Nota “KEY WORD” KERTAS 1 (T4B1) : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
Konsep / Makna Tamadun
MAKNA TAMADUN
1. BAHASA ARAB :
a) Perkataan mudun, madain, madana =
tinggi budi bahasa, pembukaan bandar
2. BAHASA INGGERIS
a) Civilization
b) Asal Perkataan Greek
(Civitas=bandar)
c) Peradaban
Ciri – ciri Tamadun
4. AGAMA & KEPERCAYAAN
a) alam sekitar ada semangat/ kuasa
ghaib = animisme
b) politeisme = sembah lebih 1 tuhan
5. BAHASA & TULISAN
a) bahasa tertua : Yunani & Sanskrit
b) Tulisan terawal : hieroglif,
cuneiform, ideogram
c) Fungsi : sebar ilmu, perhubungan,
pentadbiran, simpan rekod
6. PENGKHUSUSAN KERJA
a) produk dihasilkan berdasarkan
kepakaran
b) tukar barang guna sistem barter
PN.MAIZATUL/PN.HANITA
Konsep / Makna Tamadun
3. PANDANGAN BARAT
a) Pembangunan lahiriah = (penulisan,
undang-undang,seni,bandar)
b) Goldon Childe : pencapaian lahiriah
c) Darcy Riberio & R.A Buchanan :
pembangunan lahiriah, menolak
rohaniah
4. PANDANGAN ISLAM
a) Pembangunan lahiriah & rohaniah
(spmu2017)
Apakah yang berkaitan dengan
pembangunan rohaniah ?
- Ketinggian tatasusila
(spmu2018)(spm2015)
b) Syed Naquib al-Attas : tatasusila
(spmu2018) (spm2015) budaya luhur
c) Ibn Khaldun: Karya Muqaddimah,
Menekankan ciri kehidupan bandar ,
iaiatu = Ketinggian moral(spm2009)
Proses Pembentukan Tamadun
- Lembah sungai sebagai lokasi petempatan
kekal
- Mengapa tamadun awal bermula di
lembah sungai ?
Sebab :
- Mempunyai tabah yang subur (spm2017)
untuk pertanian, bekalan air, makanan
- Memudahkan pengangkutan &
perhubungan(spm2017)
1. TAMADUN MESOPOTAMIA – Sungai
Tigris, Euphrates
2. TAMADUN MESIR PURBA – Sungai
Nil (spm2016)(Peta/lokasi)
3. TAMADUN INDUS – Sungai Indus
4. TAMADUN HWANG HO – Sungai
Hwang Ho / Kuning (spm2016)(Peta/lokasi)
SMK TENGKU KUDIN / SMK SERI RAUB
Ciri – ciri Tamadun
1. PETEMPATAN KEKAL
– menetap, hidup sistematik, hasil
inovasi
2. KEHIDUPAN BERORGANISASI
(spm2017)
a) sistem sosial, bentuk piramid, susun
lapis
3. SISTEM PEMERINTAHAN –
a) Raja – unsur magis/wakil Tuhan
untuk pengiktirafan
b) Lahir sistem perundangan = jaga
keamanan
Proses Pembentukan Tamadun
Mesopotamia
1.Lokasi
-Tanah antara 2 sungai – Tigris &
Euphrates
2.Kejatuhan / Keruntuhan :
- Parsi menguasai Mesopotamia
- (Penguasaan Parsi ) (spm2004)
3. Ciri :
a) Negara kota :
Setiap negara kota ada pintu gerbang
- Lambang kekayaan (spmu2017)
(spm2011)
b) Sistem pemerintahan Mesopotamia
berasaskan sistem beraja :
Teokrasi (spm2013) = pemerintahan oleh
Tuhan/wakil Tuhan
c) Fungsi Zigurat
Menjalankan upacara keagamaan /
pusat ibadat(spmu2016)
- pusat perdagangan
-pusat khazanah negara
d) Tulisan : simbol pada tanah liat
(cuneiform)
ms 1
 Proses Pembentukan Tamadun
Mesopotamia
4. Sumbangan :
a) Kod undang-undang Hammurabi-
berteraskan Hak rakyat terhadap
keadilan (spm2012) pahat pada
tiang/tembok, kukuhkan organisasi
masyarakat (spm2004)
b) Tulisan : Cuneiform, lahirkan jurutulis
c) Epik Gilgamesh : falsafah/ cara hidup
d) Ilmu astronomi, matematik, geometri
e) kalendar, perubatan, roda, kincir air,)
batu bata daripada tanah liat dan
zigurat
T4B1 : Tamadun
Mesir Purba
. 1.Lokasi :Sungai Indus
Sumbangan :
a) Sumbangan imhotep
Piramid/ Memperkenalkan teknik
pembinaan bangunan (spm2011) - ilham
Imhotep
b) Tulisan : Hieroglif (spmu2018) (spm2010)
(spm2007)
c) Kertas – daripada pokok papyrus
d)Pendidikan - kanak-kanak golongan
atasan
e) Ilmu astronomi, matematik, geometri,
sains
f) Kalendar (spm2007)
g) perubatan-mumia mayat
1922 Pengkaji Mesir Purba , Howard
Carter menemui mayat Tutankhamun II
yang diseliputi emas.
Apakah kesimpulan yg dpt dibuat ?
- Konsep Kehidupan selepas
mati (spm2006)
T4B1:Tamadun Hwang Ho
1.Lokasi
-Sungai Hwang Ho / Kuning (spm2016)
2. Ciri :
a) Bandar : Anyang
b) Pemerintahan : mandat daripada
Tuhan
c) Tulisan : Ideogram(spmu2014)
PN.MAIZATUL/PN.HANITA SMK TENGKU KUDIN / SMK SERI RAUB
Proses Pembentukan Tamadun
Mesir purba
1.Lokasi
- Sungai Nil (spm2016)
* Mengapa Tamadun Mesir dianggap
anugerah Sungai Nil?
- Limpahan air sungai ke tanah
gersang/padang pasir
- Menukar muka bumi Mesir
-subur untuk pertanian
2.Petempatan : kampung bandar
nome/daerah
Proses Pembentukan Tamadun
Indus
2.Kejatuhan: Serangan Orang Aryan,
bencana alam
3. Ciri :
a) Bandar terancang (spmu2015)
(spmu2014) (spm2006) : Mohenjo Daro,
Harappa
- Ciri bandar : - blok segi empat, jalan
raya lurus & lebar, sistem kumbahan
- Kewujudan bandar terancang
disebabkan : ilmu geometri,
sumbangan tamadun Mesopotamia &
Mesir, sikap terbuka, tukar teknologi
b) Masy Indus telah menjalinkan
hubungan perdagangan dengan
masy Mesopotamia.
Bukti arkeologi yang menyokong
pernyataan diatas :
cap mohor(spm2006 )
c) Tulisan : piktograf
4. Sumbangan : Bandar Terancang
Mohenjo Daro
Harappa
Mengapa ? :
a) Bandar terancang (spmu2015)
(spmu2014) (spm2006) : Mohenjo Daro,
Harappa
T4B1:Tamadun Hwang Ho
3) Dinasti Chou : Pembesar mesti
taat setia kepada raja
Bagaimana pembesar membuktikan
kesetiaan mereka?
- Memberikan bantuan ketenteraan
(spmu2015 )(spm2007 )
- Memberi hadiah
- Lindungi raja (spm2007)
a) agama & kepercayaan : animisme,
politeisme, sembah nenek moyang
b) Tulang Oracle : tulisan (spmu2014)
(spm2006) , ramal, tilik nasib
Proses Pembentukan Tamadun
Mesir purba
3. Ciri :
a) Pemerintahan : diterajui Firaun,
- iktiraf wanita : Firaun Hatsepsut-
sumbangan : bina terusan, tukar ke
tanah pertanian subur
b) Kepercayaan: Politeisme = banyak
Tuhan
- percaya hidup selepas mati
(spm2006) = mumia
c) Tulisan : gambar & simbol
(hieroglif ) (spmu2018) (spm2010)
Proses Pembentukan Tamadun
Indus
b) Tulisan : Piktograf
c) Sikap keterbukaan(spm2015)
Kesan : Pertukaran Teknologi
(spm2010)
d) Bidang geometri yang maju (spm2017)
(spmu2016) (spm2009)
e)Pertembungan tamaduan luar
(spm2015) (spm2014)
f) pertukaran teknologi (spm2010)
Masyarakat tamadun Indus membina bandar
terancang adalah disebabkan oleh :
- Amalan sikap terbuka
- Pertembungan dengan budaya
lain (spm2015)
Tamadun Mesopotamia – Tamadun
Indus – Tamadun Mesir Purba
Apakah kesan pertembungan
(spm2014) tersebut ?
- Bandar terancang dibina
(spmu2015)
T4B1:Tamadun Hwang Ho
4. Sumbangan :
a) Pengairan/terusan, cangkul, sabit
dan batas
b) alatan pertanian dibuat daripada besi
c) Tulisan : Ideogram
d) Yin Yang= Unsur alam yang saling
melengkapi (spm2013)
d) Feng Shui
i) kalendar
j) The Art of War karya Sun Tzu – dulu
peperangan, kini : Perniagaan
(spm2008)
 Sumeria = Raja adalah Tuhan/ wakil Tuhan
 Mesir = Raja adalah jelmaan Tuhan/ anak
Tuhan Matahari
 Hwang Ho = Raja mendapat mandat daripada
Tuhan
Apakah rumusan di atas? (spm2004)
- Raja memiliki kuasa mutlak &
Raja penentu bencana alam
ms 2