Mohamad Zubir B.

Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
A. Rancangan mengajar tajuk “Pergerakan Kaden”
Tingkatan : 4 Jaya
Matapelajaran : Pendidikan Muzik KBSM
Masa : 11.15 am – 1.15 pm. ( 2 jam)
Bilangan Pelajar : 30 orang ( 16 perempuan + 14 lelaki)
Aspek : Persepsi Estetik
Tajuk : Pergerakan kord dan kaden
Tarikh : 18.02.2009
Hari : Rabu
Diakhir P&P ini pelajar akan dapat:-
1. Mengharmonisasikan (harmonise) melodi dalam bentuk SATB.
2. Menulis Kaden Perfek, Plagal, Imperfek dan Interrupted
3. Membandingkan pergerakan Kaden Lengkap dan Kaden Tidak Lengkap.

Pengalaman sedia ada pelajar:-

1. Pelajar telah mengenal dan mengetahui binaan triad tonik major dan
minor.
2. Pelajar telah dapat menguasai dan memahami pergerakan kord primer
dan sekunder dalam nada – Major dan minor harmonic.

Nilai murni : Sentiasa memperbaiki disiplin diri.

1
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Perkembangan Aktiviti BBM / Catatan
Set induksi
(5 minit) Guru menunjukkan satu carta skel yang Carta skel E Major.
tak diberitahu nama Nada. Pelajar
memerhati dengan minat. Rujuk lampiran 1a
Guru bertanya kepada pelajar apakah
nama nada skel tersebut.
Pelajar menjawab itu adalah “Skel E
Major”
Guru bertanya lagi :
Apakah kord primer pada Skel E Major ?
Murid menjawab :
I, IV, V dan V7
Guru memuji pelajar kerana mengingati
pelajaran yang lalu.

Langkah satu Guru menunjukkan kedudukan 4 suara BBM:

(15 minit) iaitu SATB pada skor di skrin LCD iaitu: Laptop/LCD/kibod
(rujuk lampiran 1a)
S – suara soprano
A – suara alto Kaedah:
T – suara tenor Simulasi
B – suara bes. Kuliah
Guru menunjukkan renj suara bagi SATB Pemahaman
dan memainkan renj suara dengan kibod Soal jawab
dan melalui powerpoint ( rujuk lampiran
1b)
Pelajar memerhati dan memahami
maksud SATB.

2
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002

Guru memperkenalkan kepada pelajar

dua peraturan asas yang mesti diikuti Kecerdasan:
dalam menulis harmoni bagi SATB ini. Muzik
Iaitu: Linguistic
a. Kedudukan tangkai. interpersonal
b. Jarak dan renj yang sesuai.
Guru menggunakan powerpoint bagi
menunjukkan perkara ini kepada pelajar.
( rujuk lampiran 1b)
Pelajar melihat dan memahami peraturan
tersebut melalui paparan LCD oleh guru.

Langkah dua Bagi memjelaskan lagi cara pembentukan BBM:

(20 minit) harmoni SATB ini, Guru menunjukkan Laptop/LCD
dua contoh pembentukan harmoni SATB
iaitu :
a. Pada skel Nada F Major Kaedah:
b. Pada skel G Major. Tunjukcara
(rujuk lampiran 2a) Kuliah
Pelajar memberi perhatian dan memberi Penyoalan
respon. Perbincangan
Guru dan pelajar bersoal jawab. Penyelesaian
masalah
Guru mengarahkan pelajar berada dalam
kumpulan secara berpasangan dan guru
mengedarkan kertas lembaran kerja
latihan membina harmoni SATB.
(lembaran kerja 1a)

3
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Pelajar menjalankan aktiviti bersama
dalam kumpulan masing-masing dengan
bimbingan guru. Kecerdasan:
Muzik
Guru mengarahkn pelajar berhenti dan Linguistic
menghantar hasil kerja masing-masing. Logic
Pelajar mengikut arahan guru. interposenal

Guru membuat pilihan jawapan pelajar

secara rawak dan memberi komen
terhadap hasil kerja tersebut.
Pelajar memberi perhatian dan bersoal
jawab dengan guru berdasarkan ulasan
guru.

Langkah tiga
Pengenalan Guru memperkenalkan kepada pelajar Piano/ carta skor
(15 minit ) tajuk seterusnya hari ini , iaitu: frasa akhir lagu “Aku
Pergerakan Kaden. Burung”
Guru menyanyikan lagu kanak-kanak
“Aku Burung” pada frasa akhir diiringi Kaedah:
piano. Simulasi
Guru menyanyikan frasa akhir dalam dua Penyoalan
bentuk :-
a. Melodi bersama iringan kaden.
b. Melodi sahaja.
( rujuk lampiran 3a)
Pelajar mendengar dengan teliti dan
menyanyi bersama.

4
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Guru bertanya kepada pelajar: Kecerdasan:
Apakah yang dapat kamu rasakan Muzik
dengan adanya iringan diakhir lagu tadi? interpesonal
Pelajar menjawab: lagu tersebut dah
berakhir.

Guru menerangkan maksud kaden , iaitu:

Kaden ialah merujuk kepada dua kord
yang digunakan untuk mengakhiri
sesuatu frasa lagu.
Pelajar memberi perhatian kepada
penerangan guru.

Langkah empat
Penerangan Jenis Guru menggunakan program powerpoint , BBM:
Kaden bagi menerangkan kaden lebih terperinci Laptop/ LCD skrin/
(30 minit) (rujuk lampiran 4a): kibod
a. Memperkenalkan kumpulan kaden
iaitu:
1. Kaden Lengkap
2. Kaden tak lengkap
Pelajar memberi perhatian dan mendegar
dengan aktif. Kaedah:
Guru menggunakan paparan LCD pada Demonstrasi
skrin , bagi memperlihatkan jenis-jenis Penyoalan
kaden dalam dua kumpulan kaden Pemahaman
tersebut , iaitu: Penyelesaian
a. Kaden perfek masalah
b. Kaden plagal
c. Kaden imperfek
d. Kaden melencung(interrupted)

5
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Pelajar memerhati dan mengenalpasti Kecerdasan:
setiap kaden yang ditunjukkan. Muzik
Guru dan pelajar memberi respond dan Linguistic
soal jawab tajuk kaden. Logic
Guru memainkan pergerakan kord pada
setiap kaden pada kibod.
Pelajar menghayati bentuk bunyi yang
dikeluarkan kibod pada setiap pergerakan
kaden.

Guru mengedarkan lembaran kerja

kepada pelajar dan mengarahkan pelajar
menjawab semua soalan yang diberikan
di dalam kelas.
Pelajar menerima lembaran kerja dan
menerima arahan guru dengan penuh
perhatian.

Guru bergerak memastikan pelajar dapat

menjawab soalan dengan baik dan
memberi bimbingan kepada pelajar yang
bermasalah.
Pelajar menjawab soalan dan menerima
bimbingan guru.

Langkah lima Guru mengarahkan pelajar berada dalam BBM:

(30 minit) 6 kumpulan dan memaklumkan aktiviti Lembaran soalan/
seterusnya ialah kuiz pendengaran. kibod/papan

6
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Pelajar bergerak dan berada dalam markah(papan hitam)
kumpulan masing-masing.

Guru menyoal setiap kumpulan Kaedah:

berdasarkan soalan yang disediakan Penyoalan
(lampiran 5a). Pendengaran
Pelajar dalam setiap kumpulan menjawab Pemahaman
semua soalan yang diberikan guru. Perbincangan

Guru memberi markah kepada kumpulan Kecerdasan:

yang Berjaya menjawab soaln dengan Muzik
betul. Logic
Pelajar meneruskan aktiviti oral muzik. Linguistic

Penutup Guru memberikan ulasan berdasarkan

(5 minit) pungutan markah setiap kumpulan.
Pelajar menerima teguran dan nasihat
guru dengan baik.

B. Rancangan Mengajar tajuk “Mencipta sebuah lagu dengan mengunakan

MIDI’

7
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Tingkatan : 4 Jaya
Matapelajaran : Pendidikan Muzik KBSM
Masa : 11.15 am – 1.15 pm. ( 2 jam)
Bilangan Pelajar : 30 orang ( 16 perempuan + 14 lelaki)
Aspek : Rekacipta
Tajuk : Mencipta melodi dalam 8 hingga 16 bar menggunakan MIDI.
Tarikh : 22.02.2009
Hari : Ahad

Diakhir P&P ini pelajar adalah diharapkan akan dapat:-

1. Mencipta sebuah lagu sekurang-kurangnya pada 8 hingga 16 bar.
Pengalaman sedia ada pelajar:-
1. Boleh bermain alat muzik piano atau kibod.
2. Menulis dan mengetahui konsep-konsep muzik seperti irama dan
melodi.
3. Mahir dalam penggunaan computer.
4. Mengetahui tentang asas perisian Encore.
Nilai murni : Sentiasa berusaha .
langkah aktiviti BBM/ Catatan
Langkah satu Guru mengarahkan pelajar memberi BBM:
Memulakan perhatian dan memainkan clip video Computer/speaker
ciptaan Anugerah Juara Lagu 1997 melalui paparan
(7 minit) LCD . Kaedah:
http://www.getinstant.info/video/zrYqVbQtU Simulasi
Dw/JUARA-LAGU-1997-M-NASIR- Penyoalan
JAMAL.html
pelajar memberi perhatian dan menonton
dengan penuh minat.
Guru bertanya kepada pelajar siapakah
yang mencipta lagu tersebut?
Pelajar memberikan jawapan:

8
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
M.Nasir dan Jamal Abdillah.
Guru memberikan ulasan kepada jawapan
pelajar.
Guru menerangkan bahawa tajuk hari ini BBM:
Langkah dua adalah berkaitan dengan bidang penciptaan Kibod/ computer/
Mencipta lagu. Guru memainkan dan menunjukkan perisian encore/disket
melodi pada sebuah citaan melodi guru sepanjang 10
keyboard. bar kepada pelajar. Kaedah:
(35 minit) Pelajar memberikan perhatian dan respon Pengetahuan
kepada melodi yang dimainkan. Aplikasi

Guru menunjukkan pula melodi yang sama Kecerdasan:

tetapi telah diedit dengan menggunakan Muzik
perisian MIDI encore dan memainkannya. Interpersonal.
(rujuk skor ciptaan guru)
Pelajar mendengar dengan penuh minat.
Guru bertanya adakah ada perbezaan di
antara melodi yang pertama dan kedua.
Pelajar menjawab : Ya.

Guru memberitahu bahawa itulah kelebihan

menggunakan perisian MIDI dalam
pengubahan lagu.
Pelajar memberikan perhatian dan respon
kepada guru.

Guru memberitahu pelajar bahawa hari ini

mereka juga akan mengubah sebuah lagu
sebanyak 8 bar atau lebih.
Guru meminta pelajar memikirkan melodi
yang hendak dicipta dan seterusnya

9
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
dimainkan pada keyboard dan di simpan
pada disket.
Pelajar bergerak ke kibod dan mematuhi
arahan guru .
Pelajar mencipta melodi masing-masing
dan disimpan dalam diskets dalam bentuk
file MIDI.

Guru bergerak dan memberi bimbingan

kepada pelajar yang bermasalah.
Pelajar menjalankan aktiviti dengan
bimbingan guru.

Langkah tiga Guru mengarahkan pelajar membuka BBM:

membuka perisian encore pada computer masing- Kibod/computer/perisian
perisian dan masing. encore/disket
mengedit Pelajar mengikut arahan guru.
melodi ciptaan
( 45 minit) Guru mengarahkan pelajar bersedia untuk Kaedah:
menjalankan aktiviti mengedit lagu ciptaan Aplikasi
mereka mengikut arahan yang akan Pengetahuan
diberikan oleh guru.
Pelajar bersedia.
Guru mengedarkan nota arahan dan BBM:
panduan mengedit lagu kepada pelajar. Komputer/ LCD
( rujuk lampiran 1b)
Pelajar mengikuti setiap arahan yang
diberikan oleh guru dengan teliti. Kaedah:
Guru membetulkan pelajar yang Aplikasi
bermasalah. Pengetahuan
Pemahaman

10
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Pelajar melakukan kerja-kerja mengedit
hasil ciptaan masing-masing
Kecerdasan:
Muzik
Linguistic

Langkah Guru mengarahkan pelajar bersedia untuk BBM:

empat mempersembahkan hasil gubahan masing- Komputer/laptop/LCD/
Aktiviti masing melalui perisian Encore. disket/pencetak
apressiasi Pelajar bersedia.
seni. Kaedah:
( 30 minit) Guru mengarahkan tiap-tiap pelajar Aplikasi
memainkan semula melodi yang dicipta Penilaian
dengan menggunakan perisian Encore. Analisis
Pelajar memainkan semula melodi yang
dicipta dengan perisian Encore.

Guru meminta pandangan dan komen

pelajar dari segi apressiasi seni muzik
terhadap hasil cipta rakan mereka. Kecerdasan:
Dari segi: Muzik
a. Bentuk Logik
b. Irama Linguistic
c. Jenis melodi Intrapersonal
d. Bahasa muzik yang digunakan
e. Keaslian ciptaan.
Pelajar memberikan pandangan dan komen
terhadap hasil kerja kawan mereka
berdasarkan ciri-ciri muzik yang
dikehendaki.

11
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002

Guru mengarahkan pelajar mencetak keluar

hasil ciptaan masing-masing berserta
dengan salinan disket lagu dan dihantar
kepada nya.
Pelajar mencetak skor melodi ciptaan dan
salinan disket lagu mereka dan
menghantarnya kepada guru.
Penutup
(5 minit) Guru telah membuat pilihan tiga gubahan BBM:
ciptaan yang terbaik dari kalangan pelajar Laptop/disket/
dan dimainkan semula pada kelas. LCD/speaker
Pelajar memberi perhatian mendengar
dengan teliti .
Guru memberikan ulasan kesimpulan
kepada bidang penciptaan muzik yang
semakin mudah dan berkualiti dengan
menggunakan teknologi muzik yang moden
seperti perisian MIDI ini.
Pelajar memberi perhatian dan menyokong
pendapat guru.

C. Rancangan mengajar tajuk ‘Mengapresiasi muzik zaman klasik’.

Tingkatan : 4 Jaya
Matapelajaran : Pendidikan Muzik KBSM
Masa : 11.15 am – 1.15 pm. ( 2 jam)
Bilangan Pelajar : 30 orang ( 16 perempuan + 14 lelaki)
Aspek : Penghargaan Estetik

12
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
Tajuk : Apresiasi Muzik Zaman klasikal
Tarikh : 15.02.2009
Hari : Ahad

Diakhir P&P ini pelajar dapat:-

1. membincangkan aspek muzik klasik ciptaan Joseph Haydn.
2. menyenaraikan sekurang2nya 5 ciri muzik zaman klasik
3. membuat analisa satu pergerakan karya dalam bentuk sonata
Pengetahuan sedia ada pelajar:
1. Boleh dan berkemahiran melayari internet.
2. Mengetahui dan mengenal kategori muzik eropah.
3. Boleh menggunakan perisian program powerpoint.
Nilai murni : Menghargai hasil seni muzik..
Langkah/ masa Aktiviti BBM/Catatan
Set induksi
(5 minit) Guru menunjukkan sebuah sajak nukilan A.Samad
Said bertajuk “Tetamu Senja” (lampiran 1c)
Guru mendeklamasikan sajak tersebut dengan
iringan muzik klasikal. Joseph Haydn
String Quartet - Op.1 no. 1 : 4th movement
Op.1 no. 1 : 4th movement

http://www.free-scores.com/MIDI/haydn-joseph-
string-quartet-op-1-no-1-4th-movement-6140.midi
Pelajar Mendengar deklamasi sajak dengan penuh
minat.
Guru bertanya kepada pelajar:
Apakah perasaan yang digambarkan ketika guru
mendeklamasikan sajak tersebut?
Pelajar menjawab : Romantis dan berharap.
Guru bertanya : Adakah lagu latar yang dimainkan

13
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
tadi memberi kesan pada deklamasi sajak tadi?
Pelajar menjawab : Ya.

Langkah satu Guru menyatakan bahawa pelajaran hari ini ada BBM:
(15 minit) berkaitan dengan muzik latar tadi iaitu: LCD/ Laptop
Pengenalan Seni Muzik zaman Klasikal.
Pelajar memberi perhatian. Kaedah:
Kuliah
Guru memperkenalkan sebuah lagu ciptaan Soal jawab.
pengubah muzik zaman muzik klasikal iaitu Joseph
Haydn. Dalam bentuk simponi bertajuk : Kecerdasan:
“Symphonie des jouets Kinder Sinfonie” Linguistik
http://www.free-scores.com/MIDI/haydn-joseph-
symphonie-des-jouets-11012.midi
Pelajar mendengar dan memberi perhatian kepada
lagu tersebut.

Guru memperkenalkan latarbelakang muzik klasikal

kepada pelajar secara paparan powerpoint tentang :
a. Sejarah Muzik Zaman klasikal.
b. Pencipta –pencipta zaman muzik klasikal.
(rujuk lampiran 2c)
Pelajar memberi perhatian dan memberi respon
kepada guru.
Langkah dua
(35 minit) Guru membahagikan kepada 5 kumpulan dan BBM:
Aktiviti memberikan setiap kumpulan tugasan masing- Komputer/
kumpulan masing. rangkaian
( rujuk lampiran 3c) internet/ LCD/
Guru mengedarkan tugasan masing-masing. Lembaran
Pelajar bergerak dalam kumpulan dan menjalankan tugasan

14
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
tugasan yang diberi.
Kaedah:
Aplikasi
Guru memberitahu bahawa setiap kumpulan akan Analisis
diberikan masa 10minit setiap kumpulan untuk maklumat.
membentangkan hasil dapatan dihadapan kelas Pengetahuan
dalam bentuk persembahan :
Power point.
Pelajar memahami arahan guru dan menjalankan
tugasan masing-masing.
BBM:
Langkah tiga Guru mengarahkan pelajar untuk membuat persiapan Laptop/computer/
(60 minit) akhir bagi mempersembahkan hasil dapatn tugasan LCD/ buku
Aktiviti yang diberikan. latihan/speaker
kumpulan Pelajar membuat dan mengikut arahan guru.
Kaedah:
Guru mengarahkan kumpulan pertama dan Pengetahuan
seterusnya kumpulan lain untuk tampil kehadapan Pemahaman
dan membuat persembahan hasil dapatan mereka . Analisis
Setiap kumpulan tampil mempersembahkan kepada
rakan dan guru melalui paparan LCD menggunakan
program powerpoint.

Guru membuat kesimpulan ringkas mengenai Kaedah:

persembahan setiap kumpulan . Penilaian
Pelajar memberi perhatian.

Dari pembentangan semua kumpulan tadi Guru Kaedah:

menyenaraikan : Pengetahuan
a. Ciri-ciri muzik zaman klasikal Analisis
b. Maksud sonata. Pengetahuan

15
 Mohamad Zubir B. Haron
HBMS4103 PENGAJARAN MUZIK 8 680703025311002
c. Pergerakan dalam sonata:
- Exposition Kecerdasan:
- Development Interpersonal
- Recapitulation Kecerdasan
Pelajar memahami dan membuat catatan. muzik
Linguistik

Penutup Guru memberi ulasan akhir dari segi hasil kerja dan
5 minit persembahan pelajar.
Pelajar memberikan perhatian.
Sebagai menghargai kerjasama dari pelajar sehingga
dapat menyelesaikan tugasan dengan jayanya Guru
memainkan sebuah lagu klasikal yang popular
gubahan Beethoven iaitu: Simfoni No. 5
http://www2.free-
scores.com/PUBLIC/MIDI/beethoven_fifth_op67.mid

16