T U J UA N U M U M :
M A H A S I S WA M A M P U M E N E R A P K A N
METODE CLAPEYRON DALAM ANALISASTRUKTUR
B A L O K S TAT I S TA K T E N T U
Metode CLAPEYRON
2
A1
B
IAB=I1
IAB=I2
L2
L1
A2
A1
a1
A4
A3
L1/3
Metode Clapeyron
L1/3
A5
A6
L2/3
L1/3
L2/3
Balok dua
bentang yg
bersebalan
a1
MB
MA
C
C1
hc
L2/3
MC
Diagram M akibat
momen ujung MA, MB &
MC
(1)
AA
CC
L2
Dimana AA1=hA-A1A
Metode Clapeyron
(C.1)
(2)
Lendutandi A dari
AA1 hA A1 A hA
Grs
singgung
di
B
AA1 hA
1
EI
AA1 hA
1
EI
dan
CC 1
Metode Clapeyron
A 1 a1
1
2
A3 L1
A4 L1
3
3
A 1 a1
1
1
M A L12 MB L12
6
3
Lendutandi C dari
C 1 C - hC
hC
Grs singgungdi B
(C.2)
(3)
CC
CC
CC
Lendutandi C dari
C C - h
hC
1
C
Grs singgungdi B
1
EI
A 2 a2
2
1
A5 L2
A6 L22 hc
3
3
1
1
1
2
2
A 2 a2 MB L2 MC L2 hC
EI
3
6
(C.3)
1
1
1
2
2
A 1 a1 M A L1 MB L1
L EI
6
3
h
1
1
1
2
2
C
A 2 a2 MB L2 MC L2
L EI
3
6
L
2
2
..(C.4)
2M
I
1
L2
L
2
I2
M
c
I
2
6A a
1 1
6A2 a2
L I
L I
1 1 2 2
akibat bbn luar
6Eh
(6E)
6Eh
L
L
1 2
kpd
..(C.5)
akibat penurunan
Contoh Soal 1;
7
Contoh berikut ini penerapan pers Clapeyron utk menggbr diagram M&D akibat bbn luar tanpa disertai
penurunan tumpuan
q2
A
3Ic
6m
P1
B
10Ic
12m
q1
P2
2Ic
C
2m
P3
E
4m
1,5m
q1
A
3Ic
P1
10Ic
6m
Diagram
M akibat
bbn luar
A5
A3
Metode Clapeyron
P3
1/8x16x12
=288kNm A4
Data2: P1=80kN
P2=72kN
P3=24kN
q1=24kN/m
q2=16kN/m
4m
1,5m
48x2
=96kNm
A1
1
24 6 3 432
12
1
80 12
12
1440
2
4
16 12 3 2304
12
A1
80x12/4
=240kNm
A3
A4
A8
A6
(215,9)
2Ic
2m
A2
Diagram
M akibat
M ujung
P2
C
12m
1/8x24x62
=108kNm
A1
q2
A7
A9
(146,6)
36
1
6 96 288
2
MA=0 kN.m
MD=-24x1,5=36kN.m
6
A 3I
c
12
6
12
6 432 3 6 1440 6 6 2304 6
Mc
B 3I
10I
10I c
6 3I
12 10I
12 10I
c
c
c c c
2M
12
B 10I
c
10
6
12
6
6 1440 6 6 2304 6 6 288 3
M
D 2I
C 10I
2I c
12 10I
12 10I
6 2I
c
c
c c c
2M
6,4 1,2 MB
1555,2
1,2 8,4 M 1495,2
C
A
M
C
[M]=[A]-1[C]
Det [A]=(6,4x8,4)-(1,2x1,2)=52,32
A
Metode Clapeyron
8,4
1
52,32 1,2
1,2
0,161
0,023
6,4
0,023
0,122
Momen MB & MC
11
[M]=[A]-1[C]
0,161
M - 0,023
-0,023
-1555,2
-215,997
0,122
- 1495,2
- 146,644
Metode Clapeyron
kN.m
215,997
72
36
24x6/2
215,9/6
36
108
215,997
80kN
146,64
16kN/m
146,64 72kN
16x12/2
80/2
215,9/12
146,6/12
141,8
RA=36kN
RB=249,8kN
96
40
18
12,2
130,2
72x4/6
36
36
146,6/6
24
24,44
36/6
66,441
6
5,559
RC=196,6kN
24
24
RD=29,6kN
Jadi : RA=36kN;
RB=249,8kN
RC=196,6kN;
RD=29,6kN
V=0;
(24x6+16x12+80+72+24)=36+249,8+196,6+29,6
Oke! (setimbang )
Metode Clapeyron
Momen Maksimum
13
Bentang AB
Mx=RA(x)-q1(x)2
Dx=RA-q1(x)=0
x=RA/q=36/24=1,5m dari titik A
Mmak=36x(1,5)-(24)(1,5)2=27kN.m
Bentang BC:
Mmak terjadi di bwh beban P=80kN
Mx=RBC(6)-q2(6)2-215,997=346,8kN.m
Mmak=141,8x(6)-(16)(6)2-216=346,8kN.m
Bentang CD:
MG=RCD(2)-MCD=-13,8kN.m
dan MD=-(24)x1,5=-
Metode Clapeyron
36kNm
A5 ( 6)( )
A
3E(Ic ) 2
3
6
B
3E(Ic )
1
3E(I c )
Metode Clapeyron
A6
0,001
432
647,991
)
kNm3
(
3
EI
2
C
1
3E(I c )
1
12 215,997 1295,98
2
A
1
A ( 2 6)( 1 )
2 5 3
6
1
6 215,997 647,99
2
A5
432
72
2 647,991
)
kNm3
(
2
3
EI
A
(
12)(
)
A
(
12)(
)
6
B
10E(I c ) 2
2
3
12
3
12
A2 A3
1
2
1
71,5
3
A
(
)
A
(
)
kNm
(72kNm3)
7
6
10E(I c )
2
3
3
EI
C
Searah jrm jam
A
A3
1
1
1
2
1
A6 ( 12)(
) A7 (
12)(
)
C
10E(I c )
2
2
3
12
3
12
A6 2
A2 A3
1
85,3
3
kNm
10E(I c )
2
3
3 7
EI
C
Berlawanan arah jrm jam
Metode Clapeyron
2E(I c )
2E(I c )
Metode Clapeyron
10
A7
1
12 146,64 879,86
2
A8
1
6 146,64 439,93
2
A7
1
12 146,64 879,86
2
A
4
2
1
85,3
A8 A9
kNm3
3
3
EI
1
2
45,3
A8
A9
kNm3
3
3
EI
q2
A
3Ic
P1
q1
10Ic
6m
P2
2m
216
4m
146,6
1,5m
36
13,8
(-)
Diagram M
(kN.m)
(-)
(+)
(+)
27
141,8
36
(+)
(+)
(-)
B
A
Metode Clapeyron
2Ic
12m
P3
108
346,8
66,4
45
(-)
35
(+)
(-)
130,2
5,6
24
(+)
Diagram D
(kN)
Kurva Grs Elastis
3EI
6m
B
B
10EI
12m
2EI
E=200x106 kN/m2
I=400x10-6 m4
6m
Metode Clapeyron
Pers. Clapeyron
19
M
A
2M
I2
I
2
M
c
6A a
1 1
6A a
2
L I
L I
1 1 2 2
6Eh
6Eh
L
L
1 2
akibat penurunan
2M
I
1
6Eh
I2
I
2
M
c
6Eh
C
L2
Mc
A 3I
B 3I
10I
6
12
10I
MD
2MC
2I
12
10I
10I
2I
M
B
Momen MB dan MC
21
MB
0 ,161
M 0 ,023
C
0 ,023 1800
303,6
kN.m
- 114,6
0 ,122 - 600
MBA/L1
MBA
MBC
MBA/L1
RBA=MBA/L1=50,6 kN ()
RBC=(MBC+MCB)/L2=34,85kN ()
RCB=(MBC+MCB)/L2=34,85kN ()
RDC=MCD/L3=19,1kN ()
Metode Clapeyron
(MBC+MBC)/L2
RAB=MBA/L1=50,6 kN ()
RCD=MCD/L3=19,1kN ()
MCB
RCB
MCD
C
MCD/L3
D
RDC
RA=RAB=50,6kN ()
RB=RBA+RBC=85,45kN ()
RC= RCB +RCD=53,95kN ()
RD=RDC=19,1kN ()
V=0;
RA-RB+RC-RD=0kN
50,6-85,45+53,95-19,1=0
Diagram M & D
23
B
A
C
15mm
AV
CV
BV
50,6
(+)
19,1
50,6
34,85
114,6
(-)
(+)
19,1
(+)
(-)
34,85
DV
Diagram
Gaya Geser
(kN)
Diagram Momen
(kN.m)
303,6
Soal latihan 1
24
P2
A
2m
2Ic
L1=6m
4Ic
L2=6m
3m
(+)
1,93
3,029
(+)
Metode Clapeyron
Diagram M
(kN.m)
(-)
(+)
2,45
3m
2,139
1,965
(-)
(-)
3Ic
0,0058
(+)
(-)
2,971
1,357
(-)
0,644
Diagram D
(kN)
Soal latihan 2
25
3m
(Ic)
3m
P
(3)
(Ic)
D (Ic) B
6m
Metode Clapeyron
20mm
3m
(4)
D (Ic)
6m
(Ic)
9m
(2)
(Ic)
A
3m
(Ic)
1m
1m
9m
(2)
B
B
P=65kN
P=65kN
A
3m
P
B
B
3m 1m
P
(Ic)
3m
P
D
C
1m
1m
METODE CLAPEYRON
26
K A S U S B A LO K M E N E R U S
D E N G A N T U M P UA N J E P I T
Metode Clapeyron
3Ic
6m
P1
B
10Ic
12m
q1
P2
2Ic
C
2m
4m
P3
E
D
1,5m
q1
Ao Ic=~
Lo
Diagram
M akibat
bbn luar
3Ic
P1
10Ic
6m
A1
q2
2m
A3
A5
Metode Clapeyron
A6
4m
1/8x16x12
=288kNm A4
1,5m
48x2
=96kNm
A3
1
24 6 3 432
12
1
80 12
12
1440
2
4
16 12 3 2304
12
A4
A9
A8
A1
A1
80x12/4
=240kNm
A7
Data2: P1=80kN
P2=72kN
P3=24kN
q1=24kN/m
q2=16kN/m
P3
A2
Diagram
M akibat
M ujung
2Ic
12m
1/8x24x62
=108kNm
P2
A10
36
1
6 96 288
2
MA0 kN.m
MD=-24x1,5=-36kN.m
L
L1
6A1 a1
1
2M
M
A
B
~
I
I
L1 I 1
L
o
6
6
6 432 3
0 0 2M
M
A 3EI
B 3EI
6 3EI c
c
c
4M A 2MB 432
Metode Clapeyron
(1)
L
1
2M
B
MA
I
1
6
3EI
MA
I
1
L2
L
2
I2
I
2
L1 I1
6A2 a2
L2 I 2
6A3 a3
L2 I 2
6
12
12
Mc ...
3EI
10EI c
10EI c
c
2MB
6 3EI c
12 10EI c
12 10EI c
6A1 a1
(2)
MB
L
2
2M
I
2
12
10EI
MB
I
2
L3
L
3
M
D
I3
I
3
6A2 a2
L2 I 2
6A3 a3
L2 I 2
6A4 a4
L3 I3
12
6
6
MD ...
C 10EI
2EI
2EI
c
c
c
2M
12 10EI c
12 10EI c
6 2EI c
1,2MB 8,4M
Metode Clapeyron
1495,2
(3)
Persamaan Simultan
32
M
A
MB
M
C
2 6,4 1,2
0 1,2 8,4
A
3 3
3 1
432
1555,2
1495,2
C
3 1
[M]=[A]-1[C]
Selesaikan persamaan diatas secara simultan
utk peroleh MA, MB dan MC
Metode Clapeyron
A 1
0,29784
0,09563
0,013661
0,09563
0,191257
0,02732
0,013661
0,02732
0,122951
3 3
M 0 ,09563
0 ,013661
0 ,09563
0 ,191257
0 ,02732
0 ,013661
0 ,02732
0 ,122951
0 ,36066
432
q2
A
3Ic
P1
q1
10Ic
6m
2m
215,28
4m
1,5m
36
Diagram M
(kN.m)
(-)
(+)
(+)
26,90
141,67
36,18
(+)
(+)
(-)
Metode Clapeyron
147,25
14,64
(-)
A=0
P3
2Ic
12m
0,361
P2
107,82
346,74
45,67
66,54
(+)
(-)
34,33
(-) 5,46
24
(+)
Diagram D
(kN)
130,33
2
6,4
1,2
0 1,2 8,4
2. Tempatkan kursor pd cell A5, pilih menu FORMULA, INSERTFUNCTION, dan pilih MINVERSE, masukkan cell A1:C3 sbg
ARRAY, PILIH OKE; (selanjutnya pd cell A5 berisi nilai
0,297814)
3. Blok/Sorot cell A5:C7, tekan F2, dan terakhir tekan CTRLSHIFT-ENTER secara bersamaan (akan terbentuk matrik pd
cell A5:C7, semua angka ini adl invers dari matrik [A] )
4. Utk meyakinkan, periksa hasil tadi dgn rumus: [A]x[A] -1=[I]
Metode Clapeyron
q
A
2Ic
L1=6m
4Ic
L2=6m
E 3Ic F
C
2m
2m
2m
L3=6m
Gambarlah diagram M dan D bila diketahui:
P1=Nomor mhs, 3 digit terakhir (kN)
q= 2P1 (kN/m)
E=konstan
Metode Clapeyron
4Ic
L2=6m
E 3Ic F
2m
2m
2m
L3=6m