Bangkai ikan haram , kajianku ke 2

1 Januari 2015 pukul 15:25

Ada hadis lagi yang dibuat pegangan untuk menghalalkan bangkai ikan tapi redaksinya kacau
dan lemah karenanya

‫عببهد الل ل يهه ي يلقولل‬ ‫عببهد الل ل يهه يح ل يدث يينا لسبفييالن يقايل ال ل يهذي يحهفبظيناله همبن ي‬
‫عبمهرو ببهن هديينارر يقايل يسهمبع ل‬
‫ت يجاهبير ببين ي‬ ‫عله لي ببلن ي‬
‫يح ل يدث يينا ي‬
ِ ‫حلل‬‫ش ِنفأ ننقممنناَّ ِلباَّلسساَّ ل‬ ‫صقد ِلعينر ِققنرمي ش‬ ‫ب ِأنلميقرنناَّ ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِمبقن ِاَّملنجسراَّلح ِننمر ق‬ ‫ا ِنعنلميله ِنوُنسلسنم ِنثنل ن‬
‫ث ِلماَّنئلة ِنراَّلك ش‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬
‫ا ِ ن‬‫نبنعنثنناَّ ِنرقسوُقل ِ س ل‬
ِ ‫ش ِاَّملنخنبلط ِنفأ نملنقىَّ ِنلنناَّ ِاَّملنبمحقر ِنداَّسبةة ِقينقاَّقل ِنلنهاَّ ِاَّملنعمننبقر‬
‫ش ِنجمي ن‬‫صاَّنبنناَّ ِقجوُدع ِنشلديدد ِنحستىَّ ِأننكملنناَّ ِاَّملنخنبنط ِنفقسمُمني ِنذللنك ِاَّملنجمي ق‬ ‫ف ِنشمهشر ِنفأ ن ن‬ ‫ص ن‬ ‫لن م‬
‫ن‬
ِ َّ‫صنبقه ِنفنعنمند ِإللى‬ ‫ضللعله ِنفنن ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
‫ضلةعاَّ ِلممن ِأ م‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
‫ت ِإللمينناَّ ِأمجنساَّقمنناَّ ِنفأنخذ ِأقبوُ ِقعنبميندنة ِ ل‬ ‫ن‬
‫ف ِنشمهشر ِنوُاَّسدنهسناَّ ِلممن ِنوُندلكله ِنحستىَّ ِثاَّنب م‬‫ص ن‬ ‫نفأ ننكلنناَّ ِلمنقه ِلن م‬
‫م‬ ‫م‬
ِ ‫صنبقه ِنوُأننخنذ ِنرقجةل ِنوُنبلعيةراَّ ِنفنمسر ِنتمحنتقه ِنقاَّنل ِنجاَّلبدر ِنوُنكاَّنن ِنرقجدل ِلممن‬ ‫ضنللعله ِنفنن ن‬ ‫ضلنةعاَّ ِلممن ِأن م‬‫أنمطنوُلل ِنرقجشل ِنمنعقه ِنقاَّنل ِقسمفنياَّقن ِنمسرةة ِ ل‬
ِ ُ‫ث ِنجنزاَّلئنر ِقثسم ِإلسن ِأننباَّ ِقعنبميندنة ِنننهاَّقه ِنوُنكاَّنن ِنعممدروُ ِنيققوُقل ِأنمخنبنرنناَّ ِأنقبو‬ ‫ث ِنجنزاَّلئنر ِقثسم ِنننحنر ِنثنل ن‬ ‫ث ِنجنزاَّلئنر ِقثسم ِنننحنر ِنثنل ن‬ ‫اَّملنقموُلم ِنننحنر ِنثنل ن‬
ِ ‫ت‬‫ت ِنقاَّنل ِقثسم ِنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬ ‫ت ِلفي ِاَّملنجمي ل‬
‫ش ِنفنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬ ‫س ِمبنن ِنسمعشد ِنقاَّنل ِللنلبيله ِقكمن ق‬ ‫صاَّللشح ِأنسن ِنقمي ن‬ ‫ن‬
‫ت ِقثسم ِنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِقنلهيتق‬ ‫نقاَّنل ِقثسم ِنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬

(BUKHARIِ -ِ 4013)ِ :ِ Telahِ menceritakanِ kepadaِ kamiِ 'Aliِ binِ 'Abdullahِ Telahِ
menceritakanِ kepadaِ kamiِ Sufyanِ diaِ berkata;ِ yangِ kamiِ hafalِ dariِ 'Amruِ binِ Dinarِ diaِ
berkata;ِ Akuِ mendengarِ Jabirِ binِ 'Abdullahِ berkata;ِ Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ
wasallamِ mengutusِ kamiِ sebanyakِ tigaِ ratusِ penunggangِ kudaِ danِ pemimpinِ kamiِ
ketikaِ ituِ adalahِ Abuِ Ubaidahِ binِ Jarrahِ untukِ mengintaiِ ِ kafilahِ perdaganganِ Quraisy.

ِ Kemudianِ kamiِ bermukimِ diِ pantaiِ selamaِ setengahِ bulan.ِ Hinggaِ kamiِ tertimpaِ
kelaparanِ yangِ sangatِ .ِ akhirnyaِ kamiِ memakanِ daun-daunanِ pohonِ samurِ .ِ Karenaِ
ituِ pasukanِ kamiِ tersebutِ dinamaiِ pasukanِ Khabatِ (Khabatِ artinyaِ daunِ pohonِ samur).ِ
Tiba-tibaِ lautِ melemparkanِ ikanِ yangِ disebutِ Alِ Anbar.ِ Kamiِ punِ makanِ dariِ ikanِ
tersebutِ selamaِ setengahِ bulan.ِ Dariِ tubuhnyaِ yangِ penuhِ lemak,ِ kamiِ oleskanِ keِ
sejujurِ tubuhِ kamiِ hinggaِ tubuhِ kamiِ pulihِ kembaliِ (ِ tidakِ laparِ sepertiِ ِ duluِ )ِ ِ

Kemudianِ Abuِ Ubaidahِ mengambilِ salahِ satuِ ِ tulangِ rusukِ ikanِ itu,ِ laluِ iaِ pancangkanِ
laluِ pergiِ keِ lelakiِ yangِ palingِ tinggiِ .Sufyanِ berkata;ِ iaِ memancangkanِ tulangِ rusukِ
itu,ِ laluِ memerintahkanِ seseorangِ danِ untanyaِ melewatiِ dibawahnya.ِ Jabirِ berkata;ِ diِ
antaraِ pasukanِ adaِ ِ lelakiِ yangِ menyembelihِ tigaِ unta,ِ kemudianِ menyembelihِ tigaِ
lagi,ِ kemudianِ menyembelihِ lagiِ tiga,ِ laluِ halِ ituِ dilarangِ olehِ Abuِ Ubaidah.
ِ ‫ت ِنقاَّنل ِقثسم‬ ‫ت ِلفي ِاَّملنجمي ل‬
‫ش ِنفنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬ ‫س ِمبنن ِنسمعشد ِنقاَّنل ِللنلبيله ِقكمن ق‬ ‫صاَّللشح ِأنسن ِنقمي ن‬ ‫نوُنكاَّنن ِنعممدروُ ِنيققوُقل ِأنمخنبنرنناَّ ِأنقبوُ ِ ن‬
‫ت‬‫ت ِقثسم ِنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِقنلهي ق‬‫ت ِنقاَّنل ِقثسم ِنجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬
‫نجاَّقعوُاَّ ِنقاَّنل ِاَّمننحمر ِنقاَّنل ِنننحمر ق‬

Sedangkanِ 'Amruِ berkata;ِ Telahِ mengabarkanِ kepadaِ kamiِ Abuِ Shalihِ bahwaِ Qaisِ bin
Sa'adِ berkataِ kepadaِ Bapaknya;ِ Akuِ bersamaِ pasukan,ِ laluِ merekaِ kelaparan,ِ
kemudianِ kamiِ disuruhِ menyembelihِ binatang,ِ kamiِ punِ menyembelihِ lagi.ِ Namunِ
setelahِ ituِ kamiِ kelaparanِ lagi,ِ hinggaِ kamiِ disuruhِ menyembelihِ sampaiِ empatِ kali.ِ
Setelahِ ituِ kamiِ dilarangِ menyembelihِ lagi.ِ ِ NOِ –ِ 4013//ِ KITABِ BUKHARI

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

‫ف ِنشمهشر‬ ‫نفأ نملنقىَّ ِنلنناَّ ِاَّملنبمحقر ِنداَّسبةة ِقينقاَّقل ِنلنهاَّ ِاَّملنعمننبقر ِنفأ ننكملنناَّ ِلممنقه ِلن م‬
‫ص ن‬

lautِ melemparkanِ ikanِ yangِ disebutِ Alِ Anbar.ِ Kamiِ punِ makanِ dariِ ikanِ tersebutِ
selamaِ setengahِ bulan.

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

Kalimatِ tsbِ menunjukkanِ bahwaِ ikanِ tsbِ masihِ dalamِ keadaanِ hidupِ bukanِ sudahِ
membangkai.ِ Karenaِ ِ iaِ ِ baruِ keluarِ dariِ laut,ِ danِ masihِ dikatakanِ segar.ِ

Menurutِ riwayatِ Bukhariِ HADISTِ NOِ –ِ 4014ِ ِ adaِ keteranganِ sbb:ِ

‫ف ِنشمهشر‬ ‫نفأ نملنقىَّ ِاَّملنبمحقر ِقحوُةتاَّ ِنممُيةتاَّ ِنلمم ِنننر ِلممثنلقه ِقينقاَّقل ِنلقه ِاَّملنعمننبقر ِنفأ ننكملنناَّ ِلممنقه ِلن م‬
‫ص ن‬

Tiba-tibaِ lautِ melemparkanِ ikanِ pausِ matiِ ِ yangِ tidakِ pernahِ akuِ lihatِ sebelumnya.ِ
Ikanِ ituِ disebutِ alِ Anbar.ِ Kamiِ makanِ dariِ ikanِ ituِ selamaِ setengahِ bulan.

ِ ‫ا ِأنمطلعقموُنناَّ ِإلمن‬
‫ا ِنعنلميله ِنوُنسلسنم ِنفنقاَّنل ِقكل قوُاَّ ِلرمزةقاَّ ِأنمخنرنجقه ِ س ق‬ ‫نقاَّنل ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِقكل قوُاَّ ِنفنلسماَّ ِنقلدممنناَّ ِاَّملنملدينننة ِنذنكمرنناَّ ِنذللنك ِلللسنلبمُي ِ ن‬
‫صسلىَّ ِ س ق‬
‫ضقهمم ِنفأ ننكنلقه‬
‫نكاَّنن ِنمنعقكمم ِنفأ ننتاَّقه ِنبمع ق‬

Abuِ 'Ubaidahِ berkata;ِ 'Makanlahِ olehِ kalianِ semua!ِ Tatkalaِ kamiِ sampaiِ diِ Madinah.ِ
Halِ ituِ kamiِ beritahukanِ kepadaِ Nabiِ shallallahuِ 'alaihiِ wasallam.ِ Makaِ beliauِ
bersabda:ِ 'Makanlah,ِ ituِ adalahِ rizkiِ yangِ telahِ Allahِ berikan.ِ Jikaِ masihِ tersisa,ِ berilah
kami!ِ Makaِ sebagianِ merekaِ membawakanِ untukِ beliauِ ِ danِ beliauِ punِ memakannya.'

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

Padaِ nomerِ 4014ِ iniِ riwayatِ Bukhariِ menyatakanِ bahwaِ ikanِ ituِ sudahِ mati,ِ bedaِ
sekaliِ denganِ riwayatِ beliauِ nomerِ 4013ِ tadiِ yangِ dinyatakanِ dalamِ keadaanِ hidup.ِ

Adaِ keteranganِ lagiِ yangِ bedaِ denganِ ِ 4013ِ adalahِ Nabiِ Shallallahuِ alaihiِ waِ sallamِ ِ
jugaِ ikutِ makanِ sebagiannya.ِ

Dalamِ kitabِ Faidhulِ ِ bariِ 656/5ِ ِ terdapatِ keterangan:ِ

(656ِ /5)ِ ‫فيض ِاَّلباَّري ِعلىَّ ِصحيح ِاَّلبخاَّري‬

‫ ِفليست ِتلك ِاَّلطاَّفي‬،‫ ِلعدم ِاَّلماَّء‬،‫ ِفماَّتت ِفي ِاَّلبر‬،‫ ِبل ِألقاَّه ِاَّلبحر ِخاَّلرنجه‬،‫ ِوُليس ِكذلك‬،(َّ‫ ِ)فألقىَّ ِاَّلبحر ِحوُةتاَّ ِميةتا‬:‫قوُله‬.

Maksudِ (َّ‫ ِ)فألقىَّ ِاَّلبحر ِحوُةتاَّ ِميةتا‬bukanِ begitu,ِ tapiِ lautِ melemparkanِ ikanِ ِ diluarِ laluِ matiِ
didaratِ karenaِ tiadaِ airِ ,ِ bukanِ ikanِ yangِ mengambang.

Dalamِ riwayatِ Bukhariِ ِ HADISTِ NOِ –ِ 5069ِ jugaِ adaِ keterangan:ِ

‫أنملنقىَّ ِاَّملنبمحقر ِقحوُةتاَّ ِنممُيةتاَّ ِلنمم ِقينر ِلممثل ققه ِقينقاَّقل ِنلقه ِاَّملنعمننبقر‬

laluِ lautِ mendamparkanِ ikanِ pausِ besarِ yangِ disebutِ denganِ namaِ alِ Anbar,ِ danِ
belumِ pernahِ dilihatِ ِ ikanِ sebesarِ itu.

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):ِ

Tapiِ tidakِ adaِ komentarِ bahwaِ Nabiِ Shallallahuِ alaihiِ waِ sallamِ ikutِ memakannya.ِ

Hadisِ Bukhariِ ِ noِ 4014ِ didukungِ denganِ hadisِ HADISTِ NOِ –ِ 5070ِ yaituِ ikanِ yangِ
terlemparِ masihِ hidupِ ِ sbb:ِ

‫نوُأنملنقىَّ ِاَّملنبمحقر ِقحوُةتاَّ ِقينقاَّقل ِنلقه ِاَّملنعمننبقر‬

Kemudianِ adaِ seekorِ ikanِ pausِ yangِ disebutِ denganِ namaِ alِ Anbarِ terdamparِ dariِ
laut,

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):ِ

Tiadaِ keteranganِ ikanِ sudahِ mati.ِ

Jadiِ dalamِ bukhariِ sendiriِ terdapatِ keteranganِ bahwaِ ikanِ tsbِ dalamِ keadaِ anِ ِ sudahِ
matiِ danِ adaِ yangِ menyatakanِ dalamِ keadaanِ hidup.ِ Redaksiِ hadisِ ِ dalamِ bukhariِ
‫ ِ‪sendiriِ ِ tidakِ salingِ mendukungِ tapiِ salingِ menyalahkan.ِ Adaِ ِ yangِ menyatakanِ ِ ikan‬‬
‫ ِ‪masihِ hidupِ danِ adaِ yangِ mati.ِ Disiniِ dikatakanِ kontradiksiِ ِ dalamِ matanِ hadis.‬‬

‫شرح ِاَّلزرقاَّني ِعلىَّ ِاَّلموُطأ ِ)‪(486ِ /4‬‬

‫أننكملنناَّ ِاَّملنخنبنط«َ ِ" ِ‪ِ -‬لبنفمتلح ِاَّملقممعنجنملة ِنوُاَّملقمنوُسحندلة‪ِ ،‬نوُنطاَّشء ِقممهنمنلشة ِ‪ِ -‬أنمي ِنوُنرنق ِاَّلسسلنلم ِ‪ِ -‬لبنفمتنحنتميلن ِ‪ِ -‬نشنجدر ِنعلظيدم ِنلقه ِنشموُ د‬
‫ك ِنكاَّملنعموُنسلج ِ‬
‫نوُاَّلسطمللح‬

‫ ِ ِ‪ِ Daunِ pohonِ salamِ .ِ Bilaِ ِ kho`ِ danِ ba`ِ diِ fathahِ ,ِ artinyaِ adalahِ ِ pohonِ besarِ berduri‬‬
‫‪sepertiِ Ausajِ danِ Thalh‬‬

‫‪Pohonِ ausaj‬‬

‫‪Pohonِ Tholh‬‬

‫ ِ‪Menurutِ riwayatِ Muslimِ sbb:‬‬

‫س ِنحسدنثنناَّ ِقزنهميدر ِنحسدنثنناَّ ِأنقبوُ ِاَّلززنبميلر ِنعمن ِنجاَّلبشر ِح ِوُ ِنحسدنثنناَّه ِنيمحنيىَّ ِمبقن ِنيمحنيىَّ ِأنمخنبنرنناَّ ِأنقبوُ ِنخمينثنمنة ِنعمن ِأنلبي ِ‬
‫نحسدنثنناَّ ِأنمحنمقد ِمبقن ِقيوُقن ن‬
‫اَّلززنبميلر ِنعمن ِنجاَّلبشر ِنقاَّنل‬

‫جمد ِلننناَّ ِنغمينرقه ِ‬‫جنراَّةباَّ ِلممن ِنتممشر ِلنمم ِني ل‬‫ش ِنوُنزسوُندنناَّ ِ ل‬ ‫ا ِنعلنميله ِنوُنسلسنم ِنوُأنسمنر ِنعلنمينناَّ ِأننباَّ ِقعنبميندنة ِنننتلنسقىَّ ِلعيةراَّ ِللققنرمي ش‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬ ‫ا ِ ن‬ ‫نبنعنثنناَّ ِنرقسوُقل ِ س ل‬
‫ب ِنعلنمينهاَّ ِلممن‬ ‫صلبزي ِقثسم ِننمشنر ق‬ ‫ص ِاَّل س‬‫صنهاَّ ِنكنماَّ ِنينم ز‬ ‫صننقعوُنن ِلبنهاَّ ِنقاَّنل ِنننم ز‬ ‫ف ِقكمنقتمم ِنت م‬ ‫ت ِنكمي ن‬‫نفنكاَّنن ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِقيمعلطينناَّ ِنتممنرةة ِنتممنرةة ِنقاَّنل ِنفققمل ق‬
‫حلل ِاَّملنبمحلر ِنفقرلفنع ِلننناَّ ِ‬ ‫صمُينناَّ ِاَّملنخنبنط ِقثسم ِننقبلزقه ِلباَّملنماَّلء ِنفننأمقكل ققه ِنقاَّنل ِنوُاَّمننطلنمقنناَّ ِنعنلىَّ ِنساَّ ل‬
‫ب ِبللع ل‬
‫ضلر ق‬ ‫اَّملنماَّلء ِنفنتمكلفينناَّ ِنيموُنمنناَّ ِإلنلىَّ ِاَّللسميلل ِنوُقكسناَّ ِنن م‬
‫ضمخلم ِنفأ ننتمينناَّقه ِنفإلنذاَّ ِلهني ِنداَّسبدة ِقتمدنعىَّ ِاَّملنعمننبنر ِنقاَّنل ِنقاَّنل ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِنممينتدة ِقثسم ِنقاَّنل ِنل ِنبمل ِننمحقن ِ‬ ‫ب ِاَّل س‬ ‫حلل ِاَّملنبمحلر ِنكنهمينئلة ِاَّملنكلثي ل‬ ‫نعنلىَّ ِنساَّ ل‬
‫ث ِلماَّنئشة ِنحستىَّ‬ ‫طلرمرقتمم ِنفقكل قوُاَّ ِنقاَّنل ِنفأ ننقممنناَّ ِنعلنميله ِنشمهةراَّ ِنوُننمحقن ِنثنل ق‬ ‫ض ق‬ ‫ا ِنعلنميله ِنوُنسلسنم ِنوُلفي ِنسلبيلل ِ س ل‬
‫ا ِنوُنقمد ِاَّ م‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬ ‫ا ِ ن‬ ‫قرقسقل ِنرقسوُلل ِ س ل‬
‫ب ِنعميلنله ِبلاَّمللقنللل ِاَّلزدمهنن ِنوُننمقنتلطقع ِلممنقه ِاَّمللفندنر ِنكاَّلسثموُلر ِأنموُ ِنكنقمدلر ِاَّلسثموُلر ِنفلننقمد ِأننخنذ ِلمسناَّ ِأنقبوُ ِ‬ ‫ف ِلممن ِنوُمق ل‬ ‫نسلمسناَّ ِنقاَّنل ِنوُلننقمد ِنرأنميقتنناَّ ِننمغنتلر ق‬
‫ضنللعله ِنفأ ننقاَّنمنهاَّ ِقثسم ِنرنحنل ِأنمعنظنم ِنبلعيشر ِنمنعنناَّ ِنفنمسر ِلممن ِ‬ ‫ضلنةعاَّ ِلممن ِأن م‬ ‫ب ِنعميلنله ِنوُأننخنذ ِ ل‬ ‫قعنبميندنة ِنثنلنثنة ِنعنشنر ِنرقجةل ِنفأ نمقنعندقهمم ِلفي ِنوُمق ل‬
‫ك ِنلقه ِنفنقاَّنل ِقهنوُ ِلرمزدق ِ‬ ‫ا ِنعلنميله ِنوُنسلسنم ِنفنذنكمرنناَّ ِنذلل ن‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬ ‫ا ِ ن‬ ‫نتمحلتنهاَّ ِنوُنتنزسوُمدنناَّ ِلممن ِلنمحلمله ِنوُنشاَّلئنق ِنفلنسماَّ ِنقلدممنناَّ ِاَّملنملدينننة ِأننتمينناَّ ِنرقسوُنل ِ س ل‬
‫ا ِنعنلميله ِنوُنسلسنم ِلممنقه ِنفأ ننكنلقه‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬ ‫ا ِ ن‬ ‫ا ِنلقكمم ِنفنهمل ِنمنعقكمم ِلممن ِنلمحلمله ِنشميدء ِنفقتمطلعقموُنناَّ ِنقاَّنل ِنفأ نمرنسملنناَّ ِإلنلىَّ ِنرقسوُلل ِ س ل‬ ‫أنمخنرنجقه ِ س ق‬
(MUSLIMِ -ِ 3576)ِ :ِ Telahِ menceritakanِ kepadaِ kamiِ Ahmadِ binِ Yunusِ telahِ
menceritakanِ kepadaِ kamiِ Zuhairِ telahِ menceritakanِ kepadaِ kamiِ Abuِ Azِ Zubairِ dariِ
Jabir.ِ (dalamِ jalurِ lainِ disebutkan)ِ Telahِ menceritakanِ kepadaِ kamiِ Yahyaِ binِ Yahyaِ
telahِ mengabarkanِ kepadaِ kamiِ Abuِ Khaitsamahِ dariِ Abuِ Azِ Zubairِ dariِ Jabirِ diaِ
berkata,ِ "Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ wasallamِ pernahِ mengirimِ kamiِ denganِ Abuِ
Ubaidahِ sebagaiِ komandannya,ِ untukِ menghadangِ kafilahِ dagangِ Quraisy.ِ Kamiِ
hanyaِ dibekaliِ denganِ sekarungِ kurma,ِ danِ tidakِ adaِ lagiِ selainِ itu.ِ Karenaِ itu,ِ Abuِ
Ubaidahِ membagi-bagikannyaِ kepadaِ kamiِ sebuahِ demiِ sebuah."ِ Abuِ Azِ Zubairِ
berkata,ِ

"Lantasِ sayaِ berkata,ِ "Apaِ yangِ dapatِ kalianِ perbuatِ denganِ sebuahِ kurmaِ itu?"ِ Jabirِ
menjawab,ِ "Kamiِ menghisap-hisapnyaِ sepertiِ bayi.ِ Kemudianِ kamiِ meminumِ air.ِ Halِ
ituِ sudahِ cukupِ bagiِ kamiِ untukِ sehariِ sampaiِ malam.ِ Pernahِ jugaِ kamiِ gugurkanِ
dedaunanِ (pohonِ )ِ denganِ tongkat,ِ kemudianِ kamiِ siramِ denganِ airِ laluِ kamiِ
memakannya.ِ Kamiِ berangkatِ keِ ِ pantaiِ laut,ِ kamiِ dihadapkanِ denganِ suatuِ
pemandanganِ yangِ tampaknyaِ sepertiِ bukitِ pasirِ yangِ besar.ِ Kamiِ hampiriِ ternyataِ ituِ
adalahِ hewanِ lautِ yangِ disebutِ 'anbarِ (sejenisِ ikanِ pausِ )."ِ

Jabirِ berkata,ِ "Laluِ Abuِ Ubaidahِ berkata,ِ "Ituِ adalahِ bangkai."ِ kemudianِ diaِ
melanjutkan,ِ "Namunِ tidakِ mengapa,ِ kitaِ adalahِ utusanِ Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ
wasallamِ yangِ mengembanِ tugasِ fiِ sabilillahِ danِ kalianِ dalamِ keadaanِ terpaksa,ِ
karenaِ ituِ kalianِ bolehِ memakannya."ِ Jabirِ berkata,ِ "Kamiِ menetapِ diِ tempatِ ituِ
selamaِ sebulan,ِ danِ jumlahِ kamiِ semuanyaِ adaِ tigaِ ratusِ orang,ِ danِ kamiِ menjadiِ
gemukِ semuanyaِ (karenaِ makanِ dagingِ itu)."ِ

Jabirِ melanjutkan,ِ "Sungguhِ kamiِ telahِ mengetahui,ِ saatِ ituِ kamiِ mengambilِ
minyaknyaِ dariِ ronggaِ matanyaِ danِ menampungnyaِ denganِ beberapaِ ِ tempayanِ
besar.ِ Kemudianِ kamiِ potong-potongِ dagingnyaِ sepertiِ memotongِ seekorِ lembuِ atauِ ِ
sebesarِ lembu.ِ Kemudianِ Abuِ Ubaidahِ memanggilِ tigaِ belasِ prajuritِ laluِ didudukkanِ diِ
ronggaِ mataِ ikan,ِ laluِ merekaِ mengambilِ tulangِ rusukِ dariِ beberapaِ ِ tulangِ rusuknyaِ
danِ menegakkannya,ِ

kemudianِ untaِ kamiِ yangِ palingِ besarِ disuruhِ berjalanِ diِ bawahِ kerangkaِ ikanِ
tersebut.ِ Kamiِ laluِ ambilِ dagingِ ikanِ ituِ lauِ dijadikanِ ِ dendengِ sebagaiِ perbekalanِ
kami.ِ Setelahِ kamiِ tibaِ diِ Madinah,ِ kamiِ menemuiِ Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ
wasallamِ danِ memberitahukanِ halِ ituِ kepadaِ beliau,ِ makaِ beliauِ bersabda:
 ‫صسلىَّ ِ س ق‬
ِ ‫ا ِنعنلميله ِنوُنسلسنم ِلممنقه‬ ‫ا ِنلقكمم ِنفنهمل ِنمنعقكمم ِلممن ِنلمحلمله ِنشميدء ِنفقتمطلعقموُنناَّ ِنقاَّنل ِنفأ نمرنسملنناَّ ِإلنلىَّ ِنرقسوُلل ِ س ل‬
‫ا ِ ن‬ ‫قهنوُ ِلرمزدق ِأنمخنرنجقه ِ س ق‬
‫ ِنفأ ننكنلقه‬

ِ "Ituِ adalahِ rizkiِ yangِ diberikanِ Allahِ kepadaِ kalian,ِ apakahِ kalianِ membawaِ sedikitِ
dagingnyaِ untukِ kamiِ makan?"ِ Jabirِ berkata,ِ "Lantasِ kamiِ kirimkanِ dagingِ tersebutِ
kepadaِ Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ wasallamِ laluِ beliauِ memakannya."

HADISTِ NOِ –ِ 3576ِ /ِ KITABِ MUSLIM

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

ِ Riwayatِ Muslimِ kaliِ iniِ lebihِ panjangِ dariِ riwayatِ Bukhariِ

Adaِ tambahanِ keteranganِ diriwayatِ Muslimِ kaliِ iniِ danِ mungkinِ diِ riwayatِ Bukhariِ
kisahnyaِ diِ kurangiِ atauِ bagaimana.ِ :ِ

‫ف ِقكمنقتمم ِنت م‬
ِ ‫صننقعوُنن ِلبنهاَّ ِنقاَّنل‬ ‫جمد ِلننناَّ ِنغمينرقه ِنفنكاَّنن ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِقيمعلطينناَّ ِنتممنرةة ِنتممنرةة ِنقاَّنل ِنفققمل ق‬
‫ت ِنكمي ن‬ ‫جنراَّةباَّ ِلممن ِنتممشر ِلنمم ِني ل‬
‫نوُنزسوُندنناَّ ِ ل‬
‫صبلزي‬ ‫ص ِاَّل س‬ ‫صنهاَّ ِنكنماَّ ِنينم ز‬
‫ ِنننم ز‬

Kamiِ hanyaِ dibekaliِ denganِ sekarungِ kurma,ِ danِ tidakِ adaِ lagiِ selainِ itu.ِ Karenaِ itu,ِ
Abuِ Ubaidahِ membagi-bagikannyaِ kepadaِ kamiِ sebuahِ demiِ sebuah."

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

Kalimatِ tsbِ diِ Bukhariِ tidakِ ada,ِ laluِ diِ riwayatِ Muslimِ ada.ِ entahِ siapaِ yangِ
menambahinyaِ diِ riwayatِ Muslimِ danِ menguranginyaِ diriwayatِ Bukhari.ِ Padaِ halِ
riwayatnyaِ samaِ dariِ Jabirِ binِ Abdillah.

Adaِ kalimatِ yangِ bedaِ ِ lagiِ denganِ riwayatِ Bukhariِ .

‫ضمخلم ِنفأ ننتمينناَّقه ِنفإلنذاَّ ِلهني ِنداَّسبدة ِقتمدنعىَّ ِاَّملنعمننبنر ِنقاَّنل ِنقاَّنل ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِنممينتدة‬ ‫حلل ِاَّملنبمحلر ِنكنهمينئلة ِاَّملنكلثي ل‬
‫ب ِاَّل س‬ ‫ ِنفقرلفنع ِلننناَّ ِنعنلىَّ ِنساَّ ل‬

kamiِ dihadapkanِ denganِ suatuِ pemandanganِ yangِ tampaknyaِ sepertiِ bukitِ pasirِ yangِ
besar.ِ Kamiِ hampiriِ ternyataِ ituِ adalahِ hewanِ lautِ yangِ disebutِ 'anbarِ (sejenisِ ikanِ
pausِ )."ِ

Jabirِ berkata,ِ "Laluِ Abuِ Ubaidahِ berkata,ِ "Ituِ adalahِ bangkai."

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

Diِ seluruhِ riwayatِ Bukhari,ِ kalimatِ ituِ tidakِ ada.ِ Tapiِ diadakanِ diِ riwayatِ Muslim.ِ Iaِ
menunjukkanِ merekaِ menemukanِ bangkaiِ ikanِ besar.ِ Bukanِ ikanِ yangِ masihِ hidupِ
yangِ baruِ keluarِ ِ dariِ lautِ ِ sebagaimanaِ diِ sebagianِ riwayatِ Bukhari.ِ Iniِ titikِ kontradiksi
dalamِ duaِ riwayatِ Imamِ Muslimِ danِ Bukhari.ِ Danِ kontingenِ tentaraِ saatِ ituِ ِ tidakِ
pahamِ tentangِ hadisِ ِ Abuِ Hurairahِ yangِ menyatakanِ "ِ Bangkaiِ ikanِ halalِ "ِ Begituِ
banyakِ jumlahِ kontingenِ tentaraِ iniِ tidakِ pahamِ samaِ sekaliِ denganِ hadisِ "ِ bangkaiِ
ikanِ halalِ "ِ hinggaِ ِ Abuِ Ubaidahِ berkata:ِ Ituِ bangkaiِ ,ِ tapiِ ِ kamiِ dalamِ keadaanِ
darurat,ِ ِ makanlahِ bangkaiِ ini.ِ

Adaِ tambahanِ redaksiِ hadisِ yangِ diِ hadisِ Bukhariِ tidakِ ada,Iaِ diadakanِ diriwayatِ
Muslimِ disini.ِ Apaِ mungkinِ ِ hadisِ yangِ diِ Bukhariِ dikurangi,ِ danِ disiniِ diِ
tambah.Kalimatnyaِ sbb:ِ

ِ ‫ب ِنعميلنله ِلباَّمللقنللل ِاَّلزدمهنن ِنوُننمقنتلطقع ِلممنقه ِاَّمللفندنر ِنكاَّلسثموُلر ِأنموُ ِنكنقمدلر ِاَّلسثموُلر ِنفنلنقمد ِأننخنذ ِلمسناَّ ِأنقبوُ ِقعنبميندنة‬ ‫نقاَّنل ِنوُنلنقمد ِنرأنميقتنناَّ ِننمغنتلر ق‬
‫ف ِلممن ِنوُمق ل‬
ِ َّ‫ضنللعله ِنفأ ننقاَّنمنهاَّ ِقثسم ِنرنحنل ِأنمعنظنم ِنبلعيشر ِنمنعنناَّ ِنفنمسر ِلممن ِنتمحلتنها‬ ‫ضنلةعاَّ ِلممن ِأن م‬‫ب ِنعميلنله ِنوُأننخنذ ِ ل‬ ‫نثنلنثنة ِنعنشنر ِنرقجةل ِنفأ نمقنعندقهمم ِلفي ِنوُمق ل‬
‫ ِنوُنتنزسوُمدنناَّ ِلممن ِنلمحلمله ِنوُنشاَّلئنق‬

Jabirِ melanjutkan,ِ "Sungguhِ kamiِ telahِ mengetahui,ِ saatِ ituِ kamiِ mengambilِ
minyaknyaِ dariِ ronggaِ matanyaِ danِ menampungnyaِ denganِ beberapaِ ِ tempayanِ
besar.ِ Kemudianِ kamiِ potong-potongِ dagingnyaِ sepertiِ memotongِ seekorِ lembuِ atauِ ِ
sebesarِ lembu.ِ Kemudianِ Abuِ Ubaidahِ memanggilِ tigaِ belasِ prajuritِ laluِ didudukkanِ diِ
ronggaِ mataِ ikan,ِ laluِ merekaِ mengambilِ tulangِ rusukِ dariِ beberapaِ ِ tulangِ rusuknyaِ
danِ menegakkannya,ِ

kemudianِ untaِ kamiِ yangِ palingِ besarِ disuruhِ berjalanِ diِ bawahِ kerangkaِ ikanِ
tersebut.ِ Kamiِ laluِ ambilِ dagingِ ikanِ ituِ lauِ dijadikanِ ِ dendengِ sebagaiِ perbekalanِ
kami.

‫نحسدنثنناَّ ِنعمبقد ِاَّملنجسباَّلر ِمبقن ِاَّملنعنللء ِنحسدنثنناَّ ِقسمفنياَّقن ِنقاَّنل ِنسلمنع ِنعممدروُ ِنجاَّلبنر ِمبنن ِنعمبلد ِ س ل‬
‫ا ِنيققوُقل‬

َّ‫ش ِنفأ ننقممننا‬

‫صقد ِلعيةراَّ ِللققنرمي ش‬ ‫ب ِنوُأنلميقرنناَّ ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِمبقن ِاَّملنجسراَّلح ِننمر ق‬ ‫ث ِلماَّنئلة ِنراَّلك ش‬ ‫ا ِنعنلميله ِنوُنسلسنم ِنوُننمحقن ِنثنل ق‬ ‫صسلىَّ ِ س ق‬ ‫ا ِ ن‬ ‫نبنعنثنناَّ ِنرقسوُقل ِ س ل‬
ِ ‫ش ِاَّملنخنبلط ِنفأ نملنقىَّ ِنلنناَّ ِاَّملنبمحقر ِنداَّسبةة ِقينقاَّقل ِنلنهاَّ ِاَّملنعمننبقر‬
‫صاَّنبنناَّ ِقجوُدع ِنشلديدد ِنحستىَّ ِأننكملنناَّ ِاَّملنخنبنط ِنفقسمُمني ِنجمي ن‬ ‫ف ِنشمهشر ِنفأ ن ن‬ ‫ص ن‬ ‫حلل ِلن م‬ ‫لباَّلسساَّ ل‬
‫ن‬ ‫ق‬
ِ ‫صنبقه ِثسم ِننظنر‬ ‫ضنللعله ِنفنن ن‬ ‫ن‬
‫ضنلةعاَّ ِلممن ِأ م‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
‫ت ِأمجنساَّقمنناَّ ِنقاَّنل ِنفأنخذ ِأقبوُ ِقعنبميندنة ِ ل‬ ‫ن‬
‫ف ِنشمهشر ِنوُاَّسدنهسناَّ ِلممن ِنوُندلكنهاَّ ِنحستىَّ ِثاَّنب م‬ ‫ص ن‬ ‫نفأ ننكملنناَّ ِلممننهاَّ ِلن م‬
ِ ‫س ِلفي ِنحنجاَّلج ِنعميلنله ِنننفدر ِنقاَّنل ِنوُأنمخنرمجنناَّ ِلممن‬ ‫ش ِنوُأنمطنوُلل ِنجنمشل ِنفنحنمنلقه ِنعنلميله ِنفنمسر ِنتمحنتقه ِنقاَّنل ِنوُنجنل ن‬ ‫إلنلىَّ ِأنمطنوُلل ِنرقجشل ِلفي ِاَّملنجمي ل‬
ِ ‫ضةة ِقثسم‬ ‫ضةة ِنقمب ن‬ ‫ب ِلممن ِنتممشر ِنفنكاَّنن ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِقيمعلطي ِقكسل ِنرقجشل ِلمسناَّ ِنقمب ن‬ ‫جنراَّ د‬ ‫ب ِنعميلنله ِنكنذاَّ ِنوُنكنذاَّ ِققلسنة ِنوُندشك ِنقاَّنل ِنوُنكاَّنن ِنمنعنناَّ ِ ل‬
‫نوُمق ل‬
‫أنمعنطاَّنناَّ ِنتممنرةة ِنتممنرةة ِنفلنسماَّ ِنفلنني ِنوُنجمدنناَّ ِنفمقندهق‬

(MUSLIMِ -ِ 3577)ِ :ِ Telahِ menceritakanِ kepadaِ kamiِ Abdulِ Jabbarِ binِ Alِ 'Alaِ telahِ
mengabarkanِ kepadaِ kamiِ Sufyanِ diaِ berkata;ِ 'Amruِ pernahِ mendengarِ Jabirِ binِ
Abdullahِ berkata,ِ "Rasulullahِ shallallahuِ 'alaihiِ wasallamِ mengirimِ kamiِ besertaِ tigaِ
ratusِ prajuritِ penunggangِ kudaِ yangِ dipimpinِ olehِ Abuِ 'Ubaidahِ binِ Jarrahِ untukِ
mengintaiِ kafilahِ dagangِ orang-orangِ Quraisy,ِ makaِ kamiِ bermukimِ diِ pantaiِ selamaِ
setengahِ bulanِ hinggaِ kamiِ kelaparan.ِ

Kamiِ kemudianِ memakanِ alِ Khabathِ (dedaunanِ pohonِ ),ِ sehinggaِ kamiِ punِ disebutِ
denganِ pasukanِ alِ Khabath.ِ Kemudianِ lautِ mendamparkanِ seekorِ ikanِ besarِ yangِ
disebutِ Alِ 'Anbarِ kepadaِ kami,ِ kamiِ laluِ memakannyaِ selamaِ setengahِ bulanِ danِ
mengambilِ minyaknyaِ hinggaِ staminaِ kamiِ pulihِ danِ kuatِ kembali."ِ Jabirِ menurutkan,

ِ "Kemudianِ Abuِ Ubaidahِ mengambilِ satuِ tulangِ rusuknyaِ danِ mendirikannya,ِ setelahِ
ituِ diaِ menyuruhِ orangِ yangِ palingِ tinggiِ diِ antaraِ kamiِ danِ yangِ palingِ tinggiِ untanyaِ
untukِ berjalanِ lewatِ bawahِ ronggaِ tersebutِ (tulangِ ikanِ tersebut)."ِ Jabirِ melanjutkan,ِ

"Beberapaِ orangِ ِ dudukِ diِ ِ ronggaِ matanya."ِ Jabirِ berkata,ِ "kemudianِ kamiِ mengambil
dariِ ronggaِ matanyaِ tersebutِ beginiِ danِ begini,ِ yaituِ sedikitِ dariِ lemaknya."ِ Jabirِ
berkata,ِ

"Ketikaِ ituِ kamiِ jugaِ membawaِ sekantongِ kurma,ِ danِ Abuِ 'Ubaidahِ memberiِ kurmaِ
segenggam-segenggamِ kepadaِ setiapِ prajurit,ِ hinggaِ pernahِ hanyaِ memberiِ kamiِ
satuِ bijiِ kurma-satuِ bijiِ kurma,ِ ketikaِ kurmaِ tersebutِ habisِ kamipunِ mendapatkanِ
gantinyaِ (ِ ikan)."ِ HADISTِ NOِ –ِ 3577ِ /ِ KITABِ MUSLIM

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):

Dalamِ riwayatِ Muslimِ sendiriِ terdapatِ kontradiksi,ِ tidakِ sepakatِ pengertiannya,ِ danِ
sulitِ ditentukanِ manaِ yangِ salahِ danِ manaِ yangِ benar.ِ Perawinyaِ samaِ yaituِ Jabirِ binِ
Abdillah.ِ Yaituِ kalimatِ sbb:ِ

‫ف ِنشمهشر‬ ‫نفأ نملنقىَّ ِنلنناَّ ِاَّملنبمحقر ِنداَّسبةة ِقينقاَّقل ِنلنهاَّ ِاَّملنعمننبقر ِنفأ ننكملنناَّ ِلممننهاَّ ِلن م‬
‫ص ن‬

Kemudianِ lautِ mendamparkanِ seekorِ ikanِ besarِ yangِ disebutِ Alِ 'Anbarِ kepadaِ kami,ِ
kamiِ laluِ memakannyaِ (ِ Muslimِ 3577ِ )

Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):ِ ِ Ikanِ yangِ keluarِ dariِ lautِ ituِ masihِ baru,ِ bukanِ sudahِ adaِ
sebelumnya.ِ Ketikaِ sahabatِ kelaparanِ danِ makanِ daunِ ,ِ kurmapunِ ِ habisِ laluِ
dikeluarkanِ ikanِ ituِ dariِ lautِ sebagaiِ rizekiِ ِ dariِ Allah.ِ Jadiِ ikanِ ituِ masihِ hidupِ bukanِ
bangkai.ِ

Dalamِ riwayatِ yangِ laluِ disebutkanِ sbb:ِ

ِ ‫ضمخلم ِنفأ ننتمينناَّقه ِنفإلنذاَّ ِلهني ِنداَّسبدة ِقتمدنعىَّ ِاَّملنعمننبنر ِنقاَّنل ِنقاَّنل‬ ‫حلل ِاَّملنبمحلر ِنكنهمينئلة ِاَّملنكلثي ل‬
‫ب ِاَّل س‬ ‫حلل ِاَّملنبمحلر ِنفقرلفنع ِنلنناَّ ِنعنلىَّ ِنساَّ ل‬
‫نوُاَّمننطنلمقنناَّ ِنعنلىَّ ِنساَّ ل‬
‫ ِأنقبوُ ِقعنبميندنة ِنممينتدة‬

Danِ kamiِ pergiِ keِ pantaiِ lautِ ,ِ kamiِ dihadapkanِ denganِ suatuِ pemandanganِ yangِ
tampaknyaِ sepertiِ bukitِ pasirِ yangِ besar.ِ Kamiِ hampiriِ ternyataِ ituِ adalahِ hewanِ lautِ
yangِ disebutِ 'anbarِ (sejenisِ ikanِ pausِ )."ِ
Komentarkuِ (ِ Mahrusِ ِ aliِ ):ِ Untukِ yangِ tarhirِ iniِ ِ memberiِ kesanِ bahwaِ ikanِ ituِ sudahِ
adaِ diِ pantaiِ sebelumِ kontingenِ datang.ِ Makanyaِ dikatakanِ bangkaiِ ِ bukanِ ikanِ yangِ
masihِ hidup.ِ

Hadisِ tentangِ ikanِ besarِ yangِ dimakanِ olehِ kontingenِ tentaraِ ituِ ternyataِ memilikiِ
cacatِ yaituِ redaksinyaِ kacauِ belau,ِ bukanِ sepakatِ atauِ salingِ mendukung.ِ Bahkanِ
terkesanِ salingِ menyalahkan.ِ Sulitِ ِ dipilihِ manaِ yangِ benarِ danِ salah.ِ Padaِ hal,ِ ِ sama
dariِ satuِ perawiِ Jabirِ binِ Abdillahِ yangِ meriwayatkannyaِ bukanِ orangِ lain.ِ Adaِ
tambahanِ redaksi,ِ jugaِ adaِ pengurangannِ redaksi.ِ Hadisِ ِ sedemikianِ ِ namanyaِ kacauِ
matanyaِ atauِ redaksinyaِ danِ dikatakanِ lemahِ karenanya.ِ Ingatِ danِ janganِ lupakanِ
kaidahِ ِ sbb:ِ

0‫ب ِلعمنند ِأ قنهميلل ِماَّلنفمُن‬ ‫ف ِنسننشد ِأنموُ ِنممتشن ِ ِ ِ ِ ِقم م‬

‫ضنطلر د‬ ‫نوُقذوُ ِاَّمخلتلن ل‬

ِ ِ ِ ِ ِ ِ Kekacauanِ sanadِ atauِ redaksiِ termasukِ mudhtharibِ menurutِ ahliِ mustholahِ hadis.

Kaidahِ ِ iniِ menyatakanِ bahwaِ kacauِ redaksiِ termasukِ cacatِ yangِ membikinِ hadisِ
lemah.

Menurutِ dataِ ِ yangِ validِ ِ dariِ riwayatِ hadisِ itu,ِ aslusِ sanadِ adalahِ ِ Jabirِ binِ Abdillah.ِ
Paraِ sahabatِ tidakِ adaِ yangِ tahuِ hadisِ itu.ِ Abuِ bakarِ ,ِ Umarِ ,ِ Usmanِ danِ Aliِ atauِ istriِ
–ِ istriِ Rasulullahِ Shallallahuِ alaihiِ waِ sallamِ ِ sediriِ tidakِ tahuِ hadisِ ituِ sampaiِ mati.ِ
Anehِ sekaliِ bilaِ ِ kitaِ ِ belumِ matiِ sudahِ kenalِ dengannya.ِ Iaِ termasukِ hadisِ yangِ
gharib.ِ Ibnuِ Hajarِ berkata:

َّ‫" ِيقسم ِاَّلغريب ِباَّلنسبة ِلموُضع ِاَّلتفرد ِفيه ِإلىَّ ِقسمين ِهماَّ ِ" ِغريب ِممطلق ِ" ِوُغريب ِنسبى‬

‫ ِأوُ ِاَّلفرد ِاَّلمطلق‬:‫اَّلغريب ِاَّلمطلق‬-َّ‫ا‬.

‫ ِأي ِماَّ ِينفرد ِبروُاَّيته ِشخص ِوُاَّحد ِفي ِأصل ِسنده‬،‫ ِهوُ ِماَّ ِكاَّنت ِاَّلغراَّبة ِفي ِأصل ِسنده‬:‫تعريفه‬.

،‫ ِأي ِإذاَّ ِتفرد ِاَّلصحاَّبي ِبروُاَّية ِاَّلحديث‬،‫ ِوُاَّلصحاَّبي ِحلقة ِمن ِحلقاَّت ِاَّلسند‬،‫وُأصل ِاَّلسند ِأي ِطرفه ِاَّلذي ِفيه ِاَّلصحاَّبي‬
‫فاَّن ِاَّلحديث ِيسمىَّ ِغريب ِغراَّبة ِمطلقة‬.

Gharibِ diِ bagiِ menjadiِ duaِ dariِ segiِ tempatِ tafarrudnya:

Gharibِ mutlakِ danِ ِ gharibِ nisbi.

Gharibِ ِ muthlakِ atauِ fardِ mutlakِ .

Devinisi:ِ Gharibnyaِ ِ terletakِ padaِ asalِ sanadnyaِ (ِ permulaanِ sanad)ِ .ِ Hadisِ yangِ
hanyaِ diِ riwayatkanِ ِ olehِ satuِ orangِ diِ permulaanِ sanad.

Permulaanِ sanadِ ِ adalahِ jalurِ sanadِ ِ yangِ ِ terdapatِ sahabat.ِ Sahabatِ adalahِ ِ
termasukِ salahِ satuِ rantaiِ ِ sanad.ِ Ya`niِ bilaِ seorangِ sahabatِ ِ sajaِ yangِ meriwayatkanِ
hadisِ makaِ hadisِ ِ tsbِ ِ dinamaِ ِ gharibِ mutlak.

(‫)جمعية ِاَّلحديث ِاَّلشريف ِوُإحياَّء ِاَّلتراَّث‬

Ikutilahِ ayatِ ِ yangِ mengharamkanِ bangkaiِ secaraِ mutlakِ ِ sbb:

‫طسر ِنغمينر ِنباَّشغ ِنوُنل ِنعاَّشد ِنفنل ِإلمثنم ِنعلنميله ِإلسن ِ س ن‬

ِ ‫ا‬ ‫ض ق‬ ‫خمنلزيلر ِنوُنماَّ ِأ قلهسل ِلبله ِللنغميلر ِ س ل‬
‫ا ِنفنملن ِاَّ م‬ ‫إلسننماَّ ِنحسرنم ِنعلنميقكقم ِاَّملنممينتنة ِنوُاَّلسدنم ِنوُلنمحنم ِاَّمل ل‬
‫حيدم‬ ‫نغقفوُدر ِنر ل‬

Sesungguhnyaِ Allahِ hanyaِ mengharamkanِ bagimuِ bangkai,ِ darah,ِ dagingِ babiِ danِ
binatangِ yangِ (ketikaِ disembelih)ِ disebutِ (nama)ِ selainِ Allah.ِ Tetapiِ barangsiapaِ dalam
keadaanِ terpaksaِ (memakannya)ِ sedangِ iaِ tidakِ menginginkannyaِ danِ tidakِ (pula)ِ
melampauiِ batas,ِ makaِ tidakِ adaِ dosaِ baginya.ِ Sesungguhnyaِ Allahِ Mahaِ
Pengampunِ lagiِ Mahaِ Penyayang.ِ Alِ Baqarahِ 173

‫خمنلزينر‬ ‫ا ِنحسرنم ِاَّملنخممنر ِنوُنثنمنننهاَّ ِنوُنحسرنم ِاَّملنممينتنة ِنوُنثنمنننهاَّ ِنوُنحسرنم ِاَّمل ل‬ ‫صسلىَّ ِ ق ق‬
‫ا ِنعلنميله ِنوُنسلسنم ِنقاَّنل ِإلسن ِ ن‬ ‫نعمن ِأنلبي ِقهنرمينرنة ِأنسن ِنرقسوُنل ِ ل‬
‫ا ِ ِ ن‬
‫نوُنثنمننقه‬

Dariِ Abuِ Hurairahِ raِ ,ِ sesungguhnyaِ Rasulullahِ SAWِ ِ berkataِ :ِ Sesungguhnyaِ Allahِ
mengharamkanِ khomerِ ,bangkai.babiِ danِ hargaِ –ِ harganyaِ .ِ HRِ Abuِ Dawudِ 3485

Masihِ bersambungِ ………………