MEKANIKA TANAH
KODE MATA KULIAH : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH V = Vs + Vw + Va
KODE MATA KULIAH : TS 110816 Vv = Vw + Va
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
1. Kadar Air (w)
adalah perbandingan antara berat air (Ww) dengan berat butiran padat
KODE MATA KULIAH
(Ws) : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
𝑾𝒘
𝒘 % = 𝒙 𝟏𝟎𝟎
𝑾𝒔
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
2. Angka Pori (e)
adalah perbandingan antara volume rongga (Vv) dengan volume butiran
KODE MATA
padat (Vs)KULIAH : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
𝑽𝒗
e=
𝑽𝒔
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
3. Porositas (n)
adalah
KODE MATAperbandingan
KULIAH antara volume rongga (Vv) dengan volume total (V)
: TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS 𝑽𝒗
n=
𝑽
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
4. Derajat Kejenuhan (S)
adalah perbandingan antara volume air (Vw) dengan volume rongga pori
KODE
(Vv)MATA KULIAH : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
𝑽𝒘
S=
𝑽𝒗
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
Tanah Kering 0
Tanah
KODE MATAagak lembab
KULIAH : TS 110816 > 0 – 0,25
SEMESTER : 1 (SATU)
SKSTanah lembab : 3 SKS 0,26 – 0,50
Tanah sangat lembab 0,51 – 0,75
Tanah basah 0,76 – 0,99
Tanah jenuh air 1
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
5. Berat Volume Basah (γb)
adalah perbandingan antara berat total tanah (W) dengan volume total
KODE MATA
tanah (V)KULIAH : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
𝑾
γb =
𝑽
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
6. Berat Volume Kering (γd)
adalah perbandingan antara berat butiran (Ws) dengan volume total tanah
KODE
(V) MATA KULIAH : TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
𝑾𝒔
γd =
𝑽
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
MEKANIKA TANAH
7. Berat Volume Butiran Padat (γs)
adalah
KODE MATAperbandingan
KULIAH antara berat butiran (Ws) dengan volume butiran (Vs)
: TS 110816
SEMESTER : 1 (SATU)
SKS : 3 SKS 𝑾𝒔
γs =
𝑽𝒔
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
Case 1
Pada kondisi di lapangan, tanah mempunyai volume 10 cm3
dan berat total tanah 18 gram. Berat butiran padat tanah
MEKANIKA
adalah TANAH
16 gram dan volume butiran padat tanah adalah 5,9
KODE
3 MATA KULIAH : TS 110816
cm . Dari data tersebut
SEMESTER hitunglah nilai kadar air, berat volume
: 1 (SATU)
SKS : 3 SKS
basah, berat volume kering, angka pori, porositas dan derajat
kejenuhan.
JURUSAN TEKNIK SIPIL POLITEKNIK NEGERI BALIKPAPAN
Case 2
Suatu contoh tanah tak jenuh yang diambil dari lokasi tanah timbunan
mempunya kadar air w = 20% dengan berat volume basah = 2 gr/cm3, volume
MEKANIKA TANAH
udara = 0,03 cm3 dan berat butiran padat = 1 gr. Hitunglah nilai
1.KODE
Berat air
MATA KULIAH : TS 110816
2.SEMESTER
Volume air : 1 (SATU)
3.SKSBerat total : 3 SKS
4. Volume total
5. Derajat kejenuhan
6. Angka pori