KAJIANTINDAKAN

GETAHEVASEBAGAIBAHANALTERNATIF
DALAMPROSESPENGHASILAN
PRODUKUKIRAN

Disediakanoleh:

SalsabilaTangBintiAbdullah
KetuaPanitiaPendidikanSeniVisual
SMKSungaiRambai,Melaka.

KANDUNGAN
SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

Mukasurat

ABSTRAK

1.0

REFLEKSIPENGAJARANDANPEMBELAJARANLALU

2.0

ISU/FOKUSKAJIAN

3.0

OBJEKTIFKAJIAN

4.0

KUMPULANSASARAN

5.0

PELAKSANAANKAJIAN

5.1

MetodologiKajian

5.2

PendekatanModelDBAE
KaedahPemerhatian

AnalisaData

11

KaedahTemubual

13

PenilaianHasilKerja

14

6.0

RUMUSAN

14

7.0

CADANGANUNTUKKAJIANSETERUSNYA

15

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

GETAHEVASEBAGAIBAHANALTERNATIFDALAMPROSES
PENGHASILANPRODUKUKIRAN
Oleh:
SalsabilaTangBintiAbdullah
KetuaPanitiaPendidikanSeniVisual
SMKSungaiRambai,Melaka.

ABSTRAK
Kajian tindakan ini dijalankan untuk mengatasi masalah yang dihadapi oleh
pelajar perempuan tingkatan 5 di dalam tajuk seni ukiran. Sebagai satu usaha untuk
mengenalisifatbahandanmempermudahkanprosesmenyediakanprodukukiran.Kajian
inidijalankan selama3bulan,seramai 30pelajar 5Ekonomi,SMKSg.Rambaidan
seorangguruterlibatdalamkajianini.Dalamusahamemenuhikeperluankertas2611/3
(Kajian Rekaan Seni Visual), calon SPM yang mendaftar mata pelajaran PSV
dikehendakimenyiapkansatufoliodenganhasilansatuproduk.
HasildaridapatankajiandidapatibahawabahangetahEVAsesuaiuntukpelajar
perempuandalammenghasilkanukiranjenisbungatimbuldantebukterus.Penggunaan
alatanyangminimadanmudahsertapenjimatanmasajelasdiperolehi,Kepuasanpelajar
yangmenggunakangetahEVAsetandingpelajaryangmenggunakanmediabiasa,namun
nilaiestetikterutamanyapelbagaisilatyangadapadaukirankayutidakdapatdiperolehi
sepenuhnyadenganmenggunakanbahangetahEVA.
SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

1.0

REFLEKSIPENGAJARANDANPEMBELAJARANLALU
MatapelajaranPendidikanSeniVisual2611merangkumi3kertasiaitukertas1

50soalanobjektif,kertas2menggambardankertas3merupakankerjakursusyang
bersifat penilaian berasaskan sekolah. Tanggapan masyarakat bahawa mata pelajaran
PSVmudahlulustetapisukarskorA,namun,tanggapaninibukansatufaktayangnyata
danterbukti.Berdasarkanmaklumbalasdaripadaguruyanglebihberpengalaman,kertas
2611/3selainmembantupelajarSPMlulusdalamPSV,iajugamemberipeluangtinggi
bagi pelajar memperolehi keputusan yang cemerlang A1 dan A2 dalam PSV apabila
berjaya memperolehi 90% markah dalam kerja kursus. Kertas 2611/3 biasanya
mengandungi9soalanyangmerangkumipelbagaitajuk.Antaratajukyanglazimkeluar
ialahsenihalusUkiran.Pelajar(khususnyapelajarperempuan)kurangminatmemilih
tajukukirandalamkerjakursus2611/3keranamerasatajukituamatsukardalamproses
penghasilanproduk.Pelajarperempuantakutmemegangmesinzigsawdantrimmer.
Merekamenganggapseniukiranhanyasesuaibagipelajarlelakikeranakelebihanfizikal
yangsemulajadi.
BerdasarkancatatanmaklumatdariJabatanPelajaranNegeriMelaka,sebanyak
36buahsekolahyangmendaftarsenivisualdalampeperiksaanSPM,6buahsekolah
sahaja yang memilih tajuk ukiran sebagai kerja kursus. Guru pembimbing juga
menganggap tajuk ukiran memerlukan masa dan kemahiran yang tinggi untuk
menyiapkantugasan.

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

2.0 ISU/FOKUSKAJIAN
Fokusmasalahialahpelajarperempuantakutmengambiltajukukiran,bahankayu
jelutung yang biasa dijadikan pilihan utama juga dianggap sukar untuk dipahat. jika
masalahinitidakdiselesaikan,lamakelamaanseniukiranakanmenjadisatutopikyang
hanyadiajarsebagaitopikteorisahajadanpenghayatansenibudayajugatidakdapat
membantudalammembinajatidiripelajar.
Bahanadalahperantaraandiantaratukangpandaiukirdidalammengolahidea
aslikedalambentuksenitampakyangmempunyainilaiestetik.Manakalateknikpula
berkait rapat dengan jenis bahan dan permasalahan penyelesaian, samada penerapan
kesanjalinanataukekemasan.
Preble, Duane.(1994), A medium is a particular material, along what its
accompanyingtechnique.Artistselectmediathatbestsuittheideasandfeelingsthey
wishtopresentwhenamediumisusedinsuchawaythattheobjectorperformance
contributestoourunderstandingorenjoymentoflife,weexperiencethefinalproduct
asart.
Bahanberperananmemperjelaskanbentukukiransecarafizikaldanrealistic.Ciri
ciribahandansifatnyayangtersendiriharuslahdihormatidanmendapatkankeunikan
sifat bahan tersebut. Terdapat banyak bahan yang sering digunakan dalam proses
menghasilkankaryaukiran.Contohnya:batu,kepinganlogam,timah,tembagadanyang

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

palingbiasaialahkayu.Bahanindustriyangbersifatkontemporaritermasukplasterof
parisyangdigunapakailuasdalambidangpembinaan.
Bahan getah EVA (Ethylene Vinyl Acetate) adalah getah sintetik yang biasa
digunakandalamindustrigetahseliperJepun.Iaadalahpolymeryangelastik,lembutdan
fleksibel. Kualiti bahan adalah tinggi, ia tahan tekanan, retakan, karis air dan tahan
daripadaradiaUV.
Penggunaanbahansebenarnyabukanlahmenjadiukurannilaiyangmutlakdalam
penilaian seni ukiran. Olahan bahasa seni tampak yang baik serta gaya atau cara
persembahanyangunikjugadiambilkirasebagaiaspekutama.

3.0 OBJEKTIFKAJIAN
Selepas kajian ini selesai dijalankan, pelajar perempuan diharapkan dapat mencapai
objektifberikut:
3.1

ObjektifUmum
menghasilkanukiranbungatimbuldantebukterus.dalammasayangditetapkan.

3.2

Objektifkhusus

Mengeksprobahanyangsesuaiuntukmengantikanbahansediadiketahuidalam
seniukiran.

Membinakeyakinandiripelajarperempuandalampenghasilanseniukiran.

Menjimat / mependekkan masa dalam proses penghasilan produk ukiran serta

menjaminkeselamatan.

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

4.0 KUMPULANSASARAN
Pelajar tingkatan 5 Ekonomi seramai 31 orang pelajar (lelaki 15 orang,
perempuan16 orang) yang mengambil mata pelajaran PSV dalam peperiksaan SPM.
PencapaianpelajardalammatapelajaranPSVantara4560markah.Pengetahuansedia
ada terhadap topik seni ukiran telah mengenali pisau pahat dan kayu sebagai media
utama. Secara amnya pelajar belum ada pengalaman secara terus dalam penghasilan
produkukiran.

5.0

PELAKSANAANKAJIAN

5.1

MetodologiKajian
Kajianiniadalahkajiantindakandalambentukkualitatif.Ianyalebihbanyakke

arahperbincangandankupasanhasildaripadapemerhatian,temubualdanhasilankerja
akhirdenganpalajaryangterlibat.
Kajiantindakaninimerupakansatuusahauntukmengenalisifatbahansertadapat
menambahkepelbagaianpenggunaanbahandanteknikdalamprosespenghasilanukiran.
5.2

PendekatanModelDBAE
Pendekatan DiciplinebasedArtEducation digunakandalamprosespengajaran

seni ukiran kerana ia merangkumi 4 disiplin yang amat sesuai dalam kurikulum
pendidikansenivisualiaitu;
*Projekstudio

*KritikanSeni

*SejarahSeni

*Estetik.

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

Kerja kursus SPM adalah berpusatkan projek studio dimana folio dan produk
perludilengkapkanolehcalondalammasa4bulan.Kemahiranmemanipulasikanbahan,
penggunaan bahan serta teknik, begitu juga dengan kemahiran melihat dimana
penyelesaianmasalahdari2dimensikepada3dimensidiberipenekanan.Dalammodel
DBAE , pelajar juga ditekankan kepada aspek memahami sejarah seni, estetik yang
berkaitan dengan penghasilan karya masingmasing agar dapat meningkatkan daya
kreatifdankritispelajar.
5.2.1

KaedahPemerhatian

Perbezaanprosespenghasilanprodukukiranantaraduabahan
Bil.
1.

Ukirankayujelutung
Menekap/melukiscorak

UkirangetahEVA
Menekapcorak

2.

Menebuklubang

Memotongdenganpisaumataserong

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

3.

Memotongcorak(mesinzigsaw)

Menggosokdengankertaspasir

Bil.
4.

Ukirankayujelutung
Trimlapisanukiran.Sekurang

UkirangetahEVA
Semburanwarnamengikutkajian

kurangnya3lapisan.

5.

Pahatdenganpisauukir

6.

Melicin/menggosokkayu

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

Bil.
7.

Ukirankayujelutung
Syalak/kiwi

UkirangetahEVA

QuickTime and a
TIFF (LZW) decompressor
are needed to see this picture.

ProdukAkhir

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

ProdukAkhir

10

*
Untukmenyiapkansatuprodukukirankayumemerlukan7langkah,manakala
ukirangetahEVAhamya4langkahsahaja.

5.2.2

AnalisaData

Anggaranperbelanjaanantaraduabahan
Bahan
Ukirankayu

Alatan
Kayujelutong30x45

Kos
RM20.00

Kertaspasir

RM4.00

Pahat

RM25.00

Pengilatkasutkiwi

RM5.50

Mesin tebuk, zij saw dan

Jumlah
UkiranGetahEVA

trimmer(sediaada)

GetahEVA30x45

RM54.50
RM9.00

Pisauserong

RM3.00

KertasPasir

RM2.00

Penyemburcat

RM6.00
RM20.00
RM34.00

Jumlah
Perbezaankos

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

11

Peruntukanmasadalammenyiapkansatuprodukukiran

Ukirankayu

Jumlah
UkiranGetahEVA

Jumlah
Perbezaan

Langkah
Melukiscorak

20minit

Menebuklubang

10minit

Memotongcorak

1hari

Trim

1hari

Pahat

3minggu

Gosok

3hari

Syalak

1hari

Menekapcorak

30hari
20minit

Memotong

1hari

Menggosok

3hari

Menyemburcat

1hari

6hari
Ukiran kayu lebih 3 24Hari
langkah

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

Masa

12

5.2.3

Kaedahtemubual

Kepuasanpelajarselepaspenghasilanprodukukiran

Bahan
Ukirankayu
UkiranGetahEVA

80
70
60
50
40
30
20
10
0

Bil.Pelajar
15(L)
15(P)

Tidaksuka
1(6.6%)
3(20.%)

Suka
12(80%)
12(80%)

Amatsuka
2(13.4)
0

ukiran kayu
ukiran getah
EVA
tidak
suka

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

amat
suka

13

5.2.4

Penilaianhasilkerja
Sebanyak6karyaukiranbungatimbuldantebukterus(3ukirankayu,3ukiran

getahEVA)telahhantardinilaiolehLembagaPeperiksaanMalaysiapadabulan21Jun
2009.Pencapaianpelajarbagiketigatigaukirankayuadalah25/25markah,manakala2
ukirangetahEVAdapat21/25markahdan1ukirangetahEVAdapat22/25markah.

Perbezaanpenilaianpencapaianpelajardarisegiproduk

6.0

RUMUSAN
Berdasarkan data yang dikumpul melalui kaedah pemerhatian, temubual dan

penilaian hasil kerja dari pihak Lembaga Peperiksaan Malaysia, didapati penggunaan
getah EVA dapat penjimatan kos sebanyak 63%, manakala penjimatan masa untuk
menyiapkansatuproduksebanyak80%.Kepuasanpelajardalamprosesmenghasilkan
produk ukiran tebuk terus didapati keduadua bahan mencapai kepuasan yang sama.
SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

14

Pencapaian markahpelajar yangmenggunakan getahEVAdankayujelutong hanya

berbeza3markahsahaja.

7.0 CADANGANUNTUKKAJIANSETERUSNYA
Getah EVA merupakan bahan alternatif untuk dipilih sebagai media
menghasilkan karya ukiran. Ia meringgankan kerja guru dan mempercepatkan masa
penghasilanprodukukirantebukterus.Kekuranganpelbagaijenissilatbolehdikajidan
diperbaiki dari segi ketebalan getah dan teknikteknik atau alatan baru yang dapat
menghasilkanpelbagaisilatsertameningkatkannilaiestetika.

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

15

SALSABILATANGABDULLAH
KPPSV,SMKSUNGAIRAMBAI

16