PD Eksak
Jika kita mempunyai fungsi u(x,y) yang mempunyai turunan parsial kontinyu, maka
turunanya dapat ditulis sebagai berikut:
du =
u
u
dx +
dy
x
x
u
u
dx +
dy = 0
x
x
*persamaan du =
u
u
dx +
dy
x
x
(a) u = M ,
(b)
x
M
2 u
=
,
y
yx
N
2 u
=
,
x
xy
*Penyelesaian untuk
u = Mdx + k ( y );
u = Ndy + l (x );
M
N
=
y
x
u
=N,
y
M
N
=
y
x
Contoh
sin( x+y ) dx+(5y 2 +3y+ sin( x+y )dy=0 .
Apakah persamaan tersebut diatas eksak?
M=sin ( x + y),
2
N=( 5y +3y +sin( x+y ) ,
M
=cos( x+y ) ,
y
N
=cos ( x+y ),
x
u = Mdx + k ( y ) = cos( x + y ) dx + k ( y )
u
k
=sin( x+y )+
= N = 5y 2 +3y+ sin( x+y ),
y
y
dk /dy = 5y 23y
5
3
k(y) = y 3 + y2 +c
3
2
Didapatkan hasil akhir
5
3
u( x,y )= sin( x+y )+ y3 + y 2 +c
3
2
Persamaan untuk PD tidak eksak
Contoh : - ydx + xdy = 0
M = -y
M
= 1
y
N
=1
x
N=x
Persamaan bukan PD eksak
Penyelesaian :
u = Mdx + k ( y ) = xy + k ( y ),
u
k
= x +
y
y
ydx + xdy
y
1
y
= 2 dx + dy = d = 0
2
x
x
x
x
Eksak jika: y ( FP ) = x ( FQ )
Dengan hukum perkalian turunan didapatkan
FY P + FPY = FX Q + FQ X
)
Fx =F'
Q
y
x
'
FPY = F Q + FQ X
F ( x ) = exp R ( x ) dx
FY P + FPY = FX Q + FQ X
Dan jika dianggap bahwa F hanya tergantung dari variable y saja, sehingga:
F*=F*(y)
1 dF *
= R* ,
F * dy
R* =
F * ( y ) = exp R * ( y )dy
1 Q P
P
y
x
Contoh :
Selesaikan persamaan berikut
Penyelesaian:
Pengujian eksak
P
x+ y
=
(e
+ ye y ) = e x + y + e y + ye y
y
y
=
( xe y 1) = e y
x
x
1 P Q
1
(e x + y + e y + ye y e y ),
Q y
x xe y 1
R* =
1 Q P
1
= x + y
(e y e x + y e y ye y ) = 1
P x y x
+ ye y
(e x + y + ye y ) dx + ( xe y 1) dy = 0
(e x + y )dx + ( x e y ) dy = 0
u = (e x + y )dx = e x + xy + k ( y )
u
dk
=x+
= N = x e y ,
y
dy
u ( x, y ) = e x + xy + e y = c
dk
= e y ,
dy
Penyelesaian:
u ( x, y ) = x 3 y +
x2 2
y =c
2