ANATOMI DAN FISIOLOGI I

NSH1013

UNIT 1
PENGENALAN KEPADA
ANATOMI & FISIOLOGI

PENSYARAH:
HJH NOOR AZLINA HJ MOHAMMAD
EN MOHD AZURAIDI HARUN
Page 1
 HASIL PEMBELAJARAN

• Mendefinisikan istilah-istilah arah,

planar, kaviti dan organisasi tubuh
manusia
• Mengaplikasikan istilah-istilah arah dan
planar dalam menerangkan tubuh
manusia
• Menyenaraikan dan menyatakan organ
dan fungsi sistem yang terdapat dalam
manusia
Page 2
• Melabelkan kedudukan kaviti-kaviti
dalam tubuh manusia
• Menyatakan contoh organ/ struktur
yang terdapat dalam kaviti tersebut

Page 3
Page 4
A: PENGENALAN ANATOMI DAN FISIOLOGI SERTA
KEPENTINGAN DALAM BIDANG JURURAWAT
• Per a n a n ju r u r a wa t :
– Pen jagaan pes akit d i h os p it a l: m a k a n
m in u m p s a k it ; u b a t a n ; k eb er s ih a n
– Mem b a n t u d ok t or d a la m tu gas -tu gas
perawatan ;
– Men ja la n k a n p er a wa t a n a m m en gik u t
arah an
– Per a wa t a n kes ih atan kelu arga : ib u d a n
a n a k ; la wa t a n k e s ek ola h ; pen didikan
kes ih atan
– Men yim pan rekod k es ih a t a n

Page 5
• Oleh itu, bg melakukan perawatan
terhadap pesakit SANGAT PERLU bg
jururawat mengetahui anatomi dan
fisiologi MANUSIA
– ANATOMI: struktur bahagian badan
(susunan, lapisan tisu, kandungan dan
sebagainya)
– FISIOLOGI: fungsi bahagian badan
(peranan dan cara mereka berfungsi)

Page 6
B: ORGANISASI TUBUH MANUSIA

Page 7
• Drpd atom (simplest) kepada yg paling
kompleks (organisma)
• Atoms  Molecules  Macromolecules
 Organelles  Cells  Tissues 
Organs Systems  Organism

Page 8
 LEVEL GABUNGAN MEMBENTUK
Atom (Karbon, Oksigen, Molekul (air, karbohidrat,
Chemical
Hidrogen, Nitrogen dll) protein, lipid dll) mbentuk
makromolekul  organel
sel: fungsi tertentu)
Organel sel (mitokondria, Sel (sel epitelium, sel
Cellular
nukleus, aparatus golgi, darah putih, sel adipos,
endoplasmic reticulum, sel otot dll)
ribosom dll) - Menjalankan fungsi asas
Sel (sel epitelium) Tisu (tisu epitelium)
Tissue
-gabungan sel yg sama bg
mjalankan fungsi yg lebih
spesifik
Page 9
 LEVEL GABUNGAN MEMBENTUK
Tisu (tisu epitelium, tisu Organ (gaster, esofagus,
Organ
otot, tisu penghubung, usus kecil, usus besar dll)
tisu adipos) - struktur yg bfungsi
dengan lengkap
Organ (gaster, esofagus, Sistem (sistem
System
usus kecil, usus besar pencernaan)
dll) -bg menyempurnakan
- struktur yg bfungsi sesuatu peranan perlu
dengan lengkap gabungan bbrp organ

Sistem Manusia yang sempurna

Organisma
Page 10
 C: SISTEM YANG TERLIBAT DAN
KEPENTINGAN
1. INTEGUMENTARI
– Struktur: Kulit,
rambut, kuku,
kelenjar peluh dll.
– Fungsi: mlindungi
bhgn dalaman dan
mbantu mengawal
suhu badan

Page 11
2. SKELETAL
– Struktur: Bones,
ligaments, cartilage.
– Fungsi: menyokong,
pgerakan,
plindungan dan
phasilan sel-sel darah

Page 12
3. MUSKULAR
– Struktur: Otot-
otot pada badan
– Fungsi:
pgerakan,
pgekalan postur,
phasilan haba
badan

Page 13
4. SARAF
– Struktur: Brain,
spinal cord, saraf-
saraf (cranial,
spinal)
– Fungsi: komunikasi
badan, aktiviti
mental dan emosi
dan pengekalan
homeostasis Page 14
5. DERIA KHUSUS
– Struktur: Mata,
telinga, lidah,
kulit, hidung
– Fungsi:
komunikasi
persekitaran
dengan badan

Page 15
6. ENDOKRIN
– Struktur: Kelenjar yang
tidak berduktus =
pituitary, adrenal,
thyroid, parathyroid,
pancreas, ovaries,
testes, thymus, pineal
glands
– Fungsi: phasilan
hormon bagi
pengekalan
homeostasis,
komunikasi badan Page 16
7. PENCERNAAN
– Struktur: Mouth, teeth,
pharynx, esophagus,
stomach, small
intestine, large
intestine, liver, gall
bladder, dan pancreas
– Fungsi: pmecahan
makanan kpd ringkas
bg mmudahkan
pyerapan nutrient ke
dlm darah
Page 17
8. KARDIOVASKULAR
– Struktur: Jantung, salur
darah dan darah
– Fungsi: pgangkutan darah
(sel darah, air, nutrient,
gas, hormon dll) melalui
salur darah yang dipam
oleh jantung

Page 18
9. LIMFATIK
– Struktur: bendalir
limfa, salur limfa,
nodus limfa, thymus
dan spleen
– Fungsi: mengangkut
bendalir sel berlebihan
kembali ke peredaran
darah dan menghalang
jangkitan
Page 19
10. RESPIRATORI
– Struktur: hidung,
pharynx, larynx,
trachea, bronchus,
bronchiol, lungs
– Fungsi: kemasukan gas
oksigen dan
pengeluaran gas karbon
dioksida; gas oksigen
penting dlm phasilan
tenaga
Page 20
11. URINARY
– Struktur: Kidneys, ureters,
urinary bladder, urethra
– Fungsi: membuang bhn
yang tidak diperlukan
drpd darah bg
mengekalkan
keseimbangan jumlah air
dan elektrolit

Page 21
12. REPRODUKTIF
– Struktur: Organ
reproduktif terutama
ovari (perempuan) and
testes (lelaki)
– Fungsi: menghasilkan
sel ovum dan sel
sperma bagi tujuan
penambahan organism
baru
Page 22
 D: ARAH DAN PLANAR

1. KEDUDUKAN ANATOMI
– Kdudukan tegak dengan kepala, badan,
tapak tangan dan kaki menghala ke depan
– Penting untuk menentukan struktur
bahagian badan

Page 23
KEDUDUKAN ANATOMI

Page 24
 D: ARAH DAN PLANAR

2. ARAH
– Istilah bagi menerangkan lokasi organ yg
dirujuk kpd organ tertentu
– Istilah arah: berpasangan

Page 25
Page 26
 ISTILAH DEFINISI
Superior (cranial) Terletak lebih atas/ tinggi
(mendekati kepala)
Inferior (caudal) Terletak lebih bawah/ rendah
(mendekati kaki)
Anterior (ventral) Terletak lebih hadapan
Posterior (dorsal) Terletak lebih ke belakang
Medial Menghampiri bhgn midline
badan
Lateral Menjauhi bhgn midline badan

Page 27
 ISTILAH DEFINISI
Proksimal Mendekati bahagian tubuh
(utama)/ pangkal
Distal Menjauhi bahagian tubuh
(utama)/ hujung
Superfisial (upper/ external) Permukaan badan
Deep (lower/ internal) Dalaman badan/ lebih jauh ke
dalam
Central Bhgn utama
Peripheral Menjauhi bahagian utama
Axial Bahagian kepala, leher dan badan
Page 28
 D: ARAH DAN PLANAR

3 . PLANAR
– garisan yang mbahagikan badan kpd
beberapa bahagian
– Tujuan: membantu menentukan
kedudukan secara spesifik

Page 29
Major anatomy planes Oblique planes

Page 30
 PLANAR

• Terdapat bbrp planar

– Sagittal plane: garisan yg mbahagi kpd
kanan dan kiri (mid sagittal: pbahagian
samarata; para sagittal: pembahagian
tidak sama rata)
– Frontal plane: garisan yang mbahagi
kpd depan dan belakang
– Transverse plane: garisan yang
membahagi kpd atas dan bawah
– Oblique plane: garisan yg menyerong
yg mebahagi kepada atas dan bawah Page 31
 E: KAVITI MANUSIA

• Ruangan (bilik) pada bhgn dalaman badan

yang menempatkan organ-organ tertentu
• Terbina daripada sistem skeletal
• Terbahagi kepada 2 bhgn utama
– Dorsal cavity: kaviti cranial dan kaviti vertebra
(tiada pemisah); mempunyai bbrp lapisan
membrane (meninges)
– Ventral cavity: kaviti toraks dan kaviti
abdominopelvik (dipisahkan oleh diafragma)

Page 32
Page 33
Page 34
 E: KAVITI MANUSIA

1. Kaviti cranial
– Terbina drpd tengkorak (skull) manusia
– Menempatkan otak dan rangkaian tisu
saraf
2. Kaviti vertebra (spinal)
– Terbina drpd susunan vertebra column
(tulang) yang memanjang ke bawah (tdpt
ruangan kecil)
– Menempatkan spinal cord dan rangkaian
tisu saraf
Page 35
 E: KAVITI MANUSIA

3. Kaviti toraks
– Tbina drp sangkar rusuk, sternum dan
vertebra toraks
– Menempatkan organ paru-paru, jantung dan
bbrp organ respiratori dll
– Ruang tengah antara paru-paru dikenali
mediastinum: mnempatkan jantung dan
salur penafasan spt bronchus, trakea

Page 36
– Tbahagi kpd dua ruangan: kaviti pleural (paru-
paru); kaviti pericardial (jantung)
– Masing2 diselaputi oleh dua lapisan
membrane (membrane serosa) dengan cecair
serosa di antaranya (penting bagi membantu
fungsi organ yang dilindungi)

Page 37
Page 38
Page 39
 E: KAVITI MANUSIA

4. Kaviti abdominopelvik
– Kaviti terbesar
– Tbahagi kpd dua bahagian: i) kaviti abdomen
ii) kaviti pelvic
– Kaviti abdomen mengandungi gaster, spleen,
liver, usus, kidney
– kaviti pelvic (inferior) mengandungi urinary
bladder, rectum, and organ reproduktif
– juga mengandungi dua lapisan membran
(membrane serosa/ peritoneum) dan cecair
serosa di antaranya

Page 40
 E: KAVITI MANUSIA
– Dibahagikan kpd bbrp bhgn (9)
• Umbilical region- centermost region (belly button)
• Epigastric region- superior kpd umbilical region
(above belly)
• Hypogastric region- inferior kpd umbilical region
(pubic area)
• Right and left lumbar regions- lateral kpd umbilical
region
• Right and left hypochondriac regions- lateral kpd
epigastric region
• Right and left iliac (inguinal region)-located lateral
kpd hypogastric region

Page 41
Page 42
 E: KAVITI MANUSIA

• Lain-lain kaviti (ruangan kecil) yg dibentuk

oleh rangka
1. Kaviti nasal – mnempatkan hidung dan nasal
concha (ruang hidung)
2. Kaviti Orbital – ruang untuk mata
3. Kaviti Oral- menempatkan mulut, lidah, gigi
dan gusi
4. Kaviti Synovial - tmpt ptemuan dua tulang
yg bsendi (dikelilingi membrane); mbenarkan
pgerakan sendi
Page 43
Page 44
Page 45
 RUJUKAN

• Waugh, A & Grant, A. 2010, Ross and

Wilson Anatomy and Physiology in Health
and Illness, 11th ed, Toronto, Churchill
• http://wps.aw.com/bc_martini_fap_8_oa
/93/23992/6141954.cw/content/index
.html

Page 46