KATA PENGANTAR

Puji dan syukur penulis sampaikan kehadirat Allah SWT yang telah

melimpahkan rahmat dan hidayah-Nya sehingga penulis dapat menyelesaikan

laporan ini. Shalawat dan salam semoga selalu tercurah kepada Rasulullah SAW

beserta kerabat dan pengikut beliau hingga akhir zaman. Laporan kerja praktik ini

berjudul Kegiatan Eksplorasi Batubara Pada PT. Bumi Mulia Sejati di Desa

Trinsing, Kecamatan Teweh Tengah, KabupatenBarito Utara, Propinsi

Kalimantan Tengah yang dilaksanakan dari tanggal 13 Juli 2009 hingga 17

Agustus 2009.

Selesainya laporan ini tidak terlepas dari nasihat, bantuan moril maupun

materil dari berbagai pihak yang sangat berharga dan tak tergantikan. Penulis

sampaikan ungkapan terimakasih yang sedalam-dalamnya kepada:

1. Bapak Prof. Dr. Rusdi. HA. Msc. selaku Dekan Fakultas Teknik Universitas

Lambung Mangkurat,

2. Bapak Ir. Adip Mustofa selaku Ketua Program Studi Teknik Pertambangan

Universitas Lambung Mangkurat,

3. Bapak Nurhakim, MT. selaku dosen mata kuliah Metode Perhitungan

Cadangan,

4. Bapak Supriyadi, A.Ma (Geologist) dan Samuel (Driller) selaku pembimbing

selama kerja praktik di PT. Bumi Mulia Sejati,

5. Seluruh karyawan PT. Bumi Mulia Sejati yang telah banyak membantu

penulis selama kerja praktik,

ii
6. Seluruh pihak yang telah membantu penulisan laporan kerja praktik ini

Penulis menyadari laporan ini masih belum sempurna, maka kritik dan saran

membangun sangat penulis harapkan demi kebaikan dimasa yang akan datang.

Trinsing, Agustus 2009

Penulis

iii
 DAFTAR ISI

Halaman
COVER
KATA PENGANTAR......................................................................................ii
DAFTAR ISI...................................................................................................iii
DAFTAR TABEL............................................................................................vi
DAFTAR GAMBAR......................................................................................vii
DAFTAR LAMPIRAN.................................................................................viii

BAB I. PENDAHULUAN.............................................................................1
1.1. Latar Belakang....................................................................................1
1.2. Maksud dan Tujuan.............................................................................2
1.3. Metode Penulisan................................................................................2
1.4. Batasan Masalah.................................................................................3

BAB II. TINJAUAN UMUM PERUSAHAAN.............................................4

2.1. Sejarah Singkat Perusahaan................................................................4
2.2. Lokasi dan Kesampaian Daerah..........................................................5
2.3. Iklin dan Cuaca...................................................................................7
2.4. Penduduk, Sosial dan Ekonomi..........................................................8
2.5. Agama, Budaya dan Adat...................................................................9
2.6. Fisiologi............................................................................................10
2.7. Flora dan Fauna.................................................................................10
2.8. Keadaan Tofografi dan Morfologi....................................................10
2.9. Keadaan Geologi...............................................................................12
2.10. Pemanfaatan Lahan...........................................................................13

BAB III. LANDASAN TEORI......................................................................14

3.1. Kegiatan Eksplorasi..........................................................................14
3.2. Gambaran Umum..............................................................................16
3.3. Tahap-tahap Kegiatan Eksplorasi.....................................................17
3.4. Pemboran..........................................................................................18

BAB IV. PROSEDUT DAN HASIL PENELITIAN....................................22

4.1. Prosedur Penelitian...........................................................................22
4.2. Hasil Penelitian.................................................................................22
4.2.1. Kegiatan Eksplorasi................................................................22
4.2.2. Pemboran................................................................................35

BAB V. KESIMPULAN...............................................................................38
5.1. Kesimpulan.......................................................................................38
5.2. Saran.................................................................................................39

DAFTAR PUSTAKA

iv
 DAFTAR TABEL

Halaman
Tabel 2.1. Batas KP...........................................................................................5
Tabel 2.2. Curah Hujan Kabupaten Barito Utara..............................................8
Tabel 4.1. Data Hasil Pemboran......................................................................34

v
 DAFTAR GAMBAR

Halaman
Gambar 2.1. Hubungan Kerja Antar Perusahaan..............................................5
Gambar 2.2. Peta Lokasi...................................................................................6
Gambar 4.1. Peralatan Eksplorasi...................................................................23
Gambar 4.2. Singkapan Batubara....................................................................24
Gambar 4.3. Profil Daerah Eksplorasi.............................................................24
Gambar 4.4. Kegiatan Pemboran.....................................................................25
Gambar 4.5. Mesin Bor (Power Rig)...............................................................26
Gambar 4.6. Mesin Air MT - 110....................................................................27
Gambar 4.7. Mesin Air MZ - 175....................................................................28
Gambar 4.8. Pipa Bor .....................................................................................29
Gambar 4.9. Mata Bor Jenis Black Bit............................................................30
Gambar 4.10 Mata Bor Jenis Win Bit..............................................................30
Gambar 4.10 Mata Bor Jenis Win Bit..............................................................30
Gambar 4.11 Proses Pengaliran Air.................................................................31
Gambar 4.12 Pipa Karet...................................................................................32
Gambar 4.13 Pipa Plastik.................................................................................32
Gambar 4.14 Kunci Inggrit...............................................................................33
Gambar 4.15 Daerah Pemboran.......................................................................34

vi
 DAFTAR LAMPIRAN

LAMPIRAN A. PROFIL SINGKAPAN BATUBARA

LAMPIRAN B. DATA LOG BOR

vii