Menetapkan
ARAH KIBLAT
1000
500
500
00
1000
1500 T
KABAH
600 U
600 U
ASIA
EROPA
AMERIKA
UTARA
400
SAMUDRA
ATLANTIK
SAMUDRA PASIFIK
200
00
400
SAMUDRA PASIFIK
200
AMERIKA
SELATAN
200
00
Kalongan
200
SAMUDRA HINDIA AUSTRALIA
400
400
600 S
600 S
1500 B
1000
500
00
500
1000
1500 T
1000
1050
1100
1150
1200
1250
1300
1350
1400
+100
+ 50
+ 50
00
00
- 50
- 50
- 100
- 100
950 BT
1000
1050
1100
1150
1200
1250
KOTA-KOTA DI INDONESIA
1300
1350
1400
Titik I
Titik II
Peklongan
6 5500
U LS,
o
109o 4100 BT
Shaf
Kabah 65o2049.82 U - B
24o3910.18 B - U
Shaf
Kabah
Titik I
Titik II
CARA PERTAMA
PADA HARI PENETAPAN ARAH KIBLAT
22 Des
22 Nop
22 Jan
23,50
22 Okt
22 Feb
21/3
22/3
21 Maret 21 April
23 Sept 22 Agust
Barat
21 Mei
22 Juli
23,50
22 Juni
TGL
27 MEI
28 MEI
15 JULI
16 JULI
THN
WS
WIB
WITA
WIT
WS
WIB
WITA
WIT
WS
WIB
WITA
WIT
WS
WIB
WITA
WIT
2008
12.17.
54
16.17.
54
17.17
.54
18.17.
54
12.18.
01
16.18.
01
17.18.
01
18.18.
01
12.26.
44
16.26.
44
17.26.
44
18.26.
44
12.26.
49
16.26.
49
17.26.
49
18.26.
49
2009
12.17.
53
16.17.
53
17.17
.53
18.17.
53
12.18.
00
16.18.
00
17.18.
00
18.18.
00
12.26.
43
16.26.
43
17.26.
43
18.26.
43
12.26.
48
16.26.
48
17.26.
48
18.26.
48
2010
12.17.
51
16.17.
51
17.17
.51
18.17.
51
12.17.
59
16.17.
59
17.17.
59
18.17.
59
12.26.
42
16.26.
42
17.26.
42
18.26.
42
12.26.
48
16.26.
48
17.26.
48
18.26.
48
2011
12.17.
50
16.17.
50
17.17
.50
18.17.
50
12.17.
58
16.17.
58
17.17.
58
18.17.
58
12.26.
41
16.26.
41
17.26.
41
18.26.
41
12.26.
47
16.26.
47
17.26.
47
18.26.
47
2012
12.17.
55
16.17.
55
17.17
.55
18.17.
55
12.18.
03
16.18.
03
17.18.
03
18.18.
03
12.26.
44
16.26.
44
17.26.
44
18.26.
44
12.26.
50
16.26.
50
17.26.
50
18.26.
50
2013
12.17.
52
16.17.
52
17.17
.52
18.17.
52
12.17.
59
16.17.
59
17.17.
59
18.17.
59
12.26.
43
16.26.
43
17.26.
43
18.26.
43
12.26.
48
16.26.
48
17.26.
48
18.26.
48
2014
12.17.
51
16.17.
51
17.17
.51
18.17.
51
12.17.
58
16.17.
58
17.17.
58
18.17.
58
12.26.
41
16.26.
41
17.26.
41
18.26.
41
12.26.
47
16.26.
47
17.26.
47
18.26.
47
2015
12.17.
50
16.17.
50
17.17
.50
18.17.
50
12.17.
57
16.17.
57
17.17.
57
18.17.
57
12.26.
39
16.26.
39
17.26.
39
18.26.
39
12.25.
45
16.25.
45
17.25.
45
18.25.
45
2016
12.17.
54
16.17.
54
17.17
.54
18.17.
54
12.18.
01
16.18.
01
17.18.
01
18.18.
01
12.26.
43
16.26.
43
17.26.
43
18.26.
43
12.26.
49
16.26.
49
17.26.
49
18.26.
49
2017
12.17.
52
16.17.
52
17.17
.52
18.17.
52
12.18.
00
16.18.
00
17.18.
00
18.18.
00
12.26.
41
16.26.
41
17.26.
41
18.26.
41
12.26.
47
16.26.
47
17.26.
47
18.26.
47
2018
12.17.
50
16.17.
50
17.17
.50
18.17.
50
12.17.
58
16.17.
58
17.17.
58
18.17.
58
12.26.
41
16.26.
41
17.26.
41
18.26.
41
12.26.
47
16.26.
47
17.26.
47
18.26.
47
2019
12.17.
49
16.17.
49
17.17
.49
18.17.
49
12.17.
57
16.17.
57
17.17.
57
18.17.
57
12.26.
40
16.26.
40
17.26.
40
18.26.
40
12.26.
46
16.26.
46
17.26.
46
18.26.
46
2020
12.17.
55
16.17.
55
17.17
.55
18.17.
55
12.18.
03
16.18.
03
17.18.
03
18.18.
03
12.26.
44
16.26.
44
17.26.
44
18.26.
44
12.26.
49
16.26.
49
17.26.
49
18.26.
49
ILLUSTRASI
MATAHARI
Pada saat Matahari tepat berada di atas Kabah, arah bayangbayang benda tegak tepat membelakangi Kabah di Mekah.
Terjadi pada tanggal: 27, 28 Mei dan 15, 16 Juli setiap tahun.
KABAH
BANDUL
ANALOGI
BUJUR PKL
(1090 4100 BT)
Utara
LINTANG MEKAH
(210 2525 LU)
Khatulistiwa
PKL
LINTANG PKL
( 60 5500 LS)
BUJUR MEKAH
(390 49 39 BT)
ILLUSTRASI
Ke arah Matahari yang berada tepat di atas Kabah
Barat
Jakarta
Pusat Bumi
Pada saat Matahari berada tepat di atas
Kabah, arah bayang-bayang benda tegak
tepat membelakangi Kabah.
Di Jakarta pada saat itu terjadi pada tanggal:
a. 27 Mei pukul 16.17.51 WIB.
b. 28 Mei pukul 16.17.59 WIB.
c. 15 Juli pukul 16.26.42 WIB.
d. 16 Juli pukul 16.26.48 WIB.
o o
Ke arah Barat sejati
t1
t2
CARA KEDUA :
MENGGUNAKAN
HISAB ARAH
KIBLAT
[1]Departemen Agama RI, Ephemeris Hisab Rukyat 2007, (Jakarta : Direktorat Urusan Agama
Islam dan Pembinaan Syari'ah, Ditjen Bimbingan Masyarakat Islam, 2007), hlm. 404
AB
<A
= 200 cm
= 23 39 10,18
BC
= 87,6 cm.
CARA KETIGA :
MENGGUNAKAN
HISAB BAYANGAN
MATAHARI
Cotg P = cos b . tg A
Maka
a
= 90 - d = 90 - (- 17 00,4') = 107 00' 24"
b
= 90 - p = 90 - (-06 55')
= 96 55'
A
= 65 20' 49,82"
Rumus : Cotg P = cos b . tg A = cos 96 55' . tg 65 20' 49,82"
P
= - 0, 262 392 9074 = - 75 17' 50,77"
Rumus :
Cos (C - P)
Cos (C - P)
Cos (C - P)
= cotg a . tg b . cos P
= cotg 10700'24".tg 9655' .cos-75 17' 50,77"
= 0, 639 915 0989 = 50 12' 52,24"
= - 50 12' 52,24"
= - 75 17' 50,77" +
= -125 30' 43"
-08j 22m 02,87dt
11j 44m
+
03j21m57,13dt
03j21m57,13dt
- 00j 18m44dt +
03j03m13,13dt
CARA KEEMPAT :
MENGGUNAKAN
KOMPAS/
KOMPAS KIBLAT
Nama
Jabatan
Alamat
Telepon rumah
HP