TEMA :

KEGIATAN EKONOMI UTAMA

TAJUK:

KEGIATAN EKONOMI UTAMA

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI EKONOMI

SUMBANGAN KEGIATAN EKONOMI

TERHADAP PEMBANGUNAN NEGARA

KESAN KEGIATAN EKONOMI TERHADAP ALAM

SEKITAR

LANGKAH-LANGKAH MENGURANGKAN
KESAN-KESAN KEGIATAN EKONOMI TERHADAP
ALAM SEKITAR

KEPENTINGAN KERJASAMA EKONOMI

ANTARABANGSA.

KEGIATAN EKONOMI UTAMA

KEGIATAN EKONOMI UTAMA

Sektor Primer

Perlombongan

Pertanian

Pembalakan

Logam
Bukan logam

Tanaman
makanan
Tanaman
jualan

Kayu
keras

Pelancongan

Ekologi
Pendidikan
Budaya dan warisan
Sukan dan rekreasi
MICE
Tema
Pertanian

Sektor tertier

Sektor sekunder

Bukan berasaskan sumber

Perikanan

Elektrik
Elektronik
Automotif

Air Tawar
Pinggir Pantai
Laut Dalam
Akuakultur
Ikan Hiasan

Perdagangan

Pengangkutan

Runcit
Borong
Antarabangsa

Darat
Udara
Air

Berasaskan sumber

Kewangan

Bank
Insurans
Saham
Komoditi
Pajak gadai

Kayu
Getah
Kelapa sawit
Kimia
Makanan dan minuman

Pendidikan
Awam
Swasta

A1 TAJUK: PERLOMBONGAN (SEKTOR PRIMER)

Bil.

Mineral

Kawasan lombong

1.

Petroleum & a) Terengganu

Gas
Asli
Tapis
Cecair
Pulai,
Bekok
b) Sarawak
Baram
Lutong
Bayan
c) Sabah
Erb Barat
Tembungo
St. Joseph
(kawasan Pentas Sunda)

Bahan Mentah (Industri)

Petroleum
Minyak pelincir
Bahan Bakar Kenderaan
Gas Cecair Asli
Pollyethelene
Bahan Bakar Kenderaan
Industri Plastik
Industri Baja Urea (Bintulu)

2.

Bijih Timah

a) Perak
Lembah Kinta
b) Selangor
Dengkil
Kuala Langat

Industri barang pewter

Industri saduran timah
Industri membuat pateri
Industri pancalogam

3.

Arang batu

a) Sarawak
Bintulu
Merit Pila
Balingan

Sebagai Bahan Api

Bauksit

a) Johor
Teluk Ramunia

Industri membuat aluminium

Bil.

Mineral

Kawasan lombong

Kaolin

a) Perak
Bidor
Tapah

Bahan Mentah (Industri)

Industri Jubin & tembikar, menyalut kertas, membuat

cat & perubatan.

Industri membuat pancalogam

Membuat wayar pengalir elektrik

b) Johor
Machap
Air Hitam
6.

Kuprum
(tembaga)

a) Sabah

Mamut

Fosfat
a) Sarawak
Dari
tahi
Gua Niah
kelawar

Industri Baja

Emas

Membuat barang-barang kemas

9.

Batu Kapur

digunakan untuk menghasilkan simen

10

Marmar

Industri Pembinaan

a) Sabah
Lahad Datu
b) Pahang
Raub
c) Terengganu
Rusila
a) Perak
b) Kelantan
c) Pahang
d) Perlis
e) Kedah
a) Pulau Langkawi
b) Perak (Ipoh)

A2

TAJUK: PERINDUSTRIAN (SEKTOR SEKUNDER)

1. Menyediakan peluang pekerjaan bagi penduduk Malaysia.
2. Perindustrian berkembang di Malaysia kerana terdapat banyak bahan mentah.
3. HICOM wujud bagi membangunkan industri berat.
4. Loji baja urea di Bintulu antara usaha sama antara petronas dengan negara-negara ASEAN.
5. Pusat-pusat Perindustrian yang utama:
Pusat

Industri

Petaling Jaya
Shah Alam

Makanan dan minuman, kain tekstil, bahan kimia, elektronik

,kejuteraan, memasang dan membuat kereta.

Perai

Mak Mandin

Getah, makanan dan minuman, kain, besi dan keluli, elektronik,

bahan kimia, kejuteraan

Bayan Lepas

Elektronik, kain tekstil

Butterworth

Kain, besi dan keluli, elektronik dan melebur bijih timah

Tasik dan Rawang

Simen

Johor Bahru

Tampoi

Kain, bahan kimia, kejuruteraan, makanan dan minuman

memasang kereta, dan membaiki kapal

Pasir gudang

Kuching

Memproses makanan

8.

Kota Kinabalu

Memproses makanan

9
A3

Batu Berendam

Elektronik

TAJUK: PEMBALAKAN INDUSTRI PRIMER

PEMBALAKAN ( INDUSTRI PREMIER )

Kepentingan

Sumber eksport
Sumber bahan mentah
Sumber pendapatan Negara
Mewujudkan peluang pekerjaan

Bahan api
Bahan binaan
Membuat kereta
Bahan pencelup

Hasil Hutan Hujan Tropika

Meranti
Cengal
Keruing
Jelutong

* Kempas
* Seraya putih
* Merbau

Diproses dalam bentuk

Papan lapis
Kayu gergaji
Kayu balak
Perabot
Membina kapal

Dieksport ke
Jepun
Taiwan
Singapura
Korea - Selatan

A4 TAJUK: PERIKANAN (SEKTOR PRIMER)

1. Ikan merupakan sumber protein yang utama bagi kebanyakan penduduk di
Malaysia.
2. Kegiatan ini menyediakan peluang pekerjaan bagi penduduk di Malaysia . Kira-kira
98 000 orang penduduk terlibat dalam kegiatan perikanan pada tahun 2000.
3. Kawasan perikanan utama ialah Laut China Selatan, Selat Melaka, Laut Sulu, dan
Laut Andaman.
4. Penternakan ikan dijalankan untuk menambahkan bekalan ikan.
5. Penternakan air tawar di kolam buatan manusia, tepi sungai, tasik, dan bekas
lombong.
6. Hasil tangkapan yang bertambah akan menambahkan pendapatan negara.
7. Kegiatan perikanan terbahagi kepada :

perikanan pinggir laut

perikanan laut dalam

perikanan air tawar

akuakultur

Perikanan Pinggir Pantai

Paling popular dan

utama di Malaysia

Melibat
nelayan
yang paling banyak

30 km dari pinggir
pantai

hasil tangkapan :
ikan
kembung,
cencaru,
merah,
sembilang, bawal,
sotong dan udang.
Cara tangkapan :
jala, pancing, rawai,
pukat hanyut, dan
pukat tarik.

Perikanan Laut Dalam

Perikanan Air Tawar

Memerlukan modal yang

besar dan bot atau
kapal besar.
Nelayan berada di laut
beberapa minggu atau

minggu.
Dijalankan oleh nelayan
secara berkumpulan.
30 km hingga 332 km

Hasil tangkapan: ikan

tuna,
tenggiri,
yu,
cencaru, kurau, dan ikan
merah.
Peralatan : alat radar,
alat pengawet dingin,
dan pukat tunda dan
pukat harimau.

Dijalankan
secara
sambilan oleh petani
untuk menambahkan
sumber
pendapatan
dan sumber makanan.
Di sungai, tasik,
paya air tawar, kolam,
empangan, dan bekas
lombong.
Hasil tangkapan :
ikan keli, baung, kelah,
patin, haruan, sepat,
puyu, dan tilapia
Alat tangkapan :
bubu, jala, pancing,
pompang, dan pukat.

A5 TAJUK: PENGANGKUTAN (SEKTOR TERTIER)

Jenis pengangkutan
1.

Pengangkutan Darat

Contoh

Peranan

Teksi, bas, lori, bas ekspres, Mengangkut

kereta api LRT, monorel, penumpang
barang
komuter dan ERL

dan

2.

Pengangkutan Laut

Kapal tangki, kapal kargo, Mengangkut

barangan pukal dan
kapal kontena
cecair

3.

Pengangkutan Udara

Kapal terbang penumpang

Mengangkut
penumpang

Kapal terbang kargo

Mengangkut
barangan

A6 TAJUK : PERTANIAN (SEKTOR PRIMER)

Tanaman

Kawasan
penanaman

Padi sawah

a) Dataran
Kedah-Perlis
Jelapang
Padi
Malaysia

(tanaman
makanan)

Faktor fizikal
Faktor kemanusiaan
Bentuk
Muka Governan
Bumi / Tanih
Tanah pamah
MADA
Aluvium
Rancangan
Pengairan Muda
lanar
KADA
Rancangan
Pengairan Kemubu
(padi ditanam 2 kali setahun)

b) Dataran
Kelantan
c) Dataran
Kerian,
Perak

Bank Pertanian Pinjaman Modal

Dasar Pertanian Negara

d) Tanjung
Karang,
Selangor.

LPN Lembaga Padi & Beras

Negara

Tanaman
Getah
+
kelapa sawit
(tanaman
jualan)

Nanas

Kelapa

Lada hitam

Kawasan
penanaman

Faktor Fizikal
Faktor kemanusiaan
Bentuk
Muka
Bumi / Tanih
a) Tenggara
RISDA
Johor
Tanah beralun
( Lembaga Kemajuan Getah
Kluang, Batu Laterit
Malaysia)
Pahat
Saliran baik
Segamat,
RRIM (Institut Penyelidikan Getah
Kota Tinggi
Malaysia)
Labis, Yong
MARDEC
Peng
(Perbadanan Kemajuan Getah
Kulai,
Malaysia)
Layanglayang
MPOB
b) Selatan
(Lembaga Minyak Sawit Malaysia)
Kelantan
Gua Musang
PORIM
(Institut
Penyelidikan
Minyak
c) Tenggara
kelapa Sawit Malaysia)
Pahang
Segitiga
Jengka
a) Johor
LPNTN
Tanih Gambut
Pekan
Sistem
Saliran Lembaga Perusahaan Nanas
Nanas
baik
Simpang
FAMA
Renggam
Pasaran pertanian tempatan
Batu Pahat
MATRADE
Yong Peng
Pasaran antarabangsa
b) Perak
MARDI, MADA
Teluk Intan
Penyelidikan baka bermutu
a) Perak
Pinggir laut
Bayan
Tanih
Beris
Datoh
(tanah liat
+
pasir)
b) Sabah
Kudat
Sipitang
a) Sarawak
Kuching
Sri Aman
Sibu
Sarikei

Tanah beralun
Sistem
saliran
baik

10

Tanaman

Kawasan
penanaman

Sagu

a) Sarawak
Oya
&
Mukah
a) Pahang
Tanah Tinggi Tanah Tinggi
Cameron

- Bungabungaan
- Sayursayuran
hawa
sederhana
Teh

Tembakau

Koko

Faktor
Faktor kemanusiaan
kemanusiaan
Bentuk
Muka
Bumi / Tanih
Industri Tepung Sagu

b) Sabah
Kundasang
a) Pahang
Tanah Tinggi Tanah Tinggi
Cameron
Bukit Rotan
b) Johor
Kahang
a) Kelantan
Bachok
b) Terengganu
Besut
a) Terengganu
Jerangau

Tanah Rendah
- tanah Beris (tanah
liat + pasir)

Industri Minuman Ringan Coklat

Tanah laterit

b) Pahang
Raub

Kopi

Tebu

c) Sabah
Semporna
Lahad Datu
Sandakan
a) Johor
Rengit

Tanah rendah
Tanih gambut

b) Selangor
Kuala Langat
Kuala
Selangor
a) Perlis

11

 Chuping
b) Kedah
Padang
Terap

12

B. FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI KEGIATAN EKONOMI

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KEGIATAN EKONOMI

Faktor Fizikal

Bentuk muka bumi

Tanih

Faktor Kemanusiaan

Iklim

Bahan Mentah

Teknologi

Modal

Infrastruktur

Jentera
- Domestik:
- Darat :
Kelapa sawit :
ICT
Institusi
jalan raya
Minyak masak
kerajaan
:
PNB
Laut:

Pengurusan
Getah :
pelabuhan

Semi
menghasilkan
Sarung tangan
- Udara :
baka
kerajaan :
Petroleum:
kapal
Bank
In-vitro
minyak pelincir
terbang
Pertanian
Penapaian
Gas asli
Teknologi:

Bank
Polimer
cecair
ICT
perdagangan
polythelene
Automoasi,

Syarikat
Kaolin :: jubin
Robotik,
kewangan
Mekatronik, dan
Batu kapur :

Agensi khusus:
Nanoteknologi
Simen
Seragam
MARA
Eko sumber
Bijih timah :
sepanjang
o Pelabuhan
Infrastruktur
GPS
pewter
tahun
langsung
asing
seismik
Kayu balak :
- Tempatan
venir
Agensi: FAMA
-Sumber: buruh
Ikan :
tempatan dan asing
C.
SUMBANGAN
KEGIATAN EKONOMI
TERHADAP PEMBANGUNAN NEGARA
- Antarabangsa
keropok
Pasaran
- Katergori : mahir, separuh
Agensi:
mashir, tidak mahir
MATRADE
- stitusi latihan : ILP,
Politeknik, dan IKM

Tanah tinggi :
rr
sayur-sayuran
Tanah beralun:
kelapa sawit,
getah
Tanah pamah
sawah padi
Pinggir laut :
kelapa
Pulau :
pelancongan

Aluvium:
tanaman
padi
Laterit:
Kelapa sawit,
getah
Gambut :
nanas
Tanah
beris :
kelapa

13

Dasar Kerajaan
(Governan)
- Dasar
kerajaan:
cth: DPN3,
PIP2
- Strategi:
DPN3:
tingkatkan
pengeluaran
makanan.
PIP2:
tingkatkan
produktiviti
IKS
- Insentif:
Fiskal:
kecualian
cukai
Kewangan:
Skim Geran
R&D Industri

Sumbangan kegiatan ekonomi pembangunan negara

Meningkatkan
infrastruktur

Meningkatkan
pendapatan negara
Melalui tukaran
wang asing

Dari segi pengangkutan

D.

Perlombongan
Pertanian
Pendidikan
Perindustrian
Perikanan
Pelancongan
pengangkutan

Pemindahan
teknologi

Melalui peningkatan:

Pengurangan import

Pekerja mahir dan tidak

tidak mahir

Meningkatkan
taraf hidup

Pembandaran

Aktiviti pencetus:

Menyediakan
peluang
pekerjaan

Melalui:

Kuasa beli
Keperluan asas
Kemudahan moden
Rawatan kesihatan

Latihan
pekerja
Latihan
sambil
R&D
Usahasama
dengan
pakar asing

Untuk mencapai:
Keselesaan
Keceriaan
kesejahteraan

KESAN KEGIATAN EKONOMI TERHADAP ALAM SEKITAR

14

Melalui:
Peningkatan
pengeluaran barangan
modal tempatan dan
barangan perantaraan
Pengeluaran input
tempatan
Galakan sumbangan
sektor kecil makanan

6.Pulau Haba

5.Penipisan Lapisan Ozon

7.Hujan Asid

Merupakan fenomena
peningkatan suhu dalam bandar

Akibat pencampuran wap air

dengan gas-gas pencemar

Akibat pembebasan CFC ke

atmosfera

Kesan kegiatan ekonomi

terhadap Alam Sekitar

2.Pencemaran
Udara, air, tanih

1.Kepupusan Sumber
Fauna, flora, dan mineral

4.Kesan Rumah Hijau

3.Perubahan Pandang

Gas rumah hijau

dibebaskan ke udara dan
memerangkap haba bumi

Darat (Landskap)
Landskap asal berubah
menjadi pandangan darat
budaya

15

(i)

LANGKAH MENGURANGKAN KESAN KEGIATAN EKONOMI TERHADAP ALAM SEKITAR DI MALAYSIA

Langkah-langkah
M
engurangkan Kesan Kegiatan Ekonomi
terhadap Alam Sekitar di Negara Malaysia

Pengunaan Tenaga
Mesra Alam
Agensi : Jabatan Alam
Sekitar
Melalui akta: contoh,
Akta Kualiti Alam
Sekeliling 1974
Melalui peraturan:
contoh, Peraturan
Alam Sekitar (Sisa
Buangan Industri
1979)
Penanaman semula di
luar hutan

Pendidikan
Alam
Sekitar

Penghutanan
Semula
Penanaman
semula di
kawasan hutan
Penanaman
semula di luar
hutan

Peringkat
sekolah
Peringkat
pengajian
tinggi

Penyelidikan dan
pembangunan
Menggunakan
teknologi mesra
alam

16

Kempen

Anjuran :
Jabatan Alam
Sekitar, sekolah,
IPT, NGO

Saluran
kempen: media
massa, poster,
papan
kenyataan,
laman web

Penggunaan Tenaga
Mesra Alam
Menggunakan sumber
alternatif untuk
mendapatkan tenaga.
Contoh : biojisim dan
suria

E.

( ii )

LANGKAH MENGURANGKAN KESAN KEGIATAN EKONOMI TERHADAP ALAM SEKITAR DI NEGARA

LUAR
Langkah-langkah Mengurangkan Kesan
Kegiatan Ekonomi terhadap Alam Sekitar

Kitar semula

Jerman
Ordinan pembungkusan
Program Duales Systems
Deutchland GmBH

Rawat semula air

Taiwan
Garis Panduan Kitar Semula
Akta pelupusan Sisa
program 4-Dalam-1

Jepun
Air sisa yang dirawat
digunakan untuk siraman

Singapura
NEWater

Denmark
Program Waste 21
Undang-undang
Affaldsbekendtgoerelsen
1999
Program Cukai Sisa
Program Cukai Hijau
Program pengembalian
Deposit
Program Subsidi Sisa

F.

KEPENTINGAN KERJASAMA EKONOMI ANTARABANGSA.

17

China
Rawat air sisa industri

Kerjasama Antarabangsa

Bentuk Kerjasama Antarabangsa

Buruh
Mendapatkan
buruh asing

Kerjasama dua hala

Kerjasama pelbagai hala
Kerjasama serantau
Kerjasama kumpulan negara
Kerjasama sedunia
Segi tiga pertumbuhan

Hubungan
Perdagangan
Melalui :
Pejabat
kedutaan
MITI
MATRADE

LATIHAN 1: PETA
A

Kepentingan Kerjasama Antarabanga

Pelabuhan
Bentuk
pelabuhan
terus

Bahan mentah
Import bahan mentah
- bahan mentah industri
berasaskan sumber
- bahan mentah industri
bukan berasaskan
sumber
- bahan mentah untuk
minuman
- petroleum

Pasaran
Perdagangan
dua hala

Labelkan taburan kawasan pelancongan utama di Malaysia dalam peta di bawah

18

Pemindahan teknologi
Pembelian terus
barangan modal
Pembelian ekuiti
Peraturan paten dan
tanda dagangan
Perjanjian pelesenan
Pembelian terus
barangan modal
Aliran sumber manusia

.P5 .P6

P1
P2

.P7
P3

B6

B1 B3
B2

P9
P8

B4

B5

P4 .

.
P13
Petunjuk ;
P1 hingga P9 Pusat peranginan pantai
B1 hingga B6 Pusat peranginan di Tanah Tinggi

Peta : Kawasan Pelancongan utama di Malaysia

Labelkan taburan kawasan perindustrian utama di Malaysia dalam peta di bawah

19

P10
P1 P2
P3

P19

P20

P4
P11
P12
P18

P5
P6
P7

P17

P13
P16
P14
P15

Petunjuk :
P1 hingga P20 Kawasan perindustrian yang utama di Malaysia
Peta : Kawasan perindustrian utama di Malaysia
C

Berdasarkan peta di bawah lengkapkan jadual dengan menamakan pusat perikanan utama di Malaysia
1

16

24

Petunjuk :
Pusat
perikanan

20

3
15
4

23
14
13

26
27

5
6

22

28

7
20
8

12

19

21

9
10

18
11

17

Peta : Pusat Perikanan Utama di Malaysia

1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14

15
16
17
18
19
20
21

22
23
24
25
26
27
28

Labelkan taburan kawasan jenis tanaman utama di Malaysia dalam peta di bawah
a.

25

h.

21

b.

i.

T T

s.

j.
S

c.

k.
l.

d.

m.
e.
_______________
-Sayur-sayuran,
bunga-bungaan
dan buahbuahan
hawa sederhana

n.

22
5

f.

4 3

o.

p.

t._____________
-Sayur-sayuran,
bunga-bungaan
dan buah- buahan
hawa sederhana

q.
r.

g.

Petunjuk :
Padi

Kelapa

Lada Hitam

Kelapa Sawit

Nanas

Sagu

Getah

Tenggara Johor
Kawasan Kelapa Sawit dan getah;
1. Labis
2. Kluang
3. Layang-layang
4. Kulai
5. Yong Peng

Peta : Taburan Jenis Tanaman Utama di Malaysia

Berdasarkan peta di bawah lengkapkan jadual dengan menamakan lebuh raya dan bandar-bandar yang dihubungi.
Bukit Kayu Hitam Kota Bharu
Alor Setar
Jeli

Petunjuk :
Bandar
Besar
Lebuh
Raya

22

Butterworth

4
Grik

5
1
3
2

Kuala
Krai
Gua
Musang
Kuala
Lipis

Kuala
Terengganu

Kota Kinabalu

Ranau

6
Kuantan

Karak
Gambang
Kuala Lumpur
Seremban 7

Miri

Pelabuhan
Klang
Melaka

Segamat

Bintulu

8
Johor Bahru

Sibu
Semantan
Kuching

Sarikei
Sri Aman

8
Peta : Jaringan Lebuh raya di Malaysia
Bil
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Lebuh Raya

Bandar-bandar yang dihubungi

Labelkan taburan kawasan perlombongan di Malaysia dalam peta di bawah

a.

Luar Pantai Terengganu

23

Sandakan

Luar pantai Sabah

6
7

2
E

d.

i.

b.

k.

j.

c.

Luar Pantai
3
Miri
4
F

e.
B

m.

f.

l.

n.

o.

h.

g.

Petunjuk :
Kawasan petroleum
Bijih timah
E

Emas

Bauksit

Fosfat

Arang Batu

Kuprum

Koalin

Pusat Menapis Petroleum

a. Kerteh
b. Lutong
c. Port Dickson minyak yang diimport
d. Tangga Batu - minyak yang diimport
Pusat Mencairkan Gas Asli
a. Bintulu
b. Kerteh

24

LATIHAN 2: PERLOMBONGAN
Lengkapkan soalan di bawah dengan jawapan yang sesuai.
Kerteh, Batu marmar, petroleum, bijih timah,
bauksit, Miri, Kaolin, mineral, Lutong, Fosfat
1.

Penerokaan sumber mineral tenaga seperti _________ telah mendorong

perkembangan bandar.

2.

Bandar baru di negara kita yang tumbuh dan berkembang kerana sumber
petroleum ialah ___________

3.

Kerteh dan Bintulu berkembang sebagai Bandar baru di sebabkan penerokaan

sumber ______________

4.

Bandaraya

Ipoh

dan

Kuala

Lumpur

berkembang

pesat

kesan

aktiviti

perlombongan ________
5.

Kawasan perlombongan petroleum yang utama di Sarawak ialah _________ dan

________

6.

Mineral utama yang dilombong di Pulau Langkawi, Kedah ialah ___________

7.

_____________ dilombong di kawasan Bidor dan Tapah, Perak.

8.

Mineral yang dilombong di Teluk Ramunia, Johor ialah ____________

9.

Sumber mineral ______ yang terdapat di Gua Niah, Sawarak boleh menjadi bahan
mentah untuk pengeluaran baja.

10.

Padankan pasangan yang sesuai tentang bandar dan faktor perkembangan:

Bandar

Faktor Perkembangan

Ipoh

Kuprum

Kerteh

Bijih timah

Mamut

Petroleum

25

LATIHAN 3:

PERINDUSTRIAN.

Mentah, Johor, alam, Melaka, Pekan, perabot,

separuh, bakar, Sarawak, pekerjaan, individu
1. Perindustrian ialah kegiatan memproses bahan __________________menjadi
barangan siap.
2. Kayu balak dirposes menjadi bahan___________________ dan papan lapis.
3. Petroleum diproses menjadi bahan ___________________.
4. Perindustrian menghasilkan produk yang mempunyai nilai pasaran dan peluang
________________.
5. Bidang perindustrian negara mendapat faedah ekonomi melalui cukai syarikat dan
cukai__________________yang bekerja dalam sektor ini.
6. Industri berasaskan sumber menggunakan bahan mentah daripada sumber
_______________ seperti kayu balak, petroleum, mineral logam, mineral bukan
logam dan hasil sungai dan laut.
7. Industri bukan berasaskan sumber menggunakan bahan ____________ siap.
8. Industri automotif kereta, motosikal, van, trak dan lori terdapat di Shah Alam,
Serendah, Gurun, Kulim dan _________________
9. Industri barangan elektrik seperti penyaman udara, televisyen, kipas angin dan
periuk nasi terdapat di Bayan Lepas, Pulau Pinang dan Tanjung Agas,
_________________.
10. Industri elektronik terletak di kawasan Batu Berendam,___________; dan
Pending,_____________.

26

LATIHAN 4 : PEMBALAKAN
A

Lengkapkan rajah di bawah dengan kesan-kesan kegiatan pembalakan

KESAN KEGIATAN
PEMBALAKAN

Lengkapkan rajah di bawah dengan langkah mengatasi kesan kegiatan

pembalakan
Langkah langkah untuk mengatasi kesan kegiatan pembalakan

27

LATIHAN 5: PERIKANAN
Lengkapkan jawapan di bawah.
Laut China selatan, dingin beku,
dingin beku,

kelah,

keli,

30 kilometer, lama, sonar,

Kuala Besut,

paya,

kolam,

1. Perikanan laut dalam melebihi ____________ dari pantai.

2. Kawasan

tangkapan

perikanan

nelayan

Malaysia

ialah

di

Laut

Hindi,

__________________, dan Lautan Pasifik.

3. Nelayan laut dalam menggunakan bot besar, ___________, radar dan _____ untuk
mengesan ikan.
4. Penangkapan ikan di laut dalam boleh dijalankan dalam masa yang _____ hingga
beberapa minggu.
5. Pelabuhan perikanan utama ialah di ____________ Kuala Sedili dan Lahad Datu.
6. Perikanan air tawar diusahakan di kawasan sungai, _____,tasik, ______dan bekas
lombong.
7. Jenis ikan air tawar ialah haruan, ____, baung, puyu, _____, dan patin.
Lengkapkan jawapan di bawah.
kelong, pukat tarik, tenggiri, selar,
ikan sangkar, payau,
udang, pukat tunda, harimau, flower horn, kap merah

1. ____________ digunakan untuk menangkap ikan terutama di laut dalam dan juga
dikenal sebagai pukat harimau.
2. Alat tangkapan ikan di pinggir pantai ialah pukat hanyut, ______, pukat tangkul,
___________ dan kail.
3. Jenis ikan yang ditangkap di pinggir pantai ialah cencaru, ________, kembung,
_____, kerapu, udang dan ketam.

28

4. Akuakultur ialah kegiatan menternak ______________________ secara intensif.

5. Kegiatan akuakultur boleh dilaksanakan di kawasan air tawar, __________, dan
laut.
6. Ikan air payau dan laut ialah kerapu dan siakap, serta _____________.
7. Jenis ikan hiasan yang diternak ialah kelisa, _____________, pelaga, mas, kaloi
dan ikan __________.

LATIHAN 6: PELANCONGAN.
pendidikan,
rekreasi,

kesihatan,

pertanian,

sukan, Gua Niah di Sarawak,

penginapan,

budaya dan

pendapatan, perkhidmatan,

tertier

1. Pelancongan ialah sejenis kegiatan ekonomi ____________.

2. Sektor
pelancongan
__________negara.

menyumbangkan

kira-kira

RM

bilion

kepada

3. Kedatangan pelancongan ke negara Malaysia membelanjakan wang mereka untuk

__________ dan membeli-belah.
4. Aktiviti melawat keindahan alam semula jadi di Taman Negara Pahang, Taman Negara
Kinabalu dan____________termasuk dalam aktiviti pelancongan ekologi.
5. Di Malaysia terdapatnya Universiti Islam Antarabangsa, institut pengajian tinggi awam
dan swasta. Kedatangan pelajar asing dikenali sebagai pelancongan
____________________.
6. Aktiviti melawat ke tempat-tempat bersejarah dan warisan negara seperti kota A
Famosa di Melaka, Muzium Lembah Bujang di Kedah dan Pusat Kraf Tangan di Kuala
Lumpur dikenali sebagai pelancongan ____________________
7. Pelancong asing yang melawat kawasan pertanian dan menyertai kehidupan di luar
bandar selama beberapa haru seperti di Taman Bukit Cahaya di Selangor dan
Program Homestay di kampung-kampung Perak dan Selangor di kenali sebagai
pelancong ______________
8. Malaysia menganjurkan sukan bertaraf antarabangsa seperti pertandingan golf
antarabangsa, lumba kereta Formula One di Sepang dan Pesta Layang-layang di
Johor, kedatangan warga asing ini dikenali sebagai pelancongan __________

29

9. Di Malaysia terdapatnya Pusat Perubatan Tawakal di Kuala Lumpur, Institut Jantung

Negara dan beberapa buah hospital pakar kedatangan pesakit asing untuk
mendapatkan
rawatan
di
negara
ini
dikenali
sebagai
pelancongan
______________________.
10. Kegiatan ekonomi pelancongan digolongkan sebagai kegiatan ekonomi _______
LATIHAN 7: PENGANGKUTAN
Lengkapkan soalan di bawah dengan jawapan yang sesuai.
Darat,

udara,

perjalanan,

kerja,

manusia,

komuter,

barangan,

Bintulu,

Klang,

sisir,

masa, pedalaman,
sungai Rejang

1.

Negara Malaysia terdapat tiga jenis pengangkutan iaitu _____

laut dan ________

2.

Pengangkutan disediakan untuk memudahkan pergerakan ___________

3.

Manusia memerlukan pengangkutan ke tempat _________ membeli-belah,

melawat dan rekreasi.

4.

Pengeluar ________ memerlukan pengangkutan untuk memasarkan produk

mereka kepada pengguna.

5.

Pengangkutan

udara

penting

kerana

memendekkan

masa

___________

menggalakkan industri pelancongan dan menghubungkan _________ Sabah dan

Sarawak.
6.

Perkhidmatan LRT, monorel dan ___________ bertujuan untuk mengurangkan

kesesakan lalu lintas di bandaraya Kuala Lumpur.

7.

Tujuan pembinaan lebuh raya adalah untuk memendekkan ________ perjalanan.

8.

Pelabuhan yang mempunyai kemudahan kontena ialah Pelabuhan ______,

Pelabuhan Pulau Pinang, Pelabuhan ________ dan Pelabuhan Pasir Gudang.

9.

Di

Sabah

____________

dan

Sarawak,

pantai

pengangkutan

merupakan

cara

pengangkutan darat terhad.

30

____________

pengangkutan

yang

dan

perkapalan

penting

kerana

10.

Di Sarawak kapal laut boleh memudiki sungai __________ hingga ke Bandar

Kapit.

LATIHAN 8: PERTANIAN
Lengkapkan soalan di bawah dengan jawapan yang sesuai.
1. Kawasan tanah pamah yang mempunyai potensi untuk diusahakan bagi kegiatan
penanaman padi ialah ______________________________________________
2. Nyatakan 2 Rancangan Pengairan yang terdapat di negeri tersebut :
(i)
(ii)

Kedah: __________________________________________________
Kelantan: __________________________________________________

3. Padankan pernyataan jenis tanih dan tanaman

Jenis

Tanaman

Aluvium

Nanas

Laterit

Padi

Gambut

Kelapa

Tanah beris

Getah & kelapa sawit

4. Pertanian, perlombongan, pembalakan, perikanan merupakan kegiatan ekonomi yang

tergolong dalam sektor ________________

Aluvium
Tanaman
makanan

MADA

6. Kawasan bertanda X dalam rajah di atas dikaitkan dengan tanaman______________

7. Kawasan penanaman _________ dan____________ adalah sama di Tenggara Johor,
Selatan Kelantan dan Tenggara Pahang.
8. Jenis industri sarung tangan, kasut dan tilam menggunakan ___________ sebagai
bahan mentah.
9. Apakah yang digunakan untuk menghasilkan sabun, marjerin dan minyak masak?

31

____________________________
10. Tanih gambut, kaki bukit beralun dan sistem saliran yang baik sesuai untuk tanaman
______________
11. Pusat penanaman sayur-sayuran hawa sederhana dan bunga-bungaan ialah
________ di Sabah dan __________________ di Pahang.

Tanih
Beris
Pinggir
laut

Kawasan berltanda Y dalam

rajah di atas dikaitkan
dengan
tanaman
__________

Bagan
Datoh

32

JAWAPAN: Taburan kawasan pelancongan utama di Malaysia

Pulau Perhentian

Pantai Chahaya Bulan

Pulau Langkawi

Pulau Tioman

Pulau
Sipadan

.P7
P3

B6

B1 B3
B2

P8

Gunung
Kinabalu

.P5 .P6

P1
P2

Batu Feringgi
Pulau Pangkor

Rantau Abang

P9

Port Dickson
B4

B5

Taman
Negara
Gunung
Mulu

P4 .
Tanah Tinggi Cameron
Taman
Negara
Niah

Tanah Tinggi Genting

Petunjuk ;
P1 hingga P9 Pusat peranginan pantai
B1 hingga B6 Pusat peranginan di Tanah Tinggi

Peta : Kawasan Pelancongan utama di Malaysia

33

Taburan kawasan perindustrian utama di Malaysia

Perai

P10

Pengkalan Chepa

P1 P2
Bayan
Lepas

Likas

Kerteh

P3

P19

P4

Telok Kalong

P11

Kulim

P20

Sandakan

P12

Larkin
P18

Tasek

P5
P6

Tampoi

P7

Shah
Alam

Miri

P13
P16
Kidurong

P14

Nilai
P15

Sibu

Ayer Keroh
Pending
Petunjuk :
P1 hingga P20 Kawasan perindustrian yang utama di Malaysia
Peta : Kawasan perindustrian utama di Malaysia

34

P17

Taburan pusat perikanan utama Malaysia

12

16

24

Petunjuk :

Pusat
perikanan

15
4

23

14
13

25
26
27

5
6

22

28

7
20
8

12

19

21

9
10

18
11

17

Peta : Pusat Perikanan Utama di Malaysia

1
2
3
4
5
6
7

Kuala Perlis
Kuala Kedah
Tanjong Dawai
Kuala Kurau
Pulau Pangkor
Kuala Selangor
Pulau Ketam

8
9
10
11
12
13
14

Melaka
Muar
Batu Pahat
Kukup
Mersing
Kemaman
Dungun

15
16
17
18
19
20
21

Kuala Terengganu
Tumpat
Kuching
Sarikei
Oya
Mukah
Bintulu

35

22
23
24
25
26
27
28

Miri
Kota Kinabalu
Kudat
Sandakan
Lahad Datu
Tawau
Semporna

Taburan jenis tanaman utama Malaysia

Dataran Kedah-Perlis
Dataran
Kerian

Dataran Kelantan
Besut

T T

Kudat

Bachok
S

Bagan
Datoh

Selatan Kelantan
Tenggara Pahang

Tanjung
Karang

Tenggara Johor

Tanah Tinggi
Cameron
-Sayur-sayuran,
bunga-bungaan
dan buahbuahan
hawa sederhana

Oya

22

Simpang
Rengam

Mukah

4 3

Kuching

Pekan Nanas

Sibu
Sri Aman

Petunjuk :
Padi

Kelapa

Lada Hitam

Kelapa Sawit

Nanas

Sagu

Getah

Kundasang
-Sayur-sayuran,
bunga-bungaan
dan buah- buahan
hawa sederhana
Tenggara Johor
Kawasan Kelapa sawit dan getah;
1. Labis
2. Kluang
3. Layang-layang
4. Kulai
5. Yong Peng

Peta : Taburan Jenis Tanaman Utama di Malaysia

Jaringan Jalan raya utama di Malaysia

36

Petunjuk :
Bandar
Besar

Bukit Kayu Hitam Kota Bharu

Alor Setar
Jeli
Butterworth
4
Kuala
Grik
Krai
Kuala
Terengganu
5 Gua
Musang 6
Kuala
1
Lipis
Kuantan

3
2

9
Kota Kinabalu

Lebuh
Raya

Karak
Gambang
Kuala Lumpur
Seremban 7

Ranau

Sandakan

Miri

Pelabuhan
Klang
Melaka

Segamat

Bintulu

8
Johor Bahru

Sibu
Samantan
Kuching

Sarikei
Sri Aman

8
Peta : Jaringan Lebuh raya di Malaysia
Bil.
1

Lebuh Raya
Lebuh Raya Utara-Selatan

2
3
4
5
6
7
8
9

Lebuh Raya Persekutuan

Lebuh Raya Kuala Lumpur - Karak
Lebuh Raya Timur Barat
Lebuh Raya Kuala Krai-Gua Musang- Kuala Lipis
Jebuh Raya Jerangau
Lebuh Raya Tun Razak
Lebuh Raya Pan Borneo
Lebuh Raya Timur Barat Sabah

Bandar-bandar yang dihubungi

Bukit Kayu Hitam Alor Setar-Butterworth-Kuala LumpurSeremban-Johor Bahru
Pelabuhan Klang Kuala Lumpur
Kuala Lumput Karak
Gerik Jeli
Kuala Krai-Gua Musang- Kuala Lipis
Kuala Terengganu Kuantan
Gambang Segamat
Samantan Kuching Sri Aman Sarikei Sibu Bintulu - Miri
Kota Kinabalu Ranau - Sandakan

37

Taburan Kawasan Perlombongan di Malaysia

Tapis
1

a.Rusila

Tembaga 5
St. Joseph 6
Erb Barat 7

2 Bekok
E
d.Lembah
Kinta

i. Lutong

b.Kerteh

k. Mamut

N
E

j. Lahad Datu

Baram
Bayan 3
4

c. Raub

F
e. Bidor & Tapah
B

m. Bintulu

f.Port Dickson

l.Gua Niah

n. Balingan

o. Merit Pila

h.Teluk
Ramunia

g.Tangga Batu

Petunjuk :
Kawasan petroleum dan gas asli
Bijih timah
E

Emas

Bauksit

Fosfat

Arang Batu

Kuprum

Kaolin

Pusat Menapis Petroleum

e. Kerteh
f. Lutong
g. Port Dickson minyak yang diimport
h. Tangga Batu - minyak yang diimport
Pusat Mencairkan Gas Asli
c. Bintulu
d. Kerteh

38

JAWAPAN:

Tajuk:
1.

Pelancongan

Penerokaan sumber mineral tenaga seperti petroleum telah mendorong

perkembangan bandar.

2.

Bandar baru di negara kita yang tumbuh dan berkembang kerana sumber
petroleum ialah Kerteh.

3.

Kerteh dan Bintulu berkembang sebagai Bandar baru di sebabkan

penerokaan sumber mineral.

4.

Bandaraya Ipoh dan Kuala Lumpur berkembang pesat kesan aktiviti

perlombongan bijih timah.

5.

Kawasan perlombongan petroleum yang utama di Sarawak ialah Lutong

dan Miri.

6.

Mineral utama yang dilombong di Pulau Langkawi, Kedah ialah batu

marmar.

7.

Kaolin dilombong di kawasan Bidor dan Tapah, Perak.

8.

Mineral yang dilombong di Teluk Ramunia, Johor ialah bauksit.

9.

Sumber mineral fosfat yang terdapat di Gua Niah, Sawarak boleh menjadi
bahan mentah untuk pengeluaran baja.

10.

Padankan
perkembangan:
Bandar

pasangan

yang

sesuai

tentang

bandar

dan

faktor

Faktor Perkembangan

Ipoh

Kuprum

Kerteh

Bijih timah

Mamut

Petroleum

Jawapan:
Tajuk:

Perindustrian

1. Perindustrian ialah kegiatan memproses bahan mentah menjadi barangan siap.

2. Kayu balak dirposes menjadi bahan perabot dan papan lapis.
3. Petroleum diproses menjadi bahan bakar.
4. Perindustrian menghasilkan produk yang mempunyai nilai pasaran dan peluang
pekerjaan.

39

5. Bidang perindustrian negara mendapat faedah ekonomi melalui cukai syarikat dan
cukai individu yang bekerja dalam sektor ini.
6. Industri berasaskan sumber menggunakan bahan mentah daripada sumber alam
seperti kayu balak, petroleum, mineral logam, mineral bukan logam dan hasil
sungai dan laut.
7. Industri bukan berasaskan sumber menggunakan bahan separuh siap.
8. Industri automotif kereta, motosikal, van, trak dan lori terdapat di Shah Alam,
Serendah, Gurun, Kulim dan Pekan.
9. Industri barangan elektirk seperti penyaman udara, televisyen, kipas angin dan
periuk nasi terdapat di Bayan Lepas, Pulau Pinang dan Tanjung Agas, Johor.
10. Industri

elektronik

terletak

di

kawasan

Batu

Berendam,Melaka;

dan

Pending,Sarawak.

JAWAPAN:
KESAN-KESAN KEGIATAN PEMBALAKAN
Gangguan ekosistem

Kepupusan flora dan fauna

Kekurangan oksigen

Hakisan meningkat

KESAN KEGIATAN
PEMBALAKAN

Sumber balak
Peningkatan suhu

Perubahan
pandang darat
( landskap )

Sumber balak berkurangan

LANGKAH LANGKAH MENGATASI

Langkah langkah untuk mengatasi kesan kegiatan pembalakan

Penghutanan semula
Menanam semula hutan
dikawasan hutan yang telah
ditebang ontohnya pokok
jati
cengal
akasia

Mewujudkan ladang hutan

untuk tujuan komersial

Penanaman semula di luar hutan

untuk menghijau,menyejuk
dan mencantikan .

40

Kawasan perumahan
Pusat bandar
Taman rekreasi
Kawasan perindustrian
Tepi lebuh raya
Kawasan peranginan

JAWAPAN :
Tajuk:

Perikanan

JAWAPAN:
Tajuk:

Perikanan

1. Perikanan laut dalam melebihi 30 kilometer dari pantai.

2. Kawasan tangkapan perikanan nelayan Malaysia ialah di Laut Hindi, Laut China
Selatan, dan Lautan Pasifik.
3. Nelayan laut dalam menggunakan bot besar, dingin beku, radar dan sonar untuk
mengesan ikan.
4. Penangkapan ikan di laut dalam boleh dijalankan dalam masa yang lama, hingga
beberapa minggu.
5. Pelabuhan perikanan utama ialah di Kuala Besut, Kuala Sedili dan Lahad Datu.
6. Perikanan air tawar diusahakan di kawasan sungai, paya, tasik, kolam dan bekas
lombong.
7. Jenis ikan air tawar ialah haruan, keli, baung, puyu, kelah, dan patin.
8. Pukat tunda digunakan untuk menangkap ikan terutama di laut dalam dan juga
dikenal sebagai pukat harimau.
9. Alat tangkapan ikan di pinggir pantai ialah pukat hanyut, kelong, pukat tangkul,
pukat tarik dan kail.
10. Jenis ikan yang ditangkap di pinggir pantai ialah cencaru, tenggiri, kembung,
selar, kerapu, udang dan ketam.
11. Akuakultur ialah kegiatan menternak ikan sangkar secara intensif.
12. Kegiatan akuakultur boleh dilaksanakan di kawasan air tawar, payau, dan laut.
13. Ikan air payau dan laut ialah kerapu dan siakap, serta udang harimau.
14. Jenis ikan hiasan yang diternak ialah kelisa, flower horn, pelaga, mas, kaloi dan
ikan kap merah.

41

Jawapan :
Tajuk : Pelancongan
1. Pelancongan ialah sejenis kegiatan ekonomi perkhidmatan.
2. Sektor pelancongan menyumbangkan kira-kira RM 1 bilion kepada pendapatan
negara.
3. Kedatangan pelancongan ke negara Malaysia membelanjakan wang mereka untuk
penginapan dan membeli-belah.
4. Aktiviti melawat keindahan alam semula jadi di Taman Negara Pahang, Taman Negara
Kinabalu dan Gua Niah termasuk dalam aktiviti pelancongan ekologi.
5. Di Malaysia terdapatnya Universiti Islam Antarabangsa, institut pengajian tinggi awam
dan swasta. Kedatangan pelajar asing dikenali sebagai pelancongan pendidikan.
6. Aktiviti melawat ke tempat-tempat bersejarah dan warisan negara seperti kota A
Famosa di Melaka, Muzium Lembah Bujang di Kedah dan Pusat Kraf Tangan di Kuala
Lumpur dikenali sebagai pelancongan budaya dan rekreasi.
7. Pelancong asing yang melawat kawasan pertanian dan menyertai kehidupan di luar
Bandar selama beberapa haru seperti di Taman Bukit Cahaya di Selangor dan
Program Homestay di kampung-kampung Perak dan Selangor di kenali sebagai
pelancong pertanian .
8. Malaysia menganjurkan sukan bertaraf antarabangsa seperti pertandingan golf
antarabangsa, lumba kereta Formula One di Sepang dan Pesta Layang-layang di
Johor, kedatangan warga asing ini dikenali sebagai pelancongan sukan.
9. Di Malaysia terdapatnya Pusat Perubatan Tawakal di Kuala Lumpur, Institut Jantung
Negara dan beberapa buah hospital pakar kedatangan pesakit asing untuk
mendapatkan rawatan di negara ini dikenali sebagai pelancongan kesihatan.
10. Kegiatan ekonomi pelancongan digolongkan sebagai kegiatan ekonomi tertier.

JAWAPAN :

Tajuk

Pengangkutan

Darat, udara, kerja, manusia, barangan, masa, pedalaman,

perjalanan, komuter, Bintulu, Kelang, sisir, sungai Rejang

42

1.

Negara Malaysia terdapat tiga jenis pengangkutan iaitu darat, laut dan udara.

2.

Pengangkutan disediakan untuk memudahkan pergerakan manusia.

3.

Manusia memerlukan pengangkutan ke tempat kerja, membeli-belah, melawat dan

berkreasi.

4.

Pengeluar barangan memerlukan pengangkutan untk memasarkan produk

mereka kepada pengguna.

5.

Pengangkutan udara penting kerana memendekkan masa perjalanan,

menggalakkan industri pelancongan dan menghubungkan pedalaman Sabah dan
Sarawak.

6.

Perkhidmatan LRT, monorel dan komuter bertujuan untuk mengurangkan

kesesakan lalu lintas di bandaraya Kuala Lumpur.

7.

Tujuan pembinaan lebuh raya adalah untuk memendekkan masa perjalanan.

8.

Pelabuhan yang mempunyai kemudahan kontena ialah Pelabuhan Kelang,

Pelabuhan Pulau Pinang, Pelabuhan Bintulu, dan Pelabuhan Pasir Gudang.

9.

Di Sabah dan Sarawak, pengangkutan sungai dan perkapalan sisir pantai

merupakan cara pengangkutan yang penting kerana pengangkutan darat terhad.

10.

Di Sarawak kapal laut boleh memudiki sungai Rajang hingga ke Bandar Kapit.

JAWAPAN :

Tajuk:

Pertanian

1. Kawasan tanah pamah yang mempunyai potensi untuk diusahakan bagi kegiatan
penanaman padi ialah Dataran Kelantan, Dataran Kedah-Perlis, Dataran Kerian,
dan Tanjung Karang.
2. Nyatakan 2 Rancangan Pengairan yang terdapat di negeri tersebut :
(i)
(ii)

KEDAH Rancangan Pengairan Muda (MADA)

KELANTAN Rancangan Pengairan Kemubu (KADA)

3. Padankan pernyataan jenis tanih dan tanaman

Jenis

Tanaman

Aluvium

Nanas

Laterit

Padi

Gambut

Kelapa

43

Tanah beris
4.

Getah & kelapa sawit

Pertanian, perlombongan, pembalakan, perikanan merupakan

kegiatan ekonomi yang tergolong dalam sektor primer.

5.

Aluvium
Tanaman
makanan

Kawasan bertanda X dalam rajah di

sebelah dikaitkan dengan tanaman
padi.

MADA

6. Kawasan penanaman getah dan kelapa sawit adalah sama di Tenggara Johor,
Selatan Kelantan dan Tenggara Pahang.
7. Jenis industri sarung tangan, kasut dan tilam menggunakan getah sebagai bahan
mentah.
8.

Apakah yang digunakan untuk menghasilkan sabun, marjerin, dan

minyak masak?Kelapa sawit

9. Tanih gambut, kaki bukit beralun dan sistem saliran yang baik sesuai untuk menanam
nanas.
10. Pusat penanaman sayur-sayuran hawa sederhana, bunga-bungaan ialah Kundasang
di Sabah dan Tanah Tinggi Cameron, di Pahang.

11.

Tanih
Beris
Pinggir
laut

Kawasan bertanda Y dalam

rajah di sebelah dikaitkan
dengan tanaman kelapa.
Bagan
Datoh

44