan maklumat baru dengan maklumat
sedia ada
 Aplikasi maklumat dalam pemikiran kritikal
dan penyelesaian masalah
 Komunikasi dan menggunakan maklumat
dengan berkesan
 Ciri-ciri seseorang yang
“Information-Literate”
1. Mengakses maklumat secara efisien
dan berkesan.
2. Menilai maklumat secara kritis dan
cekap.
3. Mengguna maklumat secara kreatif
dan berkesan.
Ciri-ciri seseorang yang
“Information-Literate”
4. Berusaha mendapatkan maklumat
berhubung dengan kepentingan
pribadi, akademik dan kerjaya.
5. Menghargai dan seronok dengan
bahan-bahan sastera dan penulisan
kreatif.
 III. Ciri-ciri seseorang yang
“Information-Literate”

6. Berusaha ke arah kecemerlangan

dalam mendapatkan maklumat dan
penjanaan ilmu.
7. Menyedari kepentingan maklumat
dalam masyarakat demokratik.
 Ciri-ciri seseorang yang
“Information-Literate”

8. Mengamalkan tingkahlaku yang baik

(etika) berhubung dengan maklumat
dan IT.
9. Mengambil bahagian secara berkesan
dalam kumpulan bagi mendapatkan
maklumat dan menjana ilmu.
Pelajar yang berjaya dalam ……

“information-rich and technology-based

world of today and tomorrow” adalah
pelajar-pelajar yang ada:

 Literasi Pembacaan – pembaca tekun dan

berkebolehan
 Literasi Teknologi

– pengguna alat-alat teknologi yang canggih

- pelajar yang terus belajar
Pelajar yang berjaya dalam….

“information-rich………..

 Literasi Maklumat
- pengurus maklumat
- pemikir yang kritis
- dapat berhubung dengan berkesan
- pengguna maklumat yang bertanggungjawab
Kemahiran Maklumat perlu untuk

- hidup dan bersaing dalam dunia dan ekonomi global

yang terlalu bergantung kepada maklumat

- belajar berdikari secara beransur-ansur untuk

menghayati konsep pendidikan seumur hidup

- Penyumbang kepada pencapaian negara –

K-Masyarakat dan K-Ekonomi
 APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

I. Kemahiran Perpustakaan
 Lokasi bahan
 Susunan buku, majalah, akhbar dll
 Bahagian buku, glosari, indeks dll
 Menggunakan bahan rujukan
 Membuat nota kaki dan bibliografi.
 APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?
II. Kemahiran Belajar
 Berfikir

 Membaca

 Mendengar

 Melihat

 Mencatatkan nota

 Mengorganisasikan dan menyampaikan

maklumat secara betul
 Membuat renungan dan rumusan
 APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

III. Kemahiran Komunikasi

 Bertanya
 Menemuramah
 Memberi pendapat
 Berbahas
 Memberikan ucapan
 Menyampaikan laporan
APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

VI. KEMAHIRAN ICT

 OPAC

 Enjin Pencari

 Boolean

 Power Point

 Laman Web

 News Letter

 Brosur
 APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

V. Kemahiran Hidup

 Mengurus masa
 Mengurus diri
 Berinteraksi dan etika
 Pembelajaran sepanjang hayat
 MODEL LITERASI MAKLUMAT
 1994 – The PLUS Model by Herring
 1995 – Stripling Thoughtful
Learning Style (7 langkah)
 1996 – Eisenberg and Berkowitz
“The Big Six Skills”
- mudah digunakan
- Paling popular
 ENAM KEMAHIRAN BESAR
1. MENENTUKAN
2. MENCARI
3. MEMILIH
4. MENGGUNAKAN/MENGURUSKAN
5. MENYAMPAIKAN
6. MENILAI KEMBALI
PELAJAR………
A. MENENTUKAN

 Apakah yang perlu saya ketahui dengan

secara tepat ?
 Apakah yang sudah saya tahu ?
 Apakah yang akan saya buat dengan
maklumat?
 PELAJAR…….
B. MENCARI
 Di mana saya boleh mendapat maklumat ?

C. MENGGUNA
 Apakah maklumat yang perlu saya ketahui ?

D. MENCATAT
 Apakah maklumat yang perlu saya catatkan ?

 Bagaimana mencatatnya ?
 PELAJAR……..
E . MELAPOR
 Apakah yang diperlukan untuk mendapat
maklumat secara sistematis dan
mempersembahkannya dengan baik ?

F. MENILAI
 Proses/ pembinaannya ?

 Hasil terakhir ?

 Puas hati ?
TERIMA KASIH