KEMASYARAKATAN DAN

PERPADUAN
Pusat Pengajian Umum dan Kokurikulum
Kemasyarakatan dan
Perpaduan

4.1 Komposisi Etnik Penduduk Malaysia

4.2 Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

4.3 Rukun Negara sebagai Ideologi

 HASIL PEMBELAJARAN TOPIK:
Pada akhir topik ini, pelajar akan dapat:

01 02 03
Menjelaskan struktur Membincangkan Membincangkan
dan senario kedatangan usaha-usaha yang
masyarakat sebelum masyarakat asing cuba dilaksanakan oleh
kerajaan untuk
merdeka, termasuklah sehingga zaman
mengatasi masalah
era sebelum pembentukan perpaduan kaum dan
kedatangan kuasa masyarakat majmuk isu pelaksanaan
kolonial. di Malaysia. kesepaduan secara
realistik dibentuk.
4.1 Komposisi Etnik Penduduk Malaysia

4.2 Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

4.3 Rukun Negara sebagai Ideologi

4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Pembentukan Masyarakat
Pembentukan Masyarakat didi Malaysia
Malaysia

Shamsul Amri • Perpaduan adalah antara

(2012):
Keupayaan Malaysia
mengekalkan kestabilan politik,
ekonomi dan sosial
membolehkan negara ini terus
membangun dengan pesat.
cabaran dalam pembinaan
negara bangsa kerana
persaingan dan konflik antara
etnik, sama ada secara nyata
atau tidak sering berlaku di
negara-negara yang
berlatarbelakangkan
masyarakat pelbagai kaum.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Perbezaan Zaman Plurariti
Pembentukan dan Zaman
Masyarakat Pluralistik
di Malaysia

Zaman Pluraliti Pluralistik

Pentadbiran  Secara semula jadi dan tanpa paksaan.  Secara paksaan demi kepentingan
Masyarakat sukarela dan bebas ekonomi dan politik Inggeris.
mencari kehidupan serta kekayaan.
 Tidak disertai keluarga, maka
 Disertai ahli keluarga, maka ia wujudnya perbezaan kaum dan
menjamin ketenangan pemikiran dan tidak pernah melupakan negara
perasaan. asal.

Politik dan  Pemerintahan diplomasi & terbuka.  Sultan hilang kuasa.

Pemerintahan
 Perlembagaan Melaka dilaksana
berdasarkan Islam (Kanun Melaka &
Undang-undang Laut Melaka).
 Politik dipengaruhi aspek etnik dan
mengamalkan demokrasi secara
berkesan dan wujudnya dasar-
dasar kerajaan.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Perbezaan Zaman Plurariti
Pembentukan dan Zaman
Masyarakat Pluralistik
di Malaysia

Zaman Pluraliti Pluralistik

Sosial dan  Interaksi yang harmoni dengan
Hubungan penduduk, alam sekitar dan
Kaum sistem.
 Mengamalkan budaya seharian
orang Melayu. Selain itu, amalan
dan adat resam pendatang
diterima oleh penduduk
tempatan.
 Mewujudkan kelompok
masyarakat dengan sistem
tersendiri.
 Terasing dengan kelompok
lain walaupun di tempat yang
sama. Kesannya masyarakat
gagal mengenali antara satu
sama lain.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Perbezaan Zaman Plurariti
Pembentukan dan Zaman
Masyarakat Pluralistik
di Malaysia

Zaman Pluraliti Pluralistik

Ekonomi  Perdagangan rancak hasil sistem
pemerintahan terbuka.
 Pentadbiran pelabuhan yang
sangat cekap.
 Kepulauan Melayu terkenal dengan
rempah ratus yang dianggap
barang mewah.
 Mengamalkan system ekonomi
dualisme.
 Sistem ekonomi moden:
perdagangan dan perusahaan
moden yang tertumpu
dibandar.
 Sistem ekonomi pertanian:
komoditi padi dan perikanan.
Tertumpu diluar bandar dan
didominasi kaum Melayu.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Perbezaan Zaman Plurariti
Pembentukan dan Zaman
Masyarakat Pluralistik
di Malaysia

Zaman Pluraliti Pluralistik

Ilmu  Epistemologi ilmu  Ilmu kolonial yang
pengetahuan Alam Melayu berasaskan sains moden
berasaskan metafizik (alam yang bersifat rasional dan
ghaib) dan animisme. saintifik.
 Telah mencorakkan dasar-
dasar pentadbiran,
ekonomi dan pendidikan
penjajah.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Konsep Masyarakat
Pembentukan MasyarakatMajmuk
di Malaysia

Furnivall (1948): M.G. Smith:

Masyarakat majmuk terdiri daripada Menganggap masyarakat majmuk

pelbagai kaum yang mempunyai sebagai masyarakat yang mempunyai
budaya, agama, bahasa dan adat pelbagai budaya, perpecahan sosial
resam yang tersendiri. dan perselisihan.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Konsep Ras dan
Pembentukan Etnik di di
Masyarakat Malaysia
Malaysia
Ras
 Kumpulan manusia yang terdiri daripada lelaki dan perempuan
yang berkongsi ciri-ciri biologi tersendiri yang diwarisi dan dapat
dibezakan dengan jelas dalam masyarakat.
 Contoh: Warna kulit, warna anak mata, rambut dan lain-lain bentuk
fizikal.

Etnik
 Kelompok manusia yang ditentukan melalui perbezaan ciri-ciri
budaya.
 Contoh: Adat resam, pakaian, bahasa, makanan dan sebagainya.
 Etnik dapat dikelaskan melalui perbezaan budaya dan demografi.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Konsep Stereotaip,Masyarakat
Pembentukan Prejudis dan
diDiskriminasi
Malaysia

01 Stereotaip

 Kenyataan umum terhadap sesuatu kumpulan etnik sama ada

berbentuk positif atau negatif.
 Gambaran yang berlebih-lebihan tentang sesuatu perlakuan
baik/buruk yang ditujukan kepada sesuatu kumpulan etnik oleh etnik
lain.
 Contoh kenyataan positif: Orang Melayu yang bersopan santun,
orang Cina pandai berniaga, orang India aktif dalam sukan larian.
 Stereotaip negatif akan memberikan kesan kepada perasaan,
kepercayaan dan perangai negatif seperti prejudis dan diskriminasi
terhadap kumpulan etnik lain.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Konsep Stereotaip,Masyarakat
Pembentukan Prejudis dan
diDiskriminasi
Malaysia

02 Prejudis

Prejudis
 Kepercayaan dan perasaan negatif mengenai ahli atau kumpulan etnik
lain.
 Bersifat umum dan tidak berasaskan maklumat yang jelas dan lengkap.
 Contoh: Kepercayaan bahawa budaya tamadun Cina lebih tinggi
berbanding budaya tamadun Melayu.
 Dua jenis prejudis:
1. Prejudis Kategori.
2. Prejudis yang tidak fleksibel.
4.1 | Komposisi Etnik Penduduk Malaysia
Konsep Stereotaip,Masyarakat
Pembentukan Prejudis dan
diDiskriminasi
Malaysia

03 Diskriminasi

Diskriminasi
 Layanan buruk sesuatu kumpulan etnik terhadap
kumpulan etnik lain.
 Biasanya dilakukan oleh kumpulan etnik dominan terhadap
kumpulan etnik minoriti.
 Dipengaruhi oleh pandangan, pemikiran dan kepercayaan
negatif seseorang atau sekumpulan etnik terhadap
kumpulan etnik lain, iaitu akibat pandangan streotaip dan
fikiran prejudis
4.1 Komposisi Etnik Penduduk Malaysia

4.2 Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

4.3 Rukun Negara sebagai Ideologi

4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

 Selepas kemerdekaan, negara menghadapi pelbagai masalah dalaman, terutamanya

masalah perpaduan dan integrasi antara kaum.

 Pelbagai langkah telah diambil oleh kerajaan Malaysia untuk mengatasi masalah ini
dan antaranya adalah penyeragaman sistem pendidikan, integrasi ekonomi,
penyatuan fahaman politik dan aspek-aspek sosial lain.

 Selain itu, Dasar Ekonomi Baru, Dasar Kebudayaan Kebangsaan dan Rukun
Negara dibentuk untuk menyatukan masyarakat pelbagai kaum di Malaysia.
4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

Perpaduan Integrasi
• Perpaduan ialah proses penyatuan • Integrasi pula
daripada semua aspek melibatkan semua
termasuklah fizikal, sosial, ekonomi penyatuan termasuk
dan politik tetapi tidak termasuk biologikal.
biologikal.

• Perpaduan juga didefinisikan

sebagai satu proses bagi
mewujudkan satu identiti nasional
dalam kumpulan yang terpisah dari
segi kebudayaan, sosial dan lokasi
dalam sesebuah unit politik.
4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

Perkongsian
Kerajaan
kuasa politik
demokrasi
di Malaysia

Faktor-faktor Pembentukan
Integrasi dan Perpaduan
Nasional di Malaysia:
Pertumbuhan
Tolak ansur
ekonomi yang
budaya
baik
4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

 Dasar pecah dan perintah yang

telah diperkenalkan oleh British
menyebabkan kumpulan-kumpulan
etnik terbesar iaitu Melayu, Cina
dan India terpisah dari aspek
tempat tinggal, sumber ekonomi
dan sistem pendidikan.
 Hal ini menimbulkan perasaan
tidak puas hati dalam kalangan
orang Melayu disamping etnik
Cina dan India tidak berpuas
hati dengan syarat-syarat
kerakyatan yang ketat.

Dasar pecah dan perintah

4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional
3. Sistem pendidikan yang berbeza.
6. Perbezaan
1. Pemisahan kepercayaan
tempat tinggal. atau agama,
keturunan,
bahasa dan
adat resam.
2. Perbezaan
pekerjaan.

Masalah Awal Perpaduan Kaum di Malaysia

4. Fahaman politik yang berbeza 5. Masalah ekonomi yang 7. Sistem pemerintahan

aliran, fahaman dan sering menimbulkan salah faham penjajah yang
berpecah kerana perasaan tidak di antara kaum. mengamalkan dasar
puas hati antara satu sama lain. pecah dan perintah
4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional
Langkah-langkah Mengatasi
Pembentukan MasalahdiPerpaduan
Masyarakat Malaysia Kaum

A. Penyeragaman sistem pendidikan

Level B B. Integrasi ekonomi

C. Penyatuan fahaman politik

Level C

Level D D. Aspek-aspek sosial

4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional
Peristiwa
Pembentukan 13 Mei 1969
Masyarakat di Malaysia

Perarakan DAP & Perarakan balas

Pilihanraya 1969
Gerakan 11-12 Mei oleh UMNO

Rusuhan kaum
Darurat Berlaku provokasi
berlaku di Kawasan
diisytiharkan kedua belah pihak
Kuala Lumpur
4.2 | Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional
Rentetan Peristiwa
Pembentukan 13 Mei
Masyarakat 1969
di Malaysia

01 02 03 04 05 06
Isytihar Majlis Jabatan Majlis Majlis Wujud nilai-
darurat Gerakan Perpaduan Muhibah Perundingan nilai
Negara Negara Negara Negara perpaduan
(MAGERAN) (JPN) (MMN) (MAPEN)
4.1 Komposisi Etnik Penduduk Malaysia

4.2 Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

4.3 Rukun Negara sebagai Ideologi

4.3 | Rukun Negara Sebagai Ideologi
Latar Belakang
Pembentukan Rukun Negara
Masyarakat di Malaysia
 Merupakan satu
susunan prinsip hidup
 Rukun negara merupakan
bermasyarakat yang
satu ideologi yang digubal
mengandungi nilai-nilai
untuk menyatukan dan
kenegaraan dan
membimbing rakyat ke arah
norma-norma sosial
perpaduan.
yang mencakupi
seluruh aspek
 Digubal sewaktu MAGERAN, kehidupan bernegara.
selepas peristiwa 13 Mei
1969.

 Diisytiharkan pada
31 Ogos 1970.
4.3 | Rukun Negara Sebagai Ideologi
ObjektifMasyarakat
Pembentukan Rukun Negara
di Malaysia

Memelihara cara hidup

yang demokratik.
03
Mewujudkan perpaduan
01 yang lebih erat dalam
seluruh masyarakat. Membentuk satu sikap
yang liberal terhadap 04
tradisi kebudayaan yang
Mencipta satu kaya dan pelbagai corak.
masyarakat yang adil
02 supaya kemakmuran
negara dapat dinikmati Membina sebuah
bersama secara adil masyarakat progresif
05
dan saksama. berlandaskan sains
dan teknologi moden.
4.3 | Rukun Negara Sebagai Ideologi
Prinsip-prinsip
Pembentukan Rukun Negara
Masyarakat di

Kesopanan dan Kesusilaan

Kedaulatan Undang-undang

Keluhuran Perlembagaan

Kesetiaan kepada Raja dan Negara

Kepercayaan kepada Tuhan

4.3 | Rukun Negara Sebagai Ideologi
Kesimpulan
Pembentukan Masyarakat di

 Setiap kaum utama sama ada di Tanah Melayu mahupun di

Sabah dan Sarawak mempunyai identiti dan kelompok masing-
masing.

 Kesepaduan sosial boleh wujud dan bercambah dengan positif

sekiranya semua pihak saling melengkapkan dan menjamin
kelangsungan demi meningkatkan daya tahan dan
keharmonian dalam sesebuah masyarakat majmuk.

 Proses perpaduan di negara ini memerlukan kerjasama dan

kesedaran semua pihak sama ada secara sedar atau tidak
untuk memastikan kesepaduan sosial yang sedia ada
dikekalkan.