Kecemerlangan Murid Wawasan Kita

Renungkan

Semalam telah berlalu Hari ini masih ada Esok belum pasti

FORMAT PEPERIKSAAN UPSR SAINS RENDAH 2008

Science 018 Time ; 1 hour 15 minutes

SECTION A 30 objective questions Test on knowledge, understanding and Science applications based on the objectives of the Sciences curriculum specification.

BAHAGIAN B 4-5 SOALAN Test on the Science Process skills.

SECTION A (SUGGESTED TIME : 45 MINUTES) Understand the questions Gather information from tables, pictures, graph and phases given

Find the key words in the question. Identify the topics Read and understand the question. Choose the best answer and blacken. Answer the easier questions first.

SECTION B (SUGGESED TIME

: 30 MINIT)

Read and Understand the questions Find the key words. Identify the topics and Sciences Process skills involved.

Answers should be short, precise and clear .

Answer the easier question first.

SCIENCES PROCESS SKILLS SECTION B

1. Making inferences
2. Interpreting data

3. Predicting
4. Controlling Variables 5. Making Hypothesis

1. MEMBUAT INFERENS
Membuat kesimpulan awal (membuat kenyataan yang rasional) untuk menerangkan peristiwa atau objek berdasarkan pemerhatian.

1.1 Jenis Inferens

Inferens Bebas
Memberi satu penerangan (sebab) yang logik tentang pemerhatian. Calon dikehendaki memberi sebab yang logik secara bebas tentang pemerhatian.

Contoh:
Semasa Cikgu Azuriah memasuki Kelas 6 Kuning didapati dua daripada tiga kipas siling tidak berpusing.
(a) Berdasarkan kepada suatu pemerhatian yang berkaitan berikan satu inferens yang sesuai tentang keadaan kipas-kipas tersebut.

Dua kipas siling tidak berpusing kerana suis tidak dibuka / kipas rosak / fius terbakar / litar terputus

Inferens Berbanding
Calon dikehendaki memberi sebab yang logik dalam bentuk perbandingan tentang suatu pemerhatian yang diberi. Contoh:
Waktu penyiasatan Purata bilangan ramarama pada minggu 1 2 9.00 pagi 5 15

12.00 tengah hari

5 3

2.00 petang 8 6

6.00 petang 20 10

Mei Lin telah menjalankan satu penyiasatan tentang bilangan rama-rama yang berada di dalam sebuah taman bunga pada waktu yang berbeza-beza. Keputusan penyiasatan ditunjukkan dalam jadual di atas. Tuliskan satu inferens tentang perbezaan purata bilangan rama-rama pada minggu 1 dan minggu 2. Purata bilangan rama-rama meningkat pada minggu 1 kerana banyak bunga yang sedang berkembang pada minggu itu berbanding minggu ke 2.

Inferens Terkawal / Jitu / Paling Tepat

Memberi satu penerangan (sebab) yang logik tentang pemerhatian berdasarkan kepada suatu rangsangan yang dinyatakan. Inferens yang diberi hendaklah berkaitan dengan rangsangan itu.

Contoh:

Rajah 1

Tiga buah bebola besi telah dipanaskan selama 30 minit. Bebola besi itu kemudian dimasukkan ke dalam bikar J, K, dan L yang berisi dengan 50 cm3 air seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1. Suhu air dalam setiap bikar telah direkod dalam Jadual 1. Bikar Bikar J Bikar K Suhu air / oC 80 45

Bikar L
Jadual 1

60

Berikan satu inferens tentang suhu air di dalam Bikar J. Suhu air di dalam bikar J lebih tinggi kerana lebih banyak haba dibebaskan oleh bebola besi.

Menjitukan Inferens

Contoh:

Menyatakan satu pemerhatian lain atau tambahan untuk menyokong inferens yang diberi.

Sekumpulan penyelidik telah menjalankan penyiasatan tentang keadaan perparitan di bandar S dan bandar T. Keputusan daripada penyelidikan itu telah dirumuskan seperti berikut. Pemerhatian 1 : Bandar S yang mempunyai sistem perparitan yang dalam kerap mengalami banjir kilat. Bandar T yang mempunyai sistem perparitan yang lebih kecil mengalami banjir kilat dalam tempoh masa yang lama.

Pemerhatian 2 :
(a)

Berdasarkan pemerhatian yang dipilih, tuliskan dua inferens yang berkaitan. Pemerhatian: Bandar S yang mempunyai sistem perparitan yang dalam kerap mengalami banjir kilat. Inferens 1: Inferens 2: Pergerakan air terhalang oleh sampah-sarap yang dibuang ke dalam parit. Sistem perparitan tidak dibuat dengan sistematik menyebabkan air tidak dapat mengalir dengan lancar.

(b) Berdasarkan Inferens 1 di (a), tuliskan satu pemerhatian lain untuk menyokong inferens itu.

Air melimpahi kawasan jalan raya dan kaki lima bangunan.

Perbezaan Jitu / Tepat

Hasil atau kesan peristiwa telah ditunjukkan

JENIS

PRINSIP

Memberikan penerangan. Sebab atau alasan yang dinyatakan adalah tersirat.

Menyeluruh / Terbuka

INFERENCE
PROSES

KONSEP

TEKS PANDUAN

because

1. Kenal pasti kehendak soalan. 2. Lihat peristiwa yang sudah berlaku. 3. Berikan sebab yang tersirat.

ALIRAN MENJAWAB SOALAN INFERENS

Kenal pasti kehendak soalan (Rujuk teks soalan) Tentang apa? (Boleh dikesan dalam teks soalan) Pernyataan Jadual Gambar Graf

Perhatikan maklumat

a) Perubahan

awal akhir

b) Perbezaan

(i) (ii)

Buat perbandingan

Lihat perkara yang sudah berlaku (Cari hasil atau kesan yang diberikan)

Bina soalan a) Mengapakah perbezaan ini berlaku? b) Mengapakah perubahan ini berlaku?

Kaitkan jawapan dengan: a) Tajuk yang dipelajari b) Fakta yang bersesuaian c) Jawapan yang logik

____________________kerana_____________________ (Apa yang diperhatikan) (Sebab yang tersirat)

Teks jawapan

Gunakan kerana sebagai panduan menjawab soalan.

2. MENTAFSIR MAKLUMAT/DATA
Memberi penerangan yang rasional tentang objek, peristiwa, pola dari maklumat yang dikumpul Maklumat boleh dikumpul daripada objek, fenomena, graf, jadual dll

2.1 Soalan-soalan mentafsir maklumat.

Menyatakan maksud / tujuan maklumat yang dikumpul. Menyatakan tajuk / tujuan eksperimen / penyiasatan.

Format menjawab soalan tajuk/tujuan.

a)Untuk menyiasat hubungan antara PM dan PG. b)Untuk mengkaji kesan PM terhadap PG. c) Untuk membuktikan kaitan antara PM dengan PG.

contoh:
Masa air dipanaskan (minit) Suhu air (oC) Bekas A Bekas B 2 30 28 4 40 33 6 60 43 8 80 58 10 100 78

JADUAL 2

Seorang murid telah menjalankan satu penyiasatan tentang hubungan antara masa air dipanaskan dengan peningkatan suhu air di dalam bekas A dan bekas B. Keputusan penyiasatan telah ditunjukkan dalam Jadual 2. Nyatakan tujuan penyiasatan di atas. Untuk mengkaji hubungan antara masa air dipanaskan dengan peningkatan suhu air.

Menyatakan pola atau corak perubahan maklumat

Calon perlu memerhati pola / corak pertambahan atau pengurangan bacaan pada data dan memberi penerangan tentang corak / pola. Ada 3 bentuk corak / pola: = = = Meningkat, bertambah & menaik Tetap, tiada perubahan Berkurangan

Contoh:
Bilangan biji benih yang bercambah daripada 100 biji benih yang ditanam pada suhu 10 oC adalah 30, pada suhu 15 oC adalah 50, pada suhu 20 oC dan 25 oC adalah 80, pada suhu 30 oC adalah 20, pada suhu 35 oC adalah 10 dan tiada biji benih yang bercambah pada suhu 40 oC.
Maklumat di atas adalah satu catatan tentang satu penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan murid. Apakah corak perubahan bilangan biji benih yang bercambah apabila suhu meningkat?

Meningkat, mendatar, dan menurun.

Menyatakan hubungan antara pembolehubah

Membuat rumusan bagi menerangkan hubungan atau kaitan di antara dua pembolehubah yang diberi. Panduan menjawab. a) Kenal pasti kedua-dua pembolehubah. (Manipulasi/Bergerak balas) b) Gabungkan kedua-duanya dengan menyatakan beberapa perubahan yang berlaku ke atas pembolehubah manipulasi menyebabkan perubahan kepada pembolehubah gerakbalas. c) Bina pernyataan dengan menggunakan format i) Jika PM, maka PG. ii) Semakin PM, semakin PG. iii) Pertambahan/pengurangan PM menyebabkan pertambahan/pengurangan PG.

Contoh:
Bandar
P Q

Bilangan kilang yang beroperasi

10 15

Indeks Pencemaran Udara (IPU)

80 100

R
S

25
35
JADUAL 2

130
160

Sekumpulan pegawai dari Jabatan Alam Sekitar (JAS) telah menjalankan kajian tentang Indeks Pencemaran Udara (IPU) di bandar P, Q, R, dan S. Kumpulan pegawai itu telah berpecah untuk ke tempat kajian masing-masing. Indeks Pencemaran Udara (IPU) telah diuji dan dicatatkan pada hari dan masa yang sama. Keputusan mereka telah direkodkan dalam Jadual 2.
Apakah hubungan antara bilangan kilang dan Indeks Pencemaran Udara yang dicatatkan?

Semakin banyak bilangan kilang yang beroperasi, semakin tinggi indeks pencemaran udara yang dicatatkan.

Soalan berkaitan Kesimpulan / Rumusan

Panduan : Kaitkan hubungan di antara dua pembolehubah yang dikenalpasti.

Terdapat tiga kaedah yang dikenal pasti dapat membantu ke arah ketepatan jawapan.

Kaedah I HIPOTESIS Rujukan : 1 corak bagi setiap pembolehubah

Contoh:
RM 500 400 300 200 100 0 Berat / jumlah ikan (kg) 100 200 300 400 500 Rajah 009

Soalan Apakah kesimpulan yang dapat dibuat berdasarkan maklumat dari Rajah 009?
Semakin banyak ikan ditangkap, semakin murah harga ikan.

Kaedah II FAKTA Rujukan : Pembolehubah kabur @ kurang jenis dinyatakan

Contoh:

Rajah 009

Soalan: Nyatakan rumusan kamu berdasarkan pemerhatian di Rajah 009?

Tumbuhan bergerakbalas terhadap rangsangan cahaya matahari.

Kaedah III HURAIAN Rujukan : Pembolehubah yang diberi lebih daripada 1 corak
Pengeluaran Barangan

Bulan

Rajah 009

Soalan: Nyatakan kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan graf di atas. Pengeluaran bertambah sehingga bulan Mac, kemudian mendatar dan menurun semula

PETA KONSEP KEMAHIRAN MENTAFSIR MAKLUMAT

1. Pattern 2. Trend 3 Relationship 4 Understand 5. Conclusion 6. Aim

PRINSIP

Each and every information, data can be observed

TEXTS REFERENCE

INTERPRETING DATA

CONCEPT

1. Identify question 2. Comparing data 3. Make conclusion

PROCESS

Description and interpretation be made by comparing the information.

ALIRAN MENJAWAB SOALAN MENTAFSIR MAKLUMAT

Kenal pasti kehendak soalan

Perhatikan maklumat

Kenal pasti teks soalan

Corak/Pola Ramalan Faham Hubungan Kesimpulan Tujuan

Fakta

Buat perbandingan data / maklumat

Membuat kesimpulan

Mengesan pola / corak (menaik/menurun)

Huraian perkaitan antara dua pembolehubah

Inferens ( kerana )

(Ikut turutan Ekstrapolasi)

Ramalan

3. MERAMAL
Jangkaan tentang sesuatu perkara atau peristiwa akan datang berpandukan pemerhatian yang lalu atau data maklumat yang boleh dipercayai

Rujukan membuat ramalan

GRAF DATA / MAKLUMAT TURUTAN NOMBOR Bersiri GAMBAR Tunggal PERNYATAAN

3.1 Bentuk / Format Soalan Ramalan

Ada dua format / bentuk soalan ramalan yang diuji:
a)Bentuk nombor (EKSTRAPOLASI DATA) - Calon perlu mengkaji data-data sebelum dan membuat proses pengiraan matematik. b)Bentuk ayat / perkataan

Contoh:
a) Bentuk Nombor (EKSTRAPOLASI DATA)
Berat ais / g 35 45 55 65 75 80

Masa (minit)

10 14 18

Jadual 009

Jadual 009 menunjukkan masa yang diambil untuk meleburkan ais yang berbeza-beza beratnya.
Ramalkan masa yang diambil untuk meleburkan ais yang mempunyai berat 80g.

20 minit

b) Bentuk Ayat / Perkataan

Calon dikehendaki menjawab dalam bentuk ayat / perkataan

Contoh:

Rajah 1

Sekumpulan pelajar telah menjalankan eksperimen bagi mengkaji keperluan asas haiwan untuk hidup. Mereka telah menyediakan radas seperti dalam Rajah 1. Selepas seminggu, pemerhatian eksperimen telah direkodkan. Ramalkan perkara yang akan berlaku jika dua ekor anak ayam dimasukkan ke dalam Bekas Y.

Kesemua anak ayam akan mati.

PETA KONSEP KEMAHIRAN MERAMAL

Data dijadikan panduan dan rujukan
1. 2. 3. 4. Ramal Jika Akan Apabila TEKS PANDUAN

PRINSIP

KONSEP

Pernyataan Graf

MERAMAL

Belum berlaku Akan berlaku Kemungkinan kesan yang akan diperoleh

DATA / MAKLUMAT

Nombor Jadual Gambar

PROSES

a) Kenal pasti kehendak soalan b) Tentukan corak dan pola c) Buat perbandingan maklumat d) Buat keputusan (Ramalan)

ALIRAN MENJAWAB SOALAN KEMAHIRAN MERAMAL

Perhatikan maklumat

Kenal pasti corak dan pola maklumat

Buat jangkaan yang sesuai dengan menggunakan pemikiran yang kreatif dan kritis

Bandingkan data atau maklumat berpandukan pola

Pernyataan anda adalah meramal

4. MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

Mengawal pembolehubah dalam sesuatu penyiasatan atau eksperimen ialah memerhati hubungan di antara dua pembolehubah tertentu. Salah satu daripadanya dimanipulasikan (diubah-ubah) untuk menghasilkan perubahan dalam pembolehubah kedua (pembolehubah bergerak balas). Pada masa yang sama, pembolehubah-pembolehubah yang lain yang mungkin mempengaruhi keputusan kajian dimalarkan (ditetap). Tindakan ini dinamakan mengawal pembolehubah.

4.1 JENIS PEMBOLEH UBAH

Terdapat 3 jenis pembolehubah utama yang perlu dikenalpasti di dalam sesuatu eksperimen.

dimanipulasikan

Pemboleh ubah

bergerak balas

dimalarkan

4.2 Bagaimana Mengenalinya?

Pembolehubah Manipulasi
1.

Bagaimana mengenalinya? Perkara yang digunakan dalam eksperimen secara berbeza-beza dan berubah-ubah. Perkara yang menyebabkan hasil sesuatu eksperimen itu diperolehi. Hasil yang berbeza-beza diperolehi dalam sesuatu eksperimen. Keputusan eksperimen yang diperolehi secara berbeza-beza. Perkara-perkara yang sama digunakan dalam eksperimen (perlu ada dalam eksperimen)

2.

Bergerak balas

1. 2.

Dimalarkan

1.

4.3

Bentuk Soalan Mengawal Pembolehubah

Berikut adalah beberapa contoh Teks soalan yang menguji soalan-soalan mengawal pembolehubah.

a) Nyatakan dua pembolehubah yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan di atas. 1. ________________________________________ 2. ________________________________________ [2 markah] b) Nyatakan pembolehubah-pembolehubah berikut. i) Dimanipulasi : ________________________ ii) Bergerak balas : ________________________

[1 markah]
c) Apakah dua maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan yang dijalankan? (i) ____________________________________________ (ii) ____________________________________________ [2 markah] d) Apakah dua pembolehubah yang perlu dimalarkan dalam penyiasatan di atas? (i) ____________________________________________ (ii) ____________________________________________ [2 markah]

4.4

Teknik Menulis Jawapan Soalan Pembolehubah

Bagi membantu ketepatan jawapan, adalah disyorkan setiap ciri @ kriteria pembolehubah dinyatakan bersama.

Contoh:

a) Pembolehubah yang dimanipulasikan: saiz magnet Ulasan : saiz ciri/kriteria magnet benda b) Pembolehubah bergerakbalas: bilangan klip kertas Ulasan : bilangan ciri/kriteria klip kertas benda c) Pembolehubah dimalarkan: jenis magnet Ulasan : jenis ciri/kriteria magnet benda

4.5
a)

Contoh Soalan
Waktu 9.00 a.m. 11.00 a.m. 1.00 p.m. 3.00 p.m. 5.00 p.m. Panjang bayang-bayang (cm) 180 70 0 70 180
Jadual 2

Arah bayang-bayang Barat Barat Tiada Timur Timur

Amirul mengukur panjang dan arah bayang-bayang sebatang tiang yang panjangnya 120 cm pada suatu hari cuaca cerah. Keputusannya telah direkodkan dalam Jadual 2.
Nyatakan pembolehubah yang perlu diperihalkan berikut. (i) Dimanipulasi (ii) Bergerak balas : Waktu : Panjang / arah bayang-bayang

b)

Rajah 2

Dua orang murid telah menjalankan satu penyiasatan tentang pembentukan saiz bayang-bayang pada skrin putih seperti dalam Rajah 2. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan di atas. (i) Kedudukan bola

(ii) Saiz bayang-bayang bola

PETA KONSEP KEMAHIRAN MENGAWAL PEMBOLEHUBAH

Perkara / objek boleh diubah-ubah KONSE P Perkara / objek digunakan secara berbeza-beza manipulasi bergerakbalas malar

PRINSIP

PROSE S 1. Kenal pasti kehendak soalan 2. Tentukan pembolehubah 3. Catatkan ciri/kriteria bagi setiap pembolehubah

Variables
JENIS 1. 2. 3. 4. 5. 6. Pembolehubah Maklumat Perkara Manipulasi Bergerakbalas Malar

TEKS PANDUA N

ALIRAN MENJAWAB SOALAN MENGAWAL PEMBOLEHUBAH

Kenal pasti kehendak soalan
Lihat hasil eksperimen Lihat hasil eksperimen

1. MANIPULASI

2. BERGERAK BALAS

Kenal pasti perkara yang digunakan secara berbeza-beza dan menjadi penyebab hasil eksperimen

3. MALAR

Kenal pasti apakah yang berbeza?

Lihat perkara yang sama digunakan setiap kali perubahan dilakukan dalam eksperimen

Catatkan ciri / kriteria bagi perkara yang digunakan

Catatkan ciri/kriteria bagi perkara yang sama

Catatkan ciri/kriteria bagi hasil yang berbeza-beza

5. HIPOTESIS
Membuat suatu kenyataan umum yang boleh menghubungkan antara pembolehubah dimanipulasi dengan pembolehubah yang bergerakbalas dan boleh diuji melalui penyiasatan. Hipotesis merangkumi dua aspek yang penting

1. Membuat cadangan penerangan tentang imbangan antara pembolehubah. 2. Menyatakan penerangan berdasarkan prinsip sains atau pengetahuan yang lepas.

5.1 Panduan menulis ayat hipotesis

a) b) c) d) Kenal pasti pembolehubah manipulasi (PM) Kenal pasti pembolehubah bergerakbalas (PG) Kenal pasti corak bagi setiap pembolehubah Kaitkan hubungan di antara dua pembolehubah yang telah dikenalpasti. e) Gunakan kata hubung semakin, jika, maka dan sebagainya f) Contoh teks hipotesis: Semakin corak PM, semakin corak PG Jika corak PM, maka corak PG. Lebih corak PM, lebih corak PG.

5.2 Kepelbagaian Hipotesis

a) Hipotesis yang coraknya dapat dilihat dengan jelas bagi kedua-dua pembolehubah manipulasi dan pembolehubah bergerak balas.

Rajah 19

Tiga bekas iaitu J, K, dan L yang sama saiz telah ditelangkupkan serentak ke atas lilin-lilin yang sedang menyala. Masing-masing bekas mempunyai bilangan lilin yang berbeza-beza seperti dalam Rajah 19. Selepas itu masa lilin padam telah dicatat seperti jadual 7. Bekas J K L Masa lilin padam (saat) 10 7 5 Jadual 7

Nyatakan satu hipotesis yang boleh diuji dalam penyiasatan di atas.

Semakin bertambah bilangan lilin dalam bekas, semakin cepat lilin padam.

b) Hipotesis yang dapat dilihat corak hanya pada salah satu pembolehubahnya sedangkan corak pada pembolehubah yang satu lagi tidak dapat dilihat

Contoh soalan:
Jenis Buah R S T U Berat asal buah (g) 70 70 70 70 Berat buah selepas dikeringkan (g) 60 45 55 30

Corak tidak dapat dilihat pada pembolehubah manipulasi

Jadual 8

Corak pada pembolehubahnya dapat dilihat

Jadual 8 menunjukkan hasil keputusan kajian terhadap jenis buah yang berlainan dan kandungan air dalamnya. Setiap jenis buah dijemur dan berat akhir buah-buah tadi ditimbang selepas beberapa jam.

c) Hipotesis yang corak bagi kedua-dua pemboleh ubahnya, sama ada pembolehubah manipulasi mahupun pembolehubah bergerak balas tidak dapat dilihat. Contoh soalan:

Rajah 20

Rajah 20 menunjukkan hasil keputusan uji kaji Imran terhadap hidupan dan keperluan asasnya. Dua buah balang A dan B mempunyai isipadu air yang sama. Balang B ditambah dengan minyak. Kemudian seekor ikan yang hidup dimasukkan masing-masing ke dalam Balang A dan Balang B. Selepas 10 jam, didapati ikan di Balang B mati manakala ikan di Balang A terus hidup.
Berdasarkan pemerhatian di atas, berikan satu hipotesis yang ingin dibuktikan dalam eksperimen ini.

Tanpa udara, ikan akan mati / Jika ada udara, maka ikan akan hidup / Ikan memerlukan udara untuk hidup

5.3 Contoh soalan Hipotesis

(1)

Rajah 1

Rajah 1 menunjukkan bahan dan radas yang boleh digunakan dalam penyiasatan. Kamu dikehendaki menjalankan satu penyiasatan dengan menggunakan bahan dan radas itu.
Apakah hipotesis yang boleh dibuat dalam penyiasatan itu? Semakin lama rod besi dipanaskan, semakin banyak paku tekan akan jatuh.

(2)

Keluasan tapak sesuatu objek mempengaruhi kestabilannya.

Berdasarkan maklumat di atas, tuliskan satu hipotesis yang sesuai.

Semakin luas tapak sesuatu objek, semakin meningkat kestabilan objek itu.

PETA KONSEP KEMAHIRAN MEMBUAT HIPOTESIS

TEKS PANDUAN
a) Hipotesis b) Hubungan c) Semakin

KONSEP
a) Pernyataan boleh dibuktikan melalui eksperimen b) Perkaitan antara dua pembolehubah

PRINSIP

HIPOTESI S

a) Mempunyai 2 pembolehubah (Manipulasi dan bergerakbalas) b) Menggambarkan perubahan corak bagi setiap pembolehubah

PROSES

a) Kenal pasti kehendak soalan b) Tentukan pembolehubah manipulasi dan bergerakbalas c) Gabungkan keduadua pembolehubah

ALIRAN MENJAWAB SOALAN HIPOTESIS

Kenal pasti kehendak soalan Tentukan dua pembolehubah utama Manipulasi Bergerakbalas

Kenal pasti corak setiap pembolehubah (menaik/menurun)

Gabungkan perkataan semakin sebagai panduan

Gabungkan keduadua pembolehubah

Semakin(corak)(pembolehubah yang dimanipulasi), Semakin(corak)(pembolehubah yang bergerakbalas)

KEPUTUSAN RASMI UPSR

Wang Pujian

A
Hadiah

Terima kasih

 This

section consists of 30 questions. Answer all the questions