MUATAN HABA TENTU

MUATAN HABA TENTU

Jumlah haba yang diperlukan bagi menaikkan
suhu 1 kg bahan sebanyak 1 oC

Muatan haba tentu =

Muatan haba
jisim

c = Q/m
Unit = J/kg oC
= J kg-1 oC-1

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

Q=mc
Q = tenaga haba diserap atau dibebaskan,J
m = jisim bahan,kg
c = muatan haba tentu
= perubahan suhu,oC
= f - i
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MUATAN HABA TENTU
Bahan

Muatan haba tentu,c/

J kg-1 oC-1

Kuprum

387

Air

4200

Wap

2010

1 kg kuprum memerlukan 387 J tenaga haba bagi menaikkan

suhunya setiap 1 oC
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MUATAN HABA TENTU
Bahan

Muatan haba tentu,c/

J kg-1 oC-1

Kuprum

387

Air

4200

Wap

2010

1 kg air memerlukan 4200 J tenaga haba bagi menaikkan

suhunya setiap 1 oC
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MUATAN HABA TENTU
Bahan

Muatan haba tentu,c/

J kg-1 oC-1

Kuprum

387

Air

4200

Wap

2010

1 kg wap memerlukan 2010 J tenaga haba bagi menaikkan

suhunya setiap 1 oC
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MUATAN HABA TENTU
Bahan

Muatan haba tentu,c/

J kg-1 oC-1

Kuprum

387

Air

4200

Wap

2010

Objek yang mempunyai muatan haba tentu yang rendah mudah

panas atau sejuk
Objek yang mempunyai muatan haba tentu yang tinggi sukar
panas atau sejuk
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

T2

T1

500 g kuprum

500 g air

Bandingkan bacaan termometer T1 dan T2 selepas 2 minit dan

terangkan mengapa
T1 lebih tinggi daripada T2 kerana kuprum mempunyai
muatan haba tentu yang lebih rendah berbanding air
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

T2 = 60 oC

T1 = 60 oC

500 g kuprum

500 g air

Bandingkan bacaan termometer T1 dan T2 selepas 2 minit dan

terangkan mengapa
T1 lebih rendah daripada T2 kerana kuprum mempunyai
muatan haba tentu lebih rendah berbanding air
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MENENTUKAN MUATAN HABA TENTU AIR

Jisim air = 200 g

Suhu awal, i = 37 oC
Selepas 3 minit
Suhu akhir, f = 50 oC
900 W

Q = mc
Pt = 0.2 x c x 13
900 x 3 x 60 = 0.2 x c x 13
c = 62307 J kg-1 oC-1
Bacaan teori = 4200 J kg-1 oC-1

Mengapa bacaan dari ujikaji lebih besar ?

Sebahagian haba hilang ke persekitaran
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MENENTUKAN MUATAN HABA TENTU AIR

Jisim air = 200 g

Suhu awal, i = 37 oC
Selepas 3 minit
Suhu akhir, f = 50 oC
900 W

Q = mc
Pt = 0.2 x c x 13
900 x 3 x 60 = 0.2 x c x 13
c = 62307 J kg-1 oC-1
Bacaan teori = 4200 J kg-1 oC-1

Mengapa cawan polisterin digunakan ?

Bagi mengurangkan haba hilang ke persekitaran
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MENENTUKAN MUATAN HABA TENTU PEPEJAL

Jisim aluminium = 200 g

Suhu awal,i = 37 oC

minit

37 oC

900 W

Kertas
tisu

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

MENENTUKAN MUATAN HABA TENTU PEPEJAL

Jisim aluminium = 200 g

Suhu awal,i = 37 oC

minit

Suhu akhir,f = 52 oC

52 oC

Q = mc
900 W

Pt = 0.2 x c x 15
900 x 2 x 60 = 0.2 x c x 15
c = 36000 J kg-1 oC-1
Kertas Bacaan teori = 900 J kg-1 oC-1
tisu
Apakah anggapan yang dibuat dalam eksperimen ?

Tiada haba hilang ke persekitaran

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Berapakah jumlah haba yang diperlukan bagai menaikkan
suhu 600 g emas dari suhu bilik ke 60 oC.
[ muatan haba tentu emas = 129 J kg-1 oC-1]
Q = mc

Suhu bilik

= 0.6 x 129 x [60 27]

= 0.6 x 129 x 33
= 2554.2 J

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN

Q = mc

X C
o

Pt = mc[ f i]
900 x 5 x 60 = 2 x 4200 x[ f 40]

40 oC

270000 = 8400 x[ f 40]

f 40 = 32.14
f = 72.14 oC

Air

2 kg air pada suhu 40 oC dipanaskan menggunakan pemanas

900 W.
Berapakah suhu X selepas 5 minit ?
[muatan haba tentu air = 4200 J kg 1 oC-1]
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Berapa lamakah masa yang diambil bagi mendidihkan
5.2 kg air pada suhu bilik menggunakan pemanas 3.2 kW ?
[muatan haba tentu air = 4200 J kg-1 oC-1]
Q = mc
Pt = mc
3200 x t = 5.2 x 4200 x [100 27]
t = 498.2 s

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN

Nota :
= perubahan suhu
sentiasa positif

80 oC
32.4 oC

Suhu 500 g air berkurang dari 80 oC ke 32.4 oC.

Hitungkan tenaga haba yang hilang dari air.
[muatan haba tentu air = 4200 J kg-1 oC-1]

Q = mc
= mc[ i f]
= 0.5 x 4200[80 - 32.4]
= 99960 J
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
500 g air pada suhu 80 oC diletakkan didalam peti sejuk.Jika 100 kJ tenaga haba
hilang dari air.Berapakah suhu akhir air ?
[muatan haba tentu air = 4200 J kg-1 oC-1]

Q = mc
100 000 = 0.5 x 4200 x [ i f]
100 000 = 2100 x [80 f]
100 000 = 168000 - 2100 f
2100 f = 168 000 - 100 000
2100 f = 68 000
f = 32.4 oC
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Qw = Q c
mwcw[ f i] = mccc[ i f]
1 x 4200[ f 15] = 0.1 x 387[120 - f]
4200 f 63000 = 38.7[120 - f]
4200 f 63000 = 4644 - 38.7 f
4200 f + 38.7 f = 4644 + 63000
4238.7 f = 67644
100 g
120 oC

f = 16 oC

100 g dan 120 oC bebola kuprum direndamkan ke dalam 1 kg air pada suhu
15oC.Berapakah suhu air apabila bebola dan air mencapai keseimbangan terma ?
[muatan haba tentu air = 4200 J kg-1 oC-1]
muatan haba tentu kuprum = 387 J kg-1 oC-1
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Qw = Q o
mwcw[ f i] = mOcO[ i f]
cw[ f i] = cO[ i f]
Minyak
90 oC

Air
24 oC

200 g

200 g

4200[ f 24] = 2410[90 - f]

4200 f 100800 = 216900 - 2410 f
4200 f + 2410 f = 216900 + 100800
6610 f = 317700

f = 48 oC
Berapakah suhu akhir campuran ?
[muatan haba tentu minyak = 2410 J kg-1 oC-1]
muatan haba tentu air = 4200 J kg-1 oC-1

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Bikar P mengandungi 100 g cecair X dan bikar Q mengandungi 250 g
cecair X.Jika suhu cecair X dalam bikar P ialah 90 oC dan suhu cecair X
dalam bikar Q ialah 20 oC.Berapakah suhu campuran cecair X jika mereka
dicampurkan bersama ?

QQ = Q P
mQcQ[ f - i] = mpcp[ i f]
mQcx[ f - i] = mpcx[ i f]
mQ[ f - i] = mp[ i f]
0.25[ f - 20] = 0.1[90 - f]
0.25 f - 5 = 9 - 0.1 f
0.25 f + 0.1 f = 9 + 5
0.35 f = 14
f = 40 oC

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Sebuah meteor jatuh dari angkasa lepas ke bumi.Anggarkan
perubahan suhu meteor yang jatuh pada kelajuan 200 ms-1.
[muatan haba tentu meteor = 100 J kg-1 oC-1]

Tenaga kinetik = tenaga haba

mV2 = mc
V2 = c
(200)2 = 100
20000 = 100
= 200 oC

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

LATIHAN
Sebuah bola besi jatuh dari ketinggian 200 m.
Anggarkan perubahan suhu bola besi.
[muatan haba tentu bola besi = 150 J kg-1 oC-1]
Tenaga keupayaan = tenaga haba
mgh = mc
gh = c
10 x 200 = 150
2000 = 150
= 13.3 oC

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

APLIKASI

Periuk memasak

Pemegang dibuat
daripada kayu atau plastik
Kayu atau plastik mempunyai
muatan haba tentu yang tinggi,
Maka ia tidak mudah menjadi
panas

Badan dibuat daripada

kuprum atau aluminium
Kuprum atau aluminium
mempunyai muatan haba tentu
yang rendah,
Maka ia mudah menjadi panas
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

APLIKASI

Air sebagai agen penyejuk

dalam injin kenderaan

Diisi dengan air

Air mempunyai muatan haba
tentu yang tinggi.
Ia boleh menyerap jumlah haba
yang besar tanpa kenaikkan
suhu yang tinggi

Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

APLIKASI

Bayu laut

Udara dipanaskan
dan naik
Udara sejuk
turun
Udara sejuk
bertiup ke darat

Daratan mempunyai
muatan haba tentu
yang rendah
Cepat panas

Laut mempunyai
muatan haba tentu
yang tinggi
Author : Khairi

MUATAN HABA TENTU

APLIKASI

Bayu darat
Udara sejuk
turun

Udara dipanaskan
dan naik

Udara sejuk
bertiup ke laut

Daratan mempunyai
muatan haba tentu
yang rendah
Cepat sejuk

Laut mempunyai
muatan haba tentu
yang tinggi
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN

Mengapa pisang lebih panas dari kerak dalam pisang goreng ?

Pisang mengandungi lebih banyak air daripada

keraknya
Air mempunyai muatan haba tentu yang tinggi
Muatan haba yang tinggi mampu menyimpan
lebih banyak haba
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN

Rajah menunjukkan bikar A mengandungi 200 g air dan bikar B

mengandungi 200 g minyak dipanaskan pada suhu awal yang sama
selama 5 minit menggunakan pemanas 1000 W.
a. Bandingkan suhu air dan minyak selepas 5 minit.

Suhu minyak lebih tinggi daripada suhu air

b. Berikan sebab bagi jawapan anda.

Muatan haba tentu minyak lebih rendah

daripada air
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Suhu

Bahan S
Bahan T

Masa
a. Bandingkan muatan haba tentu pepejal S dan T.

Muatan haba tentu pepejal T lebih tinggi daripada S

b. Berikan sebab bagi jawapan anda.

Pepejal T memerlukan lebih banyak haba bagi

meningkatkan suhunya

Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Suhu/oC

20
10

Masa/minit
2
4
5
8
Rajah menunjukkan lengkung pemanasan bagi 100 g pepejal
bahan X menggunakan pemanas 1000 W.
a. Hitungkan muatan haba tentu pepejal X.

Pt = mc
1000 x 2 x 60 = 0.1 x c x 10
c = 1.2 x 105 J kg-1 oC-1
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Suhu/oC

20
10

Masa/minit
2
4
5
8
Rajah menunjukkan lengkung pemanasan bagi 100 g pepejal
bahan X menggunakan pemanas 1000 W.
b. Hitungkan muatan haba tentu cecair X.

Pt = mc
1000 x 1 x 60 = 0.1 x c x 10
c = 6.0 x 104 J kg-1 oC-1
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Suhu/oC

20
10

Masa/minit
2
4
5
8
Rajah menunjukkan lengkung pemanasan bagi 100 g pepejal
bahan X menggunakan pemanas 1000 W.
c. Hitungkan jumlah tenaga yang diperlukan bagi menukar bahan X
daripada pepejal kepada cecair.

Q = Pt
= 1000 x 5 x 60
= 3 x 105 J
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Selepas beberapa ketika M lebih panas daripada N.Jika mereka

berjisim sama,perbezaan ini disebabkan oleh

A.

Takat lebur

B.

Ketumpatan

C.

Muatan haba tentu

D.

Haba pendam perlakuran

Objek dengan muatan haba

tentu yang rendah akan
menjadi panas dan sejuk
dengan lebih cepat

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Di dalam makmal,air mendidih pada suhu 100oC.Apakah yang
berlaku kepada takat didih jika gula ditambahkan kepada air ?

A.

Bertambah

B.

Berkurang

C.

Tidak berubah

Bahan asing menyebabkan takat didih bahan

menjadi lebih tinggi daripada bahan tulen

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pada tahap manakah bahan wujud dalam
keadaan cecair dan gas pada masa
yang sama ?
Cecair
+
gas
pepejal
+
cecair
Pepejal

Cecair

A.

PQ

B.

QR

C.

RS

D.

ST

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

A.

C.

B.

D.

Rajah manakah menunjukkan pertambahan suhu paling tinggi

= Q/mc
dalam masa 10 minit ?

berkadar songsang dengan c Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah benar mengenai suhu akhir campuran ?

A.

Lebih rendah daripada suhu sirap sejuk

B.

Lebih rendah daripada suhu air panas

C.

Lebih tinggi daripada suhu air panas

D.

Sama dengan suhu sirap sejuk

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Mengapa air digunakan sebagai agen penyejuk dalam sistem
penyejukan kereta ?

A.

Air menyejat dengan mudah

B.

Air tidak menghakis

C.

Ketumpatan air tinggi

D.

Air boleh menyerap banyak haba

Air mempunyai muatan haba tentu yang tinggi,maka ia tidak

mudah menjadi panas sebab ia boleh menyerap banyak haba

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

a. Namakan tenaga haba,Q2.

Muatan haba tentu air
b. Hitungkan tenaga haba,Q2.
[muatan haba tentu air ialah 4200 J kg-1 oC-1]
Q = mc
= 1 x 4200 x 100
= 420 000 J

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

c. Lakarkan graf suhu melawan masa bagi perubahan fasa R ke S.

Suhu/oC

100

Masa/s

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

500 g air pada suhu 90oC di masukkan ke dalam sebiji gelas dan
dibiarkan menyejuk di dalam bilik bersuhu 30oC.
a. Lakarkan graf suhu-masa bagi proses penyejukkan tersebut.
Gunakan graf bagi menerangkan proses tersebut.
Suhu/oC
90

Apabila air panas dimasukkan ke

dalam gelas,haba hilang ke
persekitaran sehingga mencapai
keseimbangan terma dan suhu air
menjadi sama dengan suhu di
dalam bilik 30oC

30
Masa/s

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

500 g air pada suhu 90oC di masukkan ke dalam sebiji gelas dan
dibiarkan menyejuk di dalam bilik bersuhu 30oC.
b. Hitungkan kuantiti haba dari air panas yang hilang ke persekitaran.
[muatan haba tentu air ialah 4200 Jkg-1 oC-1]

Q = mc
= 0.5 x 4200 x 60
= 126 000 J

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Cadangkan ubahsuaian yang diperlukan bagi

alat pengeram supaya ia boleh digunakan untuk
penesan 200 biji telur secara berkesan.Suhu dalam
alat pengeram dikekalkan pada 30o C

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Ubahsuaian

Sebab

Sambungan mentol
secara selari

Bekalan haba berterusan

apabila ada mentol rosak

Rak bertingkat-tingkat

Berupaya memuatkan banyak

telur

Gunakan kipas

Memastikan penyebaran haba

secara seragam

Gunakan banyak
mentol

Memastikan lebih banyak haba

dibekalkan

Gunakan litar pengawal

suhu

Memastikan suhu kekal

pada 30o C
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Jadual menunjukkan ciri-ciri bahan bagi membina periuk memasak

nasi.
a. Apakah yang dimaksudkan dengan takat lebur ?
Takat suhu dimana pepejal mula bertukar kepada cecair
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Jadual menunjukkan ciri-ciri bahan bagi membina periuk memasak

nasi.
b. Apakah yang dimaksudkan dengan ketumpatan ?
Jisim dalam seunit isipadu
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Jadual menunjukkan ciri-ciri bahan bagi membina periuk memasak

nasi.
c. Apakah yang dimaksudkan dengan muatan haba tentu ?
Tenaga haba yang diserap oleh 1 kg bahan bagi
meningkatkan suhunya sebanyak 1oC
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Jadual menunjukkan ciri-ciri bahan bagi membina periuk memasak

nasi.
d. Anda diminta untuk menyiasat kesesuaian bahan dalam jadual
bagi membina periuk nasi.Terangkan kesesuaian setiap ciri dan
tentukan bahan yang paling sesuai.
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Ciri-ciri

Sebab

Ketumpatan rendah

Ringan

Takat lebur tinggi

Tidak mudah lebur dan mampu

bertahan pada suhu tinggi

Muatan haba tentu

rendah
Kekonduksian terma
tinggi

Menyerap haba dengan cepat

dan cepat panas
Perpindahan haba pantas

Maka,bahan yang paling sesuai ialah P sebab ia

mempunyai ketumpatan rendah,takat lebur tinggi,muatan
haba tentu rendah dan kekonduksian terma tinggi.
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Rajah menunjukkan graf suhu,
melawan 1/m apabila bahan
dipanaskan oleh pemanas.
a. Nyatakan hubungan diantara
dan m
berkadar songsang dengan
m
b. Muatan haba tentu bahan diberi
oleh
c = 4.5 x 104/k
dimana k ialah kecerunan graf.
Hitungkan kecerunan graf.
k = 1.5/0.15
= 10 kg oC

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Rajah menunjukkan graf suhu,
melawan 1/m apabila bahan
dipanaskan oleh pemanas.
c. Hitungkan nilai muatan haba
tentu bahan.
c = 4.5 x 104/10
= 4.5 x 103 J kg-1 oC-1
d. Tentukan jisim,m bahan jika
suhu akhir ialah 32oC.
Tunjukkan pada graf
bagaimana anda menentukan
nilai m.
1/m = 0.45
m = 2.22 kg

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Rajah menunjukkan graf suhu,
melawan 1/m apabila bahan
dipanaskan oleh pemanas.
e. Nyatakan langkah berjaga-jaga
yang harus diambil semasa
ujikaji.
Elakkan ralat paralaks

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Suhu awal setiap plat ialat 30oC.Plat sedia untuk digunakan apabila
suhu mencapai 200oC.
Hitungkan masa yang diambil bagi setiap plat bagi mencapai suhu
200oC.
Plat Q
Pt = mc
600 x t = 3 x 390 x (200 30)
t = 331.50 s

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Suhu awal setiap plat ialat 30oC.Plat sedia untuk digunakan apabila
suhu mencapai 200oC.
Hitungkan masa yang diambil bagi setiap plat bagi mencapai suhu
200oC.
Plat R
Pt = mc
1200 x t = 2.5 x 900 x (200 30)
t = 318.75 s

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Suhu awal setiap plat ialat 30oC.Plat sedia untuk digunakan apabila
suhu mencapai 200oC.
Hitungkan masa yang diambil bagi setiap plat bagi mencapai suhu
200oC.
Plat S
Pt = mc
900 x t = 4 x 400 x (200 30)
t = 302,22 s

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Plat manakah yang paling sesuai digunakan untuk memasak ?

Plat S
Nayatan satu sebab bagi jawapan anda.
Ia mengambil masa yang paling singkat
menjadi untuk panas.

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

500 W electric heater

Nyatakan perubahan haba yang terlibat apabila pemanas digunakan

untuk memanas air.
Tenaga elektrik kepada tenaga haba

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

500 W electric heater

Jisim air 0.5 kg dan muatan haba tentu air ialah 4200 Jkg-1oC-1.Suhu
awal air ialah 30 oC.Hitungkan tenaga haba yang diserap oleh air bagi
mencapai takat didih.
Q = mc
= 0.5 x 4200 x (100 30)
= 147 kJ
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

500 W electric heater

Apabila air mendidih,bacaan neraca mampatan berkurang 0.0125 kg

dalam masa 60 s.Hitungkan muatan haba tentu pengewapan air.
Q = ml
Pt = ml
500 x 60 = 0.0125 x l
l = 2.4 x 106 Jkg-1
Author : Khairi