Anda di halaman 1dari 50

Tugas Matematika Numerik

1. Metode Bagi Dua


Tentukan nilai pendekatan akar persamaan : X3 + X2 - 3X - 3 = 0, dengan kesalahan
relatif terhadap akar dengan pendekatan terbaik 0,0001 atau 0,01%
jawab :
GRAFIK persamaan X3 + X2 - 3X - 3 = 0

Dari gambar grafik di atas, maka ditemukan 3 akar-akar persamaan, dimana akar akar itu
terletak antara absis :
-1.6 dan -1.8
-1.2 dan -0.8
1.6 dan 1.8
Berdasarkan data-data tersebut maka akan dilakukan pendekatan-pendekatan dengan
menggunakan Metode Bagi Dua :

Flowchart Metoda Bagi Dua


MULAI
MATEMATIKA NUMERIK

I=0
MASUKKAN
E
MASUKKAN X1 ,
X2
Y1 = F(X1)

Y1 = F(X1)

COBA LAGI

Y1.Y2
<0

Y1 = F(X1)

I=I+
1
X = ( X1 + X2 ) /
2
Ea = ( X +
X1 ) / 2
TULIS I, X1, X2, X,
Ea
B

X1 = X
MATEMATIKA NUMERIK

Ea <=
E

SELESA
I

X1 = X

CY = F ( X )

Y1 . Y <
0

Untuk menyelesaikan pendekatan ini digunakan program Visual Basic :

MATEMATIKA NUMERIK

X2 = X

Program ini menggunakan Command :


Dim ea As Currency
Dim x1 As Currency
Dim x2 As Currency
Dim x3 As Currency

Private Sub Form_load()


List1.Clear
End Sub

Private Sub Command1_Click()


List1.Clear
x1 = Val(Text1)
x2 = Val(Text2)
E = 2.718281828
Er = 0.0001
n=0

MATEMATIKA NUMERIK

fx1 = (x1 ^ 3) + (x1 ^ 2) - (3 * x1) - 3


fx2 = (x2 ^ 3) + (x2 ^ 2) - (3 * x2) - 3
Text3 = fx1
Text4 = fx2

If (fx1 * fx2) < 0 Then


Do
n=n+1
x3 = (x1 + x2) / 2
fx3 = (x3 ^ 3) + (x3 ^ 2) - (3 * x3) - 3
ea = (x3 - x1) / x3
kal = " "
If ea < 0 Then
ea = ea * (-1)
Else
ea = ea
End If
List1.AddItem "iterasi = " & n
List1.AddItem " X1

= " & x1

List1.AddItem " X2

= " & x2

List1.AddItem " X
List1.AddItem "[Ea]

= " & x3
= " & ea

List1.AddItem kal

If (fx1 * fx3) < 0 Then


x2 = x3
Else
x1 = x3
fx1 = fx3
End If
Loop Until ea <= Er
Else
MATEMATIKA NUMERIK

List1.AddItem "INPUT ULANG"


End If
Label11.Caption = "Iterasi" & " " & n
Text5 = x1
Text6 = x2
Text7 = x3
Text8 = ea
End Sub

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1.6 dan -1.8

MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

-1,6000
-1,7000
-1,7000
-1,7250
-1,7250
-1,7312
-1,7344
-1,7360
-1,7368
-1,7372

-1,8000
1,8000
-1,7500
-1,7500
-1,7375
-1,7375
-1,7375
-1,7375
-1,7375
-1,7375

-1,7000
-1,7500
-1,7250
-1,7375
-1,7312
-1,7344
-1,7360
-1,7368
-1,7371
-1,7374

0,0588
0,0286
0,0145
0,0072
0,0036
0,0018
0,0009
0,0005
0,0002
0,0001

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,7374

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,2 dan -0,8

MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

-1,2000
-1,0000
-0,9000
-0,8500
-0,0825
-0,8125
-0,8062
-0,8031
-0,8016
-0,8008
-0,8004
-0,8008

-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000

-1,0000
-0,9000
-0,8500
-0,8250
-0,8125
-0,8062
-0,8031
-0,8016
-0,8008
-0,8002
-0,8002
-0,8001

0,2000
0,1111
0,0588
0,0303
0,0154
0,0078
0,0039
0,0019
0,0010
0,0002
0,0002
0,0001

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -0,8001

Pendekatan akar-akar persamaan antara 1,6 dan 1,8


MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

1,6000
1,7000
1,7000
1,7250
1,7250
1,7312
1,7312
1,7312
1,7320
1,7324

1,8000
1,8000
1,7500
1,7500
1,7375
1,7375
1,7344
1,7328
1,7328
1,7328

1,7000
1,7500
1,7250
1,7375
1,7312
1,7344
1,7328
1,7320
1,7324
1,7326

0,0588
0,0286
0,0145
0,0072
0,0036
0,0018
0,0009
0,0005
0,0002
0,0001

Jadi nilai akarnya adalah :


X = 1,7326

2. Metoda Posisi Palsu


MATEMATIKA NUMERIK

Tentukan nilai pendekatan akar persamaan : X3 + X2 - 3X - 3 = 0, dengan kesalahan


relatif terhadap akar dengan pendekatan terbaik 0,0001 atau 0,01%
Jawab :
GRAFIK persamaan X3 + X2 - 3X - 3 = 0

Dari gambar grafik di atas, maka ditemukan 3 akar-akar persamaan, dimana akar akar
itu terletak antara absis :
-1.6 dan -1.8
-1.2 dan -0.8
1.6 dan 1.8
Berdasarkan data-data tersebut maka akan dilakukan pendekatan-pendekatan dengan
menggunakan Metode Posisi Palsu :

Flowchart Metoda Posisi Palsu


Mulai
MATEMATIKA NUMERIK

X = X1 +

YI 1=
.Y20 <
0
Input X1 , X2
YInput
=1 f(X
=E2)
2Y

Coba LagiY1 =

Y
I=I+1

Tulis I , X1 , X2
,X

Ea =

EA E

Y
A
A

MATEMATIKA NUMERIK

X1 = X

Print X , Ea

END

Untuk menyelesaikan pendekatan ini digunakan program Visual Basic :

MATEMATIKA NUMERIK

Program ini menggunakan Command :


Dim ea As Currency
Dim x1 As Currency
Dim x2 As Currency
Dim x3 As Currency

Private Sub Form_load()


List1.Clear
End Sub

Private Sub Command1_Click()


List1.Clear
x1 = Val(Text1)
x2 = Val(Text2)
E = 2.718281828
Er = 0.0001
n=0

MATEMATIKA NUMERIK

fx1 = (x1 ^ 3) + (x1 ^ 2) - (3 * x1) - 3


fx2 = (x2 ^ 3) + (x2 ^ 2) - (3 * x2) - 3
Text3 = fx1
Text4 = fx2

If (fx1 * fx2) < 0 Then


Do
W = (x1 ^ 3) + (x1 ^ 2) - (3 * x1) - 3
L = (x2 ^ 3) + (x2 ^ 2) - (3 * x2) - 3
If fx1 < 0 Then
fx1 = fx1 * (-1)
Else
fx1 = fx1
End If
If fx2 < 0 Then
fx2 = fx2 * (-1)
Else
fx2 = fx2
End If
n=n+1
x3 = x1 + ((x2 - x1) * fx1) / (fx1 + fx2)
P = (x3 ^ 3) + (x3 ^ 2) - (3 * x3) - 3
fx3 = (x3 ^ 3) + (x3 ^ 2) - (3 * x3) - 3
If (W * P) < 0 Then
t = x2
Else
t = x1
End If
ea = (x3 - t) / x3
kal = " "

If ea < 0 Then
MATEMATIKA NUMERIK

ea = ea * (-1)
Else
ea = ea
End If
List1.AddItem "iterasi = " & n
List1.AddItem " X1

= " & x1

List1.AddItem " X2

= " & x2

List1.AddItem " X

= " & x3

List1.AddItem "[Ea]

= " & ea

List1.AddItem "fx1

="&W

List1.AddItem "fx2

="&L

List1.AddItem "fx3

="&P

List1.AddItem kal

If (W * P) < 0 Then
x2 = x3
fx2 = P
Else
x1 = x3
fx1 = P
End If
Loop Until ea <= Er
Else
List1.AddItem "INPUT ULANG"
End If
Text5 = x1
Label8.Caption = "Iterasi" & " " & n
Text6 = x2
Text7 = x3
Text8 = ea
End Sub

MATEMATIKA NUMERIK

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1.6 dan -1.8

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4

-1,6000
-1,7158
-1,7304
-1,7319

-1,8000
-1,8000
-1,8000
-1,8000

-1,7158
-1,7304
-1,7319
-1,7319

0,0675
0,0084
0,0004
0,0000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,7319

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,2 dan -0,8

MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4
5
6

-1,2000
-1,0408
-1,0066
-1,0010
-1,0002
-1,0000

-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000
-0,8000

-1,0408
-1,0066
-1,0010
-1,0002
-1,0000
-1,0000

0,1530
0,0340
0,0056
0,0008
0,0002
0,0000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,0000

Pendekatan akar-akar persamaan antara 1,6 dan 1,8


MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4

1,6000
1,7260
1,7378
1,7321

1,8000
1,8000
1,8000
1,8000

1,7260
1,7318
1,7321
1,7321

0,0730
0,0033
0,0002
0,0000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,7321

3. Metode Newton Rhampson

MATEMATIKA NUMERIK

Tentukan nilai pendekatan akar persamaan : X3 + X2 - 3X - 3 = 0, dengan kesalahan


relatif terhadap akar dengan pendekatan terbaik 0,0001 atau 0,01%
Jawab :
GRAFIK persamaan X3 + X2 - 3X - 3 = 0

Dari gambar grafik di atas, maka ditemukan 3 akar-akar persamaan, dimana akar akar
itu terletak antara absis :
-1.6 dan -1.8
-1.2 dan -0.8
1.6 dan 1.8
Berdasarkan data-data tersebut maka akan dilakukan pendekatan-pendekatan dengan
menggunakan Metode Newton-Rhampson :

Flowchart Metoda Newton - Raphson

Mulai

MATEMATIKA NUMERIK

Ea < E
Cetak
,
0X11)XE
Y
f(X
)
Masukan
Y I==f(X
Masukan
=
I,Ea
+-11 1
XX
Ea
XI Selesai
=
2

X1 = X2

Untuk menyelesaikan pendekatan ini digunakan program Visual Basic :


MATEMATIKA NUMERIK

Program ini menggunakan Command :


Dim ea As Single

Private Sub Form_load()


List1.Clear
End Sub

Private Sub Command1_Click()


List1.Clear
X1 = Val(Text1)
e = 2.718281828
Er = 0.00001
n=0
fx1 = (X1 ^ 3) + (X1 ^ 2) - (3 * X1) - 3
Text3 = fx1
fxx1 = (3 * X1 ^ 2) + (2 * X1) - 3
Do
n=n+1
x3 = X1 - (fx1 / fxx1)
ea = (x3 - X1) / x3
MATEMATIKA NUMERIK

kal = " "


If ea < 0 Then
ea = ea * (-1)
Else
ea = ea
End If
List1.AddItem "iterasi = " & n
List1.AddItem "X" & n & "=" & X1
List1.AddItem "X" & n + 1 & "=" & x3
List1.AddItem "[Ea]

= " & ea

List1.AddItem kal
X1 = x3
c = e ^ X1
fx1 = (X1 ^ 3) + (X1 ^ 2) - (3 * X1) - 3
fxx1 = (3 * X1 ^ 2) + (2 * X1) - 3
Loop Until ea <= Er
Label4.Caption = "Iterasi" & " " & n
Text2 = X1
Text4 = x3
Text5 = ea
End Sub

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,6 dan -1,8


X1 yang kita gunakan adalah -1,6

MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

Xn

Xn+1

Ea

1
2
3
4

-1,6000
-1,7778
-1,7351
-1,7320

-1,7778
-1,7351
-1,7320
-1,7320

0,1003
0,0249
0,0018
0

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,7320

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,2 dan -0,8


X1 yang kita gunakan adalah -1,2
MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

Xn

Xn+1

Ea

1
2
3
4
5

-1,2000
-0,9111
-0,9938
-0,9999
-0,9999

-0,9111
-0,9938
-0,9999
-0,9999
-1,0000

0,3170
0,0832
0,0061
0,0000
0,0000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,0000

Pendekatan akar-akar persamaan antara 1,6 dan 1,8


X1 yang kita gunakan adalah 1,6
MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :
Iterasi

Xn

Xn+1

Ea

1
2
3
4

1,6000
1,7451
1,7321
1,7320

1,7451
1,7321
1,7320
1,7320

0,0831
0,0075
0,0000
0,0000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = 1,7320

4. Metoda Iterasi Satu Titik


Soal :
MATEMATIKA NUMERIK

Tentukan nilai pendekatan akar persamaan : X3 + X2 - 3X - 3 = 0,


dengan kesalahan relatif terhadap akar dengan pendekatan terbaik
0,00002 atau 0,002%
Jawab :
GRAFIK persamaan X3 + X2 - 3X - 3 = 0

Dari gambar grafik di atas, maka ditemukan 3 akar-akar persamaan, dimana


akar akar itu terletak antara absis :
1.5 dan 1.8
-1.2 dan -0.9
-1.8 dan -1.5
Berdasarkan data-data tersebut maka akan dilakukan pendekatanpendekatan dengan menggunakan Metode Iterasi Satu Titik :
Menggunakan 3 bentuk persamaan :

..
per.1
..
per.2

MATEMATIKA NUMERIK

per.3

Dari 3 persamaan ini didapatkan bahwa :


Persamaan 1 = konvergen
Persamaan 2 = divergen
Persamaan 3 = divergen

Untuk menyelesaikan pendekatan ini digunakan program Visual Basic


berdasarkan
persamaan 1

Gambar layout
program

Program ini menggunakan Commend :


Dim ea As Single
Dim X2 As Single

Private Sub Form_load()


List1.Clear
End Sub

Private Sub Command1_Click()


List1.Clear
X1 = Val(Text1)
Er = 0.00002
n=0
MATEMATIKA NUMERIK

If Label4.Caption = "konvergen" Then


If Label5.Caption = "(persamaan 1)" Then
Do
n=n+1
X2 = (-1 * (X1 ^ 2) + (3 * X1) + 3)
If X2 < 0 Then
X2 = X2 * -1
X2 = X2 ^ (1 / 3)
X2 = X2 * -1
Else
X2 = X2 ^ (1 / 3)
End If
ea = Abs((X2 - X1) / X2)
List1.AddItem "Iterasi" & n
List1.AddItem "X" & n & "=" & X1
List1.AddItem "X" & n + 1 & "=" & X2
List1.AddItem "Ea" & "=" & ea
List1.AddItem "

"

X1 = X2
Loop Until ea < Er
End If
End If
If Label4.Caption = "difergen" Then
If Label5.Caption = "(persamaan 1)" Then
Do
n=n+1
X2 = (-1 * (X1 ^ 2) + (3 * X1) + 3)
If X2 < 0 Then
X2 = X2 * -1
X2 = X2 ^ (1 / 3)
X2 = X2 * -1
MATEMATIKA NUMERIK

Else
X2 = X2 ^ (1 / 3)
End If
ea = Abs((X2 - X1) / X2)
List1.AddItem "Iterasi" & n
List1.AddItem "X" & n & "=" & X1
List1.AddItem "X" & n + 1 & "=" & X2
List1.AddItem "Ea" & "=" & ea
List1.AddItem "

"

X1 = X2
Loop Until ea < Er Or ea > 0.999987
End If
End If

If Label5.Caption = "(persamaan 2)" Then


Do
n=n+1
X2 = ((0 - 1) * (X1 ^ 3) + (3 * X1) + 3)
If X2 < 0 Then
List1.AddItem "IMAGINER"
GoTo kon1
Else
X2 = X2 ^ (1 / 2)
End If
ea = Abs((X2 - X1) / X2)
List1.AddItem "Iterasi" & n
List1.AddItem "X" & n & "=" & X1
List1.AddItem "X" & n + 1 & "=" & X2
List1.AddItem "Ea" & "=" & ea
List1.AddItem "

"

X1 = X2
Loop Until ea < Er Or ea > 0.9999999
MATEMATIKA NUMERIK

End If

If Label5.Caption = "(persamaan 3)" Then


Do
n=n+1
X2 = (X1 ^ 3 + X1 ^ 2 - 3) / 3
ea = Abs((X2 - X1) / X2)
List1.AddItem "Iterasi" & n
List1.AddItem "X" & n & "=" & X1
List1.AddItem "X" & n + 1 & "=" & X2
List1.AddItem "Ea" & "=" & ea
List1.AddItem "

"

X1 = X2
Loop Until ea < Er Or ea > 0.999987
End If
kon1:
End Sub

Private Sub Option1_Click()


x11 = 1
fxx1 = (1 / 3 * (-x11 ^ 2 + 3 * x11 + 3) ^ (-1 * 2 / 3)) * (-2 * x11 + 3)
If 0 < fxx1 < 1 Or -1 < fxx1 < 0 Then
Label4.Caption = "konvergen"
Label5.Caption = "(persamaan 1)"
If fxx1 > 1 Or fxx1 < -1 Then
Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 1)"
End If
End If
End Sub

Private Sub Option2_Click()


MATEMATIKA NUMERIK

x11 = 1
fxx1 = (1 / 2 * ((-1 * x11 ^ 3 + 3 * x11 + 3) ^ (-1 * 1 / 2))) * (-3 * (x11 ^ 2)
+ 3)
If fxx1 = 0 Then
Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 2)"
If fxx1 = 1 Then
Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 2)"
If (0 < fxx1 < 1) Then
Label4.Caption = "konvergen"
Label5.Caption = "(persamaan 2)"
If (-1 < fxx1 < 0) Then
Label4.Caption = "konvergen"
Label5.Caption = "(persamaan 2)"
If fxx1 > 1 Or fxx1 < -1 Then
Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 2)"
End If
End If
End If
End If
End If
End Sub

Private Sub Option3_Click()


x11 = 1
fxx1 = 1 / 3 * (3 * x11 ^ 2 + 2 * x11)
If 0 < fxx1 < 1 Or -1 < fxx1 < 0 Then
Label4.Caption = "konvergen"
Label5.Caption = "(persamaan 3)"
If fxx1 > 1 Or fxx1 < -1 Then
MATEMATIKA NUMERIK

Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 3)"
If fxx1 = 0 Or fxx1 = 1 Then
Label4.Caption = "difergen"
Label5.Caption = "(persamaan 3)"
End If
End If
End If
End Sub
Pendekatan akar-akar persamaan antara 1,5 dan 1,8.
Nilai yang kita ambil X1 = 1,5

Hasil Iterasi :

Iterasi

X1

X2

Ea

1
2
3
4

1,50000
1,73801
1,73174
1,73207

1,73801
1,73174
1,73207
1,73205

0,13695
0,00362
0,00019
0,00000

Jadi nilai akarnya adalah :


X = 1,73205

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,2 dan -0,9


X1 yang kita gunakan adalah -1
MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :

Iterasi

X1

X2

Ea

-1

-1

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1

Pendekatan akar-akar persamaan antara -1,8 dan -1,5


X1 yang kita gunakan adalah -1,73 ( pemilihan angka ini diaksudkan untuk
menyederhanakan iterasi )
MATEMATIKA NUMERIK

Hasil Iterasi :

Iterasi

X1

1
2
3
4
5
6
7

-1,73100
-1,73130
-1,73151
-1,73166
-1,73177
-1,73185
-1,73191

X2
-1,73130
-1,73151
-1,73166
-1,73177
-1,73185
-1,73191
-1,73195

Ea
0,00017
0,00012
0,00008
0,00006
0,00004
0,00003
0,00002

Jadi nilai akarnya adalah :


X = -1,73195

5. METODE PENYELESAIAN SYSTEM PERSAMAAN LINEAR SIMULTAN (


GAUSS DAN GAUSS JORDAN )
Soal :

MATEMATIKA NUMERIK

Misalnya diketahui empat persamaan linear simultan dengan empat


bilangan anu sebagai berikut :
1X1 - 1X2 + 1X3 - 1X4 = 1
-1X1 - 1X2 + 1X3 + 1X4
2X1 + 4X2 + 3X3 + 5X4
3X1 + 1X2 + 1X3 + 1X4

= -2
= -2
= -1

Jawab :
Dalam bentuk matriks :

=
Matriks A adalah :

Untuk menyelesaikan pendekatan matriks ini digunakan program Visual Basic


:

Program ini menggunakan Commend :


Dim M(100, 100) As Currency
Dim n(1) As Currency
MATEMATIKA NUMERIK

Dim p(1) As Currency


Dim bis(1) As Currency
Dim su(100, 100) As Currency
Dim x(100) As Currency
Dim kis As Currency

Private Sub Command10_Click()


a = Val(Text7)
b = Val(Text8)
M(a, b) = Val(Text9)
Text9.Text = ""
Text8.Text = ""
Text7.Text = ""
Text7.SetFocus
End Sub

Private Sub Command11_Click()


Text1.Text = ""
Text2.Text = ""
Text4.Text = ""
Text5.Text = ""
List1.Clear
List2.Clear
List3.Clear
End Sub

Private Sub Command3_Click()


n(1) = 1
p(1) = 0
bis(1) = 0
b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
MATEMATIKA NUMERIK

End Sub

Private Sub Command1_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
Text4.Text = n(1)
If p(1) <= k Then
If p(1) = k Then
p(1) = p(1)
Else
ki = p(1) + 1
p(1) = ki
End If
Text5.Text = p(1)
If p(1) = k Then
M(n(1), p(1)) = Val(Text3)
bi = n(1) + 1
n(1) = bi
p(1) = 0
End If
End If
If p(1) <= k Then
M(n(1), p(1)) = Val(Text3)
End If
If p(1) = k Then
M(n(1), p(1)) = M(n(1), p(1))
End If
Text3.Text = ""
Text3.SetFocus
End Sub

Private Sub Command2_Click()


MATEMATIKA NUMERIK

b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
For i = 1 To b
kal = " "
For v = 1 To k
kal = kal & M(i, v) & " "
Next v
List1.AddItem kal
Next i
End Sub

Private Sub Command4_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
If bis(1) <= b Then
bis(1) = bis(1) + 1
M(bis(1), k + 1) = Val(Text6)
End If
Text6.Text = ""
Text6.SetFocus
End Sub

Private Sub Command5_Click()


List1.Clear
b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
For i = 1 To b
kal = " "
For v = 1 To (k + 1)
kal = kal & M(i, v) & "
Next v
List1.AddItem kal
MATEMATIKA NUMERIK

"

Next i
List1.AddItem " "
End Sub

Private Sub Command6_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
sisa = k - 1
z=0
s=0
sa = 0

For u = 1 To sisa
pas = u + 1
si = u + 1
po = u
Do
sa = sa + si + s
z = pas + z + s
a = M(z, u)
q = M(u, u)
je = a / q
For i = po To (k + 1)
su(sa, i) = je * M(u, i)
M(sa, i) = M(sa, i) - su(sa, i)
Next i
pas = 0
si = 0
s=1
Loop Until z = (k + 1)
z=0
s=0
MATEMATIKA NUMERIK

sa = 0
Next u

kal = " "


For nip = 1 To k
kal = kal & "x" & nip & " "
Next nip
List2.AddItem kal
End Sub

Private Sub Command7_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
d = Val(Text2)
y=k
For l = 1 To b
x(l) = 1
Next l

jay = 0
Do
a=0
bos = M(b, k + 1)
For j = 1 To b
a = a + M(y, j) * x(j)
Next j
If b < d Then
For ti = (b + 1) To d
jay = jay + M(y, ti) * x(ti)
Next ti
End If
x(y) = (bos - jay) / a
MATEMATIKA NUMERIK

b=b-1
y=y-1
jay = 0
Loop Until y < 0.5

For kik = 1 To k
List3.AddItem "X" & kik & " " & "=" & " " & x(kik)
Next kik

End Sub

Private Sub Command8_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
For i = 1 To b
For j = 1 To b
per12 = M(j, i) / M(i, i)
If i = j Then
M(i, i) = M(i, i)
Else
q=k+1
For hi = 1 To q
jml = per12 * M(i, hi)
tot = M(j, hi) - jml
M(j, hi) = tot
Next hi
End If
Next j
kal = " "
For pi = 1 To b
For u = 1 To (k + 1)
kal = kal & M(pi, u) & "
MATEMATIKA NUMERIK

"

Next u
List1.AddItem kal
kal = " "
Next pi
List1.AddItem " "
Next i
End Sub

Private Sub Command9_Click()


b = Val(Text1)
k = Val(Text2)
For i = 1 To b
kis = M(i, k + 1) / M(i, i)
List3.AddItem "x" & i & " " & "=" & " " & kis
Next i
End Sub

FLOWCHART

MATEMATIKA NUMERIK

MATEMATIKA NUMERIK

MATEMATIKA NUMERIK

Menggunakan Metoda Gauss akan didapat matriks :

Dari ini akan didapat nilai


X1
X2
X3
X4

=
=
=
=

-0,5
1.5
1
-2

Menggunakan Metoda Gauss Jordan akan didapat matriks :

MATEMATIKA NUMERIK

Dari ini akan didapat hasil :


X1
X2
X3
X4

=
=
=
=

-0,5
1.5
1
-2

6. Soal UTS
1.
Diketahui : f(x) = 3X2 eX
a. Sket gambar Grafik fugsi tersebut dari X = -3 sampai dengan +6.
Amati grefik fungsi tersebut, ada berapa buah akar yang saudara
dapatkan
b. Dengan Meoda Bagi Dua dan Newton Raphson, hitung salah
satu akar persamaan tersebut, dengan kesalahan relative ijin
0,001

MATEMATIKA NUMERIK

Jawab :
A. GRAFIK persamaan f(x) = 3X2 eX

Dari gambar grafik di atas, maka ditemukan 3 akar-akar persamaan, dimana


akar akar itu terletak antara absis :

3 dan 4
0 dan 2
-1 dan 0

Berdasarkan data-data tersebut maka akan dicari salah satu akar yang
dilakukan dengan pendekatan-pendekatan dengan menggunakan Metode
Bagi Dua dan Newton Raphson :

MATEMATIKA NUMERIK

B. Metoda Bagi Dua


Akar yang dicari terletak diantara 3 dan 4 :

Dari metode ini didapat hasil pada iterasi ke-4 :


Itersai 4
X1 = 3,7000

f(X1)

= 0,6337

X2 = 3,7500

f(X2)

= -0,3336

X = 3,7344

Ea

C. Metoda Newton Rhampson


MATEMATIKA NUMERIK

= 0,0009

Akar yang dicari terletak diantara 3 dan 4 :

Dari metode ini didapat hasil pada iterasi ke-4 :


Itersai 4

X1 = 3,5000

f(X1) = 3,6345

X5 = 3,7331

Ea

= 3,6586 x 10-6

2. Penyelesaian Persamaan Linear Simultan dengan Metoda Eliminasi Gauss Jordan


Soal :
Diketahui persamaan linier simultan sebagai berikut :
3X1 - 2X2 + X3 2X4
-1X1 - 3X2 + 1X3 + 1X4
2X1 + 4X2 + 3X3 + 5X4
3X1 + 1X2 + 1X3 + 1X4

=
=
=
=

1
-2
-2
-1

Hitung X1, X2, X3 dan X4 dengan sistim operasi baris elementer


menurut Gauss-Jordan
Jawab :

MATEMATIKA NUMERIK

Menggunakan Metoda Gauss Jordan akan didapat matriks :

Dari ini akan didapat hasil :


X1 = -0,43
X2 = 0,68
X3 = 0,96
X4 = -1,35

MATEMATIKA NUMERIK

Anda mungkin juga menyukai