Penampang
Oleh :
1. Ir. Bambang Purnijanto, MT
2. Galih Widyarini, ST. MT
Lembam adalah sifat yang tidak mudah berubah.
1. Momen
Kelembaman Aksial
2. Momen
Kelembaman Centrifugal
3. Momen Kelembaman
terhadap Rotasi Sumbu
Momen Kelembaman Aksial
atau
Dimana :
Ixx = Ix = Momen Inersia sumbu x
Iyy = Iy = Momen Inersia sumbu y
x = Jarak titik berat benda ke sumbu X ke titik sembarang
y = Jarak titik berat benda ke sumbu Y ke titik sembarang
dA = diferensial luasan penampang
Satuan I adalah cm⁴ dan bernilai positif (+)
Momen Kelembaman Centrifugal
Adalah momen kelembaman terhadap dua buah sumbu yang
saling tegak lurus.
Ixy = ∫ x * y * dA
Dimana :
x = Jarak titik berat benda ke sumbu X ke titik sembarang
y = Jarak titik berat benda ke sumbu Y ke titik sembarang
dA = diferensial luasan penampang
x * y = dapat + atau -, atau 0
Ix = ∫ y² dA Iy = ∫ x² dA
Ixy = ∫ x.y dA
Momen Kelembaman pada Persegi Panjang
dA B*dy
H H
2 2 H
Ix
2
y dA 2
By dy B* 1 y 3 2
H
3 2
H H
2 2
3 3
H H
Ix 1 B( )
3 2 2
1 1 3
H3 H
Ix 1 B 8
3 8
Ix 1 BH 3
12
dA H *dx
B
B
2
2 B
2 3 2
Iy x dA Hx 2 dx H*1 x B
3 2
B B
2 2
3
3
1 H( B B
Iy 3 )
2 2
1 1 3
1 H B3 B
Iy 8
3 8
Iy 1 HB 3
12
Momen
Kelembaman pada
Segitiga
2 2 2H
H H
3 3
B 2 B 2 H * 1 y3 1 y4 3
Ix y 2 dA y2 H y dy
1 1 H 3 H 3 3 4 H
H H 3
3 3
3 4 3 4
B 2 2 1 2 2 1 1 1
Ix H H H H H H
H 9 3 4 3 9 3 4 3
B 16 4 16 4 2 1
Ix H H H4 H4
H 243 324 243 324
B 16 4 16 4 2 1
Ix H H H4 H4
H 243 324 243 324
B 1 4
Ix H
H 36
1
Ix BH 3
36
Momen Kelembaman pada Lingkaran
2
Ix y 2 dA r sin r d dr
R2
2
Ix r sin r d dr
0 0
R 2
Ix r 3 dr sin2 d
0 0
R 2
1 1
Ix r 3 dr cos2 d
0 0
2 2
2
1 4 1 1
Ix R sin2
4 2 4 0
dA = r dӨ dr 1 4
Ix R 0 0 0
x = r cos Ө 4
y = r sin Ө Ix 1 R4
4
Contoh 1
Jawab :
Y
IX = 1/12 * b* h 3
= 1/12 * 10 * 12 = 1440 cm4
h = 12 cm X
0 (= C) IY = 1/12 * h* b 3
a = 6 cm
= 1/12 * 12 * 103= 1000 cm4
b = 10 cm
Momen Kelembaman Terhadap Transformasi Sumbu
Ix = Ixo + a² *A
Iy = Iyo + b² *A
Dimana :
a = Jarak titik berat benda ke sumbu x
b = Jarak titik berat benda ke sumbu y
A = luasan penampang
Satuan I adalah cm⁴ dan bernilai positif (+)
Contoh 2
No B H A= Yi X Sx = Sy=
B*H A*Y A*X
1 30 10 300 75 15 22500 4500
2 15 60 900 40 15 36000 13500
3 30 10 300 5 15 1500 4500
Y = 40 cm
TOTAL 60000 22500 X = 15 cm
Contoh 2 Y = 40 cm
X = 15 cm
Ixy= a*b*A
No B H A= a= b= Ix Iy Ixy
B*H Yi - Y Xi – X (cm4) (cm4) (cm4)
Ixy = 30*10*(75-36.6667)*(15-15)+
15*60*(40-36.6667)*(15-15)+
30*10*(5-36.6667)*(15-15)-
Y = 36.6667 cm 10*50*(40-36.6667)*(15-15)
X = 15 cm Ixy = 0 cm4
Dari contoh-contoh perhitungan momen inersia
tersebut di atas, maka dapat diambil kesimpulan :
Ix Iy Ix Iy
Ix1 *cos2θ - Ixy *sin2θ
2 2
Ix Iy Ix Iy
I y1 *cos2θ Ixy * sin2θ
2 2
Ix Iy
I x 1y1 Ixy cos2θ *sin2θ
2
Apabila dilakukan rotasi sumbu sebagai berikut :
2
Ix Iy Ix Iy 2
Imax/min Ixy
2 2
2
Ix Iy Ix Iy 2
Imax/min Ixy
2 2
Jika Ix1 maximum maka Iy1 akan minimum Jika Iy1 maximum maka
Ix1 akan minimum
Cara menentukan arah sumbu-sumbu utama
penampang
Ix = 1010000 cm4
Iy = 61875 cm4
Ixy = 0 cm4
2 Ixy
tg 2θ 0
Ix Iy
Penampang yang
mempunyai Ixy = 0 θ 0
dikenal sebagai
penampang simetri. Imax = Ix = 1010000 cm4
Penampang dapat simetri
satu sumbu atau dua Imin = Iy = 61875 cm4
sumbu.
Contoh 3 Ix = 1010000 cm4
Iy = 95625 cm4
Ixy = 157500 cm4
2 Ixy 2*157500
tg 2θ 0.345
Ix Iy 1010000 95625
2θ 19.009 θ 9.504 o
Ix Iy Ix Iy
I x1 *cos(2θ2 - Ixy * sin2θ
2 2
1010000 95625 1010000 95625
I x1 *cos( 19.009) - 157500* sin(-19.009)
2 2
I x1 552812.5 432255.8878 51300.3759 1036368.764 cm4
Contoh 2 Ix = 1010000 cm4
Iy = 95625 cm4
Ixy = 157500 cm4
2 Ixy 2*157500
tg 2θ 0.345
Ix Iy 1010000 95625
2θ 19.009 θ 9.504 o
Ix Iy Ix Iy
I y1 * cos 2θ Ixy * sin2θ
2 2
1010000 95625 1010000 95625
I y1 * cos( 19.009) 157500* sin(-19.009)
2 2
I y1 552812.5 432255.8878 51300.3759 69256.2363 cm4
Y = 40 cm
X = 22.5 cm
Ix = 1010000 cm4
Iy = 95625 cm4
Ixy =157500 cm4
2
1010000 95625 1010000 95625
Imax/min 157500 2
2 2
Imax = 552812.5 + 483556.2637 = 1036368.764 cm4
Imin = 552812.5 – 483556.2637 = 69256.2363 cm4
Radius Girasi ( Jari – jari Kelembaman )