Anda di halaman 1dari 34

TUGAS BIOLOGI

LAPORAN PRAKTIKUM
OLEH:
RIZQI WIDYANTI
08. 01. 1163
I/E
SEKOLAH TINGGI KESEHATAN (STIKES) MATARAM
S-1 KEPERAWATAN
2008
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL
KATA PENGANTAR
DAFTAR ISI
ACARA PRAKTIKUM
I!br0ken!! Pengenalan Mikroskop
II!br0ken!! Mengaa!i Sel Epi!el M"l"!
III!br0ken!! Heolisa #an Krenasi
IV!br0ken!! Mengaa!i Jaringan Pa#a Gin$al%Ren
V!br0ken!! Mengaa!i sel&sel Hepar%Ha!i
VI!br0ken!! Mengaa!i Perke'angan Folikel Pa#a O(ari"
VII!br0ken!! Mengaa!i Perke'angan Spera Pa#a Tes!is
VIII!br0ken!! Mengaa!i )en!"k Jaringan Pa#a O!o! Rangka
PENGENALAN MIKROSKOP
I!br0ken!! TUJUAN * & Un!"k enge!a+"i 'agian&'agian ikroskop,
& Un!"k #apa! enge!a+"i -ara engoperasionalkan
ikroskop,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. / Ok!o'er 0112
III!br0ken!! TEMPAT * la'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
& Mikroskop
& Prepara!

V!br0ken!! CARA KERJA
1!br0ken!! Men4iapkan ikroskop 4ang akan #ig"nakan "n!"k engaa!i
'en#a,
2!br0ken!! Men4iapkan prepara! $a#i 4ang akan #iaa!i,
3!br0ken!! Se'el" ikroskop #ig"nakan. #ilak"kan pen4e!elan "n!"k
enen!"kan 'i#ang pengli+a!an #engan -ara*
& Pa#a ikroskop 4ang eiliki !a'"ng lensa ok"ler #engan garis skala.
!arikla+ !a'"ng ok"ler sapai 'a!as garis 'erskala !erse'"! se+ingga "$"ng
a!as !eropong 'eripi! #engan garis 'erskala !erse'"!,
& Me"!ar re(ol(er se+ingga lensa o'$ek!i5 !erke-il #apa! l"r"s #i 'a3a+
'"l"+ !eropong se+ingga re(ol(er !er!a+an #an !i#ak 'erp"!ar,
& Menaikkan kon#ensor sapai ke#"#"kan aksial #engan e"!ar
sekr"p penga!"r kon#ensor,
& Me'"ka #ia5raga sele'ar "ngkin,
& Menepa!kan sala+ sa!" a!a #ala posisi pengaa!an elal"i ok"ler
#an !angan enggerak&gerakkan -erin,

4!br0ken!! Selan$"!n4a #ilak"kan pen4e!elan agar eperole+ 'a4angan
prepara! #engan -ara*
& Menepa!kan gelas 'en#a #an prepara! 4ang akan #iaa!i pa#a e$a
'en#a ke"#ian #i$epi!,
& Sa'il #iaa!i #ari saping. !eropong #i!"r"nkan se-ara perla+an #engan
e"!ar sekr"p kasar sapai lensa o'$ek!i5 +apir en4en!"+ gelas
pen"!"p,
& Sa'il engaa!i prepara!. sekr"p +al"s #ip"!ar perla+an sapai
#i!e"kan o'$ek 4ang #iaa!i,
VI!br0ken!! PEM)AHASAN
Mikroskop er"pakan sala+ sa!" ala! op!ik 4ang 'er5"ngsi "n!"k eli+a!
'en#a&'en#a 4ang !erlal" ke-il 4ang !i#ak #apa! !erli+a! #engan a!a !elan$ang,
Jenis&$enis Mikroskop 'era-a&a-a. an!ara lain*
1!br0ken!! Mikroskop -a+a4a
2!br0ken!! Mikroskop onok"ler
3!br0ken!! Mikroskop 'inok"ler
4!br0ken!! Mikroskop elek!ron s-anning
5!br0ken!! Mikroskop elek!ron !ransisi
BAGIAN-BAGIAN MIKROSKOP
)agian&'agian ikroskop #i'agi en$a#i !iga pokok. 4ai!"*
1!br0ken!! STATIF
& Kaki ikroskop
)er5"ngsi "n!"k enopang kesel"r"+an 'a#an ikroskop,
& Lengan ikroskop
Lengan ikroskop eng+"'"ngkan kaki #engan !angkai ikroskop ser!a
'er5"ngsi "n!"k eegang ikroskop,
- Me$a ikroskop%e$a 'en#a
)er5"ngsi "n!"k ele!akkan s"a!" o'$ek a!a" prepara!, Pen$epi! 'er5"ngsi
"n!"k en$epi! prepara! 4ang s"#a+ #isiapkan pa#a ka-a o'$ek 4ang
#ile!akkan pa#a e$a ikroskop,
- Sekr"p penga!"r $arak an!ara prepara! #engan !eropong,
a!br0ken!! Sekr"p kasar% akroe!er
)er5"ngsi se'agai 5ok"s kasar. #engan enaikkan #an en"r"nkan
!eropong se-ara -epa! agar #apa! e5ok"skan o'$ek,
b!br0ken!! Sekr"p +al"s%ikroe!er
)er5"ngsi se'agai 5ok"s +al"s. #engan enaikkan #an en"r"nkan
ikroskop se-ara la'a!,
Akan !e!api. +al ini $"ga !ergan!"ng #ari erk% !ipe ikroskopn4a. 4ai!"*
a!br0ken!! Me$a 'en#a enepel !e!ap pa#a !angkai. se#angkan !eropong #apa!
#inaik !"r"nkan ole+ sekr"p akro #an ikro !erse'"!,
b!br0ken!! Me$a 'en#a enepel pa#a !iang. se#angkan !eropong 'ersaa
!angkai #apa! #inaik !"r"nkan ole+ akro #an ikro sekr"p !erse'"!,
c!br0ken!! Me$a 'en#a #apa! #inaik !"r"nkan ole+ akro #an ikro sekr"p.
se#angkan !eropong !e!ap enepel pa#a !angkai,
- Sekr"p kon#ensor%pe"!ar kon#ensor
)er5"ngsi "n!"k enaikkan a!a" en"r"nkan kon#ensor,
- Sekr"p penggerak prepara!
Sekr"p ini a#a 0 a-a 4ang !erle!ak #i saping e$a 'en#a. 4ang
'er5"ngsi "n!"k enggerakkan prepara! ke kiri #an ke kanan. ser!a ke
#epan #an ke 'elakang se+ingga posisi prepara! #apa! #ia!"r,
2!br0ken!! TEROPONG
Teropong !er#iri #ari 'agian&'agian. se'agai 'erik"!*
a!br0ken!! O'$ek!i5
Lensa o'$ek!i5 !er#apa! #i "$"ng 'a3a+ !eropong. eng+a#ap
langs"ng ke prepara! 4ang akan #iaa!i, Pa#a ""n4a a#a 6 '"a+
o'$ek!i5 4ang !erpasang 'ersaa 'agian 4ang #ise'"! Re(ol(er, Lensa
o'$ek!i5 'er5"ngsi "n!"k eper'esar s"a!" o'$ek,
b!br0ken!! Ok"ler
Lensa ok"ler !erpasang #i'agian "$"ng a!as !eropong eng+a#ap
langs"ng ke a!a pengaa!, Pe'esaran lensa ok"ler 4ang !erpasang
'iasan4a a#ala+ 78. 98. a!a" :08, Ta'"ng lensa ok"ler !erpasang lepas
pa#a !eropong, Lensa ok"ler 'er5"ngsi "n!"k eper'esar 'a4angan s"a!"
o'$ek #ari lensa o'$ek!i5,
c!br0ken!! )a#an ikroskop
)er"pa s"a!" !a'"ng 4ang #apa! #inaikkan a!a" #i!"r"nkan,
d!br0ken!! )"l"+ !eropong
)"l"+ !eropong er"pakan 'agian #ari !eropong 4ang 'er5"ngsi
se'agai pe'a3a ok"ler #engan !a'"ng ok"lern4a. #an $"ga o'$ek!i5
#engan re(ol(ern4a,
3!br0ken!! ALAT PENERANG
- Kon#ensor
Kon#ensor er"pakan sis!e lensa peng"p"l -a+a4a 4ang
e"sa!kan -a+a4a pa#a spesien. 'er5"ngsi "n!"k e5ok"skan -a+a4a
#an ener"skan -a+a4a #ari -erin ke s"a!" o'$ek,

- Dia5raga
Dia5raga er"pakan 'agian ikroskop 4ang 'er5"ngsi "n!"k
enga!"r 'an4ak se#iki!n4a -a+a4a 4ang as"k ke #ala ikroskop
ses"ai ke'"!"+an,
- Cerin
Cerin 'er5"ngsi "n!"k enangkap -a+a4a ke"#ian ean!"lkan
-a+a4a !erse'"! ke prepara!, A#a #"a a-a -erin 4ang #ig"nakan.
4ai!"* -erin #a!ar 4ang #ig"nakan apa'ila kea#aan #i #ala r"angan
4ang -"k"p !erang. !e!api apa'ila kea#aan #i #ala r"ang ikroskop
k"rang !erang. a!a" apa'ila pa#a 3ak!" pengg"naan -erin #a!ar pa#a
pengaa!an ki!a #apa!i 'a4angan. a!a" 'en#a 4ang a#a #i seki!ar
ikroskop. aka 4ang #ig"nakan a#ala+ -erin -ek"ng,

VII!br0ken!! KESIMPULAN
Se!ela+ elak"kan pengaa!an #engan engg"nakan ikroskop. #apa!
#i!arik kesip"lan se'agai 'erik"!* Dengan engg"nakan ikroskop. ki!a #apa!
engaa!i 'en#a 4ang sanga! ke-il 4ang !i#ak #apa! #ili+a! #engna a!a !elan$ang,
Mikroskop !er#iri a!as 6 'agian pokok. 4ai!" s!a!i5. !eropong. #an ala! penerang,
MENGAMATI SEL EPITEL MULUT
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i 'en!"k sel epi!el "l"!,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. / Ok!o'er 0112
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
A!br0ken!! Ala!
- Mikroskop
- Spa!"la
- Pipe!
- Ka-a prepara!
- Co(er glass ;ka-a pen"!"p<
B!br0ken!! )a+an
- Me!+eline 'l"e
- Alko+ol /1=
- A>"a#es
- Kapas%!is"e
V!br0ken!! CARA KERJA
1!br0ken!! Ka-a o'$ek #an ka-a pen"!"p #isiapkan,
2!br0ken!! Spa!"la #is!erilkan #engan engg"nakan kapas 4ang !ela+ #i'asa+i
alko+ol /1=,
3!br0ken!! Kerok se#iki! epi!el "l"!,
4!br0ken!! Epi!el "l"! #ioleskan pa#a ka-a o'$ek,
5!br0ken!! Te!eskan : sapai 0 !e!es e!+eline 'l"e pa#a ka-a o'$ek ke"#ian
#iakan 0 sapai 6 eni!,
6!br0ken!! T"!"p prepara! #engan -o(er glass,
7!br0ken!! Sean#ain4a asi+ 'asa+. #apa! #iisap #engan !is"e,
8!br0ken!! Apa'ila prepara! s"#a+ kering. selan$"!n4a #iaa!i #engan
ikroskop,
9!br0ken!! Ga'arla+ #an 'erikan ke!erangan,
VI!br0ken!! HASIL PENGAMATAN
Se!ela+ engaa!i prepara! sel epi!el "l"!. se+ingga #i#apa!kan +asil
se'agai 'erik"!*
VII!br0ken!! PEM)AHASAN
Epi!el !er#iri a!as sel&sel 4ang 'er#apingan. en"!"pi se'agian 'esar
per"kaann4a, Ciri&-iri "!aa sel&sel epi!el a#ala+ ap" "n!"k e'en!"k
sel"'"ng a!a" e'ran 4ang eleka!, Ole+ karena i!". pengk+"s"san #in#ing sel
!er#apa! pa#a #in#ing la!eral sel. 4ang 5"ngsin4a "n!"k eper!a+ankan perleka!an
#engan sel&sel 4ang 'er#eka!an, )en!"k per"kaan 'e'as sel $"ga !apak k+"s"s.
!ergan!"ng 5"ngsi epi!el !er!en!",
Sebagai penyusun rongga mulu a!ala" epiel berlapis pipi", Pa#a epi!el
4ang rela!i5 !e'al ini. 'en!"k sel&seln4a 'er'e#a #ari 'asal ke per"kaan 'e'asn4a,
Sel&sel laina 'asal eiliki "$"ng a!asn4a 4ang '"la! a!a" en#a!ar, ?ang
!er#apa! #i a!as lapisan ini 'er'en!"k poli+e#ral !i#ak !era!"r. 4ang akin
enggepeng ke ara+ per"kaan. #an pa#a lapis s"per5isial 'er"pa sel&sel gepeng,
Sel&sel s"per5isial er"pakan sel&sel +i#"p #an 'erin!i. irip 4ang !er#apa! #i
lapisan #ala. !e!api le'i+ gepeng%pipi+, Pa#a !epa!&!epa! 4ang !i#ak !erpapar.
in!i sel&sel i!" engan#"ng kera!in. !e!api !i#ak 'an4ak se+ingga epi!el ini #ise'"!
se'agai epi!el pipi+ 'erlapis,
VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil per-o'aan #apa! #isip"lkan 'a+3a sel epi!el 4ang en4"s"n
rongga "l"! 4ai!" epi!el pipi+ 'erlapis, Epi!el !er#iri a!as sel&sel 4ang
'er#apingan. en"!"pi se'agian 'esar per"kaann4a,
HEMOLISA DAN KRENASI
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i !er$a#in4a +eolisa #an krenasi
pa#a
sel #ara+ era+% e'e#akan 'en!"k sel #ara+ era+
4ang engalai +eolisa #an krenasi,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IB, ALAT DAN )AHAN
A!br0ken!! Ala!
- Mikroskop
- Pipe!
- Ta'"ng reaksi
B!br0ken!! )a+an
- A>"a#es
- )loo# lanse!
- Dara+
- Alko+ol /1=
V!br0ken!! CARA KERJA
1!br0ken!! Men4iapkan 6 '"a+ !a'"ng reaksi,
2!br0ken!! Me'erikan la'el pa#a ke!iga !a'"ng reaksi !erse'"!,
3!br0ken!! S!erilkan 'loo# lanse! #engan engg"nakan kapas 4ang !ela+
#i'asa+i #engan engg"nakan alko+ol /1=,
4!br0ken!! S!erilkan sala+ sa!" $ari !angan #engan kapas 4ang !ela+ #i'asa+i
alko+ol /1=,
5!br0ken!! Jari !angan #iel"s&el"skan !erle'i+ #a+"l" agar !apak era+
ke"#ian $ari !angan #i!"s"k !erse'"! #engan engg"nakan 'loo# lanse!
ke"#ian #ara+n4a #i!ap"ng pa#a asing&asing !a'"ng,
6!br0ken!! Diakan seki!ar :7 sapai 01 eni!,
7!br0ken!! Aa!i prepara! !erse'"! #engan engg"nakan ikroskop,
8!br0ken!! Ga'ar 'en!"kn4a ses"ai 4ang !erli+a! pa#a ikroskop,
VI!br0ken!! HASIL PENGAMATAN
Dengan alko+ol 1.C =
Dengan alko+ol 1.0 =
Dengan alko+ol 0 =
VII!br0ken!! PEM)AHASAN
Heolisis er"pakan peris!i3a pe-a+n4a e'ran eri!rosi!. se+ingga
+eoglo'in 'e'as ke #ala e#i" sekelilingn4a ;plasa<, Ker"sakan e'ran
eri!rosi! #apa! #ise'a'kan ole+ an!ara lain pena'a+an lar"!an +ipo!onis. +iper!onis
ke #ala #ara+. pen"r"nan !ekanan per"kaan e'ran eri!rosi!. Da!%"ns"r kiia
!er!en!". peanasan #an pen#inginan. rap"+ karena ke!"aan #ala sirk"lasi #ara+
#ll,
Hipo!onis er"pakan lar"!an 4ang eiliki !ekanan ososis le'i+ ke-il
#aripa#a sel #ara+ era+, Se#angkan +iper!onis er"pakan lar"!an 4ang eiliki
!ekanan ososa 4ang le'i+ 'esar #aripa#a sel #ara+ era+,
Apa'ila e#i" #i seki!ar eri!rosi! en$a#i +ipo!onis ;karena pena'a+an
lar"!an NaCl +ipo!onis< e#i" !erse'"! ;plasa #an lar"!an NaCl< akan as"k ke
#ala eri!rosi! elal"i e'ran 4ang 'ersi5a! seiperia'el #an en4e'a'kan sel
eri!rosi! engge'"ng, )ila e'ran !i#ak k"a! lagi ena+an !ekanan 4ang a#a #i
#ala sel eri!rosi! i!" sen#iri. aka sel akan pe-a+. aki'a!n4a +eoglo'in akan
'e'as ke #ala e#i" sekelilingn4a, Hal inila+ 4ang ke"#ian #ise'"! #engan
hemolisa, Se'alikn4a 'ila eri!rosi! 'era#a pa#a e#i" 4ang +iper!onis. aka
-airan eri!rosi! akan kel"ar en"$" ke e#i" l"ar eri!rosi! ;plasa<. aki'a!n4a
eri!rosi! akan kerip"! ;krenasi<, Kerip"! ini #apa! #ike'alikan #engan -ara
ena'a+kan -airan iso!onis ke #ala e#i" l"ar eri!rosi! ;plasa<,
Pa#a per-o'aan engena+i Heolisa #an Krenasi. #i#apa!kan +asil pengaa!an.
'a+3a pa#a #ara+ 4ang #i'eri alko+ol 1.C = !i#ak engalai per"'a+an, ?ang
!apak ke!ika #iaa!i #i 'a3a+ ikroskop a#ala+ sel&sel #ara+ era+4ang 'er'en!"k
'ikonka5 #an !i#ak 'erin!i, Se#angkan ke!ika #ara+ #i'erikan alko+ol 1.0 =. saa!
#iaa!i #i 'a3a+ ikroskop 4ang !apak a#ala+ !i!ik&!i!ik ke-il 4ang !erse'ar, Hal ini
#ise'a'kan karena sel #ara+ era+ engalai +eolisa 4ang #iaki'a!kan ole+
alko+ol 1.0 = 4ang er"pakan lar"!an +ipo!onis se+ingga en4e'a'kan sel #ara+
era+ pe-a+,
Ke!ika #ara+ #i'erikan alko+ol 0 = !ern4a!a 4ang !apak saa! #iaa!i #i 'a3a+
ikroskop a#ala+ sel #ara+ era+ 4ang !apak enger"!, Hal ini #ise'a'kan karena
alko+ol 0 = er"pakan lar"!an +iper!onis 4ang en4e'a'kan !er$a#in4a penger"!an
aki'a! kel"arn4a -airan eri!rosi! !erse'"!,
VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil per-o'aan 4ang !ela+ #ilak"kan. #apa! #isip"lkan +al&+al se'agai
'erik"!*
- Heolisa 4ai!" peris!i3a pe-a+n4a e'ran eri!rosi! 4ang !er$a#i aki'a! #ara+
#i'eri lar"!an +ipo!onis,
- Krenasi 4ai!" peris!i3a enger"!n4a sel #ara+ era+ 4ang !er$a#i aki'a! #ara+
#i'eri lar"!an +iper!onis.
MENGAMATI JARINGAN PADA GINJAL/REN
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i 'en!"k $aringan 4ang en4"s"n
gin$al%ren ;pa#a Kaps"la )o3an<,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
- Mikroskop
- Prepara! $a#i
V!br0ken!! CARA KERJA
1!br0ken!! Men4iapkan ala! #an 'a+an 4ang #iperl"kan 4ai!" ikroskop #an
prepara! $a#i "n!"k engaa!i $aringan pa#a gin$al,
2!br0ken!! Dengan engg"nakan ikroskop 4ang !ela+ #ise#iakan. prepara!
$a#i #iaa!i ke"#ian #ia!"r agar $aringan 4ang akan #iaa!i #apa! !erli+a!
#engan $elas,
3!br0ken!! Se!ela+ o'$ek 4ang #iaa!i !erse'"! !erli+a!. ke"#ian +asiln4a
#iga'arkan ses"ai #engan apa 4ang !apak pa#a ikroskop !erse'"!,
VI!br0ken!! HASIL PENGAMATAN
VII!br0ken!! PEM)AHASAN
Man"sia eiliki sepasang gin$al 4ang !erle!ak #i 'elakang per"! a!a"
a'#oen, Gin$al ini !erle!ak #i kanan #an kiri !"lang 'elakang. #i 'a3a+ +a!i #an
lipa, Di 'agian a!as ;superior< gin$al !er#apa! kelen$ar a#renal ;$"ga #ise'"!
kelenjar suprarenal<, Se'agian #ari 'agian a!as gin$al !erlin#"ngi ole+ iga ke
se'elas #an #"a'elas, Ke#"a gin$al #i'"ngk"s ole+ #"a lapisan leak ;leak
perirenal #an leak pararenal< 4ang e'an!" ere#a gon-angan,
Pa#a orang #e3asa. se!iap gin$al eiliki "k"ran pan$ang seki!ar :: - #an
ke!e'alan 7 - #engan 'era! seki!ar :71 gra, Gin$al eiliki 'en!"k seper!i
ka-ang #engan lek"kan 4ang eng+a#ap ke #ala, Pa#a 'agian e#"la gin$al
an"sia #apa! p"la #ili+a! a#an4a piramida 4ang er"pakan '"kaan sal"ran
peng"p"l, Gin$al #i'"ngk"s ole+ lapisan $aringan ika! longgar 4ang #ise'"!
kaps"la,
Gin$al !er#iri #ari :.0 $"!a ne5ron 4ang !er'en!"k se$ak la+ir, Ne5ron !er'en!"k
#ari gloer"l"s. !"'"l"s proksial 4ang #i'a!asi ole+ epi!el selapis silin#ris. pa#a
per"kaan seln4a !er#apa! E'r"s+ 'or#erF. Hansa Henle 4ang #i'a!asi ole+ epi!el
selapis pipi+ a!a" k"'"s, A#a a-"la #ensa * se#ere!an sel 4ang agak eninggi,
Ma-"la #ensa a#ala+ se'agian #in#ing !"'"l"s kon!or!"s #is!al 4ang
'er+ipi!an #engan 'a#an Malpig+i #an !"'"l"s #is!al 4ang #i'a!asi ole+ epi!el
selapis k"'"s. pa#a per"kaan seln4a !er#apa! ikro(ili, Gloer"l"s sen#iri
!er'en!"k #ari pele'aran "$"ng proksial !"'"l"s proksial 4ang engele'"ng
4ang #ikenal #engan se'"!an #apsula Bo$man. #engan (ask"larisasi #i #alan4a
4ang 'erasal #ari kapiler a55eren #an kel"ar ke kapiler e55eren, Dara+ 4ang 'erasal
#ari ar!eri renalis akan engalir ke #ala kapiler a55eren #an Da! #engan )M G
61,111 akan !er5il!rasi ke #ala kaps"la )o3an. 4ang #i+asilkan akan engalir
elal"i !"'"l"s gin$al sapai ak+irn4a #i!ap"ng #ala #"k!"s -ole-#"-!"s,
A#a #"a $enis ner5ron. 4ang ep"n4ai !"'"l"s +an4a #i 'a!as kor!eks
#ise'"! Kor!ikal ne5ron. se#angkan 4ang !"'"l"sn4a en$orok sapai $a"+ ke#ala
e#"la #ise'"! J"ks!ae#"lari ne5ron, Dala per$alann4a sepan$ang !"'"l"s&
!"'"l"s gin$al 5i!ral akan engalai rea'sorpsi #an sekresi se+ingga !er'en!"k "rin,
Ja#i "rin #i'en!"k ole+ +asil 5il!rasi #i gloer"l"s ;se'agian 'esar< #an +asil sekresi
#i !"'"l"s ;se'agian ke-il<,
Kaps"la )o3an !ers"s"n a!as $aringan Epi!eli" Pipi+ Selapis, Pa#a
$aringan ini. si!oplasan4a $erni+. se#angkan in!i seln4a 'er'en!"k '"la! 4ang
!erle!ak #i !enga+&!enga+,
Se'"a+ ne5ron !er#iri #ari se'"a+ koponen pen4aring 4ang #ise'"!
korp"sk"la ;a!a" 'a#an Malp+igi< 4ang #ilan$"!kan ole+ sal"ran&sal"ran ;tubulus<,
Se!iap korp"sk"la engan#"ng g"l"ngan kapiler #ara+ 4ang #ise'"! gloer"l"s
4ang 'era#a #ala kaps"la )o3an, Se!iap gloer"l"s en#apa! aliran #ara+ #ari
ar!eri aferen, Din#ing kapiler #ari gloer"l"s eiliki pori&pori "n!"k 5il!rasi a!a"
pen4aringan, Dara+ #apa! #isaring elal"i #in#ing epi!eli" !ipis 4ang 'erpori #ari
gloer"l"s #an kaps"la )o3an karena a#an4a !ekanan #ari #ara+ 4ang
en#orong plasa #ara+, Fil!ra! 4ang #i+asilkan akan as"k ke #alan !"'"l"s
gin$al, Dara+ 4ang !ela+ !ersaring akan eninggalkan gin$al le3a! ar!eri eferen,
Di an!ara #ara+ #ala gloer"l"s #an r"angan 'erisi -airan #ala kaps"la
)o3an !er#apa! !iga lapisan*
1!br0ken!! Kapiler selapis sel en#o!eli" pa#a gloer"l"s
2!br0ken!! Lapisan ka4a pro!ein se'agai e'ran #asar
3!br0ken!! Selapis sel epi!el elapisi #in#ing kaps"la )o3an ;podosit<
T"'"l"s gin$al er"pakan lan$"!an #ari kaps"la )o3an, )agian 4ang
engalirkan 5il!ra! gloer"lar #ari kaps"la )o3an #ise'"! !"'"l"s kon("lasi
proksial, )agian selan$"!n4a a#ala+ lengk"ng Henle 4ang 'er"ara pa#a !"'"l"s
kon("lasi #is!al, Cairan engalir #ari !"'"l"s kon("lasi #is!al ke #ala sis!e
peng"p"l 4ang !er#iri #ari*
; T"'"l"s peng+"'"ng
; T"'"l"s kolek!i("s kor!ikal
; T"'"l"s kloek!i("s e#"laris
Se!ela+ elak"kan per-o'aan. !apak pa#a o'$ek 4ang #iaa!i 4ai!" 'er"pa
$aringan epi!eli" pipi+ selapis. karena !er#apa! in!i sel pa#a $aringan !erse'"! 4ang
'er'en!"k '"la! !erle!ak #i !enga+&!enga+,
VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil per-o'aan 4ang !ela+ #ilak"kan. #apa! #isip"lkan 'a+3a Kaps"la
)o3an !ers"s"n a!as $aringan Epi!eli" Pipi+ Selapis, Pa#a $aringan ini.
si!oplasan4a $erni+. se#angkan in!i seln4a 'er'en!"k '"la! 4ang !erle!ak #i !enga+&
!enga+,
MENGAMATI SEL-SEL HEPAR/HATI
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i 'en!"k sel&sel +a!i,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
- Mikroskop
- Prepara! $a#i
V!br0ken!! Cara Ker$a
1!br0ken!! Men4iapkan ala! #an 'a+an 4ang #iperl"kan 4ai!" ikroskop #an
prepara! 4ang s"#a+ $a#i "n!"k engaa!i 'en!"k sel&sel +a!i,
2!br0ken!! Prepara! !erse'"! #iaa!i #engan engg"nakan ikroskop,
3!br0ken!! Se!ela+ o'$ek 4ang #iaa!i !erse'"! !erli+a!. ke"#ian +asiln4a
#iga'arkan ses"ai #engan apa 4ang !apak pa#a ikroskop !erse'"!,
VI!br0ken!! HASIL PENGAMATAN
VII!br0ken!! PEM)AHASAN
Hepa!osi! er"pakan kira&kira 21 = #ari pop"lasi sel&sel +a!i, Karena
'er'en!"k poligonal #an #is"s"n 'er"pa lepengan a!a" !ra'ekel #i an!ara
sin"soi#,. se+ingga !i#ak eiliki per"kaan 4ang #ise'"! apikal #an 'asal, Sisi
sel 4ang !erpapar pa#a sin"soi# #ise'"! domein sinusoidal #ari plasalea. #an sisi
4ang 'erkon!ak #engan +epa!osi! 'erse'ela+an a#ala+ domein lateral, Se'agian #ari
e'ran la!eral 4ang e'en!"k #in#ing #ari kanalik"li 'iliaris in!ersel a#ala+
domein kanalikuli biliaris,
In!in4a '"la! #engan kelopok +e!erokroa!in #i !epian #an sa!" a!a" #"a
n"kleoli $elas, Uk"ran in!i i!" 'er(ariasi. @1&91 = #ian!aran4a a#ala+ poliploi#,
Ke'an4akan +epa!osi! eiliki sa!" in!i. na"n sapai 07 = a#ala+ 'in"klear,
Re!ik"l" en#oplasa li-in !er#apa! #ala $"la+ 'er(ariasi. 4ang !er#iri a!as
$alinan !"'"li 'er-a'ang #an saling 'er+"'"ngan, Na"n kon!in"i!as eleen&
eleen ini !i#ak selal" $elas pa#a se#iaan !ipis 4ang #iperl"kan ikroskopi elek!ron
i!", Re!ik"l" li-in !i#ak 'erke'ang 'aik #ala sel&sel #aera+ peripor!al. na"n
'an4ak #ala sel 4ang ak!i5 #ala e!a'olise lipi#, Dala l"enn4a sering a#a
glo'"l pa#a! ke-il. 'er#iae!er 61&@1 H,
Mi!okon#ria #ari +epa!osi! i!" ean$ang. #engan kris!a laelar !er$"l"r ke
'agian #ala. 4ang #iisi a!riks 'er#ensi!as rela!i5 ren#a+ 4ang engan#"ng
se#iki! gran"l a!riks pa#a!, Kopleks Golgi sel +a!i '"kan er"pakan organel
jukstanuklear !"nggal seper!i +aln4a pa#a sel&sel kelen$ar lain. na"n !er#iri a!as
'an4ak !"p"kan #ari lia sapai se'ilan sis!erna 4ang agak ele'ar "$"ngn4a,
Pa#a se#iaan +is!ologi r"!in +a!i. 'an4ak sel&seln4a eiliki #aera+ #ala
si!oplasa 4ang 'e'as organel 'er'en!"k !i#ak !era!"r 4ang !i#ak !erp"las,
Hepa!osi! engan#"ng lipi# #engan $"la+ 'er(ariasi #ala !e!es pa#a! elek!ron.
4ang !i#ak #i'a!asi e'ran, Si!oskele!on #ari sel +a!i !er#iri a!as lapis
s"'plasalea #ari si!okera!in #an 5ilaen ak!in, Lapis ini #apa! #i!e!apkan seki!ar
sel"r"+ !epian sel. na"n le'i+ !e'al #i 'a3a+ #oein kanalik"l"s 'iliaris #ari
plasalea. #engan 5"ngsi e'an!" eper!a+ankan !e!ap !er'"kan4a kanalik"li
'iliaris, )erkas 5ilaen in!ere#ia! el"as ke #ala #ari kor!eks. eng"p"l pa#a
sen!roso #an kopleks pori #ari selap"! in!i "n!"k e'en!"k kerangka
si!oskele! #i #ala si!oplasa,
Ha!i eiliki sanga! se#iki! s!roa "n!"k organ 4ang #eikian 'esar, Di
'a3a+ eso!el peri!oneal 4ang en"!"pi +apir sel"r"+ #aera+ per"kaan
#ia5ragan4a. !er#apa! selapis $aringan ika! pa#a! 4ang #ise'"! kaps"la Glisson,
Jaringan ika! 'erlan$"! ke #ala 'ersaa pe'"l"+&pe'"l"+ #an #"k!"s&#"k!"s
'esar #an e'"ngk"s -a'ang&-a'ang in!ra+epa!ik #ari s!r"k!"r&s!r"k!"r !erse'"!
selaa 'er-a'ang&-a'ang #isel"r"+ organ sapai !ingka! !rak!"s por!al in!erlo'"lar,
)erkas&'erkas kasar sera! kolagen #i #aera+ por!al 'er+"'"ngsn langs"ng
#engan $alinan 'erkas sera! sanga! +al"s 4ang engelilingi sin"soi#, Jalinan +al"s
sera!&sera! 4ang engelilingi sin"soi# 'erse'ela+an #i+"'"ngkan #engan 'erkas
le'i+ 'esar sera! kolagen 4ang elin!asi lepeng&lepeng #i an!ara sel&sel
parenki,

VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil per-o'aan 4ang !ela+ #ilak"kan. #apa! #isip"lkan 'a+3a sel&sel
+a!i 'er'en!"k poligonal #an #is"s"n 'er"pa lepengan a!a" !ra'ekel #i an!ara
sin"soi#,. se+ingga !i#ak eiliki per"kaan, In!i sel&sel +a!i '"la!,
MENGAMATI PERKEMBANGAN FOLIKEL
PADA OVARIUM
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i 'en!"k perke'angan 5olikel
pa#a o(ari",
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
- Mikroskop
- Prepara! $a#i
V!br0ken!! Cara Ker$a
1!br0ken!! Men4iapkan ala! #an 'a+an 4ang #iperl"kan 4ai!" ikroskop #an
prepara! 4ang s"#a+ $a#i "n!"k engaa!i perke'angan 5olikel pa#a
o(ari",
2!br0ken!! Dengan engg"nakan ikroskop 4ang !ela+ #ise#iakan. prepara!
!erse'"! #iaa!i,
3!br0ken!! Se!ela+ o'$ek 4ang #iaa!i !erse'"! !erli+a!. ke"#ian +asiln4a
#iga'arkan ses"ai #engan apa 4ang !apak pa#a ikroskop !erse'"!,
VI!br0ken!! Hasil Pengaa!an
VII!br0ken!! Pe'a+asan
O(ari" er"pakan g"#ang #an !epa! pro#"ksi oosi!, Se!iap o(ari"
engan#"ng oosi! #ala $"la+ 4ang sanga! 'an4ak. !e!api +an4a se#iki! sekali
#ari $"la+ oosi! !erse'"! 4ang #ia!angkan #an #io("lasikan selaa asa s"'"r
a!a" pa#a asa repro#"k!i5, Meskip"n se-ara in (i!ro a!a" s"pero("lasi #apa!
#i+asilkan oosi! a!ang ;a!"re oo-4!es< #ala $"la+ 4ang le'i+ 'an4ak. #ari
$"la+ i!" asi+ se#iki! sekali oosi! 4ang #apa! #i5er!ilisasi,
Organ repro#"ksi "!aa #ari 3ani!a a#ala+ O(ari", O(ari" !erle!ak #i
rongga per"!, )iasan4a o(ari" epro#"ksi +an4a sa!" sel !el"r !iap '"lan,
Disaping eng+asilkan !el"r. sis!e repro#"ksi $"ga elak"kan !"gas pen!ing
lainn4a 4ai!" ke!iga sel !el"r #ikel"arkan. !"'"+ en4iapkan peeli+araan
perke'angan e'rio,
P"'er!as pa#a 3ani!a #i"lai #engan per"'a+an #i +ipo!ala"s 4ang
en4e'a'kan pelepasan FSH #an LH #ari keleen$ar pi!"i!ari, FSH erangsang sel
#ala o(ari" "n!"k eng+asilkan +oron es!rogen, Es!rogen en4e'a'kan
sis!e repro#"ksi en4ep"rnakan perke'angnn4a. #an $"ga eng+asilkan
kara!eris!ik sek sek"n#er seper!i pe'esaran '"a+ #a#a #an organ&organ
repro#"ksi. pele'aran pangg"l. ser!a per!"'"+an '"l"&'"l" #i 'a#an,
Pembenu#an Sel Telur, Se!iap o(ari" 'erisi seki!ar @11,111 5olikel 4ang
'er'en!"k kelopok&kelopok sel 4ang engelilingi sel !el"r !"nggal, Selaa
par"+ +i#"pn4a 711 le'i+ se#iki! sel !el"r #ikel"arkan. ra!a&ra!a sa!" sel !el"r !iap
02 +ari, Tel"r&!el"r 4ang a!ang en$a#i 'esar. engan#"ng sel&sel 4ang sanga!
koplek. !"'"+ +apir /7 ri'" kali le'i+ 'esar #ari spera,
Ke!ika se'"a+ 5olikel !ela+ a!ang. sel !el"r akan #ikel"arkan, Proses ini
#ise'"! #engan O%ulasi, Jika !er#apa! #"a sel !el"r 4ang a!ang. 'isa !er$a#i 'a4i
ke'ar non i#en!ik, O("lasi "lai !er$a#i saa! p"'er!as #an 'iasan4a akan !er"s
!er$a#i +ingga seorang 3ani!a eas"ki "sia ak+ir @1&an ke!ika menopause !er$a#i,
Saa! 5olikel ro'ek. sel !el"r !ersap" #ari o(ari" as"k ke sala+ sa!" !"'a
5alopi, T"'a ini en4e#iakan $alan 'agi !el"r "n!"k 'er$alan #ari o(ari" ke "!er"s,
Tel"r 'ergerak ele3a!i -airan 4ang engisi !"'a 5alopi #engan -ilia 4ang eleka!
pa#a sel&sel #isepan$ang #i#in#ing !"'a, Selaa per$alanann4a en"$" !"'a 5alopi.
sel !el"r "ngkin !er'"a+i, Sel !el"r +ar"s !er'"a+i #ala 3ak!" @2 $a se!ela+
kel"ar #ari o(ari", Se!ela+ i!". sel !el"r "lai r"sak, Sel !el"r 4ang !ak !er'"a+i
lar"s #ala "!er"s, Se!ela+ 'e'erapa +ari. Sel !el"r ele3a!i !"'a 5alopi en"$"
"!er"s, Lapisan "!er"s #i#esain se-ara k+"s"s "n!"k eneria sel !el"r 4ang s"#a+
!er'"a+i, Pin!" 'a3a+ #ari "!er"s #ise'"! ser%i#, Se'"a+ o!o! sping!er #i ser(ik
engon!rol pe'"kaan "!er"s,Dari ser(ik ke ara+ l"ar !"'"+ !er#apa! !"'a
"sk"ler 4ang #ise'"! &agina a!a" $alan la+ir,
Pa#a kor!eks !er#apa! 'an4ak 5olikel. a4ori!as a#ala+ 'oli#el primor!ial
4ang !er#iiri #ari oosi! s5eris 'esar 4ang #ilapisi ole+ lapisan !"nggal sel k"'oi#
ren#a+ a!a" sk"aosa, Pa#a saa! p"'er!as. 'e'erapa 5olikel prier ini eas"ki
5ase per!"'"+an -epa!. pa#a se!iap sikl"s ens!r"asi, Oosi! e'esar #an sel
engelilingi oosi! #ise'"! sel gran"losa. 'erproli5erasi. eningka!kan #iae!er
5olikel, Oosi! #ipin#a+kan ke sa!" sisi ole+ perke'angan rongga !erisi -airan 4ang
!erle!ak eksen!rik pa#a assa sel gran"losa, Pa#a s!a#i" perke'angan ini.
#ise'"! 'oli#el se#un!er a!a" 'oli#el anral,
A!br0ken!! FOLIKEL PRIMORDIAL
Pa#a o(ari" 5e!"s. oogonia 'erproli5erasi #an 'erlan$"! ke pro5ase #i(isi
ei!o!ik per!aa. #an pa#a #i(isi ini oogonia !er!a+an pa#a s!a#i" #ik!ia!,
Pa#a 5olikel prior#ial o(ari" pos!na!al. oosi! a#ala+ sel s5eris 'esar.
'er#iae!er sapai 07 I. #ilapisi ole+ 'e'erapa sel 5olik"ler sk"aosa,
N"kle"s p"-a! 4ang !erle!ak eksen!rik engan#"ng n"kleol"s 4ang en-olok
#an pa#a spesien 4ang #ia3e!kan #engan 'aik. krooso eio!ik ka#ang&
ka#ang #apa! 'er"'a+ #ala n"kleoplasa, Re!ik"l" en#oplasa
#iga'arkan se'agai pro5il !"'"lar a!a" (esik"lar 4ang 'ere#ar l"as 4ang
en4e'a'kan ri'oso rela!i5 se#iki!,
B!br0ken!! FOLIKEL PRIMER
Transisi #ari 5olikel prior#ial #ia en$a#i 5olikel prier eli'a!kan
per"'a+an pa#a oosi!. sel 5olik"lar. #an sel&sel s!roa 4ang 'er#eka!an, Oosi!
!"'"+ en$a#i le'i+ 'esar #an sel 5olik"lar ke+ilangan kon5ig"rasi epi!el
sk"aosan4a. per!aa en$a#i k"'oi#. ke"#ian 'erproli5erasi e'en!"k
#"a a!a" !iga lapis sel gran"losa 'er'en!"k ireg"lar, Sering #i!e"kan 5olikel
#ikelilingi ole+ laina 'asalis !e'al 4ang #ise'"! e'ran lii!an eks!erna,
Dengan 'erke'angn4a per"'a+an pa#a #olikel ini. sel s!roal 4ang
engelilingi en$a#i le'i+ pa#a! #iseki!arn4a #an e'en!"k lapisan #engan
'a!as l"ar 4ang en$elaskan pen4aki! 4ang #ise'"! !eka 5olik"li,
Dengan 'er!a'a+n4a "k"ran oosi!. !er#apa! per"'a+an pa#a organeln4a,
Kopleks golgi !"nggal 'erke'ang en$a#i kopleks "l!ipel 4ang 'ere#ar
l"as #ala ooplasa, Sepan$ang perke'angan 5olik"lar 4ang 'er"r"!an. oosi!
#an sel gran"losa #ianggap !e!ap 'er+"'"ngan elal"i sa'"ngan gap pa#a
proses 4ang elin!ang Dona pel"si#a,
C!br0ken!! FOLIKEL ANTRAL
)ila 5olikel prier e"lai per!"'"+ann4a. a3al sikl"s ens!r"asi. sel
gran"losa elak"kan proli5erasi se-ara -epa! #an 'ila #iae!er 5olikel seki!ar
011 I #engan 9&:1 'aris #iseki!ar oosi!. -airan $erni+ "lai en"p"k
#ala r"ang in!ersel"ler #engan "k"ran #an 'en!"k 'er(ariasi #i an!ara sel
gran"losa 4ang #ise'"! li#uor 'oli#uli(
Meskip"n 'agian 5olikel 4ang 'erlapis&lapis sering #i"raikan se'agai
epi!el 'er!ingka!. sel&sel !ers"s"n le'i+ renggang #i'an#ingkan pa#a epi!el
!ipikal. #an se'agai -airan 4ang en"p"k #ala r"ang in!ersel"ler. sel
gran"losa enga'il 'en!"k ang"lar seen!ara eper!a+ankan kon!ak
elal"i proses pen#ek, Sel gran"losa ep"n4ai n"klei 4ang 'er3arna pen"+
ka4a 4ang akan +e!erokroa!in, Si!oplasa engan#"ng kopleks golgi ke-il.
sis!erna re!ik"l" en#oplasa gran"lar 'erkelok&kelok. #an 'e'erapa
i!okon#ria, Pa#a s!a#i" an!ral per!"'"+an 5olik"lar. !eka 5olik"li en$a#i
le'i+ en-olok #an engan#"ng $arinagn kapilar peri5olik"lar pa#a! #an sel
s!roa 5"si5oris 'esar,
D!br0ken!! FOLIKEL MATANG ;FOLIKEL DE GRAAF<
Pa#a separ"+ 5ase 5olik"lar sikl"s ke#"a. a4ori!as 5olikel 4ang !ela+
'erke'ang en$a#i s!a#i"an!ral "lai engalai a!resia. !e!api 5olikel
#oinan 'erlan$"!, Ti#ak !er#apa! pe'esaran oosi!n4a. !e!api 5olikel !er"s
engalai per!"'"+an #ala #"a ingg" ke"#ian #engan $"la+ sel
gran"losan4a eningka!,
Oosi! 4ang e"lai #i(isi eio!ik pa#a e'rio #an !er+en!i pa#a pro5ase
e"lai lagi #i(isi singka! se'el" o("lasi, )e'erapa $a se'el" o("lasi.
n"kle"s oosi! 'ergerak ke posisi #i 'a3a+ oolea, S!a#i" pro5ase selan$"!n4a
#ilengkapi #an krooso 'erk"p"l pa#a e!a5ase 'erkas 4ang !erle!ak
!angensial !er+a#ap oolea, Ga'aran eiosis "nik pa#a 3ani!a a#ala+ 'a+3a
sel&sel anak perep"ann4a 'er"k"ran !ak saa. sala+ sa!" en$a#i oosi!
sek"n#er 'esar #an 4ang lainn4a en$a#i sel s5eris !ipis #engan se#iki!
si!oplasa. #ise'"! 'a#an polar per!aa 4ang !e!ap #ala Dona pel"si#a pa#a
+"'"ngan #engan oosi!, Oosi! sek"n#er ke"#ian ener"skan e!a5ase #i(isi
eio!ik ke#"a, Folikel a!ang a#ala+ (esikel !rans"len 'esar 4ang e'"a!
kor!eks ene'al #i a!as per"kaan o(ari", Din#ingn4a !apak keras. seakan
-airan #i #alan4a #i 'a3a+ !ekanan. !e!api ipresi ini !i#ak #isokong ole+
peng"k"ran langs"ng,
VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil per-o'aan 4ang !ela+ #ilak"kan. #apa! #isip"lkan +al&+al se'agai
'erik"!*
- Perke'angan 5olikel pa#a o(ari" #i"lai #ari 5olikel prier. ke"#ian
5olikel sek"n#er. #an 'erke'ang en$a#i 5olikel #e graa5,
- Folikel prior#ial !er#iri #ari oosi! s5eris 'esar 4ang #ilapisi ole+ lapisan
!"ngga sel k"'"s,
- Perke'angan selan$"!n4a e'en!"k 5olikel prier 4ang oosi!n4a le'i+
'esar #an #ikelilingi #"a lapisan sel 5olik"lar,
- Folikel sek"n#er !er'en!"k aki'a! 5olikel prier 4ang engalai per!"'"+an,
MENGAMATI PERKEMBANGAN SPERMA
PADA TESTIS
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k enge!a+"i 'en!"k perke'angan spera,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IB, ALAT DAN )AHAN
& Mikroskop
& Prepara! $a#i

B, CARA KERJA
1!br0ken!! Men4iapkan ala! #an 'a+an 4ang #iperl"kan 4ai!" ikroskop #an
prepara! 4ang s"#a+ $a#i "n!"k engaa!i perke'angan spera pa#a !es!is,
2!br0ken!! Dengan engg"nakan ikroskop 4ang !ela+ #ise#iakan. prepara!
!erse'"! #iaa!i,
3!br0ken!! Se!ela+ o'$ek 4ang #iaa!i !erse'"! !erli+a!. ke"#ian +asiln4a
#iga'arkan ses"ai #engan apa 4ang !apak pa#a ikroskop !erse'"!,
BI, HASIL PENGAMATAN
VIII!br0ken!! PEM)AHASAN
Tes!is ;organ "!aa sis!e repro#"ksi pa#a laki&laki< 'erke'ang #ala
r"ang a'#oen. sesaa! se'el" la+ir !"r"n elal"i kanal kel"ar en"$" kan!"ng
eks!ernal 4ang #ise'"! skro!", Tes!is er"pakan s!r"k!"r 'er'en!"k #"a !el"r.
akan !e!ap 'era#a #ala s#roum #il"ar !"'"+ #iana s"+"n4a le'i+ #ingin 6
#era$a! #i'an#ingkan s"+" in!ernal !"'"+ seki!ar 0/J C, Hal ini #ikarenakan
perke'angan spera #i #ala !es!is eerl"kan s"+" 4ang le'i+ ren#a+, Tes!is
!er#iri #ari kelopok ra!"san !"'"l"s 4ang ke-il #ise'"! #engan Tubulus
Semini'erus, Meiosis spera !er$a#i pa#a lapisan k+"s"s #ari $aringan !"'"l"s ini,
Spera #i!"r"nkan #ari sel k+"s"s #i #ala !es!is elal"i proses eiosis
"n!"k e'en!"k Haploi# N"-lei 4ang #i!e"kan pa#a spera a!"r, J"la+
krooso 'er"'a+ #ari @9 en$a#i 06, Spera 4ang a!ang !er#iri #ari 6 'agian
4ai!"*
1!br0ken!! Kepala K 4ang 'erisi In!i ;06 krooso< #an enDi 4ang e'an!"
spera eas"ki $aringan pro!ek!i5 4ang engelilingi sel !el"r
2!br0ken!! )agian !enga+ K !er'"ngk"s #engan mio#"on!ria 4ang
engel"arkan energi ;S"'er energi<, Mi!ok+on#ria easok energi 4ang
#iperl"kan spera "n!"k en-apai !el"r,
3!br0ken!! Ekor K !er#iri #ari Flagellum !"nggal 4ang sanga! k"a! 4ang akan
en#orong spera,
Spera 4ang s"#a+ 'erke'ang 'er$alan #ari !"'"l"s seini5er"s en"$"
epi!i!imis, Di #ala epi#i#iis. spera 'er!a'a+ a!ang #an en#apa!kan
keap"an "n!"k 'erenang karena 5lagell" ;ekorn4a< !ela+ sep"rna, Meskip"n
se'agian 'esar spera !e!ap !ersipan #i epi#i#iis. se'agiann4a eninggalkan
epi#i#iis #an kel"ar elal"i &as!e%erens. se'"a+ sal"ran 4ang "n-"l #ari
epi#i#iis, Masing&asing Bas #e5erens eas"ki rongga a'#oen. #iana ia
e"!ar elingkari kan#"ng kei+ #an en4a'"ng #engan "re!ra, Pa#a laki&
laki. 'aik "rine #an spera kel"ar !"'"+ elal"i "re!ra, Di #ala "re!ra. spera
'er-ap"r #engan -airan 4ang #isekresi ole+ 6 kelen$ar eksokrin 4ai!" %esi#ula
seminalis. kelen$ar bulbourera #an kelen$ar prosa. eng+asilkan -airan seinal
4ang 'er5"ngsi elin#"ngi #an eeli+ara spera, Ko'inasi spera #an -airan
seinal #ise'"! #engan Semen,
Sal"ran Bas De(erens 'erga'"ng #engan "re!ra. s"a!" !a'"ng 4ang engara+
kel"ar !"'"+ elal"i penis, Penis a#ala+ organ repro#"k!i5 laki&laki 4ang
e"ngkinkan spera as"k ke !"'"+ seorang 3ani!a, Ke!ika laki&laki !erangsang
se-ara seks"al. sis!e sara5 o!ono en4e'a'kan penis ere#si, Spera
#isepro!kan #ari penis ole+ kon!raksi lapisan o!o!&o!o! polos Bas De(erens, Proses
ini #ise'"! E)a#ulasi,
Karena e$ak"lasi #ia!"r ole+ sis!e sara5 o!ono. aka !i#ak sepen"+n4a ia
'ersi5a! (ol"n!er ;!i#ak #isa#ari<, Ter#apa! 611 K @11 $"!a spera #ikel"arkan #i
$alan repro#"ksi 3ani!a selaa e$ak"lasi !"nggal, Kesepa!an&kesepa!an spera
!"nggal "n!"k e'"a+i #an sel !el"r $ika !erse#ia +an4a sa!" a#ala+ -"k"p 'aik,
Ke'an4akan spera a!i karena keasaan (agina. +an4a 'e'erapa 4ang ak+irn4a
ap" en-apai !epa! 5er!ilisasi,
Spermaogenesis, Spera!ogenesis !er$a#i #i #ala #i #ala !es!is. !epa!n4a
pa#a !"'"l"s seini5er"s, Spera!ogenesis en-ak"p pea!angan sel epi!el
gerinal #engan elal"i proses pe'ela+an #an #i5erensiasi sel. 4ang ana
'er!"$"an "n!"k e'en!" spera 5"ngsional, Pea!angan sel !er$a#i #i !"'"l"s
seini5er"s 4ang ke"#ian #isipan #i epi#i#iis, Din#ing !"'"l"s seini5er"s
!ers"s"n #ari $aringan ika! #an $aringan epi!eli" gerinal ;$aringan epi!eli"
'eni+< 4ang 'er5"ngsi pa#a saa! spera!ogenesis, Pin!alan&pin!alan !"'"l"s
seini5er"s !er#apa! #i #ala r"ang&r"ang !es!is ;lo'"l"s !es!is<, Sa!" !es!is
""n4a engan#"ng seki!ar 071 lo'"l"s !es!is, T"'"l"s seini5er"s !er#iri #ari
se$"la+ 'esar sel epi!el gerinal ;sel epi!el 'eni+< 4ang #ise'"! spera!ogonia
;spera!ogoni" L !"nggal<,
Spera!ogonia !erle!ak #i #"a sapai !iga lapisan l"ar sel&sel epi!el !"'"l"s
seini5er"s, Spera!ogonia !er"s&ener"s e'ela+ "n!"k eper'an4ak #iri.
se'agian #ari spera!ogonia 'er#i5erensiasi elal"i !a+ap&!a+ap perke'angan
!er!en!" "n!"k e'en!"k spera, Pa#a !a+ap per!aa spera!ogenesis.
spera!ogonia 4ang 'ersi5a! #iploi# ;0n a!a" engan#"ng 06 krooso
'erpasangan<. 'erk"p"l #i !epi e'ran epi!el gerinal 4ang #ise'"!
spera!ogonia !ipe A, Spera!ogenia !ipe A e'ela+ se-ara i!osis en$a#i
spera!ogonia !ipe ), Ke"#ian. se!ela+ 'e'erapa kali e'ela+. sel&sel ini
ak+irn4a en$a#i spera!osi! prier 4ang asi+ 'ersi5a! #iploi#, Se!ela+ ele3a!i
'e'erapa ingg". se!iap spera!osi! prier e'ela+ se-ara eiosis e'en!"k
#"a '"a+ spera!osi! sek"n#er 4ang 'ersi5a! +aploi#,
Spera!osi! sek"n#er ke"#ian e'ela+ lagi se-ara eiosis e'en!"k
epa! '"a+ spera!i#, Spera!i# er"pakan -alon spera 4ang 'el" eiliki
ekor #an 'ersi5a! +aploi# ;n a!a" engan#"ng 06 krooso 4ang !i#ak
'erpasangan<, Se!iap spera!i# akan 'er#i5erensiasi en$a#i spera!oDoa ;spera<,
Proses per"'a+an spera!i# en$a#i spera #ise'"! speriasi, Ke!ika
spera!i# #i'en!"k per!aa kali. spera!i# eiliki 'en!"k seper!i sel&sel epi!el,
Na"n. se!ela+ spera!i# "lai ean$ang en$a#i spera. akan !erli+a! 'en!"k
4ang !er#iri #ari kepala #an ekor, Kepala spera !er#iri #ari sel 'erin!i !e'al #engan
+an4a se#iki! si!oplasa,
Pa#a 'agian e'ran per"kaan #i "$"ng kepala spera !er#apa! sel"'"ng
!e'al 4ang #ise'"! akroso, Akroso engan#"ng enDi +ial"roni#ase #an
pro!einase 4ang 'er5"ngsi "n!"k ene'"s lapisan pelin#"ng o(", Pa#a ekor
spera !er#apa! 'a#an spera 4ang !erle!ak #i 'agian !enga+ spera, )a#an
spera 'an4ak engan#"ng i!okon#ria 4ang 'er5"ngsi se'agai peng+asil energi
"n!"k pergerakan spera, Se"a !a+ap spera!ogenesis !er$a#i karena a#an4a
pengar"+ sel&sel ser!oli 4ang eiliki 5"ngsi k+"s"s "n!"k en4e#iakan akanan
#an enga!"r proses spera!ogenesis,
VIII!br0ken!! KESIMPULAN
Dari +asil pengaa!an 4ang !ela+ #ilak"kan. #apa! #isip"lkan 'a+3a
perke'angan spera #i"lai #ari spera!osi! prier 4ang ke"#ian e'ela+
se-ara eiosis e'en!"k #"a '"a+ spera!osi! sek"n#er 4ang 'ersi5a! +aploi#,
Spera!osi! sek"n#er ke"#ian e'ela+ lagi se-ara eiosis e'en!"k epa!
'"a+ spera!i#, Spera!i# er"pakan -alon spera 4ang 'el" eiliki ekor #an
'ersi5a!, Se!iap spera!i# akan 'er#i5erensiasi en$a#i spera!oDoa ;spera<,
Proses perke'angan "lai #ari spera!ogonia sapai en$a#i spera!oDoa
a!ang #ise'"! spera!ogenesis,
MENGAMATI BENTUK JARINGAN
PADA OTOT RANGKA
I!br0ken!! TUJUAN * Un!"k engaa!i 'agaiana 'en!"k $aringan
pen4"s"n
o!o! rangka,
II!br0ken!! HARI%TANGGAL * Selasa. :@ Ok!o'er 0112
A
III!br0ken!! TEMPAT * La'ora!ori" )iologi Kepera3a!an STIKES
Ma!ara
IV!br0ken!! ALAT DAN )AHAN
- Mikroskop
- Prepara! $a#i
V!br0ken!! CARA KERJA
1!br0ken!! Men4iapkan ala! #an 'a+an 4ang #iperl"kan 4ai!" ikroskop #an
prepara! 4ang s"#a+ $a#i "n!"k engaa!i 'en!"k $aringan pa#a o!o! rangka,
2!br0ken!! Dengan engg"nakan ikroskop 4ang !ela+ #ise#iakan. prepara!
!erse'"! #iaa!i,
3!br0ken!! Se!ela+ o'$ek 4ang #iaa!i !erse'"! !erli+a!. ke"#ian +asiln4a
#iga'arkan ses"ai #engan apa 4ang !apak pa#a ikroskop !erse'"!,
VI!br0ken!! HASIL PENGAMATAN
BII, PEM)AHASAN
Jaringan o!o! a#ala+ sek"p"lan sel&sel o!o!, )agian&'agian o!o! !er#iri #ari*
:, Sarkolea
Sarkolea a#ala+ e'ran 4ang elapisi s"a!" sel o!o! 4ang 5"ngsin4a
se'agai pelin#"ng o!o!
0, Sarkoplasa
Sarkoplasa a#ala+ -airan sel o!o! 4ang 5"ngsin4a "n!"k !epa! #iana
io5i'ril #an io5ilaen 'era#a
6, Mio5i'ril
Mio5i'ril er"pakan sera!&sera! pa#a o!o!,
@, Mio5ilaen
Mio5ilaen a#ala+ 'enang&'enang%5ilaen +al"s 4ang 'erasal #ari
io5i'ril,Mio5i'ril !er'agi a!as 0 a-a. 4akni *
a, Mio5ilaen +oogen ;!er#apa! pa#a o!o! polos<
', Mio5ilaen +e!erogen ;!er#apa! pa#a o!o! $an!"ng%o!o! -ar#iak #an pa#a
o!o! rangka%o!o! l"rik<,
Jaringan o!o! !ers"s"n a!as sel&sel o!o! 4ang 'er5"ngsi elak"kan gerakan
pa#a 'er'agai 'agian !"'"+ ak+l"k +i#"p. k+"s"sn4a pa#a +e3an #an an"sia,
Jenis $aringan pa#a o!o! rangka #ise'"! p"la o!o! l"rik, O!o! $enis ini eiliki
sera'"! kon!rak!il 4ang ean!"lkan -a+a4a 'erselang&seling. gelap ;aniso!rop<
#an !erang ;iso!rop<, Sel a!a" sera'"! o!o! l"rik 'er'en!"k silin#ris a!a" sera'"!
pan$ang, In!i seln4a a#a 'an4ak #i 'agian pinggir&pinggirn4a%'agian !epi
sarkoplasa, O!o! rangka ini 'eker$a #i 'a3a+ ke+en#ak ;o!o! sa#ar< se+ingga
#ise'"! o!o! (ol"n!er #an sel&seln4a #ilengkapi sera'"! sara5 #ari sis!e sara5 p"sa!,
Kon!raksi o!o! l"rik -epa! !e!api !i#ak !era!"r #an "#a+ lela+, O!o! rangka !er#apa!
pa#a o!o!&o!o! anggo!a 'a#an. 4ai!" pa#a li#a+. 'i'ir. #a"n !elinga. kelopak a!a.
#ia5raga. #an 3a$a+, O!o! rangka ini eleka! pa#a sis!e rangka. isaln4a pa#a
'isep #an !risep,
Dala kea#aan segar. o!o! ini 'er3arna era+ "#a. se'agian #ise'a'kan
pigen #i #ala sera!&sera! o!o!n4a #an se'agian lagi #ise'a'kan ka4an4a $aringan
i!" akan pe'"l"+&pe'"l"+ #ara+. !e!api a#a (ariasi 3arnan4a #an #ikenal o!o!
Mera+N #an o!o! Mp"!i+N, Tiap sera! a!a" sel o!o! 'er'en!"k silin#ris pan$ang #an
'erin!i 'an4ak, U$"ng&"$"ngn4a er"n-ing a!a" agak e'"la! pa#a per'a!asan
o!o! #an !en#o, O!o! rangka 'erkon!raksi le'i+ -epa! #aripa#a o!o! polos,
Tiap sera'"! o!o! #isep"!i ole+ $aringan pengika! 4ang #ise'"! en#oisi",
)e'erapa sera'"! o!o! 'erga'"ng e'en!"k 'erkas o!o! a!a" 5asik"l"s. 4ang
#iselip"!i ole+ $aringan pengika! piriisi", )e'erapa 'erkas o!o! 'erga'"ng
e'en!"k g"pal o!o!. 4ang #iselap"!i ole+ $aringan pengika! epiisi", Dala
selap"! o!o! !er#apa! sera'"! kolagen. sera'"! elas!is #an 5i'ro'las #an pe'"l"+
#ara+,
S!r"k!"r Hal"s Mio5i'ril 4ang !erli+a! se'agai 'enang&'enang pan$ang #engan
#iae!er :&6 ikroe!er #i'a3a+ ikroskop -a+a4a. !er#iri sa!"an&sa!"an 4ang
le'i+ ke-il M io5ilaenN, A#a #"a a-a "k"ran 4ai!"*
a< Filaen 4ang le'i+ !e'al. engan#"ng 4osin. garis !enga+ seki!ar :0&:7 n
#enagan pan$ang :.7 ikroe!er #an enepa!i 'agian !enga+ sarkoer
e'en!"k pi!a A
'< Filaen !ipis. engan#"ng ak!in. garis !enga+ 7 n. #an pan$ang seki!ar :
ikroe!er #an !erika! pa#a ke#"a 'ela+ garis
-< Filaen enenga+ ;in!ere#ia!e< ;:1 n< e'en!"k $arring&$aring l"as
#< Filaen !ran(ersal. 5ilaen 'er'e'!"k k'erkas +al"s eng+"'"ngkan io5i'ril&
io5i'ril 'er#eka!an 'er$alan an!ara garis&garis 0 #an garis&garis M,
VII!br0ken!! KESIMPULAN
Se!ela+ elak"kan per-o'aan. #apa! #isip"lkan 'a+3a $aringan o!o!
!ers"s"n a!as sel&sel o!o!, Jenis $aringan pa#a o!o! rangka #ise'"! p"la o!o! l"rik, Sel
a!a" sera'"! o!o! l"rik 'er'en!"k silin#ris a!a" sera'"! pan$ang, In!i seln4a a#a
'an4ak #i 'agian pinggir&pinggirn4a%'agian !epi sarkoplasa,

*AFTAR P+STAKA
Genneser. Finn, :CC@, Buku Teks Histologi Jilid 1, Jakar!a* )inar"pa Aksara,
Genneser. Finn, :CC@, Buku Teks Histologi Jilid 2, Jakar!a* )inar"pa Aksara,
333,google,-o,i#

Anda mungkin juga menyukai