PENGANTAR ILMU PENDIDIKAN

( OBSERVASI LAPANGAN )

SMK N 2 YOGYAKARTA

Oleh:

Nama Nim "ela# P%&di 'u+a#

: Andhika Budi Setiawan : 085052 00! : $B$ : Pendidikan 'eknik Si(il ) Pe%en*anaan : 'u+a# Akhi% Seme#te%

,NIVERSI'AS NEGERI -OG-A"AR'A

.A",L'AS 'E"NI"
PENDIDIKAN TEKNIK SIPIL DAN PERENCANAAN
I/

Latar Belakang

0idalam Pen+anta% Ilmu Pendidikan te%da(at k&n#e( 1 k&n#e( dan (%in#i( (%in#i( da#a% tentan+ (endidikan2 ilmu (endidikan dan #i#tem (endidikan diha%a(kan 3i#a men4adi 3ahan (em3ela4a%an 3a+i maha#i#wa dan (a%a (eminat (endidikan (ada umumn5a2 Ilmu (endidikan te%#e3ut dimak#udkan men4adi 3in+kai 5an+ dinami# dalam (ene%a(an te&%i 1 te&%i dan (%ak#i# (endidikan2 diha%a(kan 3a+i (a%a (endidik tidak han5a te%3enam dalam 3e%3a+ai (e%#&alan tekni# #emata2 den+an di#i3ukkan (ada (e%#&alan 1 (e%#&alan 3a+aimana *a%an5a2 lu(a den+an #ika( (%&6e#i&naln5a 5an+ hakiki #e3a+ai (endidik 5an+ #elalu menan5akan a(a 5an+ ha%u# #a5a lakukan2 dan a(a #e3ena%n5a tu4uan da%i (endidikan te%#e3ut2 #e%ta mem3e%ikan (en5am(aian 5an+ 3ena% 1 3ena% 3i#a dite%ima &35ek (en+a4a%an 5an+ dilanda#i te&%i 1 te&%i dan 6il&#&6i (endidikan te%tentu/ 'u4uan da%i diadakan tu+a# ini adalah untuk melihat #e*a%a lan+#un+ (%&#e# 3ela4a% men+a4a% dan (ene%a(an met&de 5an+ #e3elumn5a telah di(ela4a%i dalam mata kuliah PIP/ 0iha%a(kan maha#i#wa da(at men+amati dan men5im(ulkan a(a 5an+ telah me%eka lihat da%i (en+amatan te%#e3ut #ehin++a da(at le3ih memahami mate%i 5an+ telah di3e%ikan #e*a%a umum2 dan 5an+ (alin+ utama adalah ke#ada%an akan (%&6e#i 5an+ mun+kin akan me%eka 4alani #e3a+ai (endidik 5aitu da(at men5am(aikan in6&%ma#i 1 in6&%ma#i 5an+ 3e%+una 3a+i kehidu(an (e#e%ta didik #e*a%a 3aik dan 3ena% 1 3ena% 3i#a diman6aatkan kelak/ Sem&+a a(a 5an+ #a5a tuli# ini da(at diman6aatkan dan tentun5a 3e%+una dalam menam3ah (en+etahuan ilmu (endidikan #e%ta da(at melen+ka(i tu+a# 1 tu+a# 5an+ di3e%ikan &leh d&#en/

Penuli#

II/

0ES"RIPSI OBSERVASI

O3#e%7a#i #endi%i adalah (en+amatan 5an+ dilakukan #e#e&%an+ untuk le3ih men+etahui dan men4ela#kan te%hada( 3e%3a+ai (e%tan5aan 5an+ tim3ul dalam 3enak me%eka2 dan diha%a(kan (en+amatan 5an+ me%eka lakukan da(at men4awa3 a(a 5an+ me%eka in+in ketahui/ 0idalam tu+a# ini2 #a5a melakukan (en+amatan di #ek&lah ke4u%uan ne+e%i -&+5aka%ta le3ih te(atn5a di S8"N 2 -OG-A"AR'A dimana #ek&lah ke4u%uan ini dulun5a adalah tem(at #a5a menuntut ilmu #elama ku%an+ le3ih 9 tahun2 telah te%4adi 3an5ak (e%u3ahan dalam #ek&lah te%#e3ut2 te%utama dalam (%&#e# 3ela4a% men+a4a%2 met&de 5an+ di+unakan2 hin++a 6a#ilita# 5an+ *uku( 3an5ak te%4adi (e%u3ahan2 ka%ena #ek&lah ini #e4ak (e%ten+ahan tahun 200: telah menda(at (en+akuan da%i inte%na#i&nal 5aitu #ek&lah menen+ah ke4u%uan 5an+ 3e%#tanda% inte%na#i&nal te%3ukti den+an dianu+%ahkan #e%ti6ikat ISO untuk #ek&lah ini/ Se(e%ti 5an+ #a5a #e3utkan tadi telah te%4adi 3an5ak (e%u3ahan dalam hal (en+a4a%an ka%ena 3an5ak +u%u 3a%u 5an+ ma#ih fresh te%utama dalam met&de 5an+ me%eka +unakan dalam (%&#e# 3ela4a% men+a4a%2 #e(e%ti 5an+ #a5a amati waktu itu/ ;aktu itu #a5a men+amati (%&#e# (em3ela4a%an 5an+ di3e%ikan &leh #e&%an+ i3u +u%u 5an+ 3e%nama I3u Indah2 3eliau adalah +u%u 3a%u 5an+ men+a4a% Pendidikan "ewa%+ane+a%aan dan Se4a%ah2 walau(un 3eliau adalah +u%u 3a%u dan #a5a 3a%u (e%tama 3e%temu den+an 3eliau ta(i #a5a telah da(at men5im(ulkan kalau 3eliau adalah #e&%an+ 5an+ 3e%(en+alaman dan da(at men5am(aikan met&de den+an 3aik dan 3i#a den+an mudah dite%ima &leh (e#e%ta didik/ 0alam (en+amatan 5an+ #a5a lakukan #a5a men+amati te%utama met&de 5an+ 3eliau +unakan 5aitu den+an men++unakan (e%anta%a #e3uah mainan anak 1 anak 5an+ (e%mainan itu #e3ena%n5a han5a mainan 3ia#a teta(i da(at di+unakan dalam (endidikan 5an+ dimana (endidikan 5an+ 3eliau a4a% adalah (en+etahuan 5an+ ham(i% !!< men+ha(al2 &leh ka%ena itu met&de ini #an+at *&*&k den+an a(a 5an+ dia4a%kann5a/ Beliau men++unakan (e%mainan m&n&(&li2 (e%mainan ini #e3ena%n5a adalah (e%mainan 5an+ men+utamakan ke3e%untun+an dika%enakan ketidak(a#tian a(a 5an+ akan me%eka da(at2 ka%ena men++unakan alat dimana alat te%#e3ut te%da(at titik 5an+ memiliki 4umlah dan 4umlah titik te%#e3ut #e3a+ai (enentu lan+kah me%eka di(a(an m&n&(&li dan #etia( #ele#ai lan+kah te%da(at (e%atu%an untuk men+am3il ka%tu dan didalam ka%tu

te%da(at (e%intah 1 (e%intah 5an+ ha%u# me%eka lakukan &leh #etia( (emain 5an+ menda(at ka%tu te%#e3ut/ "a%ena 3e+itu mena%ik2 men5enan+kan dan te%atu% akan (e%atu%ann5a maka te%a(lika#ikann5a (e%mainan te%#e3ut dalam met&de (em3ela4a%an &leh I3u Indah2 5aitu 3e%hu3un+ (ada #aat itu adalah ke+iatan 3ela4a% men+a4a% te%akhi% di#ek&lah te%#e3ut maka dilakukan (en+ulan+an te%hada( mate%i 1 mate%i 5an+ telah me%eka (ela4a%i #e3elumn5a2 5aitu didalam kela# te%#e3ut ke3etulan kela# 2 4u%u#an li#t%ik (emakaian 22 di3a+i men4adi kel&m(&k dan #etia( kel&m(&k memakai $ (a(an m&n&(&li dan ka%tu 1 ka%tu 5an+ 3e%i#i (e%tan5aan 1 (e%tan5aan tentan+ mate%i 5an+ telah me%eka (ela4a%i #e3elumn5a2 #elain mate%i te%#e3ut #u(a5a tidak 4enuh dan untuk men+hi3u% teman 1 teman 5an+ lain te%da(at (e%intah 5an+ tidak ada dalam (ela4a%an #e(e%ti men5an5i la+u ke3an+#aan2 (&(2 3ahkan dan+dut #e%ta (ui#i 5an+ kadan+ menim3ulkan ke%amaian ka%ena kelu*uan dalam (e%intah te%#e3ut2 a(a3ila tidak melakukan a(a 5an+ te%tuli# dalam ka%tu te%#e3ut maka akan diku%an+i (&intn5a &leh ka%ena itu 4ika in+in menda(atkan nilai 5an+ 3a+u# maka ha%u# melak#anakan a(a 5an+ dia da(at/ 0idalam (e%mainan ini ke%4a #ama anta% kel&m(&k #an+at di(e%lukan ka%ena ha%u# 3eke%4a #ama untuk men*a%i 4awa3an 5an+ ada dalam (e%tan5aan te%#e3ut2 ka%ena le3ih *e(at men4awa3 le3ih *e(at ha3i# ka%tu 1 ka%tu te%#e3ut dan 5an+ (alin+ *e(at 4u+a akan menda(atkan 3&nu# (&int untuk ma#in+ 1 ma#in+ an++&ta kel&m(&k te%#e3ut/ Setelah (e%tan5aan te%4awa3 &leh ma#in+ 1 ma#in+ kel&m(&k 3e%ikutn5a adalah mendi#ku#ikan ke*il lalu mem(%e#enta#ikan 4awa3an da%i (e%tan5aan 1 (e%tan5aan 5an+ me%eka da(atkan da%i #etia( ka%tu tadi2 #etia( kel&m(&k menun4uk 4u%u 3i*a%a untuk mem(%e#ent#ikan lalu di3uka (e%tan5aan untuk kel&m(&k lain2 kemudian kel&m(&k 5an+ mem(%e#enta#ikan ha%u# men4awa3 a(a 5an+ di(e%tan5akan kel&m(&k lain2 kemudian a(a3ila kel&m(&k 5an+ men5a4ikan (%e#enta#i ku%an+ mam(u atau ku%an+ len+ka( mem3e%ikan 4awa3an ata# a(a 5an+ di(e%tan5akan ke(ada me%eka maka I3u Gu%u akan menam3ahkan dan mem3e%ikan (en4ela#an #e3aik mun+kin #e(e%ti 5an+ kita lakukan dalam (e%kuliahan PIP2 kemudian 3e%lan4ut hin++a kel&m(&k 3e%ikutn5a mem3e%ikan (%e#enta#i dan kel&m(&k 5an+ lain men+a4ukan (e%tan5aan dan tidak lu(a ada tam3ahan (&int 3a+i 5an+ 3e%tan5a atau menam3ahkan 4awa3an untuk (e%tan5aan 5an+ dia4ukan2 met&de ini te%n5ata 3e+itu e6ekti6 ka%ena den+an (en5am(aian (enda(at

#e%ta (e%tan5aan akan mem3uat #i#wa #an+at akti6 dan mam(u 3eke%4a #ama dalam memilah 1 milah 4awa3an 5an+ akan di3e%ikan ke(ada si penanya dan ke3e%anian untuk men5am(aikan (enda(at 5an+ 3aik2 ka%ena ada (enam3ahan (&int 5an+ di3e%ikan untuk #etia( (e%tan5aan dan 4awa3an maka akan #emakin mema*u #i#wa untuk #e+e%a men+un+ka(kan (enda(atn5a dan (e%an #e&%an+ +u%u #an+at di(e%lukan #e3a+ai (en+a%ah dan (em3im3in+ (enda(at2 (e%tan5aan2 dan 4awa3an 5an+ te%#am(aikan #u(a5a tidak men5im(an+ dan #e#uai den+an mate%i 5an+ telah di(ela4a%i/

III/

IN'ERA"SI AN'AR "O8PONEN

0idalam (en+amatan 5an+ #a5a lakukan2 #a5a 4u+a men+amati a(akah inte%ak#i anta% k&m(&nen #udah #e#uai atau 3elum2 dalam (en+amatan #a5a2 #a5a menemukan ke#inam3un+an anta% k&m(&nen #udah te%lak#anakan te%utama dalam met&de (endidikan 5an+ dilakukan 3e+itu tam(ak d&minan teta(i 4u+a #alin+ 3e%hu3un+an den+an met&de 5an+ lainn5a2 5aitu (ada a/ 'u4uan Pendidikan 0idalam &3#e%7a#i 5an+ #a5a lakukan tu4uan (endidikan telah te%#entuh dalam (%&#e# (em3ela4a%an di kela# te%#e3ut/ "a%ena memakai met&de 5an+ dimana #i#wa #endi%i ha%u# akti6 dan k%eati6 dalam men#ika(i (e%tan5aan 5an+ dia da(atkan dan ke*aka(an dalam men4awa3 (e%tan5aan 5an+ dia4ukan ini ,ndan+ Re(u3lik Ind&ne#ia N&/ 20 'ahun 20092 Pa#al #udah *uku( men5in++un+ tu4uan (endidikan itu #endi%i #e(e%ti 5an+ te%tuli# dalam ,ndan+ 1 di#e3utkan tu4uan (endidikan na#i&nal =////3e%kem3an+n5a (&ten#i (e#e%ta didik a+a% men4adi manu#ia 5an+ 3e%iman dan 3e%ta>wa ke(ada 'uhan -an+ 8aha E#a2 3e%akhlak mulia2 #ehat2 3e%ilmu2 *aka(2 k%eati62 mandi%i2 dan men4adi wa%+a ne+a%a 5an+ dem&k%ati# #e%ta 3e%tan++un+ 4awa3/ 8et&de 5an+ di+unakan te%#e3ut #e*a%a tidak #ada% 4u+a melatih #i#wa untuk 3e%dem&k%a#i ka%ena ke3e3a#a3 (en5am(aian (enda(at 5an+ 3e%a+am teta(i teta( (ada mate%i atau 4alan 5an+ #e#uai/ 3/ Pe#e%ta 0idik Pe#e%ta didik dalam &3#e%7a#i ini adalah mu%id kela# 2 li#t%ik (emakain 2/ Pe#e%ta didik te%#e3ut di3e%ikan 3im3in+an tentan+ (endidikan kewa%+ane+a%aan dan #e4a%ah walau(un me%eka #ek&lah dike4u%uan teta(i ha%u# men+etahui tentan+ ne+a%a dan #e4a%ah 3an+#a me%eka ka%ena den+an 3e+itu me%eka tidak akan mudah te%kena dam(ak +l&3ali#a#i 5an+ ma#uk kene+a%a kita2 dalam &3#e%7a#i te%#e3ut (e#e%ta didik #an+at di(e%hatikan ka%ena (e#e%ta didiklah 5an+ (alin+ 3e%ke(entin+an dalam (%&#e# (endidikan2 (e#e%ta didik da(at melatih 3akat me%eka dalam 3e%3i*a%a #e%ta menum3uhkan mental untuk 3e%3i*a%a dide(an &%an+ 3an5ak #e%ta men+un+ka(kan (enda(at dan 5an+ (a#ti #ika( #alin+ men+h&%mati (enda(at &%an+ lain dalam (elak#anaan (endidikan te%#e3ut tentun5a +u%u le3ih mem3e%ikan 3im3in+an dan mem3e%i (en4ela#an dalam (%&#e# te%#e3ut/ */ Pendidik

0idalam met&de 5an+ #a5a amati2 (e%an (endidik 3e+itu kental ka%ena #e3a+ai (enen+ah dan (em3e%i 3im3in+an maka ha%u# 3ena% 1 3ena% memahami met&de 5an+ di+unakan #e%ta da(at men5im(ulkan a(a 5an+ akan dida(at &leh (e#e%ta didik a(akah da(at di(ahami atau 3elum2 (endidik itu #endi%i ha%u# le3ih memahami dan men+ua#ai mate%i 5an+ ada2 #u(a5a a(a3ila te%4adi (e%3edaan (enda(at da(at mem3e%ikan (en4ela#an dan men+a%ahkan ke4alan 5an+ #e#uai/ d/ I#i Pendidikan I#i (endidikan da(at te%*a(ai dan di(ahami &leh (e#e%ta didik ka%ena met&de 5an+ di+unakan #an+at e6ekti6 5aitu den+an met&de (e%mainan 5an+ 3i#a memudahkan men+in+at kem3ali i#i mate%i/ I#i (endidikan #endi%i men*aku( nilai2 (en+etahuan2 dan ket%am(ilan #udah 3e+itu 4ela# #a5a 4ela#kan dalam 3a3 II 5an+ men4ela#kan met&de (e%mainan te%#e3ut telah men+andun+ un#u% i#i (endidikan2 #ehin++a dalam (endidikan te%#e3ut telah 3e%kaitan e%at anta%a met&de dan i#i (endidikan/ e/ 8et&de Pendidikan 8et&de #endi%i adalah *a%a 5an+ 3e%6un+#i #e3a+ai alat untuk men*a(ai #uatu tu4uan2 3ena% 1 3ena% #udah #a5a 4ela#kan #e3elumn5a met&de 5an+ di+unakan &leh I3u Indah #un++uh 3ena% 1 3ena% met&de 5an+ #an+at e6i#ien dan men5enan+kan menu%ut (en+amatan #a5a/ "a%ena #i#tem 5an+ di+unakan adalah #i#tem 3ela4a% #am3il 3e%main walau(un (e#e%ta didik 3ukan anak 5an+ u#ia 3e%main teta(i te%3ukti #an+at memudahkan dalam men+in+at mate%i 5an+ telah lam(au2 #elain itu met&de ini #an+at 3e%kaitan den+an i#i (endidikan ka%ena #e#uai 5an+ #a5a #e3utkan diata#/ 6/ Alat Pendidikan 8et&de ini tentu #a4a mem3utuhkan alat (endidikan 5an+ #e#uai untuk mendukun+ met&de 5an+ akan di+unakan2 #e(e%ti dalam &3#e%7a#i 5an+ #a5a lakukan alat (endidikan 5an+ di+unakan adalah (e%mainan m&n&(&l5 ka%ena met&de 5an+ di+unakan adalah met&de (e%mainan2 han5a diu3ah 3a+ian te%tentu untuk mem3antu te%wu4udn5a (en*a(aian tu4uan (endidikan2 atau den+an kata lain alat (endidikan adalah #itua#i dan k&ndi#i 5an+ #en+a4a di3uat &leh +u%u untuk mem3antu tu4uan te%#e3ut/ Se#uai dalam (en4ela#an (en+amatan diata# alat

(endidikan #an+at 3e%kaitan den+an tindakan atau (e%3uatan (endidik 5an+ memakai (e%anta%a alat untuk mem3uat #i (e#e%ta didik le3ih men*a(ai tu4uan 5an+ in+in di*a(ai2 #elain itu ke#e#uaian den+an k&ndi#i 5an+ 4u+a ha%u# di(e%hatikan 3e%hu3un+ (ada waktu &3#e%7a#i te%#e3ut adalah han5a #e3a+ai untuk (en+in+at mate%i 5an+ telah di(ela4a%i #e3elumn5a2 teta(i (e#e%ta didik mam(u mene%ima (en++unaan alat te%#e3ut den+an 3aik/ +/ Lin+kun+an Pendidikan 0idalam &3#e7a#i ka%ena men++unakan met&de (e%mainan tentu #a4a te%4adi ke%amaian ka%ena meman+ itu tu4uan #e3ena%n5a men*i(takan #ua#ana 5an+ %amai #u(a5a tidak ada ke4enuhan dalam (em3ela4a%an2 lin+kun+an kela# meman+ #edikit tidak te%atu% me4a tadin5a te%tata %a(i men4adi 3e%antakan ka%ena ma#in+ 1 ma#in+ kel&m(&k ha%u# mem3uat (e%kum(ulan untuk tem(at kel&m(&k me%eka2 #elain itu (ada #aat (en5am(aian (enda(at te%4adi ke%amaian ka%ena mun+kin te%4adi (en5im(an+an dan (e%3edaan da%i ma#in+ 1 ma#in+ kel&m(&k teta(i mem3uat #ua#ana dem&k%a#i te%a#a 3e+itu kental dalam kela# te%#e3ut/

IV/

KESIMPULAN
0idalam &3#e%7#i ini #a5a da(at men5im(ulkan 3ahwa (emakaian met&de 5an+

te(at #e#uai den+an k&m(&nen 1 k&m(&nen (endidikan 5an+ tentun5a ha%u# 3e%kaitan dan 3e%ke#inam3un+an maka akan menim3ulkan e6ek 5an+ 3aik (ula untuk (e#e%ta

didik2 ka%ena di#ini (e#e%ta didiklah 5an+ te%(entin+ #e%ta (e%anan #e&%an+ +u%u atau (endidik ha%u# 3ena% 1 3ena% #e#uai demi te%wu4udn5a tu4uan (endidikan #e(e%ti 5an+ te%tuli# (ada ,ndan+ 1 ,ndan+ Re(u3lik Ind&ne#ia N&/ 20 'ahun 20092 Pa#al / ka%ena (e%kem3an+an (&ten#i (e#e%ta didik tidak le(a# da%i (e%an #e%ta #e&%an+ (endidik2 untuk itu (en5am(ain 5an+ #e#uai2 mudah di(ahami2 #ee%ta k%eati6 akan #an+at di3utuhkan demi te%*a(ain5a tu4uan (endidikan/ Se3a+ai +ene%a#i muda dan 5an+ mun+kin #uatu #aat akan men4adi #e&%an+ (endidik ha%u# 3ena% 1 3ena% memahami k&m(&nen 1 k&m(&nen (endidikan te%#e3ut2 di#am(in+ #an+at 3e%+una (a#tin5a da(at #an+at me%u3ah a(a 5an+ telah te%4adi (ada #i#tem (endidikan di 'anah Ai% kita 5an+ te%*inta ini 5an+ tidak #e#uai den+an tu4uan/ 0emi kema4uan ne+a%a dan demi kema4uan di3idan+ (endidikan ma%ilah kita mem3e%ikan 5an+ te%3aik untuk +ene%a#i muda ka%ena me%ekalah *al&n (emim(in dan (en+ha%um nama 3aik Ind&ne#ia kelak/

NB : ?ANGAN 0IBA?A" @@@@