1

PEMBINAAN
PERSEKITARAN
BILIK DARJAH
MESRA BUDAYA :
KELAS BERCANTUM
OLEH : SOLEHUDDIN SIDEK & RUSYDI
MOHAMAD

PEDAGOGI KELAS BERCANTUM

3
DEFINISI KELAS BERCANTUM
Penempatan dua atau lebih kelas di
dalam satu bilik darjah kerana bilangan
murid bagi kelas-kelas yang terbabit
adalah sangat kurang (kurang dari 10
orang)- (Ikhsan ,2005)
Seorang guru mengajar lebih daripada
satu kelas yang mempunyai muridmurid yang berbeza umur dan tahun
persekolahan pada masa yang sama

4
CIRI-CIRI KELAS BERCANTUM
Kelas ini wujud di sekolah rendah
sahaja
Murid-murid berbeza peringkat umur
dan tahun persekolahan
Bilangan murid kurang daripada 10
orang, tidak membolehkan satu kelas
biasa dibuka
Strategi pengajaran dan pembelajaran
berbeza daripada kelas biasa

5
KEPENTINGAN KELAS BERCANTUM
Dapat mengatasi masalah bilangan
murid-muridnya tidak mencukupi untuk
dijadikan satu kelas tunggal
Semua murid boleh mendapat peluang
untuk bersekolah di tempat sendiri
Meminimakan masalah kemudahan
asas, infrastruktur dan kewangan

6
PENGELOLAAN & PENGURUSAN
KELAS BERCANTUM
KOMPOSISI DALAM KELAS BERCANTUM
Jika enrolmen darjah berkenaan ada 10
orang murid atau lebih, kelas tidak perlu
dicantum
Jika bilangan guru mencukupi, kelas tidak
perlu dicantum
Jika bilangan guru tidak mencukupi dan
bilangan murid adalah 10 orang atau
kurang, perlu dicantum
Satu kelas bercantum sebaiknya tidak
lebih 20 orang
Umur murid-murid perlulah hampir/ tahap

8
PENYUSUNAN BILIK DARJAH KELAS
BERCANTUM
Perlu ada kawalan kelas
Sudut untuk pelaksanaan aktiviti
Menyesuaikan kerusi-meja dengan
situasi pengajaran dan pembelajaran
yang berlainan
Penyediaan lain-lain kemudahan yang
sesuai

CONTOH KEDUDUKAN MURID-MURID TAHUN 1 DAN 2

DALAM KELAS BERCANTUM

3.1
- Pengelolaan Proses Pengajaran
dan Pembelajaran Kelas Bercantum
3.2 Rancangan Pengajaran Kelas
Bercantum
3.3 Bahan bantu mengajar Kelas
Bercantum
3.4

Penilaian

1
0

1
1
PENYEDIAAN BAHAN BANTU MENGAJAR
(a)Tajuk-tajuk yang dipilih hendaklah
sesuai
(b)Bahan-bahan disusun mengikut
turutan, berdasarkan kebolehan dan
tahap penguasaan masing-masing
(c)Penggunaan bahasa selaras dengan
kebolehan murid-murid
(d)Bahan-bahan boleh digunakan tanpa
pengawasan guru

1
2
JENIS-JENIS DAN SUMBER BAHAN BANTU
MENGAJAR

Antara BBM yang boleh digunakan

ialah:
kad kerja
Kit pembelajaran
Bahan-bahan pengajaran guru

1
3

PENGELOLAAN PROSES PENGAJARAN

DAN PEMBELAJARAN KELAS
BERCANTUM

Kelas-kelas bercantum perlu dikendalikan oleh

guru-guru terlatih dan berpengalaman.

Ini kerana pengelolaan kelas ini memerlukan

persediaan dan pendekatan yang mahir daripada
pihak guru.

1
4

Kumpulan Sama Kebolehan

1
5

Dikenali sebagai kumpulan akademik.

Sesuai untuk mata pelajaran matematik dan

bahasa.

Pembahagian kumpulan - guru membahagikan

murid-murid kepada kumpulan-kumpulan
tertentu berdasarkan kepada pemerhatian dan
pencapaian murid-murid dalam aktiviti
pengajaran dan pembelajaran.

Kumpulan Sama Kebolehan

1
6

Kaedah Kumpulan Sama

Kebolehan
Cantuman Tahun 2 dan 3

1
7

Kumpulan Pelbagai Kebolehan 1

8

Setiap kumpulan terdiri daripada muridmurid yang mempunyai pelbagai kebolehan.

Tujuannya: murid yang cerdas dapat

membantu murid yang lemah.

1
9

2
Kumpulan Tahun Persekolahan 0

Terdapat 2 tahun persekolahan dalam satu kelas.

Sesi pengajaran dilakukan oleh guru secara

bergilir.

Setiap tahun/darjah mempunyai 3 kumpulan

murid (lambat, sederhana dan cerdas).

Lembaran kerja perlu disediakan untuk semua

kumpulan.

2
1

2
2

Kumpulan Sosial

2
3

Kumpulan ini dibentuk berdasarkan kepada

penyesuaian murid-murid sendiri.

Murid-murid diberi peluang untuk

membentuk dan memilih kumpulan mereka
sendiri.

Sesuai untuk aktiviti permainan, drama,

muzik dan pelajaran bercorak rekreasi dan
kerehatan.

Kumpulan Individu

2
4

Apabila semua kumpulan murid telah

melibatkan diri dalam aktiviti pembelajaran,
kaedah individu boleh dilaksanakan.

Kaedah ini membolehkan guru membimbing

murid-murid secara individu.

2
5

KAEDAH
PENGAJARAN

 Mata

pelajaran yang mempunyai

tajuk yang sama boleh diajar
serentak mengikut prinsip-prinsip
kelas bercantum.

GABUNGAN KEMAHIRAN DALAM MATEMATIK

Bil
KEMAHIRAN NOMBOR YANG SAMA
Tahun 1
Tahun 2
Tahun 3
1

Nombor 1-10

Nombor
kurang 300

Nombor
kurang 700

26

 Jika

dua tajuk berlainan terpaksa diajar

pada satu masa, kaedah pengajaran
kumpulan perlu dilaksanakan.
PENGGUNAAN MASA KAEDAH DARJAH/TAHUN PERSEKOLAHAN

Masa
15 minit
15 minit

Tahun 2
Guru mengajar
Kerja sendiri

Tahun 3
Kerja sendiri
Guru mengajar

Catatan : kaedah ini sesuai dipraktikkan apabila

cantuman kemahiran tidak dapat dicantumkan.

27

PENGGUNAAN MASA KAEDAH KELAS

Masa
20
minit
40
minit

Tahun 2
Tahun 3
Guru mengajar
Murid membuat
aktiviti
Set 1, 2, 3..

Catatan : Kaedah ini sesuai

dipraktikkan sebelum kebolehan
murid diketahui dan kemahiran yang
sama diajar.
28

Penyediaan Rancangan
Pengajaran Harian Kelas
Bercantum

2
9

Rancangan Pengajaran Harian sangat

penting kerana :
Satu

rujukan penyediaan pelajaran harian

Menentukan

kemajuan kelas dalam

pelbagai mata pelajaran

Panduan

dan rujukan guru yang

mengambil alih sesuatu kelas

Panduan

untuk melihat kemajuan dan

prestasi murid

3
0

BENTUK PENILAIAN
KELAS BERCANTUM

3
1
Guru-guru mengajar kelas bercantum
dapat mengenalpasti kekuatan dan
kekurangan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran mereka
Cara-cara menilai murid-murid kelas
bercantum:
(a) Pemerhatian secara tidak langsung
(b)Semakan tugasan kumpulan/individu
(c) ujian-ujian formal untuk menguji
pencapaian murid-murid berkenaan
(d)Ujian diagnostik yang dapat
mengenalpasti kelemahan/ penguasaan

3
2

SEKIAN,
TERIMA
KASIH