SEJARAH T4 2014

BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

SOALAN OBJEKTIF
Bab 6
1

Senarai berikut merupakan proses pelantikan khalifah pada zaman Khulafa al-Rasyidin.

Syura
Baiah

Mengapakah proses tersebut wajar diteruskan?

Ms 143
A
B
C
D

Menghindari kuasa luar

Mengekalkan pewarisan jawatan
Memenuhi wasiat Nabi Muhammad s.a.w.
Memastikan ketepatan pelantikan pemimpin

2
KHALIFAH
Abu Bakar al -Siddiq

GELARAN
Penyelamat umat Islam

Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah beliau diberi gelaran tersebut?

Ms 146
A
Mengalahkan kerajaan Yunani
B
Menghimpunkan tulisan ayat al-Quran
C
Mendamaikan golongan Ansar dan Mu hajirin
D
Mencadangkan perlantikan Khalifah Uthman bin Affan
3
Tahun
661 M

Peristiwa
Berakhirnya pemerintahan
Khulafa al-Rasyidin

Merujuk jadual di atas, apakah kesan daripada peristiwa tersebut?

Ms 150
A
B
C
D
4

Kemerosotan ekonomi Islam

Terjejasnya penyebaran budaya Islam
Berakhirnya pemerintahan kerajaan Islam
Bermula pentadbiran bercorak warisan keluarga

Apakah bukti kerajaan Uthmaniah mengamalkan dasar diplomasi dan toleransi di kawasan
jajahan takluknya di Eropah?
Ms 163
A
B
C
D

Menyokong gerakan Reformation

Mengiktiraf kedudukan gereja Ortodok
Mengukuhkan sistem feudal tempatan
Menjalin kerjasama dengan tuan tanah

SEJARAH T4 2014

Jadual berikut merujuk kepada pertembungan tamadun Islam dengan tamadun Rom dan
Parsi.
Tamadun
Islam

Sepanyol
Parsi

Bagaimanakah pertembungan tersebut berlaku?

Ms 164
I
II
III
IV

Penaklukan
Perdagangan
Perkahwinan
Hubungan diplomatik

A
B
C
D

I dan II
I dan IV
II dan III
III dan IV

SOALAN SUBJEKTIF
2

SEJARAH T4 2014

Kerajaan Bani Abbasiyah diasaskan pada tahun 750M dan telah memberi
sumbangan yang penting dalam perkembangan ilmu pengetahuan kepada
peradaban Islam dan Barat
(a)

(b)

Namakan dua pusat pemerintahan Kerajaan Bani Abbasiyah

i.

. ..

ii.

.
( 2 markah )

Apakah sistem pemerintahan yang diamalkan oleh Kerajaan Bani

Abbasiyah ?
i.

ii.
(c)

(d)

(e)

.
( 2 markah )
Nyatakan dua tahap kegiatan penulisan yang diamalkan untuk
memperkembang Ilmu pengetahuan pada zaman Bani Abbasiyah
i.

ii.

..
( 2 markah )

Berikan dua peranan utama Baitulhikmah di Baghdad yang diasaskan oleh

Khalifah Harun al-Rasyid
i.

..

ii

.
( 2 markah )

Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah bidang penterjemahan

penting dalam perkembangani ilmu pengetahuan
i.

ii.

( 2 markah )

SEJARAH T4 2014
Kekuatan tentera
Kelemahan
Gereja

Perluasan kuasa

Penguasaan
Istambul

Dasar Sosial
Islam

m.s 159

2
Rajah di atas merujuk kepada faktor-faktor ke arah kejayaan kerajaan Turki
Uthmaniyah dalam bidang perluasan kuasa sehingga berjaya menguasai Istanbul.
(a)

(b)

(c )

(d )

Senaraikan pemerintah kerajaan Turki Uthmaniyah yang terlibat dalam

perluasan kuasa.
(i)

(ii)

[2 markah]

Nyatakan dua kekuatan sistem ketenteraan yang dimiliki oleh kerajaan Turki
Utmaniyah.
(i)

..

(ii)

[2 markah]

Mengapakah gereja Greek Ortodoks tidak lagi dapat menjadi pelindung

kepada masyarakat Eropah.
(i)

(ii)

[2 markah]

Nyatakan dasar sosial yang diperkenalkan oleh kerajaan Utmaniyah.

(i)

(ii)

[2 markah]

(e)

Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan kesan-kesan penguasaan

Istanbul terhadap perkembangan Islam.
(i)

(ii)

[2 markah]
[ 10 markah ]
4

SEJARAH T4 2014
SOALAN ESEI

1.

Penyebaran Islam secara tidak langsung telah membawa pertembungan

tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia.
( ms 164 169 )
(a)
Terangkan cara-cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun
lain di dunia.
[ 10 markah ]
(b)
Jelaskan kesan pertembungan dari sudut keagamaan yang dapat
memberi sumbangan kepada peradaban manusia?
[ 4 markah ]
(c)
Jelaskan bagaimanakah orang Islam berjaya menguasai ekonomi dan
perdagangan dunia kesan daripada pertembungan ini?
[ 6 markah ]

2.

Islam sebenarnya telah bertembung dengan tamadun lain di dunia melalui

pelbagai cara. Pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia
menyebabkan berlaku pengubahsuai dalam sesuatu masyarakat di dunia.
m.s 164
(a)

Bagaimanakah tamadun Islam bertembung dengan tamadun lain di

dunia melalui perdagangan
[4 markah]

(b)

Nyatakan kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain

terhadap bidang keilmuan.
[6 markah]

(c)

Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, Jelaskan tatacara kehidupan

harian masyarakat yang dianjurkan oleh tamadun Islam.
[10 markah]

PERATURAN PEMARKAHAN
5

SEJARAH T4 2014
OBJEKTIF
1.

2.

3.

4.

5.

STRUKTUR
1
(a)
F1
F2

Banghdad
Damsyik

(b)

Sistem pemerintahan yang diamalkan oleh Kerajaan Bani Abbasiyah

F1
F2
F3

Sistem warisan
Sistem monarki
Sistem pemerntahan keturunan raja

(c)

Tahap kegiatan penulisan yang diamalkan untuk memperkembang Ilmu pengetahuan

pada zaman Bani Abbasiyah
Mencatat segala idea atau percakapan.
1
Mengumpulkan idea yang serupa.
1
Mengumpulkan hadis Nabi Muhammad s.a.w ke dalam sebuah buku
1
Mengarang
1
Mana-mana 2 x 1m

F1
F2
F3
F4
(d)
F1
F2
F3
F4

1
1
1
Mana-mana 2 x 1m

peranan utama Baitulhikmah di Baghdad yang diasaskan oleh Khalifah Harun alRasyid
Penulisan karya
1
Penterjemahan karya falsafah dan sains
1
Menyimpan bahan penulisan atau buku daripada tamadun lain
1
Menjadi tempat rujukan dan pertemuan cendiakawan Timar dan Barat
1
Mana-mana 2 x 1m

.(e)

Sebab bidang penterjemahan penting dalam perkembangan ilmu pengetahuan

F1

Mencipta dan membuat pembaharuan dalam karya yang diterjemah

ke dalam bahasa Arab
1
Memelihara warisan ilmu daripada lenyap
1
Mempertingkat kegiatan penyelidikan dan kajian
1
percambahan dan perkembangan ilmu pengetahuan
1
membaiki dan meningkatkan lagi mutu karya asal
1
Mana-mana 2 x 1m

F2
F3
F4
F5
2

(a) Senaraikan pemerintahan kerajaan Turki Uthmaniyah yang terlibat dalam perluasan
kuasa.
F1
F2
F3
F4
F5
F6
F7

Uthman Ertughtul
Orhan 1
Murat 1
Bayezid 1
Mehmad 1
Murad II
Mehmad II

1
1
1
1
1
1
1
6

SEJARAH T4 2014
F8
F9

Selim
Sulaiman I

1
1
Mana-mana 2 x 1m

(b) Nyatakan dua kekuatan sistem ketenteraan yang dimiliki oleh kerajaan Turki
Utmaniyah.
F1
F2
F3
F4
F5

Armada laut yang besar

Sistem ketenteraan yang tersusun
Mempunyai angkatan tentera berkuda
memiliki infantri yang besar
mempunyai kumpulan tentera elit Janisseri

1
1
1
1
1
Mana-mana 2 x 1m

(c ) Mengapakah gereja Greek Ortodoks tidak lagi dapat menjadi pelindung kepada
masyarakat Eropah.
F1
F2
F3
F4
F5

Kelemahan /Kejatuhan kerajaan Byzantine

Kejatuhan Byzantine tidak dapat melindungi masyarakat
Penyalahgunaan kuasa pemimpin gereja
Pergaduhan di kalangan pemimpin gereja
kekurangan kewangan untuk beroperasi

1
1
1
1
1
Mana-mana 2 x 1m

(d ) Nyatakan dasar sosial yang diperkenalkan oleh kerajaan Utmaniyah.

F1
F2
F3
F4
F5
F6
F7
(e)
F1
F2
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F9

Menolak amalan sistem bangsawan

1
Menghapuskan pembahagian masyrakat yang berasaskan
keturunan
1
Imbuhan diperolehi hasil usaha setiap individu / kecemerlangan
individu
1
Mobiliti yang lebih luas dalam masyrakat
1
Membina semula sekolah
1
Membina rumah sakit
1
Membina kawasan perdagangan
1
Mana-mana 2 x 1m
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan kesan-kesan penguasaan
Istanbul terhadap perkembangan Islam.
Wujud empayar islam
Empayar Uthmaniyah adalah lambing kesatuan orang Islam
di seluruh dunia
Istambul menjadi pusat pertemuan perdagangan Timur dan Barat
Istambul menjadi pusat pertemuan pedagang Islam dengan bukan
Islam
Kerajaan Uthmaniyah menguasai perdagangan antarabangsa
Perdagangan antarabangsa dikuasai oleh orang Islam
Jalinan perdagangan dunia islam berpusat di istambul
Islam tersebar ke Eropah.
dianggap sebagai pelindung umat Islam seluruh dunia

1
1
1
1
1
1
1
1
1

Mana-mana 2 x 1m

ESEI
7

1.(a)

SEJARAH T4 2014
Cara-cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia
F1
H1a
H1b
H1c
H1d
F2
H2a
H2b

Perdagangan dan perniagaan

Perdagangan jarak jauh menjadi alat utama pertembungan
Islam dengan tamadun lain
Nabi Muhammad s.a.w pernah berniaga hingga ke Syam (Syria)
Penguasaan Islam terhadap kawasan Teluk Parsi,Laut Merah
dan timur Mediterranean
Abad ke-7 masihi orang Islam telah berdagang di Canton, China

1
1
1
1
1

Hubungan diplomatik
1
Kerajaan Bani Umaiyah telah menghantar kumpulan peneroka
ke utara Selat Gibraltar di selatan Sepanyol
1
Kumpulan peneroka Islam berjaya membuat hubungan diplomatik
dengan orang bukan Islam di Cordova,Valencia dan Rhonda
1

F3
H3a
H3b
H3c
H3d

Penaklukan dan ketenteraan

Kerajaan-kerajaan Islam telah membentuk ekspedisi ketenteraan
Tentera Islam menguasai kawasan Iraq dan Iran
Tentera Islam menakluk kawasan Mesir dan Afrika Utara
Tentera Islam juga bertembung dengan empayar Byzantine

1
1
1
1
1

F4
H4a

Kebudayaan
Bahasa Arab telah menjadi bahasa utama di Sepanyol semasa
zaman Umaiyah yang berpusat di Cordova
Lahir golongan Mozarab iaitu orang tempatan yang beragama
Krisrian
Mereka mengamalkan budaya Islam dan berbahasa Arab

H4b
H4e
F5
H5a
H5b

1
1
1

Intelektual
1
Ilmuan Islam telah berjaya mendalami ilmu dan keilmuan tamadun
Eropah
1
Mereka berjaya memperkembang ilmu menurut pandangan Islam 1
Mana-mana 10 x 1m = maksimum 10 markah

1.(b)

Kesan pertembungan dari sudut keagamaan yang dapat memberi

sumbangan kepada peradaban manusia?
F1
Islam mengubah sistem kehidupan penganutnya dan mereka
di bawah taklukannya
1
F2
Islam membawa satu nilai akidah dan syariah
1
F3
Kepercayaan kepada Allah s.w.t
1
F4
Islam menyediakan sistem perundangan berdasarkan al-Quran
dan hadis
1
F5
Islam mudah diterima kerana bersifat sarwajagat
1
F6
Ajaran Islam tidak terbatas kepada bangsa atau kawasan
geografi
1
F7
Islam juga tidak menghapuskan cara hidup,adat dan budaya
masyarakat setempat
1
Mana-mana 5 x 1m = maksimum 5 markah

1.(c)

Cara orang Islam berjaya menguasai ekonomi dan perdagangan dunia kesan
daripada pertembungan ini
F1
F2

Pemerintahan kerajaan Islam telah memastikan keselamatan

terhadap laluan perdagangan di kawasan naungannya
ini membolehkan aktiviti ekonomi dan perdagangan berjalan
lancar

1
1
8

F3
F4
F5
F6
F7
F8

2(a)

Bagaimanakah tamadun Islam bertembung dengan tamadun lain di dunia melalui

perdagangan
[4 markah]
F1
F2
F3
F4
F5
F6
F7

2(b)

2(c)

SEJARAH T4 2014
Kerajaan Uthmaniyah mempunyai armada laut mengawal
keselamatan kapal-kapal pedagang di kawasan Teluk Parsi,Laut
Mediterranean dan Laut Hindi
1
Kawasan pusat ekonomi Islam meliputi kawasan Aden,Siraf,
Basra,Iskandariah dan Istanbul
1
Pedagang Islam sejak abad ketujuh Masihi telah berjaya
berdagang ke kawasan seperti Ceylon,India,Kepulauan Melayu
dan China
1
Pedagang Islam juga menjalankan perniagaan hingg ke
Sepanyol ,selatan Perancis,Armenia dan selatan gurun Sahara
di benua Afrika
1
Istanbul merupakan pusat aktiviti perdagangan dan perniagaan
Kedudukan Istanbul yang strategik sebagai jambatan di antara
dunia Timar dan Barat
1
Mana-mana 5 x 1m = maksimum 5 markah

Orang Islam menetap dan berdagang di Canton

1
Cardova menjadi pusat kegiatan ekonomi dan perdagangan
antarabangsa semasa zaman Bani Umaiyah di Sepanyol
1
Orang Islam di Sepanyol mengembangkan kemahiran pembuatan
tembikar, perhiasan perak dan emas, memproses kulit dan membuat
senjata
1
Istambul menjadi tempat pertemuan pedagang Timur dengan Barat
1
Istambul menjadi tempat pertemuan orang Islam dengan bukan Islam 1
pusat ekonomi Islam meliputi kawasan Aden, Siraf
1
pedagang Islam Basra, Iskandariah dan Istanbul berjaya berdagang
Hingga ke India , kepulauan Melayu dan China
1
Mana-mana 5 x 1m = maksimum 4 markah

Nyatakan kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain terhadap

bidang keilmuan.
[6 markah]
F1 Cendiakawan Islam bertukar-tukar pendapat dengan cendiakawan
bukan Islam
1
F2 Cendiakawan Islam menterjemahkan karya penulis Greek
seperti Aristotle,Plato dan Hipocarats
1
F3 Kerajaan Abbsiyah menubuhkan perpustakaan baitul hidmah
1
F4 Baitulhidmah menjadi tempat menyimpan bahan daripada tamadun lain
untuk bahan kajian cendiakawan islam
1
F5 lahirnya tokoh-tokoh Islam dalam pelbagai bidang seperti al-Razi dan
Zahrawi dalam bidang perubatan dan farmasi, al-Khawarizmi,
al Battani, Abi ishaq al Biritni dalam bidang matematik dan asronomi 1
F6 Pelbagai bidang ilmu pengetahuan telah berkembang seperti
ilmu perubatan,matematik,astronomi,undang-undang pemikir politik,
usuluddin falsafah pemikiran Islam dan sebagainya
1
Mana-mana 6 x 1m = maksimum 6 markah
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, apakah tatacara kehidupan
harian masyarakat yang dianjurkan oleh tamadun Islam.
[10 markah]
F1

Menganjurkan kehidupan berdasarkan akidah Islam

1
9

F2
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F9
F10

SEJARAH T4 2014
Islam membawa akidah percaya kepada Allah
Islam menyediakan perundangan islam berdasarkan al-quran dan
hadis
Islam menganjurkan kehidupan beragama
Islam patut dianuti oleh semua kaum kerana bersifat universal
Islam tidak menghapuskan cara hidup,adat dan budaya setempat
Islam menganjurkan tata tertib kehidupan
Islam mengajar cara berpakaian, berfikir, bertutur, berdagang
dan berpolitik
Golongan Mozarab boleh mengamalkan cara hidup Islam
Cara hidup golongan Mudejer menjadi ikutan masyrakat Eropah
Mana-mana 10 x 1m = maksimum

1
1
1
1
1
1
1
1
1
10 markah

10