TREGU FINANCIAR- paraqet vendin ku takohen oferta dhe krkesa pr aktiv financiar.

Transaksionet e para jan paraqitur para 2000 vjetve. (Perandoria Romake) Shek. XIII dhe XIV - familja MEDIQI Firence- tepricat I shkmbente n Franc dhe Angli Shek. XV XVI u krijuan bursat e para sipas familjes belge VANDER BURS. Pra, fundi i shek. XIV dhe XV lindn nevojat e para pr obligacione dhe aksione. Fuqi industriale dhe financiare jan: SHBA, Japonia, Europa Perndimore

MSc. ALBAN ELSHANI

1.

2.
3.

Karakteristikat kryesore t tregjeve financiare bashkkohore jan:. Ndrkombtarizimi dhe globalizimi I tregjeve financiare Lindja dhe zhvillimi I inovacioneve financiare Trendet derregulluese

MSc. ALBAN ELSHANI

a) b)

c)

Eliminimi i t gjith kufijve dhe sendrtimi i mjeteve t ndrlidhura ndrkombtare Faktort relevant jan: Derregullimi dhe liberalizimi i tregut dhe aktivitetet e pjesmarrsve n treg Zhvillimi tekniko-teknologjik i cili mundson nj monitoring dhe nj kontroll m t leht dhe t efektshm Shtimi i nivelit institucional t tregut ndrkombtar, kjo nnkupton shtimin permanent t investitorve institucional me transaksionet financiare
MSc. ALBAN ELSHANI 3

a)

b)

Sipas STEFEN ROS dallohen dy grupe t inovacioneve: Produktet e reja financiare (aktivi financiar dhe letrat derivative) Strategjit dinamike t tregtimit t emisionit primar t ktyre produkteve financiare

MSc. ALBAN ELSHANI

Sipas autorit VAN HORN- inovacionet financiare definohen si produkte dhe procese t reja t cilat i bjn tregjet m efiente, n kuptimin operacional.

MSc. ALBAN ELSHANI

 a)

b)

c)
d) e)

Ndr inovacionet m t rndsishme financiare jan: OPCIONET q involvojn t drejtn pr t bler gjsende, shrbime ose letra me vler n t ardhmen; blersi i opcioneve paguan taks pr kt t drejt KONTRATAT FJUERS q involvojn t drejtat nga kontratat e blerjes ose shitjes s produkteve ose instrumenteve financiare me mime t paracaktuara SVOP aranzhmanet TRAMP OBLIGACIONET me norm lvizse t interesit PARAJA ELEKTRONIKE
MSc. ALBAN ELSHANI 6

 a) b)

c)
d) e) f)

Trendet derregulluese prfshijn kto momente: Zvoglimi i rolit t shtetit dhe i organeve t tij n shtjet e rregullimit t punve n tregjet financiare Kombinimi m optimal i rregullimit ligjor me rregullimin e afarizmit t institucioneve dhe t tregjeve financiare Rritja e disciplins dhe progresit pr t gjitha plasmanet n treg Afrimi i prafrt bursor me publikun Shtimi i kontrollit dhe I mbikqyrjes s afarizmit t t gjith pjesmarrsve n treg Hapja e shpejtuar e tregjeve kombtare financiare ndaj subjekteve t jashtm
MSc. ALBAN ELSHANI 7

a)

b)
c) d)

Sipas XHOZEF SHTIGLIQ qeveria me mekanizmat e saj n rregullimin e tregjeve financiare tenton q t arrij kto objektiva: Mbrojtja e pjesmarrsve n treg Ruajtja e stabilitetit makroekonomik Mbajtja e nivelit t dshiruar t konkurrencs Ruajtja e likuiditetit t disa institucioneve financiare si jan bankat

MSc. ALBAN ELSHANI

a) b)

c)
d)

N vitin 1929/33 datojn aktet e shumta juridike kur u thye bursa e NEW YORK-ut. Ligji mbi bankat (1933) Ligji mbi letrat me vler (1933) Ligji mbi tregun e letrave me vler (1934) Ligji mbi kompanit publike (1934)

MSc. ALBAN ELSHANI

a)

b)

N tregtimin e opcioneve dhe t licencave ekzistojn dy agjensione kompetente pr t prcaktuar rregullat e afarizmit: Komisioni pr tregtimin me licencat e mallrave Fjuers agjensioni kombtar

MSc. ALBAN ELSHANI

10

Ligji i GLASS STEAGAL kufizon rolin e bankave komerciale n tregtimin e letrave me vler aksioneve. Sistemi i Rezervave Federale rregullon themelimin e bankave, normn e interesit, emisionin primar dhe sasin e paras n qarkullim

MSc. ALBAN ELSHANI

11

Deri n vitet 80 rregullimi ligjor n U.K. ka qen i prkushtuar n mbrojtjen nga punt e liga. Ky sistem i rregullimit njihej me emrin sistemi i tundjes s koks dhe shkeljes s syrit N vitin 1986 kan ndodhur ndryshimet m t mdha n sistemin rregullativ ligjor krisma e madhe

MSc. ALBAN ELSHANI

12

a) b) c)

Rregullimi m pak mbshtetet n rregullimin ligjor formal e m shum mbshtetet n vetrregullim dhe kontroll t pjesmarrsve financiar. Ligjet themelore q rregullojn afarizmin n tregjet financiare: Ligjet mbi ndrmarrjet Ligji mbi shrbimet financiare Ligji mbi bankat
MSc. ALBAN ELSHANI 13

a)
b) c) d)

Trupat rregulluese m t rndsishme jan: Ministria pr Tregti dhe Industri Kshilli pr letra me vler Kshilli pr letra me vler dhe investime Kshilli pr supervizion Q nga viti 1986, bankave nuk iu lejohet pjesmarrja n aktivitetin e shitjes s letrave me vler, mirpo bankat mund t ken nj ose m shum firma nn kontroll t cilat mund t jen antare t burss.
MSc. ALBAN ELSHANI 14

Me rastin e emisionit t obligacioneve procedura sht dukshm m e komplikuar sesa n vendet tjera. Ndrmarrjet private nse dshirojn t bjn emetim t letrave me vler, duhet t marrin plqimin dhe garancin nga Banka Qendrore.

MSc. ALBAN ELSHANI

15

a)
b) c)

a) b) c) d)

Qllimet kryesore t Banks Qendrore jan: Ruajtja e stabilitetit t valuts Ruajtja e norms s ult t inflacionit Rregullon afarizmin e bankave Si trup rregullues paraqitet KSHILLI I GUVERNATORVE- kompetencat: Aprovon antarsimin n burs Bn autorizimin e emisionit t letrave me vler Deri m 1994 kan kryer kontrollin e tregtimit t bazuar n informata t besueshme Pas vitit 1994 jan aprovuar rregulla t veanta t luftimit t tregtimit t lir
MSc. ALBAN ELSHANI 16

Ministria e Financave- prgjegjs kryesor pr rregullimin e afarizmit n tregjet financiare. BAROJA- organ ekzekutiv i Ministris s Financave ruan marrdhniet konkrete dhe konkurrente n tregun financiar mbikqyr dhnien e licencave pr tregtim t letrave me vler

MSc. ALBAN ELSHANI

17

a) b)

Si trup rregullues n Japoni sht Komiteti i Obligacioneve prbhet nga mse 40 institucione kryesisht banka emituese, dilert dhe brokert. Funksionet themelore jan: Prcakton standardet e duhura pr ndrmarrjet t cilat dshirojn t emitojn obligacione Kontrollon masn e emisioneve t reja me qllim q t pengoi ngopjen e tregut t obligacioneve Ligji mbi bankat iu mundson bankave t mdha t shtrijn aktivitetin e tyre n tr vendin, mirpo nuk sht i lejuar inkorporimi i plot n t gjitha aspektet e punve investive.
MSc. ALBAN ELSHANI 18