Anda di halaman 1dari 14

1.

Pengertian Ekologi Tumbuhan


2. Sejarah Ekologi Tumbuhan
3. Perspektif Ekologi Tumbuhan
PENDAHULUAN
1. PENGERTIAN EKOLOGI TUMBUHAN:

EKOLOGI TUMBUHAN IALAH HUBUNGAN TIMBAL


BALIK ANTARA MASYARAKAT TUMBUHAN DENGAN
LINGKUNGANNYA.
DIAWALI DARI PROSES PEMBENTUKAN KOMUNITAS
TUMBUHAN ====== SUKSESI
SUKSESI IALAH PERUBAHAN PERLAHAN-LAHAN DARI
KOMUNITAS TUMBUHAN DALAM SUATU DAERAH TERTENTU
DIMANA TERJADI PENGALIHAN SATU JENIS TUMBUHAN OLEH
JENIS TUMBUHAN YANG LAIN PADA TINGKAT POPULASI
(TANSLEY, 1920)

DALAM PROSES SUKSESI TIDAK LEPAS DARI PERANAN


ORGANISME LAIN: HEWAN, JAMUR, BAKTERI (BIOTIK) IKLIM,
TANAH (ABIOTIK), ADAT ISTIADAT/KEBIASAAN (CULTURAL).
2. SEJARAH DAN PERKEMBANGAN EKOLOGI

YG DIANGGAP PEMULA DALAM BIDANG EKOLOGI :


A.V. HUMBOLDT
A. de CANDOLLE
ENGLER
GRAY
KERNER
NAMUN YG DIANGGAP PALING BERJASA ADALAH :
ERNEST HAECKEL (1869)
Menyusun Definisi Ekologi:
KAJIAN MENGENAI HUBUNGAN TIMBAL BALIK ANTARA
MAHLUK HIDUP DENGAN LINGKUNGANNYA (ABIOTIK,
BIOTIK, CULTURAL).
THEOPHRATUS
Menulis artikel tentang :
HUBUNGAN TIMBAL BALIK ANTARA TUMBUHAN
DENGAN LINGKUNGANNYA.
KERNER :
DISTRIBUSI TUMBUHAN ==== PANGKAL
KAJIAN TETANG KOMINITAS TUMBUHAN ====
MUNCUL EKOLOGI KOMUNITAS
EKOLOGI KOMUNITAS BERKEMBANG DALAM 2
KUTUB :
1. EROPA,
PELOPOR : BRAUN BLANQUET TH.1932
AHLI-AHLI LAIN : MEMPELAJARI STRUKTUR, KOMPOSISI
DAN DISTRIBUSI KOMUNITAS.
2. AMERIKA,
PELOPOR: COWLES (1899); CLEMENT (1916), GLEASON
(1926) : PERKMBANGAN DAN DINAMIKA KOMUNITAS
TUMBUHAN SAMPAI SUKSESI
LEIBIG (1840):
MERUPAKAN PENEMU AWAL DARI PENGARUH
LINGKUNGAN ABIOTIK ===== BERKEMBANG MENJADI
EKOLOGI FISIOLOGI/EKOFISIOLOGI.
EKOLOGI BERKEMBANG MELALUI 2 JALUR :
1. EKOLOGI HEWAN
2. EKOLOGI TUMBUHAN
SEBENARNYA BUKAN HAL BARU KARENA:
TH.1305: PETRUS de CRESCENTIUS, MENULIS
ADANYA PERSAINGAN HIDUP DALAM
TUMBUHAN
TH.1685 : KING, ORANG PERTAMA YANG
MENGURAIKAN PROSES SUKSESI
PADA KOMUNITAS TUMBUHAN.
TH 1891 : WARNING, MENGURAIKAN PROSES
SUKSESI TUMBUHAN DI BUKIT PASIR
PANTAI DENMARK. SAAT TSB.EK TUM
TELAH DIAKUI SEBAGAI DISIPLIN ILMU
BARU.
1. CLEMENTS (1905)
MENULIS BUKU TEKS EKOLOGI TENTANG : METODE
PENGUKURAN DAN PEMASANGAN KUADRAT DALAM KAJIAN
DI LAPANG,SAMPAI SKR DIHARGAI SBG KARYA ILMIAH
KLASIK DAN SBG DASAR DALAM PERKEMBANGAN BARU
ILMUWAN-ILMUWAN LAIN.

SETIAP TUMBUHAN ADALAH ALAT PENGUKUR BAGI


KEADAAN LINGKUNGAN HIDUP (IKLIM, TANAH/EDAPHIK),
TEMPAT DIA TUMBUH ==== TUMBUHAN SEBAGAI
INDIKATOR ALAM.

2. COWLES (1899)
MENULIS BUKU TENTANG KAJIAN SUKSESI TUMBUHAN DI
BUKIT PESISIR DANAU MICHIGAN, JUGA PERANAN IKLIM ,
BIOTA LAIN DALAM SUKSESI TSB.
3. PERSPEKTIF DAN PENDEKATAN DALAM EKOLOGI
TUMBUHAN
KAJIAN EKTUM BERKAITAN DENGAN (ODUM, 1995: 263-290) :
MAKANAN
PENYERBUKAN
PENYEBARAN/DISTRIBUSI
TEMPAT BERLINDUNG
TEMPAT BERPASANGAN
PROSES PENGURAIAN DLL.

TINGKAT INTEGRASI DALAM EKTUM


BERUSAHA UNTUK MENERANGKAN RAHASIA KEHIDUPAN PADA
TINGKATAN ORGANISASI MAHLUK HIDUP.
TINGKATAN ORGANISASI MAHLUK HIDUP TERDIRI ATAS:
1. ORGANISME/INDIVIDU,
2. POPULASI DAN
3. EKOSISTEM
KE 3 TINGKATAN ORGANISASI MAHLUK HIDUP TERSEBUT
MERUPAKAN SISTEM YANG DIKAJI DALAM EKOLOGI TUMBUHAN,
KARENA:
BERSIFAT NYATA,
TIDAK HIPOTETIK,
DAPAT DIUKUR DAN DIOBSERVASI STRUKTUR DAN
OPERASIONALNYA.
PENDEKATAN DALAM KAJIAN EKTUM:

1. SIN EKOLOGI /EKOLOGI KOMUNITAS


Contoh: Bila kita memelajari struktur tumbuhan di hutan
Nusakambangan..... Maka kita sedang mempelajari
sinekologi
2. OUT EKOLOGI / EKOLOGI INDIVIDU
Contoh: Apabila kita mempelajari Simpanse di Hutan Hujan
Tropis Kalimantan, misalnya tentang reproduksinya, cara
kawin, tempat istirahatnya, pola makannya... Maka kita
sedang mempelajari out ekologi
Out ekologi dapat disebut pula dengan FENOLOGI / LIFE
CYCLE

PERBEDAAN PRINSIP:
SINEKOLOGI OUTEKOLOGI
1. EKO. KOMUNITAS - EKO INDIVIDU
2. FILOSOFIS - EKSPERIMEN
3. PENDEKATAN DEDUKTIF - INDUKTIF
4. SULIT DENGAN RANCOB. - DENGAN RANCOB.
Inti kajian ekologi tumbuhan adalah struktur
dan fungsi yang dilakukan oleh tumbuhan
pada lingkungannya.
Penelitian ekologi tumbuhan dapat berada
pada tingkat organisme (individu), populasi,
komunitas, ekosistem maupun lanscap.
Contoh penelitian pada tigkat organisme
(individu)
Ekologi organisme ialah kajian mengenai empelajari
bagaimana struktur dan fungsi organisme dalam
merespon keadaan lingkungannya.
Contoh kajian:
Kemampuan adaptasi, reproduksi dan penyebaran
jenis tumbuhan tertentu
Endemisme suatu jenis tumbuhan tertentu seperti
Plahlar dan Raflesia patma di Nusakambangan
Pengujian dormansi biji pohon endemik dalam upaya
mempercepat pengadaan pembibitan
Contoh penelitian dalam tigkat populasi
Ekologi populasi mengevaluasi faktor faktor
lingkungan yang mempengaruhi sistem regulasi
(pengaturan) ukuran (size) dan komposisi populasi
Contoh kajian:
Pengujian biomassa dan produktivitas tumbuhan
tertentu di bawah tegakan pepohonan dalam upaya
pemanfaatan lahan kosong di bawah tegakan.
Dapat pula dilakukan pengujian daya menahan erosi dan
limpasan permukaannya
Daya adaptasinya terhadap naungan tegakan
Daya adaptasinya terhadap zat alelopathy tumbuhan
pepohonannya (acasia, karet, mahoni , suren dll)
Contoh penelitian dalam tigkat komunitas
Ekologi komunitas mengevaluasi interaksi antara
spesies, bagaimana interaksi seperti predasi, kompetisi,
penyakit, gangguan alam mempengaruhi struktur,
organisasi suatu komunitas..
Contoh kajian:
Pengaruh mamaliochory terhadap dispersal bunga
Raffles dalam upaya menentukan model konservasinya
Struktur tumbuhan bawah sebagai penyedia pakan
polinator
Spesifisitas dan karakteristik tumbuhan pakan
polinator
Pengaruh fragmentasi ekosistem terhadap struktur dan
diversitas tumbuhan penyusunnya.
Pengaruh fragmentasi ekosistem terhadap diversitas
serangga polinatornya.
Contoh penelitian dalam tigkat ekosistem
Ekologi Ekosistem mengevaluasi aliran energi dan
sirkulasi materi kimiawi di antara komponen
abiotik dan biotik.
Contoh kajian:
Produksi dekomposisi serasah hutan pinus dalam
upaya menentukan neraca haranya.
Keragaman pepohonan sebagai sumber pakan monyet
ekor panjang di Hutan Wisata pangandaran
Carilah sebuah Jurnal yang berkaitan dengan
Ekologi Tumbuhan.
Lakukan review terhadap jurnal tersebut.
Tuliskan hasil review dalam sebuah tulisan
500 kata.
Dikumpulkan tanggal 27 Februari 2017
(Jurnal dan hasil review)
Catatan: tiap individu punya jurnal yang
berbeda.

Anda mungkin juga menyukai