TRI
Ukuran Sudut
Satuan sudut
1) Derajat ( 0 ) 1 π rad =180°
2) Radian (rad)
Contoh :
2 π rad =2 ( 180 )=360 ° 150° 5
150 °= = π rad
180 6
3 π rad =3 ( 180 )=540 ° 120° 2
120 °= = π rad
180 3
1 1 200 ° 10
π rad = ( 180 )=90 ° 200 °= = π rad
2 2 180 9
1 1 135° 27
π rad = ( 180 )=45° 135 °= = π rad
4 4 180 36
2 2 50° 5
π rad= ( 180 )=120° 50 °= = π rad
3 3 180 18
Latihan 1
Jawaban
1. a. 1 e. 3 2. a. 240 ° d. 300 °
π rad π rad
6 5
b. 7 f. 5 b. 315 ° e. 75 °
π rad π rad
6 6
c. 7 g. 5 c. 30 ° f. 36 °
π rad π rad
4 3
d. 11
π rad
6
Teorema Phytagoras
A AC= √ A B2 +B C 2 sisi miring ditanya = ditambah
BC= √ A C 2−A B 2 sisi miring diketahui = dikurang
sisi miring
B C
TRIPEL PHYTAGORAS
3 4 5 5 12 13
6 8 10 10 24 26
9 12 15
12 15 20 8 5 17
15 20 25 16 30 34
18 24 30
21 28 35 7 24 25
24 32 40 14 48 50
Perbandingan Trigonometri
A
depan BC AB 1
sin ¿ sin A= sin C= cosec=
miring AC AC sin
samping AB BC 1
cos ¿ cos A= cos C= sec=
miring AC AC cos
BC AB 1
depan tan A= tanC= cotan=
tan¿ AB BC tan
B C samping
Sin demi
Contoh : Cos sami
Tan desa
Tentukan nilai perbandingan trigonometri dari segitiga berikut!
A
AC= √52 +122
¿ √ 25+144
12 5 12
sin A= sin C=
¿ √ 169¿ 13 13 13
12 5
cos A= cos C=
B C 13 13
5 5 12
tan A= tanC=
12 5
¿ √ 82−6 2
¿ √ 64−36¿ √ 28
8
6
6 3
sin α = =
8 4
2 √7 1
cos α= = √7
8 4
6 3 3
tan α= = = √7
2 √7 √7 7
5
Diberikan sin θ= . Hitunglah: cos θ , tanθ , sec θ !
13
sin θ=
de 5
= ¿ √ 132−52
sa 13 12
13 cos θ=
5 ¿ √ 169−25 13
5
¿ √ 144¿ 12 tanθ=
12
12 13
tanθ=
12
3
Diketahui segitiga PQR siku-siku di Q. Jika sin P= , tentukan : cos P dan tan P !
R √ 13
PQ=√ P R 2+QR 2 2 2
cos P= = √ 13
3 2
¿ ( √ 13 ) −32
√ √ 13 13
3
tan P=
¿ √ 13−9¿ √ 4 ¿ 2 2
Q P
Latihan 2
1. Tentukan semua nilai perbandingan trigonometri untuk sudut α !
1. a. 15 b. 30 15 c. 21 3
sin α = sin θ= = sin α = =
17 34 17 35 5
8 16 8 28 4
cos α= cos θ= = cos α= =
15 34 17 35 5
15 30 15 21 3
tan α= tanθ= = tan α==
8 16 8 28 4
2. 2 2 3 3
sin ∠ CAB= √ cosec ∠ CAB= = √2
3 2√ 2 4
1 sec ∠CAB=3
cos ∠CAB=
3 1
cotan ∠CAB= √2
tan∠ CAB=2 √ 2 4
5 25
sin θ= √
3. a. b.
sec θ=
ξͷ 3 3 24
ߠ 5 25
2 tanθ= √ cosec θ=
7
2
c. 3 d. 3 3
5 cotanθ= 4
cotanθ= = √7
4 4 ξ √7 7
ߠ 4 ߠ 4 4
3 sin θ= 3 cosec θ= = √7
5 √7 7
Semua
Sindikat
Kuadran Tangan
Kosong
Sudut Istimewa
Sudut Berelasi
Contoh :
Tentukan :
1) sin 120 ° 4) sin 240 ° 6) tan330 °
sin 120 °=sin(180 ° −60° ) sin 240 °=sin ( 180 °+ 60 ° ) tan330 °=tan ( 360° −30 ° )
1 1 1
¿ sin 60 °¿ √ 3 ¿−sin 60 °¿− √ 3 ¿−tan 30 °¿ √ 3
2 2 3
Karena besar sudut satu putaran 360 ° maka sudut yang lebih dari 360 ° maka disebut sudut refleksi.
Contoh :
9) sin 390 °
sin 390 °=sin ( 360 °+ 30° )
¿ sin 30 °
1
¿
2
Latihan 3
Hitunglah nilai-nilai perbandingan trigonometri di bawah ini!
4. sin 210 6. cos 240 ° 8. tan390 °
5. tan225 ° 7. sin 300 ° 9. sin 330 °