5.

2 Menghitung limit fungsi dengan Aturan L’Hôpital

0 
Bentuk tak tentu dalam limit : , , 0. ,   
0 
0
1. Aturan L’Hôpital untuk bentuk 0

f ' ( x)
Andaikan lim f(x) = lim g(x) = 0. Jika lim  L,  , atau  
g ' ( x)

f (x ) f ' (x )
Maka lim  lim
g (x ) g ' (x)

1
 1  cos2 x
Contoh: Hitung lim bentuk (0/0)
x 0 x2

Jawab:
1  cos 2 x 2 sin 2 x 4 cos 2 x
lim  lim  lim 2
x0 x2 x0 2 x x0 2

Ctt : aturan L’hopital bisa digunakan beberapa kali asalkan syaratnya dipenuhi


2. Aturan L’Hôpital untuk bentuk

f ' ( x)
Andaikan lim f(x) = lim g(x) = . Jika lim  L,  , atau  
g ' ( x)
f ( x) f ' ( x)
maka lim  lim
g ( x) g ' ( x)

2
 x2  x 1 
Contoh: Hitung lim 2 (bentuk )
x  x  3x  5 
Jawab:
x2  x 1 2x 1 2
lim 2  lim  lim 1
x  x  3x  5 x  2 x  3 x   2

Ctt: walaupun syarat di penuhi, belum tentu limit dapat dihitung dengan menggunakan dalil L’Hopital

x 1 
Contoh: Hitung lim ( )
x 
x 2  2x  3 
Jawab:
x 1 1 x 2  2x  3
lim  lim  lim
x  2
x  2x  3 x  1
( x 2  2 x  3)
 12
( 2 x  2)
x  x 1
2
2  12 x 1
1
2 ( x  2 x  3) ( 2 x  2)  lim
 lim x 
x2  2x  3
x  1

3
 Soal seperti diatas tidak bisa diselesaikan dengan menggunakan aturan L’Hopital, karena setelah
dilakukan aturan L’Hopital muncul lagi bentuk semula

Soal seperti diatas diselesaikan dengan cara sbb:

x 1 x (1  1x ) x (1  1x )
lim  lim  lim
x 
x2  2x  3 x  2
x (1  2
x  3
x2
) x 
x2 1 2
x  3
x2

x (1  1x ) x(1  1x )
 lim  lim
x  |x| 1 2
x  3
x2
x  x 1 2
x  3
x2

(1  1x )
 lim 1
x 
1 2
x  3
x2

4
 3. Bentuk 0 . 

0 
Untuk menyelesaikannya rubah kedalam bentuk atau
0 

Contoh : Hitung
lim x 2 csc x
x0
Jawab :
2 x2 2x
lim x csc x  lim  lim 0
x 0 x  0 sin x x  0 cos x

5
 •4. Bentuk  - 

Misalkan lim f(x)=lim g(x) = . Untuk menghitung lim [ f(x) - g(x) ] dilakukan dengan menyederhanakan

bentuk [ f(x)- g(x) ] sehingga dapat dikerjakan menggunakan cara yang telah dikenal sebelumnya

Contoh : Hitung lim csc x  cot x 

x 0
Jawab :
 1 cos x  1  cos x sin x
lim csc x  cot x   lim  
  lim  lim 0
x 0 x 0 sin x sin x  x 0 sin x x 0 cos x

6
 Soal Latihan

Hitung limit berikut ( bila ada )

sin x  
1. lim
6. lim  x 2  3x  x 2  3
x  0 1 cos x x 
 
2. lim  x 2  x  x
x

3. lim 2 x csc x
x0
2x  1
4. lim
x  2  5x

5. lim cot 2 x 1  cos 2 x

x 0