MA1223
3 SKS
Silabus :
Bab
Bab
Bab
Bab
Bab
Bab
Bab
Bab
I
Matriks dan Operasinya
II Determinan Matriks
III Sistem Persamaan Linear
IV Vektor di Bidang dan di Ruang
V Ruang Vektor
VI Ruang Hasil Kali Dalam
VII Transformasi Linear
VIII Ruang Eigen
07/03/2007 11:24
Determinan Matriks
Sub Pokok Bahasan
07/03/2007 11:24
07/03/2007 11:24
a11
A=
M
a
n1
a11 L a1n
a11 L a2 n
M O M
an1 L ann
A = a21
a
31
a12
a22
a32
a13
a23
a33
07/03/2007 11:24
Contoh :
Tentukan Determinan matriks
a11
A = a21
a
31
a12
a22
a32
a13
a23
a33
Jawab :
Menurut definisi :
Det(A3x3) = a11 a22 a33 a11 a23 a32 a12 a21 a33 +
a12 a23 a31 + a13 a21 a32 a13 a22 a31
atau
a11 a12 a13 a11 a12
A = a21 a22 a23 a21 a22
a31 a32 a33 a31 a23
07/03/2007 11:24
Contoh :
Tentukan determinan matriks
2 1
3
B= 1
1
0
2 2 1
Jawab :
det (B ) =
3
1
2
1
2 2
1
0
1
1
1
2 2
= 3+ 0+ 2 20 2
=1
07/03/2007 11:24
1 2 3
0 4 5 = 24
0 0 6
c.
Dengan mudah
Karena hasil kali elementer bertanda
selain unsur diagonal adalah nol
Det(A) =
Hasilkali unsur diagonal?
1 0 0
det 4 5 0 = 45
7 8 9
07/03/2007 11:24
Hitung Det.
Matriks Bukan
Segitiga???
A =
1
sehingga
1 1
B =
2 1
07/03/2007 11:24
1
B =
2
1
= 3 = A
1
10
2.
2
B =
2
A =3
dan
maka
2
B =
2
07/03/2007 11:24
2
1
= 2
2
1
1
=2A =6
1
11
3.
A =
2 6
A = 12
Perhatikan
1 3
1
3
=
0 12
2 6
= - 12
07/03/2007 11:24
12
Contoh 3 :
Tentukan determinan matriks berikut :
2 1 0
A=1 2 1
0 1 2
Jawab :
2 1 0
A= 1 2 1
0 1 2
1
= 2
07/03/2007 11:24
13
A = 0 -3 -2
1
0
2
1
1
2
2b1 + b2
0 -3 -2
1
= 0
0
1
0
2
4
= 4
07/03/2007 11:24
3b2 + b3
14
a 21 a 22 ... a 2 n
A=
:
:
:
a a ... a
nn
n1 n 2
A=1 2 1
0 1 2
07/03/2007 11:24
maka M 13 =
=1
0
1
15
A=1 2
0 1
1
2
maka
C12 = ( 1)
2 +1
1
1
0
2
= ( 1)3 .2
=2
07/03/2007 11:24
16
A=1 2 1
0 1 2
07/03/2007 11:24
17
Jawab :
Misalkan, kita akan menghitung det (A) dengan
ekspansi kofaktor sepanjang baris ke-3
A= 1
0
2
1
1
2
det( A) =
a3 j c3 j
j =1
= 0 + 1 (1) 3+ 2
2
1
0
2
3+ 3
+ 2 (1)
1
1
1
2
=02+6
=4
07/03/2007 11:24
18
det( A) = ai 3ci 3
i =1
= 0 + 1 (1) 2+3
2
0
1
2
+ 2 (1) 3+3
1
1
1
2
=02+6
=4
07/03/2007 11:24
19
C
C = 21
M
C
n2
C12
C22
M
Cn 2
L C1n
L C1n
O M
L Cnn
07/03/2007 11:24
C11 C21
C12 C22
M
M
C
1n C2 n
L Cn1
L Cn1
O M
L Cnn
20
1
adj ( A)
det( A)
07/03/2007 11:24
21
Contoh :
Diketahui
1 0 1
A = 1 -1 0
0 2 1
Jawab :
Perhatikan bahwa
c11 = (1)
1+1
1 0
= 1
2 1
c12 = (1)
1+ 2
1
1 0
1+ 3 1
c
=
(
1
)
=2
= 1 13
0 2
0 1
07/03/2007 11:24
22
C = 2
1
-1
1
1
- 2
- 1
T
adj ( A) = C = - 1
2
07/03/2007 11:24
2
1
-2
1
- 1
23
Latihan Bab 2
P = 1 2 1 dan
1 1 2
3 2 0
Q = 0 1 0
4 4 1
2. Diketahui :
2 1 0
A = 3 4 0
0 0 2
dan
1 1 3
B = 7 1 2
5 0 1
24
3. Diketahui :
1 5 k
D = 1 0 1
3 k 4
4. Diketahui matriks
1 0
A = 2 1
3 4
0
5
07/03/2007 11:24
( )
det (A t B )
det 2 A2 det(5B )
25