Anda di halaman 1dari 25

 

 
 
 

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

KOMITMEN PEGAWAI KANAN PERKHIDMATAN


KASTAM TERHADAP ORGANISASI

HASSAN BIN ARSHAD

FPP L 1994 9
K O M ITMEN P EGAWAI KANAN
P E R K H I D M ATAN KAS TAM
T ER HADAP O R GA N I SA S I

HASSAN B I N A R S H A D

Tesis ini di kemu k a k a n Sebagai M emenuhi


Seba hagi a n D a ripada Keperlu a n bagi
Ijaza h M a ster S a i n s di Pusat
Pengembangan d a n Pen didi k a n lanjutan
U niversiti Perta nia n M a laysia

Februari 1994
PENGHARGAAN

Ber s y u kur s a y a k e h adrat A l l a h S u b h a n a h u Wata a l a k er a n a

d e n g a n l i m p a h k u r n i a d a n i z i n - N y a , p e n y e l i d i ka n i n i t e l a h d a p at

d i s i a p k a n d a l a m b e n t u k y a n g a d a s e k ar a n g . O i samping itu , saya

i n g i n m e n y a m p a i k a n s et i n g g i - t i n g g i p e n g h ar g a a n s a y a k e p a d a

b eb er a p a p i h a k d a n ora n g perseor a n g a n tertentu atas s e g a l a b e n t u k

b antua n , b imbingan, k e r j a s a m a d a n d o r o nga n y a n g t e l a h

d is u m b a n g k a n d a l a m m e n g h a s i l k a n tesis i n i .

K h u su s n y a , saya i n g i n m e n g u c a p k a n j ut a a n ter i m a k a s i h saya

k e p a d a Prof. M a d y a Dr. A m i n a h b i nti A h m a d , Dr. B a h ari bin Yat i m

d a n D r . Tu r i m a n b i n S u a n d i d ar i P u s a t P e n g e m b a n g a n d a n

P e n d i d i k a n L a n j u t a n , U n i v er s i t i P e r t a n i a n M a l a y s i a y a n g t e l a h

b a n y a k m e m b a ntu s a y a d e n g a n c a d a n g a n d a n t e g ur a n m e m b i n a

b a g i m e m b a i ki m u t u p e n y e l i d i k a n i n i . Dr. A m i n a h teruta m a s e k a l i

t e l a h m e m b a c a d r af a w a l s er t a m e m b er i k a n b i m b i n g a n d a n

c a d a n g a n y a n g b er g u n a u n t u k m e m b a i k i i s i k a n d u n g a n , bahan

b ertul i s kaj i a n serta g aya perse m b a h a n n y a .

K e p a d a Dr. B a h ar i b i n Yat i m d a n D r . Tur i m a n b i n S u a n d i ,

p e n g h ar g a a n y a n g t i n g g i d ir a k a m k a n u n t u k m er e k a k er a n a

m e n y e m a k kertas c a d a n g a n penyel i d i k a n d a n s eterusnya m e m b a ntu

m e m b a i k i m utu k a n d u n g a n d a n g a y a p erse m b a h a n tesi s , ter u t a m a

m e n g e n a i a s p e k a n a l isis d a n i nterpretas i d ata .

K e p a d a Pr ofe s or M a d y a Dr. Mohd Fadzilah bin Kamsah,

Profe s or Dr. R a h i m b i n M d . S a i l , Dr. M d . S a l l e h b i n H a s s a n , Puan

SClo d a h b inti Wo k d a n E n c i k A b d u l M u a ' ti @ Z a mr i b i n A h m a d ,


s e m u a nya d ari p ad a Pusat Pen g e m b a n g a n d a n Pend i d i k a n Lanjutan ,

U n i vers it i P e rta n i a n M a l a ys i a , j u g a E n c i k Ta m b i b i n H a s a n d ar ip a d a

K e m e nter i a n Pertan i a n , K u a l a Lu m p ur d a n C i k R u s i n a h A l i d arip a d a

J a batan K a st a m d a n Eksais D iraj a , i n g i n saya r a k a m k a n r a s a ter i m a

k a s i h y a n g t id a k t er h i n g g a k er a n a te l a h b a n y a k m e m b a n t u s a y a

d a l a m a s p e k m e m b a i k i m u t u k a n d u n g a n d a n g a y a p er s e m b a h a n

tes i s i n i .

S a y a j u g a tid ak l u p a m e n g u c a p k a n j ut a a n ter i m a k a s i h k e p a d a

p i h a k J a b a t a n K asta m d a n E k s a i s D iraja M a l a ys i a , k h u s u s n y a b u a t

Ya n g 8 er b a h a g i a D ato ' H aj i M o h d . N or b i n A b d u l H a m i d , K e t u a

P e n g ar a h K a st a m , E n c i k A h m a d P a d z l i b i n M o h y i d d i n , T i m b a l a n

Ketua Pe n g arah K a stam Welaks a n a a nl d a n s e m u a p e g a wa i l a i n y a n g

m e m b er i k a n d oro n g a n d a n m e m b a ntu s a y a menjayakan p e n y e l i d i k a n

ini.

K e p a d a P u an A b i d a h b i nti Hj . M o h d . Yu sof, E n c i k J a s m i b i n

8 a b a d a n P u a n K h ir i y a h b i nt i A h m a d i n g i n s a y a m er a k a m k a n

b er b a n y a k - b a n y a k ter i m a k a s i h b u at m e r e k a k er a n a m e m b a nt u

m e n a i p t e s i s i n i d ar i p a d a b er b e nt u k m a n u s kr i p a s a l k e p a d a d a l a m

b e n t u k sekar a n g .

A k h ir s e k a l i , i n g i n s a y a m er a k a m k a n s e ti n g g i - t i n g g i t er i m a

k a si h s a y a d a n memo h o n b er b a n y a k m a af k e p a d a i b u s a y a P u a n

H aj a h Kh3d ija h b i nti M d . ! s a , i steri P u a n H e n d o n binti M o h d . N o or

d a n a n a k- a n a k saya Haseena Syaa kira d a n H a s e e n a Syazwani y a n g

s e n ti a s a m e nj a d i s u mb er i n s p ir a s i d a n k e ku a t a n a z a m s a y a s erta

s e n t i a s a b ers a b ar d e n g a n kes i b u k a n s a ya d a l a m m e n y i a p k a n t e s i s

ini.

ii
JADUAL KAND U N GAN

M u ka s urat

P E N G H A R G A A N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

S E NA R A I J A D U A L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii

S E NA R A I RAJAH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi

G LO SA R I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xii

A BSTRAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xiii

A BSTRACT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xv

BAB

P E N DA H U LU A N

Pen g e n a l a n J a b atan K a stam


dan Eksais D iraja . . . ... . . . .... . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Latar Belakang M as a l a h Penyeli d i k a n . . . . . . . . . . . . . . 4
Pele p a s a n J awatan . . . . ..................... . . . . . . . 6
Per m o h o n a n K erja Lain . .. . .. . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Persaraan Awa l ......... ... . .....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Keker a p a n Cuti Sakit . . . ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
K ekerap a n M e n g a m b i l C uti R e h at .. .. . . . . . . . . . 9
Pernyataan M as a l a h Peny e l i d i ka n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
O bjektif Penyelid i ka n . . . . .. . . ... .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
H ipotesis Penye l i d i k a n . ............................ . . . . 14
Kepenti n g a n Pe n y e l i d i k a n . . . . .... ... .... . . . . . . . . . . . . . . 15
Skop Penye l i d i k a n .. . . . . . . . .. ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Batasan Penye l i d i k a n .. . . . ... . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

" S O R OTAN BAHAN B E RT U L I S

Pengertia n Org a n i s asi . .. . . . . . . . ....


. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 17
S i k a p d a n Tingkah Laku I n d iv i d u
d i Tem p at Kel j a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Pekerj a a n d a n Pen g i katan Pe kerja
d e n g a n Org a n isasinya . . . . . . ..................
. . . . . . . . . . 20
K o m itmen Ter h a d a p Org a n isasi . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . 25
C iri-ciri Peribadi . .. . ...
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Ciri-ciri Kerja .. .. . . ..
. . . . . . . . . . .... . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Pen g a l a m a n d i Tempat Kerj a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
K e p e m i m p i n a n d a n Pen y e l i a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Definisi Istil a h .. .. . . . . ... .. . . . .. . .. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

III
M u ka s urat

III K A E D A H P E NY E L I D I K A N

M od e l Penye l i d i k a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Po p u l asi d a n S a m p e l . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . 52
Po p u l asi . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . 52
Pers a m p e l a n . ... . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
S u m b er D ata d a n A l at P e n g u kuran . . . . . . . . . . .. . . . . 54
Uji a n K e b o l e h p ercayaan A l at Pengu kuran . . . . . . . 58
Kesah a n K a n d u n g a n . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
P e ng um p u l a n D ata .. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
A n a l i sis D ata . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . .... . . . . . . ... . . . . .
. . 65
Pe n g ukuran Skor K o mitmen
Ter h a d a p O rg a n is a si . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
P e n g ukuran Skor D i mensi
A n g k� ? a h � ebas . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Cirl Kerja .
. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Pen g al a m a n d i Tem p at K erja . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
K e p e m i m p i n a n Pegawai
Penye l i a Uta m a . . ...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

IV H A S I L P E N Y E L I D I KAN D A N P E R B I N C A N G A N

M a kl u mat Latar B e l a k a n g Respo nden . . .. . . . . . . . . 71


Gred J awatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .
. . . . . . . . . . 71
Kategori Perkhid matan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Tempat Bertugas . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
J anti n a . . . . . . . . . ... . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . 74
U mur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Tem p o h Perkhidmatan d e n g a n J K E D . . . . . . . 76
Tem p o h Per k h i d m atan M e n gikut
Tem p at K erja K i n i . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Pend a p atan B u l a n a n . ................ . . . . . . . . . . . . . 79
Tara f Pendidikan . . .. . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Taraf R u m a h Kediaman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
J ar a k Antara Tem p at K erj a
d e n g a n R u m a h Kediam a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Ci ri-Ciri Kerj a . . .. ....
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Pe n g e n a l a n Tu g a s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . 84
Ragaman K e m a h ir a n . .. . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Auto n o m i K erja . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
M a k l u m Balas Tug a s a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Kekompleksan Kerja . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Pe n g a l a m a n d i Te mpat Kerja ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
S i k a p K u m p u l a n Kerja
Ter h a d a p Org a nisasi . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Penc a p a i a n Pen g h ar a p a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
C ab aran K erja p a d a Tah u n Pertam a
Perkh i d m atan . . . . .. . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Kepenti n g a n S u m b a n g a n Pegawai . . . . . . . . . . . 93
Keutu h a n I m ej K e n d i ri . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

iv
M u k a s urat

K e p e m i m p i n a n Pegawai Pe n y e l i a Utam a . . . . . . . . . 95
Pem i k ir a n . . . . .. . . ...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 96
Perasaan d a n Perh u b u n g a n
Sesama Sendiri . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
C iri-ciri Ti n g k a h Laku Lah ir i a h . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
K o mitmen Terhad a p Orga n i s asi . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Ara s K o m itmen Ter h a d a p Org a n i sa s i
m e n g i kut Gred J awatan . . ...........
. . . . . . . . . . . 99
Ara s K o m itmen Ter h a d a p Org a nisasi
m e n g i kut Aktiviti Perkh i d m atan . . . . . . . . . . . . . . 1 01
Ar a s K omitmen Ter h a d a p Org a n i s a s i
m e n g i kut Tem p at Bertugas . ... . . . . . . . . . . . . . . . . 1 03
Ara s Ko mitmen Ter h a d a p Org a n isasi
m e n gikut J anti n a . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . 1 05
Ara s Komitmen Terhad a p Orga n isasi
m e n g i kut Bangsa ..
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 1 06
Ara s K o m itmen Ter h a d a p Org a n isasi
m e n g i kut Tara f Pend i d i k a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 08
Aras K o m itmen Terh a d a p Org a n i sa s i
m e n g i kut Te mpat K e d i a m a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 10
Uji a n H i p otesi s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 12
Perkaitan a ntara Komitmen
Ter h a d a p Org a n isasi d e n g a n
A n g ku b ah Bebas . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . 1 12
Per k a itan a ntara Ko m itmen
Ter h a d a p Org a n i s a s i d e n g a n
D i me n s i C iri-ciri Per i b a d i . ...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 12
Perkaitan a ntara Ko mitmen
Ter h a d a p Org a n isasi d e n g a n
D i mensi C iri-ciri Kerja . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.. 1 14
Perkaitan a ntara Komitmen
Terhad a p Orga n isasi d e n g a n
D i mensi F a ktor Pen g a l a m a n
d i Tempat Kerja . . . . . . . .. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 15
Per kaitan a ntara Komitmen
Ter h a d a p Orga ni s a s i d e n g a n
D i me n s i Kep e m i m p i n a n
Pegawai Peny e l i a Utam a . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 1 17
Perkaitan a ntara D i m e n s i
Ter p i l i h Seba g a i K u m p u l a n F aktor
P e n u nj u k R a m a l d e n g a n Ko mitmen
Ter h a d a p Org a n isasi . ...................
. . . . . . . . . . 1 18
Per b i n c a n g a n H a s i l Penye l i d i ka n . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 23

v
M uka surat

V R U M U SA N , I M PLI KASI D A N C A D A N G A N
P E N Y E LI D I KA N

Rumusan . . . . .. . . ....
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 31
O bjektif Satu . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 32
O bje ktif D u a ... . ..
. . . . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 32
O bjektif Tig a . .. . ....
. . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 33
O bjektif E mpat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 33
O bj e ktif Lima . . .. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 34
O bj e ktif E n a m . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 34
I m p l i ka s i Penye l i d i ka n . . . ...
. . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 36
Cadangan . . ..........................................
. . . . . 1 39
Pel a ks a n a a n Pih a k Berke n a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 39
Penye l i d i kan A k a n D atang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 40

RUJU KAN . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . .
. . . .. ...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 41

LAM P I RAN

Lam p iran A - J a d u a l S o a l seli d i k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 54


Lampiran B - Surat M enyurat . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . 1 77
Lam p iran C - J ad u a l Tam b a h a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 79
Lampiran D - Rajah 4 d an 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 82

V I TA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 84

vi
SE NARAI JADUAL

M uka Su rat
J AD U A L

1 K e d u d u k a n Sumber Ten a g a M a n u s i a
J abatan K asta m d a n E ks a i s D i raja
M a l ay s i a ( J K ED ) M e n g i kut Kategori
Perkhid matan Pada Februari 1 9 8 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2 K e d u d u k a n Pegawai Yan g M e l e p a s k a n
J awatan Antara 1 9 8 5 D a n J a n u a r i 1 9 8 9
M e n gi k u t K ategori Ter p i l i h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

3 K e d u d u k a n Pegawai Bersara Secara P i l i h a n


M e n gi kut G red J awatan D a l a m
Tem p o h 1 9 8 6 - 1 9 8 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

4 Purata H ar i a n C uti Sa kit d a l a m


Tem p o h Satu T a h u n K a l e n d e r m e n g i kut
Tig a Tah u n Ter p i l i h di K a l a n g a n
Tig a G red J awatan Ter p i l i h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

5 Kekera p a n Pegawai M e n g a mb i l C uti Rih at


D a l a m Satu Tah u n K a l e n d e r M e n g i kut
Tiga Tah u n Ter p i l i h Di k a l a n g a n
T i g a G red J awatan Ter p i l i h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

6 K e d u d u k a n Responden M e n g i kut
Kate g o ri Ter p i l i h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

7 R i n g k a s a n A n a l i s i s Keboleh percay a a n . . . . . . . . . . . .. . . 63

8 Tab u r a n Responden M e n g i kut


Gred J awatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

9 Tab u r a n Responden M e n g i kut


Aktiviti Perkhid matan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

10 Tab u r a n Respo nden M e n g i kut


Te m p at Bertug as . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

1 1 Tab u r a n Respo nden M e n g i kut J anti n a . . . . . . . . . . . . . 74

12 Tab u r a n Responden M e n g ikut U mur . . . .. . . . . . . . . . 75

13 Tab u ran Responden M e n g i kut Te m p o h


Perkhi d m atan D e n g a n J K ED . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

vii
M u k a Sural

14 Tab u r a n Responden Berasaskan


Tem p o h Perkhi d matan M e n g i kut
Tem p at Kerja K i n i . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 78

15 Ta buran Responden M e n g i kut Pend a p atan


Bulanan ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . " 79

16 Tab u r a n Responden M e n g i kut Tarat


Pe!1d i d i ka n .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

17 Taburan Responden M e n g i kut Kategori


Tarat R u m a h K e d i a m a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

18 Tab u r a n Resp o n d e n M e n g i kut J arak Antara


Tem p a t Kerj a dan Rumah K e d i a m a n . . . . . . . . . . . . . . . . 83

19 P urata d a n Sisih an Lazim Bagi


C i ri-ciri Kerja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

20 Tind a k Balas Terh a d a p P e n g e n a l a n


Tug a s . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

21 Ti n d a k B a l a s Terhad a p R a g a m a n
K e m a h i ra n .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 86

22 T i n d a k B a l a s Ter h a d a p Pen g e n a l a n
Tug a s .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

23 Tind a k B a l a s Terhadap M ak l u m
B a l a s Tug as a n .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

24 T i n d a k B a l a s Ter h a d a p Kekompleks a n
Kerj a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

25 Purata d a n S i s i h a n Lazi m Bagi


Pengalaman d i Te m p at Kerja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

26 Tilld a k Balas Terhad a p Sikap K u m p u l a n


Kerj a Te rhad a p Orga nisasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

27 Tind a k Bal a s Terh acl a p Penc a p a i a n


Pengharapan .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

28 Tin d a k B a l a s Terhadap C a b a r a n Kerj a


d i Tah u n Pertama Perkh id matan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

29 T i n d a k Balas Terh a d a p Kepenti n g a n


S u m b a n g a n Pegawai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

viii
M uka Surat

30 T i n d a k B a l a s Ter h a d a p Keutuh a n
I m ej K e n d i r i . ... ..
. . . . . ... . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 95

31 Pu rata d a n S i s i h a n Lazim Bagi


Kepemimpinan Pegawai Penye l i a Utam a . . . . . . . . . . . . . 95
. .

32 Tin d a k Balas Ter h a d a p Pem i k i r a n . . . . . . . . . . . . . . . . . ... 96

33 Ti n d a k Balas Ter h a d a p Perasaan d a n


Perh u b u n g a n Sesama Sendiri . . . .. . . . . . . . . . . .. . ....
. . . 97

34 T i n d a k Balas Ter h a d a p Ciri-c i ri


Tin g k a h Laku Lah i r i a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . 98

35 K omitmen Terh a d a p O rg an i sa s i . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . 99

36 Skor K o mitmen Ter h a d a p O r g a n i s asi


M e n gi kut G red J awatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 00

37 Perbeza a n Aras Komitmen Ter h a d a p


O r g a n i s asi M e n g i kut G red J awatan . . . . . . . .. . . . . . . . 1 01

38 Skor K o m itmen Ter h a d a p O rg a n i s asi


M e n g i kut Aktiviti Perkh i d m atan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 02

39 Perbezaan Aras K o m itmen Ter h a d a p


O r g a n isasi M e n g i kut Aktiviti Perkhi d m atan . . . . . . 1 03

40 Skor K o m itmen Ter h a d a p O r g a n i s asi


M e n g i kut Tempat Bertug as . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 04

41 Perbezaan Aras Komitmen Te rh a d a p


O r g a n isasi M e n g i kut Tem p at Bertug a s . . . . . . . . . . . . 1 04

42 Skor K omitmen Ter h a d a p


O r g a n isasi M e n g i kut J a ntina . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .
. . . . 1 05

43 Perbezaa n Aras K o m itmen Ter h a d a p


O r g a n isasi M e n g i kut J a nti n a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 06

44 Skor K o mitmen Terhad a p O r g a n isasi


M e n g i kut B a n g s a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 07

45 Perbezaan Aras Komitmen Ter h a d a p


O r g a n isasi M e n g i kut B a n g s a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 07

46 Skor Ko m itmen Ter h a d a p O r g a n isasi


M e n gi kut Taraf Pend i d i k a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 1 08

ix
M u k a Surat

47 Perbezaan Aras Komitmen Terh a d a p


O rg a n isasi M e n g ikut Taraf Pen d i d i ka n . . . . . . . . . . . . 1 09

48 Skor K o m itmen Te rhadap O r g a nisasi


M e n g i kut Tem p at Ked i a m a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 111

49 Perbezaa n A r a s Komitmen Ter h a d a p


O rganisasi M engi kut Te m p at K e d i a m a n . . . . . . . . . . 111

50 Perkaitan a ntara K omitmen Ter h ad a p


O rg an i s asi d e n g a n Ciri-ciri Peri b a d i . . . . . . . . .... . . . . 113

51 Perkaitan antara Komitm e n Ter h a d a p


O r g a n i sasi d e n g a n Ciri-ciri Kerj a . . . . . . . . . .. 1 14

52 Perkaitan a ntara K o mitme n Ter h a d a p


O rg anisasi d e n g a n Pen g a l a m a n
d i Tempat Kerj a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

53 Perkaitan a ntara K o mitmen Ter h a d a p


O rg a n isasi d e n g a n K e p e m i m p i n a n
Pl3g awai Penyel i a Uta m a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

54 Regresi Berganda M ud a h b a g i K o m itmen


Terhad a p O r g a n isasi d e n g a n
Seti a p D i mensi (An g ku b a h Bebas) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 20

55 R e g resi 8erga n d a M ud a h b a g i K o m itmen


Ter h a d a p O r g a nisasi d e n g a n Seti a p
K u m p u l a n F a ktor . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 21

56 Pek a l i Korelasi Prod u k - M o m en


Pearson b a g i A n g k u b a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 79

x
SE NARAI RAJAH

M u ka S urat

RAJ A H

1 Tah a p I katan Keorg a n is a s i a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

2 M od e l C iri-ciri Kerja . . .................................... 35

3 M od e l Peny e l i d i k a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

4 C arta Org a n isasi J abatan


K a st a m dan Eksais D iraja
M a l ay s i a ( J K ED ) . . . . . . . . . . . '" . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . 1 82
. . . . . .

5 H ir arki Perjawatan Skim


Perkh i d m atan P e n g u a s a
K a st a m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 83

xi
G LO S A R I

A K M AL Akademi K a stam D i raj a M a l aysi a

J KED J abatan K a stam d a n Eksais D iraja M al a y s i a

J PA J abatan Perkhid matan Awa m

KPSL K e n a i k a n P a n g kat Secara Lantikan

M A M PU U n it Pemod e n a n Tad b iran dan Pen g u ru s a n M a l ay s i a

PaK P e n g u asa K asta m

Pegawai Peg awai K a n a n K a stam S P P K

PKPK Pen o l o n g K a n a n Pen g arah Kastam

PPK Pen o l o n g Pengarah Kastam

SPPK S k i m Perkhi dmatan P e n g u a s a K a st a m

xii
Abstr a k tes i s y a n g d i k e m u k a k a n k e p a d a S e n at U n iv e rsiti P e rt a n i a n
M alaysia sebagai memenuhi sebahagian daripada keperluan bagi
Ija z a h M aster S a i n s .

KOM ITMEN PEGAWAI KANAN PERKHIDMATAN KASTAM


TERHADAP ORGANI SASI

Oleh

Hassan bin Arshad

Jun 1994

P e n g erusi Prof. M a d y a Dr. A m i n a h b i nti Ahmad

F a ku lti Pusat Pengemb a n g a n d a n Pen d i d i k a n Lanjuta n .

P e n ye l i d i ka n y a n g d ij a l a n k a n i n i b ertuj u a n m e n g e t a h u i : (1)

aras ko m itl<e n p e g a wa i k a n a n S k i m Perkh i d m atan Pen guasa K astam

( S P P K ) t e r h a d a p J a b at a n K a s t a m d a n E k s a i s D i r a j a ( J K ED ) d i

S e m e n a nj u n g M a l ay s i a , ( 2 ) p e r k a i t a n a n t a r a f a kto r-f a kt o r terp i l i h

d e n g a n k o m i tm e n p e g a w a i t e r h a d a p o r g a n i s a s i J K ED d a n ( 3 )

s u m b a n g a n fakto r-fa ktor terpi l i h k e p a d a komitmen p e g awai .

S e r a m a i 1 9 5 orang pegawai k a n a n S P P K y a n g terd i r i d ar i p a d a

P e n o l o n g K a n a n P e n g a r a h K a st a m ( P K P K ) , P e n o l o n g P e n g a r a h

K astam ( P P K ) d a n P e n g u a s a kastam ( Pa K) d i p i l i h s e b a g a i resp o n d e n

dengan menggunaka n kaedah persampelan rawak. D ata

d ikumpulkan dengan menggunakan borang soal selidik yang

d i p e n u h i o le h res p o n d e n s e n d i r i . D at a i n i t e l a h d i a n al i s i s d e n g a n

m e n g g u n a k a n p r o g r a m Statisti c a l P a c k a g e for S o c i a l S c i e n c e s

( SP S S P C +). A n a l i s i s taburan peratusan d a n m i n , a n a l i s i s v a ri a n s ,

k o r e l a s i p ro d u k- m o m e n P e a r s o n d a n r e g r e s i b e r g a n d a m u d a h te l a h

d i g u n a ka n untuk m e n g a n a l i s i s d ata .

xiii
Pe n y e l i d i ka n m e n u nj u k k a n b a h a w a a r a s k o m i t m e n p e g a w a i

k a n a n S P P K s e c a r a k e se l u r u h a n n y a a d a l a h s e d e r h a n a tin g g i . A r a s

k om it m e n a n t a r a P K P K d e n g a n P P K d a n a n t a r a P K P K d e n g a n P a K

d i d a p ati berbeza secara bererti ( p < .05) .

P e ny e l i d i k a n j u g a m e n u nj u k k a n b a h a w a 1 3 d a r i p a d a 1 6

d i m e n s i m e m p u n y a i p e r k a it a n y a n g b e r e rt i d e n g a n k o m i tm e n

te r h a d a p o r g a n isasi . Li m a d i m e n s i , i aitu tiga d i mensi p e n g a l a m a n d i

tem p at kerj a d a n d u a d im e n s i ciri-ciri kerj a m u n c u l s e b a g a i d im e n s i

p e n u nj u k r a m a l k e p a d a k o m itmen . D i mensi kepentin g a n s u m b a n g a n

pegawai m u n c u l sebagai d i mensi p a l i n g menyumban g . Ti g a

d a ri p a d a e m p at fa kto r te r p i l i h , i a itu c i ri - c i r i p e r i b a d i , c i r i - c i ri k e rj a

d a n p e n g a l a m a n d i t e m p a t k e rj a d i d a p at i m e n y u m b a n g k e p a d a

k o m i t m e n d e n g a n p e n g a l a m a n d i t e m p a t k e rj a m u n c u l s e b a g a i

fa ktor p a l i n g penti n g .

xiv
Abstr a c t o f t h e s i s s u b m itte d to t h e S e n ate o f U n iversiti P ert a n i a n
M al a y s i a in p art i a l fulfi l l ment of t h e requireme nts for t h e D e gree o f
M a ster of Scien':: e.

O RGANIZ ATIONAL COMM ITME NT


OF SE N I O R OFF I CE RS OF C USTO M S
SE RVICE

by

Hassan bin Arshad


June 1994

C h a ir m a n Assoc. Prof. Dr. A m i n a h b inti Ahmad

F a c ulty C e n tre for Exte n s i o n and C o nti n u i n g E d u c ati o n .

T h e a i m o f t h e r e s e ar c h i s to d eter m i n e : ( 1 ) t h e l ev e l o f

c o m m it m e n t o f s e n i or o ffi cers i n t h e S u p er i n te n d e n t o f C u sto m s

S c h e m e o f Servi c e ( S P P K ) to w ard s t h e R o y a l C u st o m s a n d E x c i s e

D e p artm e n t ( J K ED ) i n P e n i n s u l ar M a l a y s i a , ( 2 ) t h e r e l a ti o n s h i p

b e tw e e n the organizati o n a l commitment and p er s o n a l

c h ar a c t er i s t i c s , j o b c h ar a c t er i s t i c s o f t h e r e s p o n d e n t s , t h e ir

e x p er i e n c e s a t w or k p l a c e a n d l e a d er s h i p q u a l i t y o f t h e ir k e y

s u p e r v i s o r a n d ( 3 ) t h e c o n tr i b u t i o n o f s e l e c t e d f a c t o r s t o

orga n izatio n a l c o m mitment.

A s a m p l e s i z e o f 1 9 5 r e s p o n d e nts fr o m a m o n g t h e s e n i or

o ff i c er s o f t h e S PP K c o m pr i s i n g t h e S e n i or A s s i s t a n t D ir e c to r o f

C u sto m s ( P K P K ) , t h e Assi stant D irector o f C u st o m s ( P P K ) a n d t h e

S u p er i n t e n d a nt o f C u sto m s ( P a K ) s erv i n g i n P e n i n s u l ar M a l a y s i a

w a s r a n d o m l y c h o se n . T h e d at a w a s c o l l ected fro m q u e sti o n a ir e s

d i s tr i b u t e d t o r e s p o n d e n ts a n d t h e n a n a l y z e d w i t h S t at i s t i c a l

P a c k a g e for S o c i a l Sciences ( SPSS P C +) progra mm e.

xv
The d i stribution of d ata by percentage a n d m e a n s , a na l y s i s of

v a r i an c e, P e a rs o n p r o d u ct- m o m e n c o r r e l a ti o n a n d sim p l e m u l t i p l e

regress i o n were util i zed t o a n alyze t h e d ata .

Th e r ese a r c h sh o w s t h a t t h e l e v e l o f o r g a n i z a t i o n a l

c o mmitment of s e n i o r offic ers of the S P P K i n g e n e ra l i s m o derately

high. There a r e s i g nifi c a nt differences i n the l evel o f o r g a n i zati o n a l

c o m m i t m e n t between t h e P K P K s a n d t h e P P Ks a n d b etwe e n t h e

P K P K s a nd t h e P a K s ( p < . 0 5 ) .

The research also reveals that 1 3 out of 1 6 d im e n s i o n s s h o w

s i g n if i c a n t c o rr e l a t i o n s with t h e o r g a n i zati o n a l c o m m it m e n t . F iv e

d i me n s i o n s c o m p r i s i n g t h r e e d i m e n s i o n s of e x p e r i e n c e s a t w o r k­

p l a ce a n d two d i m e n s i o n s of j o b c h a racteristics were f o u n d to b e

t h e p r e d i ct o r s o f c o m m i t m e nt. P e r s o n a l i m p o rt a n c e d i m e n s i o n

e x p l a i n ed most o f the variatio n i n the levels o f c o m m itment. Three

o u t o f fo u r s e l ected f a cto r s, n a m e l y p e rso n a l c h a ra cteri sti c s, j o b

c h a r a ct e r i s t i c s a n d e x p e r i e n c e s a t w o r k p l a c e h a v e s i g n i f i c a n t

c o n t r i b ut i o n s t o c o m m i t m e n t a n d e x p e ri e n c es a t w o r k p l a c e

a p pe ared to b e the most i mp o rtant factor.

xvi
BAB I

P E N D A H U LUAN

Pengenalan Jabatan Kastam


dan Eksais Di raja

F u n g s i u t a m a J a batan Kastam d a n E k s a i s D i raja ( at a u

s i n g k at a n n y a J K ED ) s e b a g a i s e b u a h a g e n s i a w a m y a n g

m e l a k s a n a k a n p u n g ut a n c u k a i t i d a k l a n g s u n g n e g a r a m asi h t i d a k

b e r u b a h s ej a k z a m a n p e nj aj a h a n I n g g e r i s l a g i . J K ED yang

m e r u p a k a n a g e n s i a w a m p r o fe s i o n a l y a n g t e rt u a d i Malaysia

t e l a h m e n g a l a m i p e r k e m b a n g a n d a n p e m b a h a r u a n d a l a m bid a n g

f u n g s i n y a , s e s u a i d e n g a n p e r u b a h a n d a n k e m aj u a n s t r a t e g i d a n

d as a r b e l a njawan d a n percu k a i a n n e g ara .

K o n s e p p rofesi o n a l d a l a m konteks J ab at a n K asta m d a n

E k s a i s D i r aj a m e n e p ati d e fi n i s i ' p r o f e s i o n a l' o l e h J a rv i s ( 1 9 8 3 )

b a h a w a sesu atu p e r kh i d m atan itu d i a n g g a p profes i o n a l j i k a

p e r k h i d m a t a n b e r ke n a a n m e m e rl u k a n p e n g eta h u a n d a n k e m a h i r a n

d a l a m b i d a n g tertentu u nt u k d i prakti k ka n . Defin i si d i atas d is o k o n g

o l e h G r u n i g d a n H u nt ( 1 9 8 4 ) b a h a w a p r o f e s i o n a l mesti m e m a h a m i

d a n m e n g g u n a k a n p e n g e t ah u a n y a n g u n i k d a l a m t u g a s m e re k a .

S et e r u s n y a m e r e k a j u g a p e r l u s e n t i a s a m e n i n g k a t k a n k e m a h i r a n

te k n i k a l d a n a k a n b e r a d a d a l a m p ro fe s i o n t e r s e b ut s e rta

m e l a k s a n a k a n t u g a s berkaitan d e n g a n p rofesion mereka seh i n g g a ke

s a at persaraan atau berhenti kerj a .

1
2

P a d a m a s a i n i , J K E D j u g a b e rf u n g s i s e b a g a i p e n y u m b a n g

d ata e m p i r i k perekon o m i an negara, khususnya y a n g berh u b u n g kait

d e n g a n a s p e k p e rd a g a n g an dan p e r i n d u stri a n n e g a r a s e rt a a s p e k

p e n ye l u d u p a n d a n pengedaran barang kontr a b a n .

K e p e nti n g a n J K E D s e b a g a i p e n y u m b a n g u t a m a h a s i l n e g a ra

d a p at d i u k u r d a r i p a d a p r e s t a s i p u n g u t a n h a s i l t a h u n a n n y a . P a d a

t a h u n 1 9 8 9 , J K E D t e l a h m e m u n g ut l e b i h 8 . 5 r i b u j uta r i n g g it

m e l a l u i p e l a ks a n a a n p r o g r a m ta h u n a n n y a . Jumlah ini merupakan

3 2. 7 p e ratus d ar i p a d a j u m l ah h a s i l n e g a ra p a d a t a h u n b e r k e n a a n .

P a d a t a h u n 1 9 9 0 , J K E D t e l a h m e m u n g ut h a m p i r 1 0.3 r i b u j ut a

r i n g g it, i a itu 3 7 . 8 p e ratus d a r i p a d a j u m l a h h as i l n e g a r a p ad a t a h u n

berke n a a n .

S ej a r a h m o d e r n i s a s i J K E D b e r m u l a s e l e p a s P e r s e k u t u a n

Ta n a h M e l a y u ( s e k a r a n g d i k e n a l d e n g a n n a m a S e m e n a nj u n g

M al ay s i a ) m e n c a p a i k e m e rd e k a a n d a ri p a d a K e r aj a a n I n g g e r i s p a d a

3 1 O g o s 1 9 5 7 . M u l a i d a ri t a r i k h itu , J K E D ( d i ke n a l p ad a m a s a itu

sebagai J ab atan K a st a m dan Eksais) telah d i p i n d ah

t a n g g u n gj a wa b n y a d a ri p a d a P e s u r u h j a y a Ti n g g i K e r aj a a n I n g g e r i s

( s ej a k t a h u n 1 9 5 2 ) k e p a d a K ementeri a n Kewan g a n .

P a d a 2 9 O kt o b e r 1 9 6 3 , J a b at a n K a st a m d a n E k s a i s t e l ah

d i a n u g e r a h k a n g e l a ra n D I RAJA o l e h K e raj a a n M a l a y s i a . Serentak

d e n g a n p e ng an u ge r a h a n i n i , n a m a J abatan K a stam d a n Eksais tel a h

d itukar k e p a d a ' J a b atan K a stam d a n Eksais D i raja' h i n g g a sekara n g .

S e l e p a s S i n g a p u ra b e r p i s a h d a r i M a l a y s i a p a d a t a h u n 1 9 6 5 d a n

s e p a nj a n g d u a d e k a d b e r i k u tn y a , J a b a t a n i n i te l a h te r l i b a t d e n g a n
3

b e b e r a p a p r o s e s p e n y u s u n a n s e m u l a st r u k t u r o r g a n i s a s i d a n

f u n g s i n y a untuk disesuaikan d e n g a n p e r a n a n n y a d ari segi p u n g utan

dan k a w a l a n h a s i l serta pemud a h a n p e rd a g a n g a n a nt a r a ba n g s a dan

p e r i n d u stri an n e g a r a .

P e n g u r u s a n b a r u d a r i s e g i f u n g s i, str u kt u r o r g a n i s a s i d a n

p e nt a d b i r a n J K E D d i s e l a ra s k a n s e c a r a p e n u g a s a n k u a s a b e r k a n u n

M e nteri K e w a n g a n d a n K e t u a Pen g a r a h K a stam s e r ta k u a s a

b e r k a n u n a g e n s i a w a m te rte n t u ( b e r a s a s k a n p e r u n d a n g a n y a n g

d itad b i r o l e h J KE D ) kepad a pegawai J K E D mel a l u i p e ntad b i r a n ket u a

b a h a g i a n J K E D d i p e r i n g kat I b u Pej a b a t d a n p e n g a r a h n e g e r i s e rta

k et u a ste s e n di s e l u r u h M a l a y s i a . C a r t a o r g a n i s a s i J K E D a d a l a h

s e p e rt i d i Rajah 4 ( L a m p i ra n ) .

K e b e r k e s a n a n p e l a ks a n a a n f u n g s i J K E D b a ny a k b e r g a n tu n g

k e p a d a k u a l iti s u mb e r J KED sendiri i aitu kew a n g an y a n g d i u ru s k a n ,

s i s t e m k e rj a y a n g d i a m a l k a n , i n f r a s t r u k t u r d a n p e r a l a t a n y a n g

d i m i l i k i s e rt a t e k n o l o g i y a n g d i g u n a k a n . N a m u n b e g itu, k u a l it i

s u m b e r te n a g a m a n u s i a m e r u p a k a n s u m b e r p a l i n g p e n t i n g d a n

d i n a mi k y a n g d ap a t m e n g e m b l e n g s u mb e r yang l a i n u nt u k

m e r e a l i s a s i k a n f u n g s i d a n t a n g g u n gj a w a b J KED. K u a l it i s u m b e r

m a n u s i a d a l a m k o n t e k s o r g a n i s a s i b u k a n s a h aj a d i n i l a i d a r i s e g i

p e n g e t a h u a n d a n k e m a h i r a n d a l a m b i d a n g k e rj a m e r e k a s a h aj a,

teta p i j u g a d i n i l a i d a ri s e g i k o m it m e n m e r e k a te r h a d a p o r g a n i s a s i

m e r e k a . Ked u d u kan s u m b e r ten a g a m a n u s i a J K E D a d a l a h s a p e rti d i

Jadual 1 .
4

F u n g s i J K E D b u k a n l a g i t e r b at a s k e p a d a b i d a n g p u n g uta n ,

k a w a l a n d a n fasil itasi d uti impo rt, eksport, eksais, c u k a i j u a l a n d a n

c u k a i p e r k h i d m a t a n , t e t a p i j u g a k e a t a s p u n g u t a n h a s il l evi

kend e r a a n d i p intu k e l u a r masuk negara .

Jadual 1

K e d u d u k a n Sumber Te n a g a M an u s i a J K E D
M e n gikut Kategori Perkh id matan p a d a Februari 1 9 8 9

�======= =====�==================

K ateg o ri
Perkh i d m atan Semen anjung Sa bah Sarawak Jumlah

Kumpulan A 1 08 1 79 64 1 2 24

Kumpulan B 93 26 38 1 57

Kumpulan C 4200 405 674 5279

K u m p ul a n D 1 3 90 99 1 33 1 62 2

J u ml a h 6 7 64 609 909 8282

================================

Sumber : Laporan Tah u n a n J a batan K asta m 1 9 8 9 .

Latar Bel a k a ng M a s a l a h
Penyelidikan

D a l a m o r g a n i s a s i J K E D, p e g a w a i k a n a n ' Sk i m P e r k h i d m at a n

P e n g u a s a K a st a m ' ( S P P K ) m e r u p a k a n ' Pe g a w a i K a n a n K a st a m ' .

M e re k a d i a n g g a p s e b a g a i s u m b e r m a n u s i a y a n g p e n t i n g s e b a g a i

p e m i k i r, p e r a n c a n g, p e m u d a h c a r a, p e m b u a t k e p u t u s a n d a n

p e l a k s a n a a ktiviti p enyelid ikan d a n pembang u n a n J K E D. P a d a m a s a

s e k a r a n g ( t a h u n 1 9 8 9) , t e r d a p a t s e r a m a i 1 2 2 4 p e g a w a i k a n a n

( s e l e p a s i n i d i se b u t p e g a w a i ) d i s e l u r u h M a l a y s i a, dan daripada
5

j u m l a h i t u s e r a m a i 1 0 8 1 b e r k h i d m a t d i S e m e n a nj u n g M a l a y s i a .

A n g k a i n i d ij a n g k a m e n i n g kat secara berpering kat- p e r i n g kat d e n g a n

p e r l a nti k a n b a ru d a n adanya skim K e n a i k a n Pang kat S e c a r a Lanti kan

( K P S L) selaras dengan p e l u a s a n fungsi J K E O.

S k i m P e rk h i d m atan P e n g u a s a K a st a m m e m p u n y a i s e m b i l a n

g r e d j a w a ta n . K et u a P e n g a r a h K a st a m m e r u p a k a n g re d t e r t i n g g i

d a l a m h i r a r k i j a w a t a n p e g a w a i, d i i k u t i d e n g a n g r e d j a w a t a n

Ti m b a l a n K e t u a P e n g a r a h K a sta m , P e n o l o n g Ketua Pe n g a r a h

K a sta m , P e n g a r a h K a sta m , P e n olo n g K a n a n P e n g a r a h K a sta m ,

P e n o l o n g P e n g a r a h K a st a m d a n P e n g u a s a K a st a m ( R a j a h 5 )

( La m p i ra n ) .

K u m p u l a n p e g a w a i d a r i p a d a g red j a w a t a n P e n o l o n g K a n a n

P e n g a r a h K a st a m ( P K P K ), P e n o l o n g P e n g a r a h K a st a m ( P P K ) d a n

P e n g u a s a K a sta m ( P a K ) i a l a h k u m p u l a n p e g a w a i k a n a n ' p erenta n g

b at a s ' a nt a r a J K E O d e n g a n ' st a k e - h o l d e r ' d a n p e l a n g g a n ny a s e rta

a ntara p i h a k p e n g u rusan J K E O d e n g a n a n ggota bawahan nya .

Seja k a k hir-akhir i n i, terd ap at kecenderu n g a n P K P K, P P K d a n

P a K b e rh e nti d a r i p a d a k e rj a y a k a st a m s a m a a d a d e n g a n m e n ye r t a i

s e kt o r s w a st a, a g e n s i a w a m y a n g l a i n a t a u p u n d e n g a n b e r s a r a

s e c a r a p i l i h a n . O i s a m p i n g itu , terd a p at j u g a kecend e ru n g a n

p e g a w a i y a n g tid a k h ad i r b e rtugas secara m e n g a m b i l cuti sakit d a n

m e n g a m b i l c uti r e h at s e c a ra k e c e m a s a n . F e n o m e n a i n i d a p at

d i b u kt i k a n m e l a l u i d ata p e r a n g k a a n C a w a n g a n P e r k h i d m atan d a n

Perj a watan J K E O seperti berikut:


6

Pelepasan Jawatan

S a l a h s a t u d a r i p a d a t a n d a y a n g b o l e h m e n u nj u k k a n

k u r a n g n y a k o m i t m e n p e g a w a i te r h a d a p J K E D i a l a h k e c e n d e r u n g a n

p e g a w a i m e l e p a s k a n j awatan u ntuk menyertai a g e n s i l a i n atau atas

sebab-sebab l a i n . M e n u rut p e r a n g k a a n J K E D d ari tah u n 1 9 8 5

h i n g g a 1 9 8 9 , d i d a p ati seorang P K P K d a n ke atas , 2 o r a n g P P K d a n

3 8 orang Pa K telah melepaskan jawatan mereka d a l a m pelbagai

p e r i n g kat u m u r, t e m p o h p e r k h i d m at a n d a n b e n t u k n o ti s . P e c a h a n

p e r a n g k a a n tersebut boleh d il i h at d a l a m J a d u a l 2 berikut.

Jadual 2

K e d u d u k a n P K K Y a n g M e l e p a s k a n J a watan
Antara Tah u n 1 9 8 5 dan J a n u a ri 1 9 8 9
M e n g i kut Kate g o ri Ter p i l i h

========================================================================================

Gred Umur Semasa berhenti Tempoh Perkhidmatan Bentuk

Jawatan (Tahun) (Tahun) Motis

(n = 41) (n = 41) (n = 41)

<25 25-30 31-35 36-40 41-45 >45 <1 1-5 6-10 11-15 16-20 <20 24 3
jam bulan bulan

PKPK

PPK 2 2

PaK 2 18 14 4 5 14 11 8 6 26 7

Jumlah 2 18 14 6 5 14 11 9 2 8 26 7
=========================================================================================

Sumber: Lapo r a n C awangan Perk h i d m atan dan Perjawata n , I b u


Pej a b at, J K E D, K u a l a L u m p u r, 1 98 9 .

Wa l a u p u n k a l a u d i l i h at d a ri s e g i a n g k a g ej a l a i n i t e r n y ata ti d a k

b e r a p a keta r a , teta p i k a l a u p u nca m a s a l a h i n i tid a k d i k e n a l p asti d a n


7

d i at a s i , b e r ke m u n g k i n a n g ej a l a i n i a k a n m e nj a d i l e b i h p a r a h . Le b i h­

l e b i h l a g i p e ra n g k a a n m e n u njukkan b a h awa kebanyakan mereka y a n g

m e l e p a s k a n j a watan t e l a h berkhid mat a ntara setah u n h i n g g a 1 5 t a h u n

d a n l e b i h c e n d e r u n g melepaskan jawatan mereka d e n g a n memberikan

n otis sebulan d a n 24 j a m berban d i n g d e n g a n bentuk n otis 3 b u l a n .

Permohonan I<erja Lain

S a t u l a g i t a n d a y a n g Ille n u n j u k k a n k u r a n g n y a kOllli t ll l e n

p e g a w a i ter h a d a p J K E D d a p at d i l i h at d a r i p a d a kece n d e r u n g a n mereka

m e m i l i h k e rj a l a i n . M e n urut p e r a n g k a a n C a w a n g a n P e r k h i d m a t a n d a n

p e rj a w a t a n , J K ED, 2 0 p e r a t u s p e g a w a i tel a h p e r n a h s e k u r a n g ­

k u r a n g n y a s e k a l i m e m o h o n k e rj a l a i n m e l a l u i s a l u r a n r a s m i J K E D.

S atu l a g i p o l a y a n g ketara berkaitan d e n g a n gej a l a perm i l i h a n kerj a l a i n

i n i i a l a h 9 0 p e r a t u s d a r i p a d a m e r e k a y a n g t e rl i b at t e r d i r i d a r i p a d a

p e g awai y a n g melll i l i ki ijazah kepujian .

Persaraan Awal

Ta n d a k e t i g a y a n g m e n u nj u k k a n k u r a n g n ya k o m it m e n p e g a w a i

d a p at d i l i h at d a ri s e g i kecen d e r u n g a n m e r e k a u nt u k b e r s a r a d a r i p a d a

kerjaya kast a m secara p i l i h a n {yakni mereka y a n g berumur m e l e b i h i 50

t a h u n b a g i p e g a w a i l e l a k i d a n 45 t a h u n b a g i p e g a w a i w a n ita , teta p i

b e l u m m e n c a p a i u m u r 5 5 t a h u n} . M e n u r u t r e k o d J K E D y a n g

d i c at a t k a n d a ri t a h u n 1 9 8 6 h i n g g a 1 9 8 9, d i d a p ati 1 5 o r a n g t e l a h

m e m i l i h u ntuk b e rsara secara p i l i h a n ( J a d u a / 3 ) .

M es k i p u n d i l ihat d ari segi a n g k a , g ej a l a p e g a w a i bersara secara

p i l i h a n ti d a k ketara, a d a l a h m e n j a d i satu tanda tanya tentang k e n a p a

Anda mungkin juga menyukai