Bilangan Kompleks
Dosen Matematika ITS
Terdiri dari:
Terdiri dari:
1 Bilangan Kompleks.
Terdiri dari:
1 Bilangan Kompleks.
2 Teorema De Moivre
dengan
dengan
R : bilangan real
i : imajiner
a = <(z) : bagian real dari z
b = =(z) : bagian imajiner dari z.
Contoh: √
z1 = 5 − 2i, z2 = 2i, z3 = −2 + 5i.
z1 = z2 , jika a1 = a2 dan b1 = b2 ,
z1 ± z2 = (a1 + ib1 ) ± (a2 + ib2 )
= (a1 ± a2 ) + i(b1 ± b2 )
z1 · z2 = (a1 + ib1 ) · (a2 + ib2 )
= (a1 a2 − b1 b2 ) + i(a1 b2 + a2 b1 )
z1 (a1 + ib1 ) (a2 − ib2 )
= ·
z2 (a2 + ib2 ) (a2 − ib2 )
a1 a2 + b1 b2 a2 b1 − a1 b2
= +i ; z2 6= 0.
a22 + b22 a22 + b22
z1 ± z2 = z̄1 ± z̄2
z1 ± z2 = z̄1 ± z̄2
z1 · z2 = z̄1 · z̄2
z1 z̄1
= , z2 6= 0.
z2 z̄2
Hukum komutatif :
Hukum komutatif :
z1 + z2 = z2 + z1 ,
dan z1 · z2 = z2 · z1
Hukum komutatif :
z1 + z2 = z2 + z1 ,
dan z1 · z2 = z2 · z1
Hukum asosiatif :
z1 + (z2 + z3 ) = ((z1 + z2 ) + z3 ,
dan z1 · (z2 · z3 ) = (z1 · z2 ) · z3
Hukum komutatif :
z1 + z2 = z2 + z1 ,
dan z1 · z2 = z2 · z1
Hukum asosiatif :
z1 + (z2 + z3 ) = ((z1 + z2 ) + z3 ,
dan z1 · (z2 · z3 ) = (z1 · z2 ) · z3
Hukum distributive : z1 · (z2 + z3 ) = z1 · z2 + z1 · z3
Bentuk Kutub
Hubungan antara koordinat Cartesius dan koordinat kutub
pada titik yang sama P (x, y) = P (r, )
p
z = x+iy −→ |z| = r = x2 + y 2 −→ dinamakan modulus dari z.
Bentuk Kutub
Hubungan antara koordinat Cartesius dan koordinat kutub
pada titik yang sama P (x, y) = P (r, )
p
z = x+iy −→ |z| = r = x2 + y 2 −→ dinamakan modulus dari z.
Im(z)
z(x,y)=(r,q
)
|
|z
r=
q
0 Re(z)
x = r cos θ, y = r sin θ
−→ θ dinamakan argumen z atau θ = arg(z).
x = r cos θ, y = r sin θ
−→ θ dinamakan argumen z atau θ = arg(z).
arg(z) = + 2kπ, k = 0, 1, 2, . . .
x = r cos θ, y = r sin θ
−→ θ dinamakan argumen z atau θ = arg(z).
arg(z) = + 2kπ, k = 0, 1, 2, . . .
Teorema deMoivre
zj = rj (cos θj + i sin θj ), j = 1, 2, · · · , n
Teorema deMoivre
zj = rj (cos θj + i sin θj ), j = 1, 2, · · · , n
Teorema deMoivre
zj = rj (cos θj + i sin θj ), j = 1, 2, · · · , n
z1 · z2 · · · zn = r1 · r2 · · · rn (cos (θ1 + θ2 + · · · + θn ).
+ i sin (θ1 + θ2 + · · · + θn ))
Teorema deMoivre
zj = rj (cos θj + i sin θj ), j = 1, 2, · · · , n
z1 · z2 · · · zn = r1 · r2 · · · rn (cos (θ1 + θ2 + · · · + θn ).
+ i sin (θ1 + θ2 + · · · + θn ))
Contoh:
Dapatkan bentuk kutub dari
√
(a) z = −1 + i 3,
√ √
(b) z = 2 2 + i2 2
(c) z = −5
1
Sehingga diperoleh n nilai berlainan untuk z n , yaitu n akar
berlainan dari z, asalkan z 6= 0.
1
Sehingga diperoleh n nilai berlainan untuk z n , yaitu n akar
berlainan dari z, asalkan z 6= 0.
Akar pangkat n dari bilangan kompleks satuan yaitu persamaan
z n = 1, dengan n bilangan bulat positif dinamakan akar
pangkat n dari bilangan kompleks satuan dan dinyatakan oleh
2kπ 2kπ 2kπ
z = cos + i sin =e n , k = 0, 1, 2, · · · , n − 1
n n
2kπ
Jika dimisalkan ω = cos 2kπ 2kπ
n + i sin n = e
n , maka bentuk
Contoh:
Tentukan semua nilai akar pangkat 6 dari 1.
Contoh:
Tentukan semua nilai akar pangkat 6 dari 1.
Contoh: √
Buktikan bahwa semua akar pangkat 5 dari 2(1+i
(1−i)2
3)