LEMBAR PENGESAHAN

Nama : Mashita Rakhmawati

NIM : 30101206680
Fakultas : Kedokteran Umum
Universitas : Universitas Islam Sultan Agung Semarang
Bidang Pendidikan : Program Pendidikan Profesi Dokter
Periode Kepaniteraan : 6 Nopember 2017 6 Januari 2018
Judul : Perdarahan Antepartum
Diajukan : Desember 2017
Pembimbing : Kolonel Ckm dr. Rahmat Saptono, Sp.OG

Telah diperiksa dan disahkan tanggal: ...........................................

Mengetahui,
Pembimbing

Kolonel Ckm dr. Rahmat Saptono, Sp.OG

ii
 KATA PENGANTAR

Puji syukur penulis panjatkan kepada Allah SWT atas berkat dan rahmat-
Nya sehingga referat ini telah berhasil diselesaikan. Referat ini tidak akan
terselesaikan tanpa adanya dukungan dari pihak-pihak terkait yang ikut serta
membantu dalam penyelesaian referat ini.
Penulis mengucapkan terima kasih kepada Kolonel Ckm dr. Rahmat
Saptono, Sp.OG, selaku pembimbing yang sabar dalam membimbing dan
memberikan pengarahan serta mengorbankan waktu, tenaga dan pikiran untuk
memberikan bimbingan, masukan, serta koreksi demi tersusunnya referat ini, serta
semua pihak terkait yang telah membantu proses pembuatan referat ini.
Penulis menyadari referat ini masih jauh dari sempurna. Oleh sebab itu, penulis
mohon maaf jika terdapat kekurangan. Penulis berharap referat ini dapat
memberikan manfaat bagi perkembangan ilmu pengetahuan serta bagi semua
pihak yang membutuhkan.

Magelang, Desember 2017

Mashita Rakhmawati

iii
 DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ...................................................................................... i

LEMBAR PENGESAHAN ........................................................................... ii
KATA PENGANTAR .................................................................................... iii
DAFTAR ISI ................................................................................................... iv
BAB I PENDAHULUAN .......................................................................... 1
BAB II TINJAUAN PUSTAKA ............................................................... 3
2.1 Plasenta Previa ............................................................................. 7
2.1.1 Definisi .................................................... ......................... 7
2.1.2 Epidemiologi ..................................................................... 7
2.1.3 Etiologi ....................................................................... ...... 7
2.1.4 Klasifikasi ................................................................ ......... 8
2.1.5 Patofisiologi....................................................................... 9
2.1.6 Manifestasi Klinis .............................................................. 11
2.1.7 Diagnosis ............................................................................ 12
2.1.8 Penatalaksanaan ................................................................. 13
2.1.9 Komplikasi ......................................................................... 16
2.1.10 Prognosis ............................................................................ 17
2.2 Solusio Plasenta............................................................................. 18
2.2.1 Definisi .............................................................. ............... 18
2.2.2 Epidemiologi ................................................................ .... 19
2.2.3 Etiologi ............................................ ................................. 20
2.2.4 Klasifikasi ......................................................................... 20
2.2.5 Patofisiologi ...................................................................... 22
2.2.6 Manifestasi Klinis ............................................................. 24
2.2.7 Diagnosis ........................................................................... 27
2.2.8 Penatalaksanaan .................................................................. 28
2.2.9 Komplikasi .......................................................................... 32
2.2.10 Prognosis ............................................................................. 35
2.3 Vasa Previa .................................................................................... 35

iv
 2.3.1 Definisi ............................................................................. 35
2.3.2 Epidemiologi .................................................................... 36
2.3.3 Faktor Resiko ................................................................... 37
2.3.4 Patogenesis ....................................................................... 37
2.3.5 Diagnosis .......................................................................... 39
2.3.6 Penatalaksanaan ............................................................... 40
2.3.7 Prognosis .......................................................................... 41
BAB III KESIMPULAN ............................................................................ . 42
DAFTAR PUSTAKA ..................................................................................... 43

iv
iv