PENGENALAN

JADUAL PENENTUAN UJIAN (JPU)

Jadual penentuan ujian ialah satu rancangan untuk sesuatu item atau lebih dikenali sebagai
soalan yang mengandungi pelbagai tajuk serta aras kemahiran soalan. Ia adalah berfungsi
sebagai membantu seorang guru untuk menyediakan atau membentuk soalan berdasarkan
aras yang berbagai-bagai dan juga kriteria yang telah ditetapkan.

Dengan wujudnya ujian yang dipanggil Jadual Penentuan Ujian, maka dapatlah seseorang
guru itu menentukan apa bentuk kelemahan yang dihadapi oleh murid-murid. Disamping itu,
guru dapat menyiapkan soalan-soalan yang boleh memberangsangkan pemikiran murid-
murid agar dapat memperbaiki kelemahan dari masa ke semasa. Jadual Penentuan Ujian juga
dikenali sebagai jadual spesifikasi ujian (JSU). JPU merupakan satu blue print ujian / test
specification, satu matrik yang terdiri dua paksi iaitu paksi kandungan dan paksi aras
kemahiran. Kandungannya merupakan topik dalam sukatan pelajaran manakala aras
kemahiran merupakan taksonomi penguasaan dan ia dibina setelah penguji dapat menetapkan
jenis dan kandungan ujian Ia membantu penggubal membina item soalan.

OBJEKTIF JADUAL PENENTUAN UJIAN

Pada dasarnya, penilaian merupakan suatu sistem yang penting dalam aktiviti pengajaran dan
pembelajaran sesuatu mata pelajaran KBSR dan KBSM. Antara tujuan-tujuan yang dapat
diperolehi daripada Jadual Penentuan Ujian (JPU) adalah:
Kumpul maklumat tentang pencapaian murid-murid selepas aktiviti pengajaran dan
pembelajaran dapat dilakukan.
Membuat taksiran untuk tindakan yang patut dilakukan.
Menentukan kekuatan dan kelemahan murid-murid dalam topik-topik yang di ajar
untuk membuat perancangan pemulihan dan pengayaan.
Merancangkan strategi pengajaran dan pembelajaran yang lebih berkesan.
Merupakan tugasan pengajian ilmu pendidikan bagi guru pelatih.
ANALISIS PENCAPAIAN PELAJAR

Soalan Aneka Pilihan

Bahagian A
(Markah Penuh : 20 markah)
Markah Kekerapan
20 2
19 1
18 3
17 11
16 6
15 3
14 3
13 1
12 1
11 1
Jumlah 32

Kesimpulan bagi pencapaian pelajar bagi bahagian A iaitu soalan objektif ia menunjukkan 2
orang pelajar dapat menguasai dengan betul semua iaitu 20 markah. Diikuti 1 orang pelajar
mendapat 19 markah, 3 orang pelajar 18 markah manakala seramai 11 orang pelajar
mendapat 17 markah. Seterusnya, 6 orang pelajar mendapat 16 markah, 3 orang pelajar
mendapat 15 dan 14 markah dan akhir sekali 1 pelajar mendapat 13, 12 dan 11 markah.

Soalan Subjektif
Bahagian B
(Markah Penuh : 17 markah)
Markah Kekerapan
17 1
16 4
15 1
14 7
13 6
12 7
11 4
10 1
8 1
Jumlah 32

Kesimpulan bagi pencapaian pelajar bagi bahagian B iaitu soalan subjektif ia menunjukkan 1
orang pelajar dapat menguasai dengan betul semua iaitu 17 markah. Diikuti 4 orang pelajar
mendapat 16 dan 11 markah, 1 orang pelajar 15 markah manakala seramai 7 orang pelajar
mendapat 14 dan 12 markah. Seterusnya, 6 orang pelajar mendapat 13 markah dan akhir
sekali 1 pelajar mendapat 10 dan 8 markah dimana 8 markah yang terendah.

Keputusan Keseluruhan
(Markah Penuh : 17 markah)
Markah Kekerapan
36 1
34 2
33 3
32 1
31 2
30 7
29 3
28 5
27 1
26 2
25 4
24 1
Jumlah 32

Kesimpulan bagi pencapaian pelajar bagi keputusan keseluruhan ia menunjukkan 1 orang

pelajar dapat menguasai dengan betul sebanyak 36 markah daripada 37 markah iaitu markah
tertinggi. Diikuti 2 orang pelajar mendapat 34, 31 dan 26 markah, 3 orang pelajar 33 dan 29
markah manakala seramai 7 orang pelajar mendapat 30 markah. Seterusnya, 5 orang pelajar
mendapat 28 markah dan 4 orang pelajar mendapat 25 markah. Akhir sekali 1 pelajar
mendapat 32, 27 dan 24 markah dimana 24 markah yang merupakah markah terendah di
dalam kelas tersebut.

INDEKS KESUKARAN

Indeks kesukaran digunakan untuk menunjukkan sama ada soalan yang dibina terlalu sukar,
sederhana atau terlalu mudah (Mok, 2009: 227). Formula untuk menghitung nilai indeks
kesukaran adalah seperti berikut:

Untuk bilangan calon yang kecil:

Indeks Kesukaran = Bilangan calon yang menjawab betul (B)

Jumlah calon yang mencuba item/soalan itu (J)
Untuk bilangan calon yang besar:

Indeks Kesukaran = Bt + Br
J
Di mana

Bt = Jumlah calon dalam kumpulan tinggi menjawab item/soalan dengan betul.

Br = Jumlah calon dalam kumpulan rendah menjawab item/soalan dengan betul.

J = Jumlah calon dalam kumpulan tinggi dan kumpulan rendah

Setelah nilai indeks kesukaran untuk item/soalan tertentu diperolehi, pentafsiran item/soalan itu
dapat dibuat berdasarkan Jadual seperti di bawah:

Indeks Kesukaran (I.K.) Pentafsiran item/soalan Keputusan

I.K. < 0.3 Terlalu sukar Ubahsuai
0.3 I.K. 0.8 Sederhana Terima
I.K. > 0.8 Terlalu mudah Ubahsuai
Jadual 1: Pentafsiran item/soalan berdasarkan Indeks Kesukaran

Jelasnya, dari jadual di atas, dapat dilihat bahawa jika lebih tinggi nilai indeks kesukaran,
maka ia bermakna lebih senanglah soalan tersebut dan jika nilai indeks kesukaran rendah,
maka lebih sukarlah item atau soalan itu.

INDEKS DISKRIMINASI

Indeks diskriminasi mempunyai kuasa atau fungsi membezakan calon-calon daripada

kumpulan cerdas dengan kumpulan lambat (Mok 2009: 228). Indeks diskriminasi
menunjukkan sama ada tiap-tiap satu soalan atau butiran itu membezakan pencapaian di
antara pelajar-pelajar yang baik dengan yang lemah dan seterusnya sama ada tiap-tiap satu
soalan atau butiran membezakan pelajar.

Formula berikut digunakan untuk mengira nilai indeks diskriminasi:

Indeks Diskriminasi = Bt Br
J
Di mana

Bt = Jumlah calon dalam kumpulan tinggi menjawab item/soalan dengan betul.

Br = Jumlah calon dalam kumpulan rendah menjawab item/soalan dengan betul.

J = Jumlah calon dalam kedua-dua kumpulan tinggi dan kumpulan rendah.

Indeks Diskriminasi (I.D.) Pentafsiran item/soalan Keputusan

I.D. > 0.4 Diskriminasi positif yang Amat sesuai diterima
tinggi
0.2 < I.D. 0.4 Diskriminasi positif yang Ubahsuai item/soalan
Sederhana
0 I.D. 0.2 Diskriminasi positif yang Tulis item/soalan semula
rendah
I.D. < 0 Diskriminasi negative, Item/soalan itu buruk dan
prestasi kumpulan rendah harus dibuang
lebih baik daripada kumpulan
tinggi
Jadual 2: Pentafsiran item/soalan berdasarkan Indeks Diskriminasi
ANALISIS ITEM-ITEM BERANEKA PILIHAN
No.Item Indeks Kesukaran
1 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Kesukaran = 10 + 10 = 1
20
2 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Kesukaran = 10 + 9 = 0.95
20
3 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Kesukaran = 10 + 10 = 1
20
4 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 10 = 19
Indeks Kesukaran = 9 + 10 = 0.95
20
5 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Kesukaran = 10 + 9 = 0.95
20
6 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Kesukaran = 10 + 9 = 0.95
20
Indeks Diskriminasi
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Diskriminasi = 10 - 10 = 0
x 20
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Diskriminasi = 10 - 9 = 0.1
x 19
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Diskriminasi = 10 - 10 = 0
x 20
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 10 = 19
Indeks Diskriminasi = 9 - 10 = - 0.11
x 19
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Diskriminasi = 10 - 9 = 0.11
x 19
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 9
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 9 = 19
Indeks Diskriminasi = 10 - 9 = 0.11
x 19
7 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Kesukaran = 10 + 10 = 1
20
8 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 8
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 8 + 10 = 18
Indeks Kesukaran = 8 + 10 = 0.9
20
9 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 7
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 7 = 16
Indeks Kesukaran = 9 + 7 = 0.8
20
10 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 5
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 5 + 6 = 11
Indeks Kesukaran = 5 + 6 = 0.55
20
11 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 4
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 4 = 14
Indeks Kesukaran = 10 + 4 = 0.7
20
12 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 4
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 4 = 13
Indeks Kesukaran = 9 + 4 = 0.65
20
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 10 = 20
Indeks Diskriminasi = 10 - 10 = 0
x 20
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 8
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 10
Jumlah calon (J t+r) = 8 + 10 = 18
Indeks Diskriminasi = 8 - 10 = - 0.22
x 18
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 7
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 7 = 16
Indeks Diskriminasi = 9 - 7 = 0.25
x 16
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 5
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 5 + 6 = 11
Indeks Diskriminasi = 5 - 6 = - 0.18
x 11
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 4
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 4 = 14
Indeks Diskriminasi = 10 - 4 = 0.85
x 14
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 4
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 4 = 13
Indeks Diskriminasi = 9 - 4 = 0.76
x 13
13 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 7
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 7 + 6 = 13
Indeks Kesukaran = 7 + 6 = 0.65
20
14 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 8 = 17
Indeks Kesukaran = 9 + 8 = 0.85
20
15 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 5
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 5 = 14
Indeks Kesukaran = 9 + 5 = 0.70
20
16 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 7
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 7 + 8 = 15
Indeks Kesukaran = 7 + 8 = 0.75
20
17 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 6 = 16
Indeks Kesukaran = 10 + 6 = 0.8
20
18 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 8 = 18
Indeks Kesukaran = 10 + 8 = 0.9
20
19 Jumlah calon dalam kumpulan
tinggi menjawab item Bt = 4
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 7
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 7 + 6 = 13
Indeks Diskriminasi = 7 - 6 = 0.15
x 13
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 8 = 17
Indeks Diskriminasi = 9 - 8 = 0.12
x 17
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 5
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 5 = 14
Indeks Diskriminasi = 9 - 5 = 0.57
x 14
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 7
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 7 + 8 = 15
Indeks Diskriminasi = 7 - 8 = -0.13
x 15
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 6
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 6 = 16
Indeks Diskriminasi = 10 - 6 = 0.5
x 16
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 10
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 8
Jumlah calon (J t+r) = 10 + 8 = 18
Indeks Diskriminasi = 10 - 8 = 0.22
x 18
Jumlah calon dalam kumpulan tinggi
menjawab item Bt = 4
 Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 0
Jumlah calon (J t+r) = 4 + 0 = 4
Indeks Kesukaran = 4 + 0 = 0.2
20
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 0
Jumlah calon (J t+r) = 4 + 0 = 4
Indeks Diskriminasi = 4 - 0 = 2
x4

20 Jumlah calon dalam kumpulan Jumlah calon dalam kumpulan tinggi

tinggi menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan
rendah menjawab item Br = 7
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 7 = 16
Indeks Kesukaran = 9 + 7 = 0.8
20
menjawab item Bt = 9
Jumlah calon dalam kumpulan rendah
menjawab item Br = 7
Jumlah calon (J t+r) = 9 + 7 = 16
Indeks Diskriminasi = 9 - 7 = 0.25
x 16

Pada keseluruhannya, keputusan analisis yang diperolehi amat menggalakkan. Keputusan

analisis menunjukkan 10 daripada 20 soalan objektif yang dibina mencapai tahap baik iaitu
nilai I.K. nya sederhana dimana soalan 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 dan 20 boleh diterima.

Manakala nilai I.D.nya masing-masing mencapai nilai diskriminasi positif yang tinggi.
Soalan yang berkualiti tinggi ini ialah soalan 11, 12, 15, 17 dan soalan 19 yang amat sesuai
untuk diterima. Ini bererti soalan-soalan ini dapat membezakan kemampuan kumpulan cerdas
dengan kumpulan lemah dengan jelasnya. Soalan yang boleh dijawab dengan betul oleh
semua pelajar atau soalan yang tidak boleh dijawab oleh semua pelajar merupakan soalan
yang lemah. Soalan sedemikian akan menyebabkan semua pelajar mendapat kosong atau
markah penuh. Keadaan ini berlaku pada soalan 1, 3, 7 di mana hampir semua pelajar dari
semua kumpulan dapat menjawabnya iaitu I.K.nya mencapai 1. Ujian sedemikian tidak
menunjukkan sebarang perbezaan antara pelajar, ini dibuktikan dengan nilai diskriminasinya
yang mencapai 0. Dengan itu, soalan ini merupakan soalan lemah yang harus ditulis semula
kerana ia langsung tidak dapat membezakan kumpulan cerdas daripada kumpulan lemah.

Keadaan yang hampir sama berlaku pada Soalan 2, 5, 6, 13, 14 (I.D.= 0 hingga 0.2) dapat
menjawabnya kerana indeks kesukarannya mencapai >0.8. Setiap orang mendapat markah
penuh atau hampir mendapat markah penuh adalah satu soalan yang sangat senang. Pelajar-
pelajar telah dihalang dari menunjukkan pencapaian sebenar mereka. Kadangkala, dalam
sesuatu ujian, adalah wajar jika sesetengah soalan yang mudah diguna untuk memberi
peluang kejayaan kepada pelajar yang lemah dan juga soalan-soalan yang susah boleh diberi
untuk mencabar pelajar-pelajar yang berkebolehan tinggi seperti soalan 19 yang indeks
kesukaran 0.2 dan I.D 2. Ini bererti soalannya yang terlalu senang dan indeks diskriminasi
positif yang rendah manakala soalan yang susah, indeks diskriminasi positif tinggi.

Bagi soalan 4, 10 dan 16 yang dikaji , ia mendiskriminasikan secara negative. Sesuatu soalan
jika mendiskriminasi secara negative, ini bermakna soalan tersebut harus dibuang. Ada
sesuatu yang tidak kena mengenai soalan tersebut. Sekiranya sesuatu soalan itu sukar dan
tidak boleh dijawab dengan betul oleh sebahagian besar pelajar-pelajar dari kumpulan atas,
maka sudah tentu ramai lagi pelajar-pelajar dari golongan bawah tidak boleh menjawab
soalan tersebut dengan betul.

KESIMPULAN

Penganalisis item atau soalan adalah merupakan satu kajian yang sistematik terhadap sains
telah lama digunakan dalam ujian, sama ada mempunyai ciri-ciri ujian terbaik terhadap
kebolehpercayaan, objektif, kebolehpentadbiran, dan kemudahtafsiran. Maklumat ini dapat
menolong seseorang guru untuk memperbaiki kelemahan item tersebut. Ia akan disimpan di
dalam simpanan item pada masa akan datang. Penganalisis ini adalah berdasarkan keputusan
ujian yang lepas untuk dijadikan sebagai penentuan indeks kesukaran dan indeks
diskriminasi setiap item yang telah digubal. Nilai indeks yang didapati dapat dijadikan
sebagai pemangkin untuk terus digunakan atau tidak.

Bilangan perkataan (2987)