JurnalMelalui

Isu Agihan Pendapatan di Malaysia: Penilaian Ekonomi MalaysiaIslam

Pendekatan 44(2010) 115 - 120
Hadhari 115

NOTA PENYELIDIKAN

Isu Agihan Pendapatan di Malaysia: Penilaian Melalui Pendekatan Islam Hadhari

(Income Distribution Issues in Malaysia: Assessment Through the Islam Hadhari Perspective)

Ideris bin Endot

Ahmad Redzuwan Mohd Yunus
Universiti Kebangsaan Malaysia

ABSTRAK

Isu ketidaksamaan agihan kekayaan negara menjadi persoalan sejagat dalam kalangan sarjana ekonomi di barat
dan timur. Evolusi idea pemikiran pembangunan ekonomi moden Adam Smith dan Karl Marx telah menjadi latar
belakang dasar pertumbuhan dan agihan sumber kekayaan ekonomi dunia ditadbir oleh samada aliran kapitalis
atau sosialis-marxis dan dasar ekonomi campuran liberal kapitalisme. Dari pihak yang lain dunia telah dikenali
dengan falsafah ekonomi China dan India di Timur dan Ekonomi Islam di negara-negara Muslim. Tegasnya, apa
sahaja sistem ekonomi yang digunapakai di Malaysia sebagai negara sedang membangun, fungsi kepimpinan
negaralah yang menentukan dasar ekonomi dilaksanakan dengan pengurusan dan tadbir urus berkesan, cekap,
adil, saksama, demokratik, terbuka, liberal, bebas dan sebagainya adalah antara slogan-slogan penting dalam
agenda pembangunan negara Malaysia diperdebatkan hingga kini. Apakah model ekonomi unggul, terbaik dan
alternatif ideal untuk menyelesaikan persoalan kemunduran rakyat yang dikaitkan dengan kemiskinan di Malaysia.
Isu keadilan dan ketidaksamaan sosio-ekonomi tetap menjadi agenda negara dan umat manusia sejagat di Malaysia.

Kata kunci: agihan pendapatan; kemiskinan; jurang pendapatan; agama Islam

ABSTRACT

The issue of unequal distribution of national wealth has become a global problem among the western and eastern
economic scholars. The evolution of modern growth economic ideas like Adam Smith and Karl Marx has become the
background of world’s development and wealth distribution policies, either among capitalist or Socialist-Marxist or
liberal mix capitalism. On the other side, the world has also been known by the economic philosophy from China and
Indian in eastern or by Islamic economist in Muslim countries. Therefore, which ever economic system applicable for
Malaysia as developing country, the leadership will determine the economic policies to be implemented either
effectively, efficiently, justice, fairness, democratic, openness, liberal and freedom as a slogan for development model
which have been debated until now. What is the ideal or the best to economic model to overcome problems related to
back wardness and poverty problem in Malaysia. The role of justice and socio economic inequality still remain as
national agenda and human kind in Malaysia.

Keywords: income distribution; poverty; income gap; Islamic religion

LATAR BELAKANG ISU AGIHAN DI MALAYSIA
Malaysia sebagai negara yang mengamalkan sistem
demokrasi berparlimen (INTAN 1991), semenjak merdeka
tidak terlepas daripada isu pertumbuhan dan agihan yang
tidak sama rata dan sama taraf walaupun Dasar Ekonomi
Baru dikemukakan 1971-1990 (Faaland 1990; Chamhuri
1992 & 1996 dan Mohd Yusof Kasim 1994), yang
dilanjutkan kepada Dasar Pembangunan Nasional (1991-
2000) dan Dasar Pembangunan Wawasan (2001-2010).
Dengan indikator statistik yang rasmi, Malaysia telah
mencapai kemajuan pesat dalam ekonomi yang terus
memberangsangkan dalam pelbagai usaha untuk terus
menerus membangunkan negara, memajukan ekonomi dan
meningkatkan kualiti hidup warga negaranya. Semenjak
mencapai kemerdekaan 1957, keluaran dalam negeri kasar
Malaysia (KDNK) pada harga sebenar meningkat sebanyak
6.5% antara tahun 1957-2005, merupakan suatu kadar
pertumbuhan yang tertinggi pernah dicapai oleh negara
berdaulat yang setaraf dan sedang membangun. Dalam
tempoh yang sama, KDNK perkapita pada harga semasa
meningkat ke aras 7.0% setahun telah menghasilkan
peningkatan ketara kualiti hidup rakyat. (Malaysia 2006:3).
Hala tuju pembangunan negara Malaysia dibentuk
oleh wawasan, pemikiran serta usaha para negarawan dan
cendekiawan negara seperti yang termaktub dalam
Perlembagaan Negara dan tiga rangka dasar perancangan
strategik utama negara, iaitu Dasar Ekonomi Baru (DEB),
1971-1990, Dasar Pembangunan Nasional (DPN), 1991-2000
dan Dasar Wawasan Negara (DWN), 2001-2010. Setiap
116 Jurnal Ekonomi Malaysia 44

dasar tersebut digubal berlandaskan pemahaman yang
mendalam tentang keperluan dan cabaran yang dihadapi
oleh negara serta tindakan yang perlu dilaksanakan. Dasar-
dasar ini juga berjaya mencerminkan aspirasi negara.
Aspirasi ini telah digariskan dalam Wawasan 2020 yang
dilancarkan pada tahun 1991, bagi mencapai status negara
maju menjelang 2020. (Malaysia 2006:3).
Isu penting yang dibangkitkan dalam seluruh dasar-
dasar DEB, DPN dan DWN adalah berpunca daripada
persoalan pertumbuhan dan agihan sumber kekayaan
ekonomi negara semenjak merdeka hingga kini. Justeru
itu strategi membasmi kemiskinan dan menyusun semula
masyarakat adalah impak kebalikan yang tersurat dan
tersirat dari segi agihan pendapatan sumber kekayaan
ekonomi negara yang banyak melibatkan pelbagai faktor,
seperti politik, sosial, pendidikan, etnik, budaya dan
kepercayaan agama warga Malaysia yang telah terkenal
dengan kepelbagaian falsafah hidup, tradisi dan amalan
semasa hingga kini.
Sebenarnya isu pengagihan adalah isu yang sama
wujud dengan manusia itu sendiri di alam dunia ini. Al-
Quran menyatakan peristiwa Qabil dan Habil adalah
berpunca daripada hak milik harta dunia yang
menimbulkan perbalahan, perselisihan, kedengkian dan
kerakusan yang akhirnya membawa kepada musibah dan
trajidi kematian dan kemusnahan nilai hidup murni,
walaupun mereka berdua adalah bersaudara di bawah
bimbingan satu Ayah dan satu Ibu. Rakaman ini diketahui
oleh umat yang beragama wahyu terutamanya umat Islam,
Yahudi dan Keristian yang golongan inilah menguasai
sumber kekayaan dunia dan pengagihannya seperti yang
dipelopori oleh Adam Smith, dan Karl Marx yang menjadi
asas mazhab konvensional-sekular terbesar dunia kini.
Di pihak yang lain ialah dasar pengagihan kekayaan
mengikut al-Quran dan al-Sunnah seperti yang dipelopori
oleh umat Islam. Justeru itu isu agihan kini berkait rapat
dengan fungsi kuasa kepimpinan negara memilih dasar
agihan manakah yang hendak dilaksanakan dalam
kehidupan ekonomi negara dan umat sejagat. Walaupun
wajah pertumbuhan dan agihan harta kekayaan negara
dipersembahkan dengan nada dan agenda yang amat
menarik kepada hamba rakyat, namun isu keadilan agihan
sentiasa mendapat perhatian utama dari pelbagai pihak.
PENCAPAIAN KDNK DAN PER KAPITA
Pencapaian pertumbuhan ekonomi Malaysia selepas DEB
melalui DPN dapat dikenalpasti dengan jelas melalui Jadual
1 dan Jadual 2, berasaskan data untuk tahun 1995-2000.
Pertumbuhan negeri-negeri yang berbeza menyebabkan
pencapaian dalam bantuk agihan per kapita juga adalah
berbeza. Negeri yang dikategorikan lebih maju, akan terus
maju dan negeri yang berada dalam kategori kurang maju
akan terus kurang maju walaupun berlaku peningkatan
dalam pertumbuhan ekonomi sebesar dan per kapita
negeri-negeri di Malaysia. Manakala Jadual 3 dan Jadual
4 menunjukkan pencapaian prestasi KDNK dan KDNK per
kapita tahun 1990-2010 negeri-negeri di Malaysia masih
berada dalam ketegori yang sama, iaitu lebih maju dan
kurang maju yang melibatkan aspek ketidaksamaan agihan
kekayaan negara terus kekal dengan bentuk dan corak
agihan yang sedia ada diamalkan di negara ini.
FOKUS ISU KETIDAKSAMAAN AGIHAN
PENDAPATAN
Ketidaksamaan pendapatan dalam pembangunan ekonomi
negara Malaysia semenjak tahun 1970 hingga pelaksanaan
RMK9(2006-2010) adalah menjadi isu utama dalam usaha
untuk mencapai pertumbuhan dengan pengagihan. Isu

JADUAL 1. Keluaran Dalam Negeri Kasar Mengikut Negeri di Malaysia 1995-2000

KDNK Mengikut Nilai Pembeli RM juta dalam harga 1978

Negeri 1995 1998 2000 1996-97(%) 1998(%) 1999-2000(%)
Johor 13787 15293 16416 9.8 -7.9 3.6
Kedah 5596 6285 6803 10.1 -7.5 4.0
Kelantan 2723 2802 3087 5.8 -5.1 3.3
Melaka 3102 3422 3588 9.1 -7.7 2.6
N.Sembilan 4018 4470 4792 9.8 -7.7 3.5
Pahang 5455 5973 6516 7.9 -5.9 4.4
Perak 9930 10891 11678 8.3 -6.6 3.6
Perlis 7839 859 926 8.3 -6.5 3.8
P.Pinang 3378 9920 10234 7.4 -7.9 1.6
Sabah 2919 8647 10026 3.1 -2.9 7.7
Sarawak 0362 10293 10719 11.9 -9.0 2.0
Selangor 4528 26061 27019 8.0 -8.8 1.8
Terengganu 8047 9374 9899 10.8 -5.1 2.8
WPKL 15639 16880 17431 55.5 -3.1 1.6
Malaysia 120272 131258 139145 8.2 -6.7 3.0
Sumber: Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Ketujuh 1996-2000:51
Isu Agihan Pendapatan di Malaysia: Penilaian Melalui Pendekatan Islam Hadhari 117

JADUAL 2. Keluaran Dalam Negeri Kasar Mengikut Negeri 1995-2000

KDNK Per KapitaNisbah KDNK per kapita kepada purata negara

RM dalam harga semasa Kadar pertumbuhan tahunan purata (%)
Negeri 1995 1998 2000 1996-97 1998 1999-2000 1995 1998 2000
Johor 9715 11726 12705 11.2 -2.4 4.1 0.95 0.96 0.99
Kedah 6490 8064 8896 12.1 -1.2 5.0 0.60 0.66 0.69
Kelantan 3584 4067 4293 6.9 0.3 2.7 0.35 0.33 0.33
Melaka 9530 11861 12785 12.1 -1.0 3.8 0.93 0.97 0.99
N.Sembilan 9124 11293 12245 12.1 -1.5 4.1 0.89 0.93 0.95
Pahang 8157 9810 10784 9.6 0.1 4.8 0.79 0.81 0.84
Perak 8380 10503 11682 11.6 0.6 5.5 0.82 0.86 0.91
Perlis 6722 8094 8724 10.1 -0.6 3.8 0.65 0.67 0.68
P.Pinang 13858 16624 17509 10.2 -1.2 2.6 1.35 1.37 1.36
Sabah 6307 6457 7028 0.8 0.7 4.3 0.61 0.53 0.55
Sarawak 8390 10537 11108 13.9 -3.1 2.7 0.82 0.87 0.86
Selangor 15374 17361 17708 8.5 -4.1 1.0 1.50 1.43 1.37
Terengganu 15888 19880 20623 11.7 0.2 1.9 1.55 1.63 1.60
WPKL 20704 25100 26442 8.1 3.8 2.6 2.02 2.06 2.05
Malaysia 10273 12166 12884 9.5 -1.2 2.9 1.00 1.00 1.00
Sumber: Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Ketujuh 1996-2000:51

JADUAL 3. Keluaran Dalam Negeri Kasar Mengikut Negeri 1990-2010 (RM juta harga 1987)

Negeri 1990 % 2000 % 2010 % Kadar pertumbuhan

purata(%)
Pencapaian Sasaran
RRJP2 RRJP3

Negeri Lebih Maju 67604 63.8 141492 67.6 293077 68.2 7.7 7.6
Johor 11093 10.5 23425 11.2 49162 11.4 7.8 7.7
Melaka 3124 2.9 6148 2.9 12536 2.9 7.0 7.4
N.Sembilan 3427 3.2 6776 3.2 13720 3.2 7.1 7.3
Perak 9582 9.0 17153 8.2 34235 8.0 6.0 7.2
P.Pinang 7997 7.5 17314 8.3 36446 8.5 8.0 7.7
Selangor 20103 19.0 44708 21.4 93878 21.8 8.3 7.7
WPKL 12277 11.6 25968 12.4 53101 12.4 7.8 7.4
Negeri KurangMaju 38373 36.2 67777 32.4 136668 31.8 5.9 7.3
Kedah 4670 4.4 9087 4.3 18944 4.4 6.9 7.6
Kelantan 3098 2.9 5061 2.4 9615 2.2 5.0 6.6
Pahang 4926 4.6 8250 3.9 17034 4.0 5.3 7.5
Perlis 712 0.7 1362 0.7 2648 0.6 6.7 6.9
Sabah 9268 8.7 14947 7.1 30004 7.0 4.9 7.2
Sarawak 9687 9.1 16323 7.8 33274 7.7 5.4 7.4
Terengganu 6011 5.7 12746 6.1 25149 5.9 7.8 7.0
Malaysia 105977 100 209269 100 429745 100 7.0 7.5
Sumber: RRJP3 2001-2010:118

JADUAL 4. KDNK Per Kapita Mengikut Negeri 1990-2010 (RM Harga Semasa)

Negeri 1990 2000 2010 Kadar pertumbuhan Nisbah Kepada

RRJP2 tahunan purata (%) Purata Negara
Pencapaian
RRJP3 Sasaran 1990 2000 2010
Negeri Lebih Maju 7591 17410 29319 8.7 5.4 1.2 1.2 1.2
Johor 5877 13954 28100 9.0 5.9 0.9 1.0 1.0
Melaka 6598 15723 24249 9.1 6.0 1.0 1.1 1.1
N.Semilan 5394 12791 25549 9.0 6.6 0.8 0.9 1.0
Perak 5435 13183 25524 9.3 6.8 0.8 0.9 1.0
P.Pinang 8066 21469 37951 10.3 5.9 1.2 1.5 1.5
Selangor 9691 17363 25888 6.0 4.1 1.5 1.2 1.0
WPKL 11364 30727 49630 10.5 4.9 1.7 2.1 2.0
118 Jurnal Ekonomi Malaysia 44

JADUAL 4. (Sambungan)

Negeri Kurang Maju 5326 10893 19174 7.4 5.8 0.8 0.7 0.8
Kedah 3864 8918 16910 8.7 6.6 0.6 0.6 0.7
Kelantan 2940 6241 11735 7.8 6.5 0.4 0.4 0.5
Pahang 5232 10370 19870 7.1 6.7 0.8 0.7 0.8
Perlis 4279 10802 20316 9.7 6.5 0.7 0.7 0.8
Sabah 5729 9123 14335 4.8 4.6 0.9 0.6 0.6
Sarawak 6403 12775 23094 7.2 6.1 1.0 0.9 0.9
Terengganu 8549 22994 37734 10.4 5.1 1.3 1.6 1.5
Malaysia 6578 14584 25096 8.3 5.6 1.0 1.0 10
Sumber: RRJP3 2001-2010:119.

ketidaksamaan ini menjadi agenda penting dalam misi
nasional sebagai teras ketiga, iaitu menangani masalah
ketidakseimbangan sosio ekonomi yang berterusan
secara membina dan produktif.
Kenyataan ini dikukuhkan bahawa ketidaksamaan
pendapatan termasuk dalam setiap kumpulan etnik telah
meningkat. Aspek ketidaksamaan lain juga menunjukkan
arah aliran yang membimbangkan. Walaupun jurang
ketidaksamaan pendapatan etnik secara relatifnya telah
mengecil semenjak beberapa tahun kebelakangan ini,
jurang tersebut dari segi nilai mutlak terus meluas.
Ketidaksamaan antara negeri dan antara wilayah
berterusan dan kekal lebar. Pertumbuhan ekonomi
merupakan daya penggerak dalam meningkatkan
pendapatan dan taraf hidup, namun pertumbuhan ekonomi
tidak dengan sendirinya menjamin manfaat pertumbuhan
dinikmati secara saksama oleh semua lapisan masyarakat
(Malaysia 2006:343).
Keperluan untuk menegaskan semula pengagihan
dalam pembangunan Pendekatan Islam Hadhari bagi
menangani isu ketidaksamaan pendapatan melalui
perancangan strategik dan program RMK9 disuratkan
dengan irama yang amat menarik walaupun nyata ianya
masih berada dalam kerangka “Capitalist Globalisation”
(Choudhury 1997) atau lebih parah lagi andainya ia berada
dalam bakul “ casino capitalism” (Anwar Fazal 2002).
RMK9 (2006:344-346) merangkakan antaranya, ialah:
1. Mengekalkan pertumbuhan ekonomi mampan,
menggalakkan pembangunan insan dan
memperkukuhkan perpaduan negara.
2. Memenuhi sasaran pengagihan yang belum dicapai
sepenuhnya.
3. Memastikan keberkesanan dan impak sepenuhnya
dasar, program dan projek pengagihan selaras dengan
amalan tadbir urus yang baik.
4. Ke arah pertumbuhan dengan pengagihan
Fokus khusus dalam pendekatan pembangunan
Islam Hadhari yang istimewanya ialah dari segi usaha
dalam tempoh RMK9 (2006:363), wujudnya langkah yang
akan diambil untuk menambah baik pengurusan institusi
berasaskan Islam, terutamanya yang berkaitan dengan
zakat, wakaf dan baitulmal serta membangunkan institusi
tersebut menjadi mekanisme yang berkesan untuk
memberi bantuan secara langsung kepada golongan
miskin. Kejayaan Pusat Pungutan Zakat Wilayah
Persekutuan Kuala Lumpur akan dicontohi sebagai model
pungutan zakat untuk dilaksanakan di negeri lain.
Peruntukan rasmi kerajaan melalui institusi pelaksana
bagi melaksanakan program dan projek pembasmian
kemiskinan dan pengagihan pendapatan, agensi peneraju
dalam pembasmian kemiskinan luar bandar adalah
Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah,
Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani dan
Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan
Masyarakat. Manakala bagi kawasan bandar, usaha
pembasmian kemiskinan akan diterajui oleh Kementerian
Perumahan dan Kerajaan Tempatan. Agensi lain yang
terlibat dalam program pembasmian kemiskinan dan
peningkatan pendapatan termasuk Jabatan Hal Ehwal
Orang Asli, FELDA, RISDA, FELCRA Berhad, Jabatan
Kebajikan Masyarakat dan Unit Perancang Ekonomi
Negeri berkaitan. Agensi peneraju bagi melaksanakan
program penyusunan semula guna tenaga adalah Jabatan
Perkhidmatan Awam, Kementerian Pendidikan/Pelajaran,
Kementerian Pengajian Tinggi, Kementerian Sumber
Manusia dan Kementerian Pembangunan Usahawan dan
Koperasi (MECD). Bagi meningkatkan pemilikan kekayaan
dan pembangunan MPPB , agensi yang memainkan
peranan utama adalah MECD, Kementerian Perdagangan
Antarabangsa dan Industri, Kementerian Kewangan dan
Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri. Dalam
tempoh RMK9, peruntukan pembangunan bagi program
pengagihan adalah seperti dalam Jadual 5.
Jadual 5 menunjukkan bahawa agenda pengagihan
dalam RMK9 akan memberi tumpuan ke arah pencapaian
pariti pendapatan menerusi strategi pembasmian
kemiskinan dan penyusunan semula masyarakat.
Kemiskinan tegar dijangka akan dapat dibasmi dan
kemiskinan keseluruhan dikurangkan separuh kepada
2.8% menjelang akhir tahun 2010 menerusi program
pembasmian kemiskinan yang lebih bertumpu. Strategi
pengagihan akan terus dilaksanakan bagi memastikan
penyertaan dalam peluang ekonomi yang lebih seimbang
dan saksama di kalangan pelbagai kumpulan etnik. Lebih
penekanan akan diberikan kepada usaha mengurangkan
ketidaksamaan pendapatan dan merapatkan jurang
pendapatan antara bandar dengan luar bandar serta
meningkatkan penyusunan semula guna tenaga dan
menambahkan guna tenaga Bumiputera dalam kategori
Isu Agihan Pendapatan di Malaysia: Penilaian Melalui Pendekatan Islam Hadhari 119

JADUAL 5. Peruntukan Pembangunan bagi Program JADUAL 6. Pertumbuhan Keluaran Dalam Negeri Kasar
Pengagihan 2006-2010 (RM juta) Mengikut Negeri 2001-2010

Program Peruntukan Negeri Kadar Pertumbuhan tahunan

Purata (%)
Pembasmian Kemiskinan 4,465.3
RMK 8 RMK 9
Skim Pembangunan Kesejahteraan Rakyat 340.8
Program Pembasmian Kemiskinan Bandar 50.0 Wilayah Utara 4.4 5.9
Skim Penanaman Semula Getah dan Kedah 4.1 5.9
Kelapa Sawit 1,047.8 Perak 4.1 5.7
Pemulihan dan Penyatuan Tanah 1,004.3 Perlis 3.4 5.3
Pembangunan Wilayah 510.9 Pulau Pinang 5.0 6.1
Pembangunan Semula Kampung Tradisional Wilayah Tengah 4.6 6.2
dan Baru 235.0 Melaka 4.2 6.0
Pembangunan Orang Asli 361.8 Negeri Sembilan 3.8 5.8
Pembangunan Keusahawanan Tani 414.7 Selangor 5.2 6.4
Pembangunan Tanah Pribumi dan Adat 100.0 WPKL 3.8 6.1
Program Lain 400.0 Wilayah Selatan
Penyusunan Semula Masyarakat 7,058.8 Johor 5.1 6.2
Pmbangunan MPPB 1,371.9 Wilayah Timur 3.5 5.7
Kemudahan Pembiayaan 1,220.0 Kelantan 3.3 5.2
Pendidikan dan Latihan 2,216.9 Pahang 3.9 5.9
Yayasan Amanah Hartanah Bumiputera 2,000.0 Terengganu 3.4 5.7
Pembangunan Tanah Wakaf/Baitulmal 250.0 Sabah 4.3 5.8
Jumlah 11,524.1 Sarawak 4.6 6.1
Malaysia 4.5 6.0
Sumber: Malaysia RMK9:2006:373
Sumber: Malaysia RMK9 2006:377

pekerjaan professional dan yang berpendapatan tinggi.

Di samping itu, jurang pemilikan kekayaan akan
dikurangkan manakala pembangunan MPPB akan
memasuki fasa kedua yang lebih mantap. Justeru itulah,
maka pentingnya semua program dan projek pengagihan,
kerajaan akan memastikan pelaksanaannya diseliakan
dengan teliti menerusi mekanisme pemantauan yang lebih
kukuh di Unit Perancang Ekonomi dan Unit Penyelarasan
Pelaksanaan di Jabatan Perdana Menteri. Semua
kementerian dan agensi berkaitan perlu memastikan dasar
dan program yang dilaksanakan menyumbang ke arah
pengagihan pendapatan, kekayaan dan peluang ekonomi
lain yang lebih saksama. Satu sistem yang lebih baik akan
diwujudkan untuk mengenal pasti penerima faedah dan
meminimumkan kebocoran bagi mencapai objektif
pertumbuhan dengan pengagihan (Malaysia RMK 9
2006:374)
Keindahan penyataan di atas dapat melembutkan hati
yang gusar, mental yang berputar, dada yang berdebar,
rasa yang cemas, dan harapan yang berkabus. Namun
kepastian ke arah mana pengagihan sebenar belum pasti
merawat penyakit kronik kemiskinan dan ketidaksamaan
agihan kekayaan negara semenjak DEB 1971-1990 dan DPN
1991-2000 yang kini berada dalam wabak yang sama
melalui DPW 2001-2010. Secara kritikal hal ini dapat
diselongkarkan melalui indikator dalam Jadual 6 dan 7,
iaitu gambaran pertumbuhan KDNK negeri di Malaysia
tahun 2001-2010 dan kedudukan penduduk dan kadar
pembandaran mengikut negeri 2000-2010 yang dipecahkan
mengikut pembangunan Wilayah Utara, Tengah, Selatan,
Timur, Sabah dan Sarawak. Dalam apa pun ungkapan
pembangunan dan keadilan agihan yang hendak dicapai,
negeri-negeri Wilayah Timur akan terus ketinggalan
berbanding dengan negeri-negeri Wilayah Tengah, Timur
dan Selatan. Walaupun pertumbuhan per kapita negeri
tertentu telah mengatasi per kapita nasional, namum ia
tetap berada dalam negeri dalam kategori kurang maju
seperti apa yang dicapai oleh negerti Terengganu.
Kadar pertumbuhan KDNK negeri di Malaysia dalam
RMK8 dan RMK9 bagi Wilayah Timur (3.5:5.7) nyata lebih
rendah berbanding dengan Wilayah Tengah (4.6:6.2),
Wilayah Utara (4.4:5.9), Sabah (4.3:5.8) dan Sarawak
(4.6:6.1). Sedangkan di peringkat nasional ialah (4.5:6.0).
Manakala kadar pembandaran negeri di Malaysia seperti
Jadual 7 adalah juga menunjukkan bahawa peratus
pencapaian negeri-negeri di Wilayah Timur adalah lebih
rendah berbanding dengan negeri-negeri di Wilayah
Tengah, Utara, Selatan, Sabah dan Sarawak yang
menunjukkan bahawa negeri-negeri di pantai timur,
terutamanya Kelantan dan Terengganu akan mengalami
akibat ketidaksamaan agihan pendapatan dan peluang
ekonomi yang sama sahaja sebelum dan selepas RMK9
dalam pembangunan Pendekatan Islam Hadhari di
Malaysia. Inilah hakikat isu agihan yang sebenar perlu
ditangani bersama oleh kerajaan, rakyat, pemimpin,
pegawai awam dan swasta, NGO dan koporat.
KESIMPULAN
Isu agihan pendapatan di Malaysia melibatkan
pelaksanaan dasar pembangunan ekonomi negara melalui
DEB, DPN dan DPW yang dilaksanakan semenjak 1971
120 Jurnal Ekonomi Malaysia 44

JADUAL 7. Penduduk dan Kadar Pembandaran Mengikut Negeri 2000-2010

Negeri Penduduk (juta) Kadar Pembandaran Kadar pertumbuhan

(%) Tahunan Purata
penduduk bandar (%)
2000 2005 2010 2000 2005 2010 RMK 8 RMK 9

Wilayah Utara
Kedah 1.67 1.85 2.04 39.1 39.8 40.3 2.4 2.2
Perak 2.09 2.28 2.44 59.1 59.3 59.3 1.6 1.6
Perlis 0.21 0.23 0.25 34.0 35.1 35.9 2.2 2.2
P.Pinang 1.33 1.50 1.60 79.7 79.8 80.0 2.0 1.9
Wilayah Tengah
Melaka 0.65 0.72 0.79 67.5 70.6 73.4 2.9 2.7
N.Sembilan 0.87 0.96 1.03 54.9 56.3 57.4 2.3 2.1
Selangor 4.19 4.47 5.31 88.7 88.4 89.1 2.7 2.4
WPKL 1.42 1.62 1.60 100.0 100.0 100.0 1.9 1.5
Wilayah Selatan
Johor 2.76 3.17 3.46 64.8 66.5 67.7 2.9 2.6
Wilayah Tengah
Kelantan 1.36 1.51 1.67 33.5 33.4 33.3 2.0 2.1
Pahang 1.30 1.41 1.57 42.0 43.5 44.6 2.7 2.5
Terengganu 0.90 1.02 1.12 49.4 49.8 50.3 2.6 2.6
Sabah 2.60 3.13 3.33 48.1 49.8 51.6 3.1 2.9
WPLabuan 0.08 0.09 0.09 76.3 77.6 78.6 3.2 1.8
Sarawak 2.07 2.34 2.56 48.1 49.5 50.6 2.8 2.4
Malaysia 23.49 26.75 28.96 62.0 63.0 63.8 2.5 2.3
Sumber: Malaysia RMK9 2006:381

hingga 2010. Dalam perancangan pembangunan RMK9,
pertumbuhan dan agihan sumber kekayaan negara diberi
wadah operasi melalui Pendekatan Islam Hadhari tahun
2006 hingga 2010. Hasil yang dicapai untuk melaksanakan
matlamat membasmi kemiskinan dan menyusun semula
masyarakat terus menerus menjadi harapan semua pihak.
Usaha kerajaan dan rakyat diharapkan dapat dilaksanakan
dengan lebih baik dan berkesan untuk mencapai matlamat
dasar, strategi dan penambahbaikan di hari muka.
RUJUKAN
Awar Fazal. 2002. International governance:government, NGO’s
and the citizenry, their synergistic role in a global village,
Dlm.The seventh national civil service conference 11-13
July 2002. Kuala Lumpur: National Institute of Public
Administration (INTAN) & Administrative and Diplomatic
Service Association PPTD Malaysia.
Chamhuri Siwar, Mohd.Yusof Kasim & Abdul Malik Ismail,
sunt.1992. Ekonomi Bumiputera selepas 1990. Bangi:
Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Chamhuri Siwar & Nor Aini Hj. Idris, sunt. 1996. Kemiskinan
dalam arus pembangunan ekonomi Malaysia.
Bangi:Penerbit Univerisiti Kebangsaan Malaysia.
Chudhury, Nasudul Alam, M.Z, Abdad and Muhammad Syukri
Salleh, eds. 1997. Islamic political economy in capitalist-
globalization:an agenda for change. Kuala Lumpur:
Utusan Publications and Distributors Sdn. Bhd.
Deane, Phyllis. 1990. The evolution of economic ideas.
Cambridge: Cambridge University Press.
Faaland, Just, Parkinson, J.R and Rais Saniman. 1990. Growth
and ethnic inequality: Malaysia’s New Economic Policy.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka
INTAN. 1991. Malaysia Kita. Kuala Lumpur: INTAN
Jabatan Perdana Menteri. 1998. Pelan pemulihan ekonomi
negara:agenda tindakan. Majlis Tindakan Ekonomi
Negara: Unit Perancang Ekonomi.
Malaysia. 1996. Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia
Ketujuh. Kuala Lumpur: Percetakan Nasional Bhd.
Malaysia. 2006. RRJP3 2001-2010. Kuala Lumpur: Percetakan
Nasional Bhd.
Malaysia. 2006. Rancangan Malaysia Kesembilan 2006-2010.
Kuala Lumpur: Percetakan Nasional Bhd.
Mohd.Yusof Kasim & Md.Zyadi Md.Tahir, sunt. 1994.
Ekonomi Malaysia:beberapa isu utama. Bangi: Penerbit
Universiti Kebangsaan Malaysia.
Al-Qaradawiy, Yusuf. 1985. Mushkilah al-faqr wa kayfa
‘alajaha al-Islam. Bayrut: Mu`assah al-Risalah.
Al-Qaradawiy, Yusuf. 1995. Dawr al-qiyam wa al-akhlaq fi al-
iqtisad al-Islamiy. Al Qahirah: Maktabah Wahbah.
Jabatan Pengajian Dakwah & Kepimpinan
Fakulti Pengajian Islam
Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 UKM Bangi, Selangor D.E.
dzuwan@ukm.my