STRATEGI, KAEDAH DAN TEKNIK

PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN PENDIDIKAN

KESIHATAN

PENGENALAN

Ketika melaksanakan pengajaran berdasarkan pendekatan yang dipilih,

guru perlu memilih kaedah yang sesuai digunakan.

Terdapat pelbagai kaedah yang boleh dipilih.

Contohnya kaedah praktis dan kaedah dapatan.

Selepas kaedah yang hendak digunakan dipilih, barulah guru merancang teknik yang boleh komplemen dengan kaedah tersebut.

Misalnya teknik bercerita, teknik latih tubi dan teknik menghafal.

Usaha mengenalpasti dan memilih kaedah dan teknik yang sesuai dapat memenuhi pendekatan yang ditentukan disebut strategi.

KONSEP KAEDAH

Siri tindakan guru yang sistematik bertujuan

mencapai
ditetapkan.

objektif

pengajaran

yang

telah

Lebih bercorak jangka pendek.

Merupakan usaha keseluruhan yang terdiri

daripada

prosedur

tersusun

berdasarkan

pendekatan yang dipilih.

KONSEP TEKNIK

Merujuk

kemahiran

guru

mengelola

dan

melaksanakan
dilaksanakan.

kaedah

mengajar

yang

telah

Pengendalian yang benar-benar berlaku di dalam bilik darjah.

Perlu mengambilkira faktor latar belakang pelajar

dalam menentukan teknik yang dipilih.

KONSEP STRATEGI

Kebijaksanaan memilih pendekatan, kaedah dan

teknik

pengajaran

berdasarkan

objektif

pengajaran.

Lebih mengambilkira objektif jangka panjang. Mengambil kira segala aspek pembelajaran

termasuk pemilihan bahan, masa dan sebagainya.

Merujuk kepada cara bagaimana guru ingin mencapai matlamat pengajarannya. Ianya

merangkumi beberapa aspek urutan dan susunan maklumat dan membuat keputusan bagaimana

mencapainya

(Dick &Carey, 1996)

KAEDAH DAN TEKNIK PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN

1. KULIAH

Kaedah ini tidaksesuai digunakan sepanjang

waktu pengajaran.

Waktu kuliah yang menggunakankaedah ini

biarlah pendek, selain itu pastikan pelajar yang

mengikuti pelajaran dengan kaedah ini mengetahui cara mengambil nota.

Panduan bagi merancang penggunaan kaedah ini adalah;

i. Pengenalan kepada kuliah supaya menarik minat ii. Nyatakan rangka isi kuliah

iii. Beri definisi kepada terminologi yang tidak biasa dengan pelajar
iv. Mesti fleksibel, beri ruang pelajar memberi komen, kemukakan soalan v. Susunan maklumat kuliah mengikut susunan logik

vi. Sediakan contoh bagi menjelaskan idea utama

vii. Gunakan alat bantu viii.Elakkan bercakap tanpa henti melebihi 15 minit dalam satu masa

ix. Perhatikan bahasa tanpa lisan yang ditunjukkan oleh pelajar

x. Buat kesimpulan diakhir kuliah

2. PERBINCANGAN

Perbincangan merupakan suatu kemahiran, beberapa panduan bagi membolehkan kaedah ini dilaksanakan dengan berjaya;

i.

Kenali pelajar anda, tentukan pelajar mana akan dipanggil bercakap kemudian diperluaskan kepada pelajar lain

ii.

Perancangan bagi memastikan perbincangan dibawa ke hala tuju

yang betul
iii. iv.

Pelajar kenal antara satu sama lain Hargai semua soalan dan komen

iv.

Mulakan dengan soalan terbuka, yang boleh membawa pelbagai jawapan.

v. vi. vii.

Elakkan daripada pelajar hanya memberi maklumat. Pastikan setiap orang berpeluang melibatkan diri. Sekali sekala guru membuat rumusan, dan akhirnya segala yang diperolehi hendaklah dihubungkan dengan

soalan asal yang dikemukakan.

3. DEMONSTRASI

Demonstrasi
menunjukkan

adalah
sesuatu

kaedah

di

mana
pelajar

guru
atau

kepada

kelompok pelajar.

Demonstrasi

perlu

diikuti

dengan

pelajar

berpeluang melakukannya.

Panduan dalam merancang demonstrasi;

a.

Tulis langkah-langkah demonstrasi

b.
c. d. e. f.

Pastikan setiap pelajar terlibat

Kumpul bahan demonstrasi dan cuba sekurangnya sekali Sediakan soalan semasa demonstrasi Ianya dapat dilihat oleh semua pelajar Terangkan langkah kepada pelajar satu persatu

g.
h.

Beri peluang mencubanya

Buat ulasan keseluruhan

4. SUMBANGSARAN

Dikenali juga sebagai percambahan fikiran yang merupakan satu

sesi perbincangan yang membolehkan setiap ahli kumpulan menyumbangkan pendapat dan idea.

Sumbangsaran atau percambahan fikiran adalah biasa digunakan

untuk satu sesi perbincangan di mana murid-murid dalam satu kumpulan.

Kaedah ini memerlukan murid mengeluarkan idea atau pandangan masing-masing tntang sesuatu perkara yang dibincangkan.

Langkah-langkah pelaksanaan sumbangsaran adalah:

a. Definisikan masalah yang hendak diselesaikan b. Beri masa untuk pelajar memberi idea, pelajar digalakkan memberi idea / pandangan. c. Tidak dibenarkan mengkritik atau mentertawakan

idea orang lain

d. Pilih idea yang dikehendaki dan pastikan semua bersetuju

5. MAIN PERANAN

Main peranan melibatkan perlakuan yang diimaginasikan.

Lakonan secara spontan.

Bagaimana kaedah ini boleh digunakan?

a. b. Nyatakan objektif pembelajaran Bincang peranan yang dimainkan termasuk hubungan antara peranan c. d. e. Terangkan situasi dan latar belakang Lakonkan peranan Buat perbincangan dan rumusan

6. LAWATAN

Lawatan

biasanya

didefinisikan

sebagai

membawa pelajar ke tempat tertentu dengan

tujuan tertentu.

Tujuan lawatan adalah melihati sesuatu situasi

atau amalan yang tidak boleh dibawa ke dalam bilik darjah.

Perkara yang guru perlu lakukan

a. Kebenaran daripada pentadbir dan ibubapa

b. Tujuan dimaklumkan kepada pelajar

c. Disiplin pelajar d. Pengangkutan sesuai e. Surat terima kasih f. Rumusan dan penilaian lawatan

7. INKUIRI

Merupakan kaedah saintifik yang merujuk kepada proses penyoalan, mencari

pengetahuan dan maklumat atau mengkaji sebab sesuatu fenomena boleh berlaku.
Elemen yang terdapat dalam kaedah ini adalah;
a. b. c. d. e. Masalah- adalah asas kaedah ini, sepatutnya benar berlaku Latar belakang maklumat Bahan Soalan memandu Hipotesis- dibuat hasil daripada soalan memandu

f.
g.

Memungut data dan analisis

Kesimpulan

KEPENTINGAN KAEDAH DAN TEKNIK

Menurut Gagne, Briggs & Wager (1992) terdapat lapan elemen

utama

kepentingan

kaedah

dan

teknik

untuk

sesuatu

pengajaran:
1. 2. 3. 4. 5.
Menarik perhatian Menyatakan objektif pelajaran Merangsang proses mengingat semula kandungan lepas Bahan-bahan yang boleh menimbulkan rangsangan pelajar Memberikan bimbingan

6.
7. 8.

Tugasan dan soalan

Membuat penilaian tahap penguasaan pelajar Mengekal dan mengimbangkan pengetahuan dan kemahiran pelajar

JENIS KAEDAH DAN TEKNIK

JANGKA MASA PANJANG

Gallahue (1996) dan pakar-pakar lain menegaskan

bahawa gaya pengajaran untuk sekolah rendah

terbahagi kepada tiga kategori:a. Gaya Langsung b. Gaya Tidak Langsung c. Gaya Gabungan atau Gaya Limitasi

Gaya Langsung

Berdasarkan Teori Pembelajaran Tingkahlaku ( Behavioristic ). Pembelajaran dianggap berlaku dari luar ke dalam melalui

pembentukan semula peristiwa-peristiwa yang betul ( Gallahue, 1996 ).

Teknik ini lebih berpusatkan kepada guru. Guru membuat semua atau sebahagian besar keputusan tentang apa, bagaimana dan bila sesuatu aktiviti itu dilakukan.

Melalui teknik ini, guru dianggap mempunyai pengetahuan terhadap pergerakan/kemahiran yang bakal dilakukan dan mengetahui cara-cara yang betul untuk melakukan pergerakan/kemahiran itu.

Gaya Tidak Langsung

Berdasarkan Teori Pembelajaran Kognitif. Menganggap pembelajaran sebagai suatu proses yang berlaku dari

dalam ke luar dan proses pembelajaran adalah sama penting dengan hasil pembelajaran.
Berpusatkan murid berdasarkan kepada falsafah bahawa seseorang

individu mampu mencapai matlamat pembelajaran dengan cara tersendiri.

Melalui teknik ini, pembelajaran adalah lebih daripada mengulang dan

meniru perlakuan yang betul.

Pembelajaran seharusnya juga melalui percubaan, penyelesaian

masalah dan penemuan diri.

KESIMPULAN

Kepelbagaian kaedah atau gaya pembelajaran penting di dalam pendidikan kesihatan kerana ia menuntut para guru untuk memastikan proses penyampaian maklumat dan memupuk tingkah

laku pembelajaran dikalangan murid.

STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

1. PEMUSATAN GURU
Guru memainkan peranan penting

Komunikasi sehala. Guru banyak bercakap.

Kepimpinan guru secara autokratik Pencapaian objektif guru diutamakan Penyebaran ilmu pengetahuan lebih diutamakan daripada

penyuburan nilai murni/perkembangan emosi.

Penyampaian fakta secara menghafal. Pembelajaran berbentuk

mengingat/menghafal.

Interaksi di antara murid adalah pasif.

Kaedah keseluruhan kelas.

Murid-murid kurang kreatif/ tidak berinitiatif.

Kaedah & Teknik penerangan, demonstrasi,

syarahan, kumpulan/pasukan, bercerita,keseluruhan kelas.

2. PEMUSATAN PELAJAR
Murid memainkan peranan penting
Komunikasi dua hala. Guru menyoal/membimbing. Kepimpinan guru secara demokratik. Perbincangan/galakan

murid memberi pendapat,

Objektif pencapaian murid diutamakan Perkembangan murid secara menyeluruh/seimbang ( j.e.r.i.) Ujian formatif digunakan bagi membaiki kelemahan murid.

Penyampaian guru untuk pembelajaran bermakna, memahami & membuat kesimpulan.

Peluang interaksi di antara murid adalah positif (bekerjasama, bertolak ansur, tolongmenolong)

Kaedah kumpulan/perbezaan & minat murid dipupuk,

murid-murid bersifat kreatif/ berinitiatif.

Kaedah & Teknik projek, inkuiri-penemuan, perbincangan, penyoalanan, penyelesaian masalah, simulasi, main peranan, sumbangsaran, kumpulan kecil

dan sebagainya.

3. BERASASKAN SUMBER / BAHAN

Strategi ini lebih memberi penekanan kepada alat-alat

bantu yang digunakan bagi memudahkan pelajar

memahami pengajaran guru.

Alat-alat bantu ini terbahagi kepada dua:

a. Bahan pengajaran
- semua bahan yang digunakan oleh guru

a. Bahan pembelajaran
- semua bahan yang disediakan untuk kegunaan pelajar.

Kepentingan penggunaan sumber / bahan

Merupakan daya penarik yang dapat menyingkirkan

kebosanan.

Membantu membentuk konsep yang jelas bagi menghasilkan pembelajaran yang berkesan.

Mempelbagaikan pembelajaran.

aktiviti

pengajaran

dan

Menggalakkan penyertaan murid.

Bahan Audio-visual
BAHAN Visual yang bukan CONTOH Papan hitam, gambar, peta dan graf.

berbentuk tayangan
Visual tayangan Peristiwa atau situasi yang ditunjukkan dengan menggunakan LCD, OHP dan

sebagainya.
Media audio Menggunkan bunyi untuk menyampaikan maklumat. Misalnya CD dan DVD. Sistem siaran elektronik Menyampaikan bunyi dan gambar jarak jauh melalui radio dan tv.

Buku dan bahan cetak

BAHAN
Buku teks Bahan resos

HURAIAN
Bahan cetaka utama guru dan murid-murid. Digunakan sebagai sokongan atau tambahan kepada buku teks dan kurikulum yang disediakan. Contohnya surat khabar, majalah dan jurnal.

Buku kerja

Bahan tambahan yang mengandungi latihan berbentuk soalansoalan, kuiz, ujian pendek bagi menilai kefahaman dan penguasaan ilmu dan kemahiran berkaitan dengan isi pelajaran

berkenaan.

4. BERASASKAN TUGASAN / AKTIVITI

Merujuk kepada prinsip-prinsip yang disyorkan

oleh Merill.

Murid-murid dibimbing secara ansur maju untuk melalui masalah-masalah yang

mempunyai aras kesukaran secara meningkat.

Komponen Prinsip Pertama Pengajaran Merill

SEKIAN, TERIMA KASIH