Page 1 of 20 - 1 -Page

Kod Kertas MTK 805

-1-

KOLEJ VOKASIONAL SULTAN AHMAD SHAH

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KERTAS PENERANGAN

KURSUS TEKNOLOGI KIMPALAN

TAHAP 2 DIPLOMA
DUTI 11 - APPLY COMPUTER SOFTWARE

11.01 - Use office application.

TASK 11.02 - Identify hardware & software application related to
welding

TAJUK Program dan mesin plasma welding

TUJUAN KERTAS PENERANGAN INI AKAN MENERANGKAN

Pelatih-Pelatih Mesti Boleh:

1. Kenalpasti kaedah penggunaan mesin Plasma welding

. 2. kelebihan mesin plasma welding
3. Ciri ciri mesin plasma welding
4. bahgian-bahagian mesin plasma welding

PENERANGAN

Proses kimpalan plasma telah diperkenalkan dalam industri kimpalan pada tahun
1964 yang dimana proses ini memudahkan pengawalan bagi proses kimpalan yang
menggunakan arus yangh rendah. Pada masa ini penggunaan proses kimpalan plasma

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 2 of 20 - 2 -Page
Kod Kertas MTK 805
-2-

telah membawa perubahan dari segi pengeluaran dan kualiti yang tinggi untuk
penyambungan yang teliti untuk jangka masa yang lama.
Proses plasma ini sesuai untuk dilakukan secara manual dan automatik. Ianya telah
digunakan untuk pelbagai proses dari proses yang terlalu berat seperti besi yang tebal,
kerja yang teliti seperti peralatan perubatan, pembaikan secara automatik seperti bilah
kipas kapal terbang, sehingga secara manual seperti peralatan masakan untuk industri
makanan dan minuman

PROSES KIMPALAN PLASMA

Plasma adalah gas yang dipanaskan pada suhu yang amat tinggi dan
membentuk menjadi ion agar gas tersebut boleh mengalirkan tenaga elektrik. Proses
kimpalan menggunakan gas plasma ini untuk mengalirkan arka elektrik ke benda kerja.
Keluli yang hendak dikimpal akan dileburkan oleh haba arka tersebut.
Di dalam thermal arc plasma welding torch , gas penyejuk seperti argon akan
memeasuki zon A. Didalam zon B, arka pilot antara elektrod dan hadapan torch akan
memanaskan dan mengionkan gas tersebut. Arka akan dipindahkan ke benda kerja
melalui ruang gas di zon C.
Dengan memaksa gas plasma dan arka elektrik melalui orfis yang kecil, torch
akan menghantar haba yang ditumpukan ke kawasan yang kecil. Arka plasma adalah
seperti yang ditunjukkan di zon C. Direct Current Straight Polarity (DCSP)/ polariti
lurus arus terus digunakan bagi kimpalan plasma.

KEBAIKAN PROSES KIMPALAN PLASMA

Melindungi elektrod, penggunaan elektrod yang bagus kerana servis atau

pembaikannya selama 8 jam sekali.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 3 of 20 - 3 -Page
Kod Kertas MTK 805
-3-

Penggunaan arus kimpalan yang rendah ( 0.05 amp )

Permulaan penghasilan arka adalah stabil dan baik dari semasa ke semasa.
Arka yang stabil semasa kimpal dan penggunaan arus yang rendah.
Kebisingan semasa proses disebabkan penggunaan HF ( high frequency )
adalah rendah, Permulaan Pilot arka sahaja yang menggunakan HF dan tidak
semua proses.
Ketumpatan tenaga arka yang lebih 3 kali ganda berbanding dengan proses
GTAW.
Kelajuan proses kimpal yang tinggi.
Masa mengimpal yang pendek iaitu 5 msecs ( 0.005 secs )
Mengurangkan ketumpatan tenaga pada kawasan pengaruh haba, kualiti kimpal
yang baik.
Kelebihan pada ketinggian arka tidak bergantung pada bentuk arka yang
dihasilkan.
Saiz diameter arka dipengaruhi oleh pemilihan orifice muncung.

KELEBIHAN PROSES KIMPALAN PLASMA

Kegunaan proses kimpalan plasma telah banyak diberitahu tetapi setiap kelebihannya
boleh disimpulkan kepada tiga bahagian yang utama dimana.
Ketepatan
1. Proses kimpalan plasma ini adalah lebih tepat dan teliti berbanding dengan
manual TIG ( bekalan kuasa yang boleh berubah untuk menghasilkan arka ketika
proses dijalankan berbanding dengan manual TIG). Proses kimpalan plasma
mempunyai kelebihan berbanding dengan manual TIG iaitu :
2. Stabil, penghasilan arka yang lebih teliti.
3. Kepelbagaian dari segi ketinggian arka ( TIG +/- 5%, Plasma +/- 15% )
Bahagian-bahagian kecil dalam proses kimpalan
1. Penggunaan arus yang rendah ( kebanyakan bekalan kuasa plasma
menggunakan kuasa yang rendah iaitu 0.1 amps )
2. Pada arus rendah ianya lebih stabil.
3. Pemindahan arka yang baik dan tidak menghasilkan bunyi disebabkan
penggunan frekeunsi yang tinggi.
4. Masa kimpalan yang pendek ( untuk spot welds- pelaras wayar, tiub dan
sebagainya )
Penghasilan produktiviti yang tinggi.
Jangka masa penggunaan elektrod untuk proses kimpalan plasma yang lebih lama
berbanding TIG sebelum iainya di servis atau ditukar.

PENGGUNAAN PROSES KIMPALAN PLASMA

Mengimpal bahagian yang kecil.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 4 of 20 - 4 -Page
Kod Kertas MTK 805
-4-

Penghasilan arka yang stabil dalam proses kimpalan plasma boleh mengimpal
komponen yang kecil dan boleh dilakukan kerja mengimpal yang berulangkali
dengan masa kimpal yang pendek. Ini akan memberi kelebihan kepada apabila
mengimpal komponen seperti jarum, wiayar, filament mentol, probe dan peralatan
perubatan.

Komponen yang di seal ( dibungkus )

Peralatan elektronik dan perubatan kebiasaannya diseal dengan proses kimpal.
Penggunaan proses kimpalan plasma disebabkan :
Haba yang dikenakan ke atas bahagian yang dikimpal adalah rendah.
Proses ini boleh dilakukan berdekatan dengan kawasan yang diseal.
Bunyi yang dihasilkan dengan penggunaan fekeunsi yang tinggi tidak ada pada
proses kimpalan plasma yang dimana boleh merosakkan bahagian dalaman
elektrikal.
Penggunaan proses kimpalan ini juga boleh digunakan pada sensor tekanan dan
elektrikal, tin, injap, komponen elektrik, motor, bateri dan peralatan masakan dan
makanan.

Pembaikan peralatan acuan dan alat tekan ( Tool die & mold repair )
Kebanyakan syarikat membuat pembaikkan semula peralatan yang hendak
digunakan supaya dapat mengurangkan kos dan pembaziran. Kebanyakan produk
yang dihasilkan oleh alat acuan dan alat tekan kebiasaanya mengalami kerosakan
disebabkan bekas hentakan ( danted ). Kemampuan peralatan dan mesin yang lebih
moden adalah merujuk kepada penggunaan arus yang rendah dan pemindahan
haba disebabkan proses kimpalan adalah rendah berbanding dengan kaedah
konvensional. Pada penggunaan para pengguna proses kimpalan plasma adalah
lebih baik disebabkan kestabilan arka yang dihasilkan dantidak memerlukan tenaga
yang mahir.

Mengimpal besi dandang ( tube mill )

Kerja bagi mengimpal besi dandang adalah penyambungan yang berterusan
dengan proses pusingan ( rollforming ) . proses kimpalan dilakukan dari bahagian
bawah dan akan diteruskan ke atas dan bertemu pada satu titik penyambungan,
pada ketika ini proses kimpalan adalah lebur dan mencantumkan tiub-tiub tersebut.
Terdapat beberapa perkara yang penting dalam proses kimpalan ini iaitu :
Kelajuan proses kimpalan secara memusing pada bahagian tiub tersebut.
Kestabilan arka bagi kualiti dan kosistensi kimpal.
Jangka hayat elektrod kimpalan yang lebih lama.

PERBANDINGAN TENAGA INPUT DIANTARA GTAW DAN PLASMA

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 5 of 20 - 5 -Page
Kod Kertas MTK 805
-5-

Berikut merupakan ujian yang dilakukan diantara proses GTAW dan plasma
yang dilakukan ke atas plate bagi menentukan perbandingan diantara tenaga input
bagi kedua-dua proses. Hasil ujian digunakan untuk rujukan bagi pengimpal lain
Cuma enginer kimpalan yang boleh menukarkan isi-isi butiran parameter bagi
menghasilkan keputusan yang berbeza.

Test Parameters: kimpalan secara manual, tiada alatan pengikat (clamping )

Cr/Ni steel, 0.012 thickness. Kesemua bacaan diukur dengan alatan pengukur
yang sesuai.

GTAW : 125 amps, 12 volts, 10.24 I.P.M ( 26 cm/ min )

PLASMA: 75 amps, 18 volts, 13.38 I.P.M ( 34 cm/min )

Heat input : VxAxM

Speed in cm/min

GTAW : 12 X 125 X 60 = 3.46 KJ

26 cm/min

Heat Input 18 X 75 X 60 = 2.38 KJ

34 cm/ min

Berdasarkan fakta-fakta yang telah dibincangkan jika kelajuan kimpal yang laju dan
haba masukan yang rendah akan memberi kelebihan seperti :
1. Lebih konsisten.
2. Erutan yang kurang.
3. Mengurangkan tekanan pada bahagian yang dikimpal.
4. Mengurangkan risiko pada alatan yang mudah rosak disebabkan haba.

PENGENALAN TERHADAP BAHAGIAN-BAHAGIAN MESIN PLASMA AUTO

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 6 of 20 - 6 -Page
Kod Kertas MTK 805
-6-

Terdapat beberapa bahagian yang utama dalam pemasangan sesebuah mesin plasma
iaitu bagi jenis mesin berjenama SAF BUFFALO iaitu :

BIL MESIN PENANDA

1. Bekalan kuasa ( 350 DC A Buffaolo Auto ) G
2. Unit plasma C
3. Torch SP6 T
4. Unit penyambungan torch. B
5. Alat kawalan kimpalan ( a welding control console ) P
6. Mesin penyejuk ( cooling option ) R

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 7 of 20 - 7 -Page
Kod Kertas MTK 805
-7-

BEKALAN KUASA

1 - ELECTRICAL SECURITY
Pemasangan bekalan kuasa
Sebelum anda memasang peralatan, anda hendaklah memeriksa :
Bahagian meter, pastikan iainya dapat menampung bekalan elektrik yang berlibahan
dan melindung jika peralatan yang lain jika terdapat renjatan elektrik.
Pemasangan kabel single phase dan three phase pada perlatan dan soket yang
digunakan adalah berbeza mengikut keperluan mesin itu.
Suis mestilah dalam keadaan yang baik dan sentiasa dalam keadaan off jika tidak
menggunakannya.

WORK STATION
Sesorang pekerja yang mengawal sesbuah mesin hendaklah berhubung selalu
dengan pembekal bagi memastikan keadaan mesin dalam keadaan yang baik dan
selamat.
Kabel bumi hendaklah dipasang lebih dari satu bagi memasttikan keselamatan
pekerja dan juga mesin.
Semua point elektrikal hendaklah dibumikan. Kabel elektrik yang digunakan sesuai
dengan bekalan elektrik yang dibekalkan.
Jika kerja kimpalan dilakukan diluar kawasan hendaklah dipertingkatkan lagi
keselamatan sesorang pekerja.
Pemasangan set kimpal seperti torch, gun dan holder mestilah dipasang dengan
betul dan mesin kimpalan mestilah berada di luar kawasan kimpal bagi mengelakkan
kemalangan.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 8 of 20 - 8 -Page
Kod Kertas MTK 805
-8-

UNIT PLASMA
Pengenalan
Mesin ini berfungsi mengawal jumlah gas pelindung yang diperlukan bergantung kepad
proses yang hendak dilakukan.
Current yang digunakan mestilah sesuai (max. F = 10 Hz), bagi memastikan tiada kecacatan
crater pada penghujung kumai.

BIL PENANDA FUNGSI

1. C0 Silk-screen printed front plate
2. C1 Gyrometer 3-38 lm
3. C2 Gyrometer 1.7-10lm
4. C4 3-position spring release selector switch
5. C5 Needle valve 1/8
6. C7 Fixed 3-position selector switch
Red indicator body
7. C8 Red indicator head
24V 6W lamp

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 9 of 20 - 9 -Page
Kod Kertas MTK 805
-9-

PER FUNGSI PER FUNGSI

Potentiometer that regulates the length of Potentiometer that regulates the pre-
the pre-welding current stage. Length = 0 to welding
T1 10 seconds I1 current.

Potentiometer that regulates the length of Potentiometer that regulates the high level
the high level pulsed current. Length = 0.1 of the welding current in "pulsed current"
T2 to I2 mode or the direct welding current.
2.5 seconds

Potentiometer that regulates the length of Potentiometer that regulates the low level
the low level pulsed current. Length = 0.1 to of
T7 2.5 seconds I3 the welding current in "pulsed current"
mode.

Potentiometer that regulates the length of Potentiometer that regulates the current
the nominal intensity stage. Length = 0 to 1 decreasing speed.
T4 second I4

Potentiometer that regulates the length of Current mode selection switch: pulsed or
the progressive extinction of the arc. Length smooth current.
T5 = 0 to 10 seconds I5

TORCH SP6

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 10 of 20 - 10
Kod Kertas MTK 805
-Page - 10 -

PEMILIHAN BAGI ELEKTROD TUNGSTEN

Penghantaran bagi torch adalah beserta dengan set elektrod dimana kualiti yang
sesuai untuk pemasangan bagi proses kimpalan plasma dan TIG ( 3% Th O2 )
Penghantaran arus yang baik ditumpukan pada titik yang sebenarnya pada
elektrod, dimana arus yang rendah dapat diperolehi.
Proses pemansan yang mengurangkan karat, kenaikan arus yang beransur-
ansur apabila pemasangan dilakukan dan selepas masa preheating pada arus
yang rendah akan menghasilkan pelindung ketika proses penyejukan sehingga
proses kimpalan siap.

KEDUDUKAN HUJUNG ELEKTROD DALAM TORCH.

Kedudukan hujung tip mestilah berpaksi bersudut tepat pada satu garisan
tengah pada bahagian yang hendak dikimpal dengan perhatian secara visual.
Penyelarasan yang tidak baik akan menyebabkan keputusan seperti dibawah :

1 Correct position

2 Out of line

undercut
___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009

2
 Page 11 of 20- 11 -Page
Kod Kertas MTK 805
- 11 -

UNIT PENYAMBUNGAN TORCH.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 12 of 20 - 12
Kod Kertas MTK 805
-Page - 12 -

Unit
ini

berfungsi sebagai alat penyambungan diantara torch dan gas pelindung iaitu argon
dan juga penyambungan elektikal bagi mesin plasma SAF Buffolo. Terdapat tiga
bahagian utama bagi unit penyambungan ini iaitu :

1. Electrical Supply
Skru pembenang yang bersaiz diameter 12mm yang digunakan sebagai
penyambungan bagi bekalan kuasa pada bahagian atas yang diperbuat dari copper.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 13 of 20 - 13
Kod Kertas MTK 805
-Page - 13 -

Bagi kabel HF ( high frequncy ) disambungkan pada skru pembenang yang bersaiz
6mm.

2. Gas supply
Gas plasma dan gas untuk nozzle disambungkan melalui hose yang disambung
pada bahagian penyambungan ( dia. 12mm dan pitch 1mm )

3. Cooling circuits
a) versi asas bagi nozzle penyejukan adalah 3 bahagian circuit iaitu Tip- Electrod-
Nozzle.
Sambungan bagi tiga bahagian ini disambungkan pada bahagian skru pembenang
( dia. 14mm benang skru, pitch 1mm )
Seri Circuit dalah bersejajar dengan circuit elektrod dengan melakukan :
Circuit elektrod dipasangkan pada bahagian 5* dan 6*, kabel elektrik bagi
penyejukan adalah bahagian 6*
Circuit nozzle disambungkan pada bahagian 1*
Tip circuit dipasangkan pada bahagian 2* dan 4*.
b) versi SP6 dengan tidak menggunakan nozzle penyejukan air
circuit elektrod disambungkan pada bahagian 5 dan 6 ( kabel
ektrikal/penyejukan pada bahagian 6* )
circuit tip disambungkan pada bahagian 3 dan 4
pada keadaan ini bekalan tekanan pada 5 bar dan akan memberi flowrate
pada 4.3 1/mn dan ini akan memastikan SP6 akan menjadi sejuk.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 14 of 20 - 14
Kod Kertas MTK 805
-Page - 14 -

ALAT KAWALAN KIMPALAN ( A WELDING CONTROL CONSOLE )

PENGENALAN
Mesin ini berfungsi sebagai mengawal ketinggian torch kimpalan bagi proses TIG dan
Plasma. voltan arka kimpalan adalah bergantung kepada jarak diantara elektrod dan
bahan yang hendak dikimpal, kesemua parameter yang boleh diubah akan dikawal oleh
mesin ini ( ketumpatan gas, dan flowrate ), dengan jarak yang stabil diantara elektrod
dan juga bahan yang hendak dikimpal arus yang dihasilkan juga akan stabil.

CARA PENGOPERASIAN
Voltan arka kimpalan dirujuk pada panel ini . signal kerosakan atau kesilapan, proses
dan kerosakan elektronik disebabkan oleh bearing slide motor pada bahagian torch
bagi permulaan proses kimpalan. Jika arus yang digunakan terlalu rendah berbanding
dengan voltan yang disetkan, elektrod akan digerakkan pada bahagiannya dan arus
akan dinaikkan sehingga boleh disimpan atau dibekalkan.

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 15 of 20 - 15
Kod Kertas MTK 805
-Page - 15 -

PAPARAN PADA BAHAGIAN CONSOLE

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 16 of 20 - 16
Kod Kertas MTK 805
-Page - 16 -

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 17 of 20 - 17
Kod Kertas MTK 805
-Page - 17 -

SERVIS MESIN

Bagi memastikan mesin yang digunakan itu lebih tahan lama pastikan servis yang
dilakukan mestilah sebaik mungkin, penjagaan yang minima dan penjagaan
maintenance adalah mencukupi. Kadar kerja maintenance yang dilakukan adalah
bergantung kepada jumlah produktiviti yang dilakukan dalam satu hari. Bagi kerja
maintenance dibahagikan kepada dua bahagian iaitu :
Mingguan
Periksa pada bahagian grill penapis pada bahagian mesin ini mestilah dalam keadaan
bersih. Gunakan berus dan air sabun selepas membukanya dan keringkannya sebelum
pemasangan.
Harian
Buka pelindung bahagian mesin ini dan bersihkan dengan menggunakan tekanan
compresser ( < tekanan 2 bar )

KEROSAKAN ATAU MASALAH MESIN ( TROUBLESHOOTING )

MASALAH PENYEBAB CARA ATASI
Tiada pergerakan torch Suis P4 dalam keadaan Tukarkan kepada suis
samada naik atau turun automode dan bekalan
dalam keadaan mesin on kuasa dihantar pada
keadaan litar terbuka

Tutup bekalan kuasa

elektrik dan perhatikan
lampu LED dalam keadaan
Kawalan kelajuan telah on.
mencapai tahap yang
maksima.

Butang kelajuan tidak dapat Suis P4 dalam keadaan Pilih suis manual mode
berfungsi. automode

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 18 of 20 - 18
Kod Kertas MTK 805
-Page - 18 -

Bahagian torch tidak dapat Butang P4 dalam keadaan Pilih auto mode
berfungsi dengan baik iaitu manual mode
tidak dapat turun

Torch dalam keadaan Mode Pilih mode yang sesuai

bergoyang atau tidak bergantung pada jenis
sekata current yang sesuai.
telah dipilih ketika
mengimpal dalam keadaan
pulsed

MESIN PENYEJUK ( COOLING OPTION )

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 19 of 20 - 19
Kod Kertas MTK 805
-Page - 19 -

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009
 Page 20 of 20 - 20
Kod Kertas MTK 805
-Page - 20 -

PENYAMBUNGAN GAS
Pemasangan hos gas pada dan sambungkan pada bahagian g1 dan g2.
Bahagian hujung hos yang lain pada injap botol pengurangan tekanan bagi
membekalkan gas yang sesuai.

Bagi pemasangan hos yang bertanda dan dari blok pemasangan

torch dan dipasang terus kepada panelnya.

PENYAMBUNGAN ANGIN

Sambung pada sperti di gambarajah diatas yang bertanda e1 dan e2 dari

sistem penyejuk yang diisikan dengan air

PENYAMBUNGAN ELEKTRIKAL
Kabel yang dipasang berdiameter 95mm2
Kabel dari torch elektrod dipasang terus kepada plug yang bertanda
pada bahagian depan panel . kabel yang dipasang dari bahagian yang hendak dikimpal
mestilah dipasang dengan

RUJUKAN:

1. CD PLASMA-TIG AUTOMATIC ( CD: 8695 9804 D )

2. WWW.AIRLIQUIDE.COM/SAF

___________________________________________________________________________________________
Modul 4 Kertas Penerangan 2009