Anda di halaman 1dari 46

UNIDADE 9

A SEGUNDA GUERRA MUNDIAL


Borja Campos Seijo I.E.S Garca Barbn (Vern)
1. RELACINS DIPLOMTICAS NO PERODO
DE ENTREGUERRAS.
- Nas relacins internacionais no perodo de entreguerras (entre a I
e a II Guerra Mundial 1918-1939) podemos diferenciar tres etapas
ben distintas:
A) OS ANOS POSTERIORES IGM (1918-1924): dificultades
(consolidacin dos novos estados xurdidos coa paz, disputas fronteirizas
, problemas de minoras nacionais). Pero o asunto + conflictivo o
alemn 2 tipos de problemas:
+ Territoriais: a Repblica de Weimar non acepta as
fronteiras trazadas en Versalles: occidentais con Francia e Blxica, e
orientais con Polonia e Checoslovaquia.
+ Econmicos: os aliados fixan indemnizacins de guerra
exhorbitantes (132.000 millns de marcos/ouro) protestas
alemanas e atrasos nos pagos intransixencia dos aliados (postura
francesa: Alemaa pagar) ocupacin franco-belga da conca do Ruhr
folga dos mineiros como protesta resistencia pasiva do goberno
alemn (paga soldos de mineiros en folga a costa de emisin masiva de
papel moeda) hiperinflacin en Alemaa.
Reparacins de guerra que deben pagar os alemns tras
a Gran Guerra
Ocupacin francesa de
Ruhr
B) SEGUNDA METADE DOS ANOS VINTE (1924-1930): estabilizacin
relacins internacionais. 3 factores:

Acordos sobre pago de reparacins: posible polo cambio de
lderes en Francia e Alemaa Stresemann (Alemaa) e Briand
(Francia) entendemento e boas relacins 2 efectos:
a) Retirada francesa do Ruhr.
b) Plan Dawes (1924): novo plan para o pago das
reparacins de guerra gracias mediacin anglo-norteamericana
crditos americanos para relanzar a economa de Alemaa
pagos das reparacins compatibles coa recuperacin econmica de
Alemaa.
A Gran Depresin nos trinta terminou anulando os pagamentos
na Conferencia de Lausana (1932).

Acordos de Locarno (1925): xuntanza en Locarno (Suza) de
Alemania, Francia, GB, Italia, Blxica, Polonia e Checoslovaquia
aceptacin das fronteiras occidentais do Tratado de
Versalles, pero non das orientais que garante Francia con
alianzas con Polonia e Checoslovaquia.

Pacto Locarno (1925)
- O Esptito de Locarno: muda revanchismo hacia o Tratado de
Versalles por un sistema de seguridade colectiva (1925/1930) 2
efectos positivos:
Sociedade de Nacins regula as relacins internacionais e
incrementa membros ingreso de Alemaa en 1926.
Pacto Briand-Kellogg (1928), iniciativa de Francia e EEUU
renuncia guerra e reduccin dos exrcitos adhesin de case
todos os estados.
C) DCADA DOS TRINTA (1930-1939):
- Na dcada dos 30 fracasa a poltica
de seguridade colectiva ata
estoupar na II Guerra Mundial.

- A crise de 1929 e a Grande Depresin
deterioran a situacin debido a:
Gran Depresin adopcin
proteccionismo e autarqua
illamento das nacins interrupcin
relacins receos e roces entre
estados rearme das potencias.

Ascenso dos fascismos ao poder
ultranacionalismo agresivo
ameaza militar e uso da forza
invasins e agresins a outros pases
(Etiopa por Italia Manchuria por
Xapn) abandono das institucin
polas potencias fascistas (Conferencias
de desarme e Sociedade de Nacins)
desestabilizacin relacins
internacionais.
Portada dunha revista britnica na
que satirizan as ambicins
territoriais dos fascismos
INVASIN ITALIANA DE ETIOPA (1936)
- Incapacidade da Sociedade de Nacins (abandono no 33 de
Alemaa e Xapn, no 36 de Italia) e actitude dbil das
democracias novas alianzas que arruinan seguridade
colectiva de Locarno viraxes hacia a guerra:

e Viraxe francesa: ruptura de Francia con Alemaa no 33 a raz
do revisionismo de Versalles por Hitler alianza con GB e Italia
(Stresa, 1935) e pacto franco-sovitico.
e Viraxe britnica: invasin italiana de Etiopa ameaza
estratxica para GB GB forza sancins internacionais sobre Italia
ruptura entre GB e Italia en 1936.
e Viraxe italiana: sancionada Italia achgase a Alemaa no 36
(comparten ideoloxa) participacin das das potencias na Guerra
Civil espaola (1936-1939) apoiando a Franco Pacto de aceiro
(Alemaa e Italia, 1939) ruptura con Francia.
e Viraxe alemana: pacto de non agresin xermano/sovitico
(1939) Hitler e Stalin acordan o reparto de Polonia Hitler tenta
evitar guerra inminente en 2 frontes (por agora).


Reunin de Franco con Mussolini (arriba) e Hitler
(abaixo)
Caricaturas do Pacto xermano-sovitico
(1939)
2. CAUSAS E INICIO DA SEGUNDA GUERRA
MUNDIAL.
- 2 causas inmediatas da guerra:
A) EXPANSIONISMO XAPONS:
- Nos anos 30 Xapn = rxime imperial, autoritario e
militarista busca de territorios (materias primas,
mercados e alivio demogrfico) poltica
expansionista no Pacfico e Extremo Oriente
fases:
Invasin de Manchuria (1932) e creacin
estado satlite xapons de Manchukuo sancins
da Sociedade de Nacins abandono da
Sociedade por Xapn en 1933.
Alianza de Xapn con Alemaa e despois
con Italia (1936) forzas do Eixe (Eixe Berln-
Tokio-Roma).
Invasin de China (1937), desde Manchuria
inicio da guerra en Asia dous anos antes que en
Europa. (Xapn vs China)
Ocupacin da Indochina Francesa (1940).
Ataque a EEUU (Pearl Harbour, Hawai,
1941): o seu gran rival no Pacfico entrada de
EEUU na guerra inicio da guerra no Pacfico,
Caricatura sobre o militarismo xapons nos anos
trinta
Invasin de Manchuria
(arriba)
Ataque a Pearl Harbor
(abaixo)
B) EXPANSIONISMO ALEMN:
- En Europa, as transgresins alemanas aplicadas gradualmente por
Hitler conducen II GM:
e Primeiras medidas (1933/1936): obxectivo recuperar rango
de potencia para Alemaa racha con clasulas de Versalles
considerndolo inxusto rearme alemn:
- Abandono Sociedade de Nacins (1933).
- Servizo militar obrigatorio (1935).
- Remilitarizacin de Renania (Prohibida no Tratado de
Versalles) (1936).

e Intervencin na Guerra Civil Espaola (1936): apoio
econmico, militar con homes e armas ao bando rebelde de Franco
experimenta armas e tcticas propias da guerra total
(bombardeo de Gernika).
- Mentres Alemaa e Italia apoian a Franco, as democracias
occidentais (Francia e GB) deciden a non intervencin (por medo
guerra europea) s a URSS e Brigadas Internacionais
(voluntarios de esquerda ao marxe dos seus gobernos) apoian ao
goberno legal da II Repblica espaola.
e Anexin de Austria (Anschluss)
(1938), por Alemaa, prohibida por
Versalles, xustificada polo dereito de
incorporacin ao Reich de toda a
poboacin alemana.

e Desmembramento de
Checoslovaquia: pola reivindicacin
alemana dos Sudetes = rexin checa
habitada por 3 millns de alemns
Conferencia de Munich (out 1938)
Francia e GB ceden ante Hitler para
salvar a paz Hitler ocupa os
Sudetes, pero en 1939 d un paso +
ocupa toda Checoslovaquia
desmembracin divisin en 2:
Bohemia e Moravia
(Chequia) = protectorado
alemn.
Eslovaquia = novo estado
independente, sometido ao III
Reich

e Invasin de Polonia (setembro 1939): Alemaa esixe devolucin
de territorios perdidos en Versalles (Dantzig e corredor polaco)
negativa polaca invasin de Polonia (repartida coa URSS polo
pacto xermano-sovitico) democracias por fin plantan cara
Francia e GB declaran a guerra a Alemaa inicio II
Guerra Mundial.
- 3 etapas principais:
A) TRIUNFOS DO EIXE (1939-1941).
- Alemaa guerra lstrego
(blitzkrieg) = rpidez de movementos
de divisins acoirazadas (panzers =
tanques alemns) e de aviacin
ocupacin nazi de case toda Europa
entre 1939 e 41. Fases:
Ocupacin de Polonia (sept 1939):
ofensiva lstrego alemana dende o oeste
e invasin sovitica dende o leste
reparto de Polonia Francia e GB
declaran guerra a Alemaa.

Invasin de Dinamarca e Noruega
(primavera de 1940): conquistadas con
rpidez por Alemaa como base de
ataques areos a GB.

3. DESENVOLVEMENTO DA SEGUNDA
GUERRA MUNDIAL.
Ocupacin de Francia (maio 1940): guerra lstrego a travs de
Holanda e Blxica (48 horas) ataque a Francia por rexin de rdenas
cada de toda Francia (entrada dos nazis en Pars en xuo)
entrada de Italia na guerra (ao lado de Alemaa) e divisin de
Francia en 2 partes:
+ Norte ocupado directamente polos nazis.
+ Sur: creacin dun estado ttere francs de tipo fascista,
colaboracionista cos nazis, dirixido polo mariscal Ptain (capital:
Vichy).
Batalla de Inglaterra: no vern de 1940 s Gran Bretaa aguanta
contra o fascismo batalla de Inglaterra = ataques ereos alemns
combates areos e bombardeos Gran Bretaa resiste.
Ataques italianos na zona do Mediterrneo: Obxectivo de
Mussolini = Grecia e Exipto para construir un imperio e romper
comunicacins entre GB e India (Canle de Suez) fracaso italiano
Alemaa ten que socorrer a Italia 2 operacins:
1. Apoio en Exipto a tropas italianas envo de Afrika Korps
(Exercito alemn para o norte de frica, dirixido por mariscal Rommel
) guerra no deserto victorias alemanas sobre britnicos.
2. Ocupacin nazi de Grecia e Iugoslavia desmembracin
de Iugoslavia creacin dun estado fascista en Croacia.
Bombardeos alemns en
Londres
Batalla de Inglaterra
Afrika Korps, dirixida
polo xeneral Rommel
B) CAMBIO DE SIGNO NA GUERRA (1941-1942).
- En 1941 inciase un cambio de signo na guerra extensin do conflicto a
escala planetaria.
e Invasin da URSS (Operacin Barbarroja) (xuo de 1941):
obxectivos: destrucin rxime bolxevique e obtencin de materias primas e
petrleo 3 direccins: N (hacia Leningrado), centro (Moscova) e Sur
(Ucrana e Cacaso = campos petrolferos) dificultades loxsticas
(distancias enormes, tctica de terra queimada dos soviticos) e climticas
(inverno ruso) Stalin non capitula enormes perdas humanas.

e Ataque xapons a EEUU (Pearl Harbor, Hawai, decembro de
1941): EEUU entra en guerra verdadeira guerra mundial = unin
de 3 guerras (europea, norte de frica e Pacfico) con 2 bandos
enfrontados:
Aliados: GB, EEUU e URSS.
Eixe: Alemaa, Italia e Xapn.
e Ofensivas xaponesas no Pacfico (1 1942): invasin de
Filipinas, Indonesia, Birmania
C) A VICTORIA DOS ALIADOS (1942-45).
- 1942:
a) Lmite da expansin alemana en Rusia e frica primeiras
derrotas do eixe (outono 1942)
URSS: Resistencia e derrota alemana fronte aos soviticos
en Stalingrado (febreiro 1943) = 1 derrota alemana.
Norte de frica: contraofensiva aliada en El Alamein
(Exipto) As tropas britnicas (xeneral Montgomery) conquista
Libia.
b) Mximo avance xapons freado na India por britnicos e no
Pacfico (Illas Midway/Guadalcanal) por EEUU.
GUERRA EN EUROPA:
BATALLA DE STALINGRADO
(finais 1942- inicios 1943)
GUERRA NO PACFICO
GUADALCANAL/MIDWAY
vern 1942-inicios 1943
GUERRA NO NORTE DE FRICA
O ALAMEIN
octubre- novembro 1942

- 1943:
a) Desembarco aliado en frica rendicin Afrika
Korps o Eixe perde control do Mediterrneo Italia = vulnerable.
b) Desembarco en Sicilia (Italia) caos en Italia
destitucin de Mussolini rendcin de Italia reaccin alemana
Alemania ocupa Italia Hitler restablece a Mussolini Repblica
italiana de Sal.
c) Ofensiva de EEUU no Pacfico Sur inicio refluxo
xapons.
- 1944:
a) Ofensiva rusa: liberacin URSS e
entra en Polonia e Balcns.
b) Desembarco aliado en Normanda
(Francia) hacia Pars Alemania
combate en tres frontes.
c) Ofensiva EEUU no Pacifico central
(Marianas, Filipinas).
- Finais 1944- 1945.
a) Derrota alemana ante avance
simultneo desde leste (soviticos),
oeste e sur (franceses, britnicos,
estadounidenses)
e Oeste: fracaso
contraofensiva alemana nas rdenas
aliados entran en Alemaa polo
Rhin.
e Sur: lento avance aliado en
Italia detencin e execucin de
Mussolini polos partisanos (abril
1945).
e Leste: Exrcito Vermello
entra en Berln (abril) suicidio de
Hitler e rendicin de Alemaa (8
maio 1945).


b) Avance de EEUU no Pacfico reconquista de Birmania e conquista
illas xaponesas (Iwo Jima, Okinawa) para forzar rendicin
xaponesa bombas atmicas en Hirohisma e Nagasaki (agosto
1945) rendicin incondicional de Xapn final II GM.
3. CONSECUENCIAS DA GUERRA E
ORGANIZACIN DA VICTORIA ALIADA
3.1 CONSECUENCIAS DA GUERRA
(DEMOGRFICAS, SOCIAIS E
ECONMICAS).
- As novas formas de guerra (guerra
total: bombardeos e armas mis
mortferas) explican a terrible
mortandade: 60 millns de mortos (30
millns civs, 1,5 en bombardeos
aliados e do eixe), 35 millns de
feridos, 10 millns asasinados nos
campos de concentracin nazi (6
millns de xudeus).
- Guerra e final conflicto
desprazamentos de millns de
persoas, por liberacin de prisioneiros
e de traballadores forzosos que
voltaban aos seus pases, pola
modificacin das fronteiras tras o
conflicto 30 millns de desprazados
en Europa (sobre todo en Europa
central e oriental) e 7 millns de
repatriados xaponeses desde Corea e
Manchuria ao arquiplago xapons.

Guerra crmenes contra a
humanidade eliminacin fsica dos
vencidos e holocausto (exterminio) de
determinadas razas (xudeus, xitanos):
Como?: reclusin en guetos
(barrios cerrados de cidades) e logo en
campos de concentracin de millns
de persoas explotacin
(escravitude) e exterminio (Auschwitz,
Treblinka, Mauthausen, Dachau)
20 millns de prisioneiros 10
millns de mortos por fame,
escravitude e cmaras de gas
Para que? Traballo escravo
para empresas e aproveitamento
econmico dos cadveres.
Quenes? Opositores pol
(comunistas, socialistas,),
homosexuais, enfermos, razas
inferiores (xudeus, eslavos, xitanos).
Desenrolo da guerra precipita
o exterminio dos xudeus solucin
final = exterminio industrial en
cmaras de gas e fornos crematorios.
- Trala guerra os aliados xulgan aos
criminais nazis Xuzos de
Nuremberg = 1 proceso internacional
por crimes de guerra, pero moitos
dirixentes nazis desaparecen en
Espaa e Latinoamrica.
- A ocupacin nazi e xaponesa guerra civil nos territorios ocupados entre:
Colaboracionistas: lderes e rximes fascistas (Petain en Francia, utaschi en
Croacia).
Resistencia: antifascistas e comunistas maquis e partisanos (Francia,
Italia, Iugoslavia) loita guerrilleira e sabotaxe contra intereses dos ocupantes.
- Guerra gran impacto ec nos escenarios blicos (Europa, Norte frica e
Asia/Pacfico
e industrias e campos destruidos e sobreexplotados + capacidade
productiva.
e vas de comunicacin (estradas e ferrocarrs) e cidades enteiras arrasadas.
- Pola contra, os pases que quedaran ao marxe da contenda ou onde non houbo
combates, como Canad, Australia, Suecia e sobre todo EEUU q riqueza,
acadando EEUU unha posicin hexemnica na ec mundial crditos para a
reconstrucin europea (Plan Marshall).
3.2 ORGANIZACIN DA PAZ ALIADA.
- A organizacin da paz aliada foi tratada nunha serie de conferencias entre os aliados que tiveron
lugar desde o ano 1941. As + importantes foron as impulsadas polos tres grandes (USA, URSS e
GB) desde 1943:
Conferencia de Tehern (Irn) (1943): establcese principio de rendicin incondicional
de Alemaa.

Conferencia de Ialta (URSS) (feb 1945): reuniu a Roosevelt (Presidente EEUU),
Churchill (Premier britnico) e Stalin (lider URSS) acordos:
a) Desnazificacin e particin de Alemaa, e
incorporacin de Francia no reparto.
b) Trazado novas fronteiras, do oriente alemn, Polonia
e URSS.
c) Proposta de creacin dun novo organismo de cooperacin
internacional para garantir paz mundial ONU.

Conferencia de Postdam (Alemaa) (xullo-agosto 1945): reuniu a
Truman (EEUU), Stalin (URSS) e Attlee (GB) = ltima reunin entre os 3
grandes (por inicio tensins entre EEUU-URSS) acordos:
a) Alemaa mantera a sa unidade pero baixo o control dos 4 aliados
(GB, USA, URSS, Fra) en 4 zonas de ocupacin.
b) Berln, na zona sovitica, dividirase tamn en 4 zonas de
ocupacin.
c) Confirmacin fronteiras polacas.
3.3 A ONU.
- Constituida na Conferencia de San
Francisco (abril-xuo 1945), a ONU
(Organizacin das Nacins Unidas),
continua a idea da anterior Sociedade
das Nacins = institucin internacional
para acadar a paz e a seguridade
mundial.
- ONU principios:
Paz e seguridade colectiva
resolucin de conflictos sen ameaza nen
uso da forza.
Igualdade de dereitos e libre
determinacin dos pobos
anticolonialismo.
Cooperacin internacional en todos
os mbitos (sade, educacin,
infancia) axencias especializadas.
Dereitos e liberdades individuais
Declaracin Universal dos Dereitos
Humanos (1948) liberdade,
igualdade, non discriminacin


- Estructura da ONU:
Asamblea Xeral: rene a todos os
membros, unha vez ao ano na se
(Nova York) aproba resolucins,
decide admisins e expulsins de
pases membros, elabora presuposto
da organizacin.
Consello de Seguridade: rgano
permanente e verdadeiro centro de
poder da ONU decide sancins,
intervencins... Constituido polos 5
aliados vencedores da guerra (USA,
URSS, GB, Francia e China) =
membros permanentes con voz, voto e
veto (posibilidade de anular
resolucins) e 10 estados membros
temporais (anualmente) e rotatorios
con voz e voto hexemona dos
grandes.
Secretario Xeral: mximo
representante e coordinador da
organizacin elexido pola Asamblea
por mandatos de 5 anos.
Outros rganos: Tribunal
Internacional de Xustiza de A Haia
(Holanda) e OIT (Oficina Internacional
dos Traballadores). Axencias: UNICEF
(infancia), OMS (sade), FAO
(alimentacin), FMI (finanzas)
- Balance da sa labor:
a) Non ten poder real para evitar guerras e tensins, pero palia os seus estragos
axuda a refuxiados e poboacin civil, accins humanitarias ante guerras e
desastres.
b) Hexemona dos grandes (veto) = anacrnica paraliza decisins cando
estn en xogo intereses dos poderosos necesidade de democratizacin da
ONU = problema pendente.
c) Contribucins importantes: promoveu descolonizacin (anos 50 e 60), da
presencia internacional ao Terceiro Mundo, e fomenta foros de debate e
cooperacin

Misins de paz da ONU Membros Consello Seguridade (2007)

Anda mungkin juga menyukai