BAB 10 DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA Ekonomi tradisional Kegiatan ekonomi masyarakat Melayu tradisional.

1. 2. 3. 4. 5. Bercucuk tanam Menagkap ikan Menternak binatang Perlombongan Memungut hasil hutan

Ekonomi Tradisional Sara iri !enis "konomi &u'uan (ebihan utk pertukaran barangan &anaman makanan &ernakan makanan &eknologi kuno+mudah #ir semula'adi &angkapan ,kan tradisi &enaga manusia dan hai-an Modal+&enaga kecil &iada Pengkhususan Ekonomi Dagangan Maksud ekonomi dagangan Mengamalkan ekonomi secukup hidup. #kti$iti ekonomi seperti melombong%bercucuk tanam%memungut hasil hutan%menternak dan menangkap ikan. (ebihan pengeluaran digunakan semula oleh keluarga untuk tu'uan penukaran barangan%kenduri) kendara%pembayaran *akat dan sedekah disimpan untuk satu tempoh. Mengusahakan tanaman makanan seperti penanaman padi%ubi%pisang dan kelapa. Menternak binatang seperti ayam%itik%lembu dan kerbau untuk menambah sumber bekalan makanan. Menggunakan teknologi mudah%peralatan penanaman padi seperti ta'ak%cangkul%tugal%dan tenggala. Sistem perairan berasaskan sumber air dari sungai dan hu'an. Penangkapan ikan menggunakan tali kail%bubu dan 'ala. Menggunakan tenaga binatang dan manusia dalam pertanian. Penggunaan sumber tenaga yang sedikit dan modal yang kecil. &idak -u'ud pengkhususan peker'aan yang 'elas.Pembahagian ker'a hanya melibatkan perbe*aan 'antina dan umur.

Kegiatan untuk ekspot Skala besar Buruh .pah yg banyak Modal Besar &eknologi Pemasaran meluas (ebihan pengeluaran

Kegiatan pertanian atau perlombongan bi'ih timah untuk lebihan pegeluaran dan ekspot. Pengeluaran adalah dalam skala yang besar. Menggunakan tenaga yang banyak diba-a dari /hina untuk perlombongan bi'ih timah. Modal adalah besar kerana dimiliki oleh syarikat)syarikat besar. Menggunakan teknologi yang tinggi seperti kapal korek untuk melombong bi'ih timah. Pemasaran adalah lebih luas di eksport ke "ropah. Melibatkan lebihan pengeluaran.

K giatan konomi dagangan di Tana! M la"#$ 1. Pertanian dagangan 2. perlombongan % nis tanaman dagangan di Tana! M la"#$ 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. .bi kayu &ebu (ada hitam 0ambir &embakau Kopi getah

K san k datangan Britis! t r!ada& konomi di Tana! M la"#$ 3angkaian "konomi "konomi tradisi terpinggir 4u'ud d-iekonomi Ketidakimbangan kema'uan "konomi &ingkat ,ndustri pelombongan Kemasukan Buruh+,migran Penguasaan terhadap pelabuhan utama di ka-asan ini me-u'udkan satu rangkaian ekonomi dagangan yang berkembang pesat di ka-asan bi'ih timah dan penanaman getah. #kti$iti ekonomi &radisional khususnya di ka-asan luar bandar terpinggir dan ketinggalan. Me-u'udkan bentuk ekonomi duaan atau d-iekonomi iaitu ekonomi sara diri dan ekonomi dagangan. Penumpuan akti$iti ekonomi di negeri)negeri pantai Barat me-u'udkan ketidakseimbangan pembangunan dengan negeri)negeri di pantai &imur. Keuntungan daripada hasil perlombongan bi'ih timah telah dilaburkan semula untuk meningkatkan industri perlombongan. Memba-a buruh dari /hina untuk memenuhi keperluan sektor pertanian dan perlombongan.

P rk m'angan & rtanian kom rsial di Tana! M la"#(Sa'a! dan Sara)ak &ada a'ad k *1+$ Penyumbang pendapatan British 4u'ud &anaman Komersial Sebagai penyumbang utama kepada sumber pendapatan kera'aan British di &anah Melayu. &anaman komersial yang diberi tumpuan oleh British di &anah Melayu%Sabah dan Sara-ak ialah ubi kayu%tebu%lada hitam%gambir%tembakau dan kopi. Sistem Kangcu dan lada 5itam Semasa pemerintahan Mahara'a #bu Bakar di !ohor%penanaman gambir dan lada hitam telah diusahakan secara besar)besaran melalui Sistem Kangcu. Pa'akan &anah kepada org /ina &anah dipa'ak kepada pengusaha /ina di !ohor dengan menanam lada hitam secara kangkar atau ladang. (uas (adang (ada hitam Pada tahun 1617)an%!ohor dianggarkan mempunyai 1277 ladang lada hitam dan gambir. Kemasukan Pemodal "ropah Para pemodal dari "ropah dan /hina banyak melibatkan diri dalam tanaman komersial pada era dan /ina kolonialisme British. Kekuasaan British dalam Keupayaan mereka menguasai sektor pertanian komersial adalah kerana mereka mempunyai "konomi modal%teknologi serta mendapat konsensi tanah yang luas dan pa'akan yang lama. 4u'ud -iekonomi Masyarakat Melayu masih lagi dengan ekonomi sara diri selain daripada ekonomi komersial sehingga me-u'udkan d-iekonomi. &umpuan pertanian "kspot. British memberikan tumpuan kepada tanaman kopi dan tembakau manakala pemodal dari /hina mengusahakan gambir%lada hitam dan ubi kayu. .saha tanaman 0etah Pada abad ke)27 pemodal British telah mula mengusahakan getah untuk tu'uan eksport. Sist m Kang,# !ohor 0mbair+lada hitam /ina Pa'ak Kangkar Sai* besar Buruh /ina iperkenalkan di !ohor semasa pemerintahan Mahara'a #bu Bakar. &anaman terdiri daripada gambir dan lada hitam. Sistem pa'akan tanah kepada pengusaha dari /hina. Setiap ladang dikenali sebagai kangkar. Sai* setiap satu kangkar setiap 2577 ekar hingga 27777 ekar. Setiap ka-asan kecil akan diusahakan oleh 3)17 orang buruh dari /hina.

-aktor m m& ngar#!i & r#sa!aan g ta! di Tana! M la"# &ada a'ad k *.0$ &anah subur 3e$olusi industri 8 permintaan tinggi. 3idley 8 ba-a masuk getah &erdapat tanah yang subur dan iklim yang sesuai. 3e$olusi Perindustrian di "ropah telah memba-a kepada permintaan yang tinggi terhadap getah yang digunakan dalam pelbagai industri terutamanya industri kereta. Peranan 5enry 9.3idley dilantik sebagai Pengarah Botanical 0arden di Singapura yang berusaha memba-a masuk getah.

Pameran dan pengagihan getah 3idley berusaha meyakinkan para peladang untuk menanam getah dengan mengadakan pameran percuma dan mengagihkan benih secara percuma. /ara penorehan Beliau ber'aya menemui cara penorehan getah yang sesuai%iaitu sistem menoreh secara ibidem atau berbentuk tulang ikan kering%yang tidak merosakkan pokok. 5arga getah tinggi 5arga getah melambung tinggi berikutan perkembangan industri pembuatan barangan pengguna seperti kasut%tayar%basikal dan peralatan elektrik. Modal asing Kemasukan modal asing milik pelabur "ropah merupakan salah satu :aktor utama kepada perkembangan perusahaan getah di &anah Melayu. Syarikat Per-akilan Penubuhan syarikat pe-akilan membuka ladang dan menguruskan eksport getah seperti 5arrisons and /ros:ield%Bousten Buttery "state #gency%0uthrie dan Sime arby. 0alakan British 8 se-a tanah% asar British yang memberikan galakan dan sokongan kepada pemodal asing menyediakan kadar cukai rendah. se-a tanah dan tari: cukai yang rendah kepada peladang getah. Kemudahan in:rastruktur Pembinaan in:rastruktur seperti 'alan raya serta 'alan kereta api untuk menghubungkan ka-asan pertanian komersial dengan pelabuhan dan pusat pentadbiran. Peker'a asing Memba-a masuk peker'a asing dari selatan ,ndia untuk beker'a dengan bayaran ga'i yang murah. Kopi 'atuh. Berlaku ke'atuhan harga kopi. /angka!*langka! Britis! m nsta'ilkan !arga g ta!$ Sekatan Ste$enson 5ad pengeluaran Kupon had penorehan Peraturan 0etah #+B Kuota rendah Premiumtanah naik Sekat melayu Sekat getah tanah sa-ah Memperkenalkan 3ancangan Sekatan Ste$enson 1;22. Mengehadkan pengeluaran getah oleh negara pengeluar. Memperkenalkan sistem kupon mengehadkan hari menoreh getah. Melaksanakan 3ancangan Peraturan 0etah #ntarabangsa 1;34. Mengenakan kuota yang rendah kepada pekebun kecil getah. Menaikkan premium tanah untuk penanaman getah. Mengelakkan penglibatan orang Melayu dalam penanaman getah. Pekebun kecil tidak dibenarkan menanam getah di tanah sa-ah.

P rk m'angan & rlom'ongan 'i0i! tima! di Tana! M la"# !ingga k datangan Britis!$ agang se'ak abd ke); imiliki pembesar Bi'ih timah mula diperdagangkan di &anah Melayu se'ak abad ke); lagi. (ombong bi'ih timah dimiliki oleh golongan pembesar Melayu dan diker'akan oleh buruh tempatan. #ntara pembesar yang memiliki lombong bi'ih timah termasuklah (ong !aa:ar%9gah ,brahim%3a'a !umaat%di Selangor dan ato Kelana Putera% atuk Bandar dan ato Muda (inggi%di Sungai .'ong <9egeri Sembilan=.

Kaedah mendulang Pasarkan ke /ina% ,ndia% !epun. Membuat alatan. Buruh /ina dipantau pembesar. apatkan kebenaran !ual semula kpd pembesar. 5arga ditentukan pembesar. Penglibatan Pemodal "ropah gugat Melayu. Melayu pa'ak tanah. British minat sebab keuntungan tinggi. #bad )27 dikuasai "ropah. Modal kecil /ina gagal bersaing. ,ntensi: modal. 0ubal undang)undang. /ina merosot 8 British kuasai.

Bi'ih &imah dilombong melalui kaedah mendulang di ka-asan sungai yang berhampiran. Masyarakat Melayu memasarkan hasil bi'ih ke /hina%!epun dan ,ndia. Bi'ih digunakan oleh masyarakat Melayu untuk membuat gendang gangsa%alatan sen'ata dan alatan mu*ik seperti gong. Penglibatan pengusaha dari /hina dalam sekor perlombongan bi'ih timah berlaku mulai pertengahan abad ke)1; yang dipantau sepenuhnya oleh para pembesar Melayu tempatan. Pengusaha dari /hina mesti terlebih dahulu mendapatkan kebenaran para pembesar Melayu untuk mengusahakan perlombongan. Para pembesar Melayu akan memastikan hasil bi'ih dilombong di'ual semula kepada mereka. 5arga bi'ih akan ditentukan oleh pembesar Melayu itu sendiri. Penguasaan para pembesar Melayu terhadap sektor perlombongan bi'ih timah mula berubah dengan penglibatan para pemodal "ropah dalam sektor ini. &erdapat pembesar Melayu mema'ak lombong kepada saudagar)saudagar /ina untuk mendapatkan keuntungan yang mudah kerana tidak berupaya menyediakan modal. Perusahaan bi'ih timah mendapat perhatian pihak British kerana mendatangkan keuntungan yang lumayan berdasarkan permintaan yang tinggi pada peringkat antarabangsa. Pada a-al abad ke)27%industri perlombongan bi'ih timah mula dikuasai oleh pelombong dari "ropah. Pemodal /ina tidak berupaya bersaing dengan "ropah kerana kemampuan mereka menyediakan modal bagi penggunaan teknologi kapal korek. Perusahaan bi'ih timah berubah daripada intensi: buruh kepada intensi: modal. Beberapa enakmen dan undang)undang digubal dan diluluskan bagi me-u'udkan penguasaan kera'aan British pada semua peringkat perusahaan melombong bi'ih timah. Penguasaan pemodal dari /hina dalam perlombongan bi'ih timah terus merosot dengan pengenalan kapal korek sebagai teknologi baru dalam perlombongan bi'ih timah.

1ila"a! di 2!ina dan & ng!i0ra!an k Tana! M la"#$ 1. K-angtung 2. K-angsi 3. >ukien 2ara k mas#kan '#r#! 2ina k Tana! M la"#$ 1. 2. 3. 4. Sistem &iket kredit Sistem pengambilan kakitangan Sistem pengambilan rumah kongsi Kemasukan berkumpulan

S 'a'*s 'a' k datangan imigran 2!ina dan India k Tana! M la"# s 0ak a'ad k *1+$ Kurang buruh tempatan Kekurangan buruh di dalam sektor pertanian dan perlombongan mendorong British memba-a masuk imigran. British benar masuk British telah memba-a masuk tenaga buruh dari /hina dan ,ndia untuk beker'a dalam sektor pertanian dan perlombongan. Kemiskinan di negara sendiri. Kemiskinan di tempat asal mendorong kedatangan buruh dari /hina dan ,ndia untuk beker'a dalam sektor pertanian dan perlombongan. Melayu tidak tentang ?rang Melayu tidak menentang imigran /hina dan ,ndia berhi'rah ke &anah Melayu. 5ubungan t&radisi yg sudah 5ubungan tradisi yang ter'alin antara &anah Melayu dengan ,ndia yang telah mendorong mereka ada. berhi'rah ke &anah Melayu. Peluang ker'a. &erdapat banyak peluang peker'aan dalam perusahaan getah dan bi'ih timah. Kestabilan Politik. Kestabilan politik di &anah Melayu mempengaruhi buruh asing ini untuk ke sini. 2ara k mas#kan '#r#! 2ina k Tana! M la"# &ada a'ad k *1+$ 1. Sistem &iket Kredit Melalui sistem tiket kredit%bakal imigran ke &anah Melayu ini dikumpulkan dari kampung) kampung di negara /hina oleh kheh)tau atau ketua. Ketua dibayar se'umlah -ang bagi setiap imigran /ina yang diba-a dikenali sin kheh. Sin kheh perlu membuat per'an'ian secara lisan atau bertulis untuk men'elaskan hutang beker'a dengan ma'ikan berkenaan dalam suatu tempoh yang tertentu. Sin kheh diletakkan diba-ah penga-asan nahkoda atau agensi buruh setelah menerima bayaran daripada bakal ma'ikan. Sin kheh dibekalkan dengan tiket yang menun'ukkan pelabuhan yang mereka tu'u serta keterangan sama ada mereka bebas atau berhutang. Sin kheh yang sampai di pelabuhan akan diambil oleh pemborong buruh bertindak sebagai orang tengah untuk diserahkan kepada ma'ikan dengan bayaran tertentu.

ikumpul dari kg. Ketua bayar -ang Buat per'an'ian Sin Kheh dia-asi. &iket dibekalkan. Pemborong buruh. 2.

Sistem Pengambilan kakitangan Ma'ikan yang memerlukan buruh akan menghantar pega-ainya ke /hina untuk mendapatkan tenaga buruh. Segala tambang dan perbelan'aan buruh tersebut akan dibiayai oleh ma'ikan. Pega-ai yang dihantar bertanggung'a-ab untuk mengiringi buruh)buruh tersebut sehingga mereka

Ma'ikan hantar pega-ainya. &ambang dibiayai ma'ikan. Pega-ai ,ring buruh.

sampai di tempat ma'ikannya. 3. Sistem Pengambilan 3umah Kongsi Pengambilan buruh dilakukan oleh pega-ai di negara /hina yang dilantik oleh sesebuah rumah kongsi. Pega-ai tersebut akan membiayai segala perbelan'aan buruh)buruh tersebut sehinggalah mereka sampai di rumah kongsi di &anah Melayu. Buruh diserahkan kepada tuan punya rumah kongsi%pemba-a buruh akan dibayar dengan kadar tertentu seperti yang telah dipersetu'ui bagi setiap buruh yang diba-anya.

ilakukan Pega-ai i /ina. Pega-ai yg biayai iserah tuan rumah kongsi . 4.

Kemasukan Secara Berkumpulan

&a'aan /harles Brook

Kedatangan imigran ini telah berubah ekoran -u'udnya ta'aan oleh /harles Brooke melalui syarikatnya yang beribu pe'abat di Singapura. Persetu'uan ketua >oocho- 8 Kemasukan imigran /ina berketurunan >oocho- di Sara-ak secara berkumpulan dengan Sara-ak. persetu'uan antara ketua >oocho- di Sibu dengan /harles Brooke. Sektor pertanian. ,migran >oocho- diperlukan untuk mengusahakan tanah dan membangunkan sektor pertanian gambir dan lada hitam. Maks#d kangani Seorang yang diberi kepercayaan dan lesen oleh ma'ikan untuk mendapatkan tenaga buruh dari ,ndia. 2ara k mas#kan '#r#! India k Tana! M la"# a'ad k *1+$ 1. Sendiri #tur Bebas 2. Sistem Kontrak Ma'ikan akan membiayai tambang mereka ke &anah Melayu dan sebagai balasannya buruh tersebut akan beker'a dengannya untuk 'angka masa tertentu <antara 1)3 tahun= dengan bayaran yang paling Sistem Buruh Bebas Buruh dari ,ndia yang memasuki &anah Melayu melalui sistem buruh bebas%akan datang sendiri dengan biayaan masing)masing. Kedatangan mereka diaturkan oleh orang atau kumpulan tertentu kerana kepentingan ekonomi. Setelah tiba di &anah Melayu%mereka bebas memilih tempat dan peker'aan yang mereka kehendaki.

Ma'ikan biaya

minimum%iaitu antara ; hingga 13 sen sehari. 3. (esen 4ang Pendahuluan Pengurus agensi Sistem Kangani Seseorang kangani yang diberi kepercayaan oleh ma'ikan%akan diberi lesen dan dihantar pulang ke ,ndia untuk mencari tenaga buruh. Kangani diberikan -ang pendahuluan untuk membiayai perbelan'aan buruh tersebut sehingga mereka tiba di &anah Melayu. Seseorang kangani adalah seperti pengurus agensi yang memba-a masuk peker'a asing.

P rk m'angan mata )ang di Tana! M la"#$ Mata -ang ) Melaka Melayu lain. Mata -ang Sepanyol 4ang Kertas 4ang 9egeri Selat. Pen'a'ah tubuh bank Kemudahan pin'aman. ana luar 8 cepat. Bank e'en pembayar Mercantile Bank )Pertama Bank "ropah Perkhidmatan utama "ropah. Bank &empatan 8 Penggunaan mata -ang emas%perak dan timah bermula semasa *aman Kesultanan Melayu Melaka dalam kegiatan perdagangan. i negeri)negeri Melayu lain %mata -ang turut digunakan seperti dinar emas Kelantan%-ang dan kupang emas di &erengganu dan 'ongkong tampang di Pahang. Kedatangan para pedagang "ropah telah memperkenalkan penggunaan mata -ang perak Sepanyol selama 377 tahun digunakan di 9egeri)9egeri Melayu dan 9egeri)9egeri Selat Pada tahun 16;2%British telah menubuhkan sebuah pesuruh'aya dikenali sebagai (embaga Pesuruh'aya 4ang untuk mengeluarkan -ang kertas di 9egeri)9egeri Selat. Pada tahun 1;17%-ang kertas 9egeri)9egeri Selat mula diperkenalkan dan hanya sah digunakan untuk perdagangan di 9egeri)9egeri Selat. Penubuhan institusi ke-angan atau bank di &anah Melayu oleh pen'a'ah berlaku ekoran pembangunan dan kesempatan ekonomi. Bank berperanan menyediakan kemudahan pin'aman kepada para pelabur untuk mema'ukan dan memesatkan lagi industri getah dan bi'ih timah. ana daripada luar negara dapat disalurkan terus ke &anah Melayu dengan lebih mudah dan cepat. .rusan perniagaan antarabangsa bertambah licin kerana bank bertindak sebagai e'en pembayar kepada pengeksport dan pengimport. Pada tahun 165;%Mercantile Bank merupakan bank pertama yang ditubuhkan di &anah Melayu. Selepas 1624%lebih banyak bank "ropah membuka ca-angan di &anah Melayu seperti &he /hartered Bank%5ong Kong and Shanghai Bank dan #lgemence Bank 9ederland. org Bank)bank "ropah ini lebih mengutamakan pedagang "ropah manakala pedagang tempatan hanya boleh mendapatkan perkhidmatan melalui orang tengah atau komprador. Pada tahun 1;13%bank tempatan yang pertama telah ditubuhkan di Kuala (umpur iaitu K-ong @ik Bank diikuti Bank o: Malaya Ban 5in (ee Bank di Pulau Pinang.

Bank di Sara-ak Melayu tubuh bank.

Bank Perdagangan ditubuhkan di Sara-ak seperti K-ong (ee Bank diikuti Sara-ak /hinese Banking /orporation (imited dan Ban /hiang Bank. Pada tahun1;42%orang melayu menubuhkan bank yang pertama di Kuala (umpur dikenali sebagai Malay 9ational Banking /orporation Bhd.

P rk m'angan ins#rans di Tana! M la"#$ Perkembangan Perdagangan !enis Perkhidmatan ,nsurans Maritim ,nsurans Kebakaran /a-angan ,nsurans (uar. Syarikat per-akilan Syarikat ,nsurans &empatan Pengasingan khidmat insurans ?rdinan ,nsurans. Perkhidmatan insurans diperkenalkan ekoran perkembangan ekonomi dalam perdagangan antarabangsa. Perkhidmatan insurans yang dita-arkan ialah insirans maritim atau lautan%insurans kebakaran %insurans harta%insurans perniagaan dan kemalangan%serta insurans nya-a. Keperluan perkhidmatan insurans maritim adalah untuk melindungi dagangan dan kapal pedagang kerana sistem pengangkutan laut merupakan sistem pengangkutan utama. ,nsurans kebakaran men'adi penting kerana kebakaran sering memba-a kemusnahan misalnya%di Kuala (umpur dan di ,poh. Pada peringkat a-al%syarikat insurans yang ada di &anah Melayu merupakan ca-angan atau -akil syarikat insurans asing yang beribu pe'abat di luar negara. Syarikat per-akilan yang diperkenalkan di &anah Melayu ialah boustead and /ompany di Pulau Pinang me-akili Syarikat 3oyal ,nsurance /ompany dari "ngland. Straits ,nsurance (imited dan Khean 0uan ,nsurance (imited ialah syarikat insurans tempatan berpusat di Singapura dan Pulau Pinang. Pada tahun 1;12%undang)undang perkhidmatan syarikat insurans telah dikemaskinikan dengan insurans nya-a diasingkan daripada insurans kebakaran. Pada 1;46%enakmen)enakmen ini digantikan dengan ?rdinan Syarikat ,nsurans kebakaran dan ?rdinan Syarikat ,nsurans 9ya-a.

Dasar Britis! T r!ada& P rtanian Kesan dasar British memperkenalkan pertanian dagangan &anaman baru Komersilkan tanaman &anaman (adang Pemilikan tanah Memperkenalkan tanaman baru yang mendapat pasaran baik diperingkat antarabangsa seperti kopi%tembakau dan getah. Mengkomersialkan beberapa 'enis tanaman tradisional seperti gambir dan lada hitam. Mengusahakan tanaman secara ladang dengan menggunakan tenaga buruh yang diba-a masuk dari /hina dan ,ndia. Memperkenalkan undang)undang pemilikan tanah bagi meneruskan penguasaan ekonomi.

(indung tanah Melayu

Melindungi dan mengelakkan tanah orang Melayu daripada dicerobohi oleh pemodal dan pelabur asing.

T#0#an Britis! m m& rk nalkan #ndang*#ndang tana! di Tana! M la"# "lemen utama. Sistem Pemilikan tanah Melayu. &iada 3ekod 3ekod Bertulis Mudahkan Pentadbiran !adikan /agaran 9ilai Komersial tanah Ketentuan /ukai Permohonan &anah Kebenaran Pe'abat &anah. &anah men'adi elemen utama dalam aspek ekonomi pen'a'ah. Sistem pemilikan dan penggunaan tanah yang dipraktikkan masyarakat Melayu tidak sesuai dengan sistem tanah di Barat. Sistem pemilikan tanah dikalangan masyarakat Melayu tidak mempunyai rekod dan catatan yang sempurna untuk di'adikan bukti pemilikan terhadapnya. 3ekod bertulis adalah penting bagi men'amin dan mengesahkan hak pemilikan tanah. 3ekod bertulis memudahkan sebarang urusan pentadbiran seperti urusan cukai dan urusniaga terhadap tanah seperti urusan cukai dan urus niaga terhadap tanah seperti pa'akan%se-a beli%pen'ualan dan pembelian. &anah boleh di'adikan cagaran bagi mendapatkan modal. Membahagikan tanah mengikut kegunaan dan nilai komersial seperti tanah ladang%tanah peribumi dan tanah perlombongan. Menentukan kadar cukai yang dikenakan terhadap 'enis tanah yang dimiliki atau diusahakan. Menetapkan indi$idu ataupun syarikat yang berminat untuk mengusahakan sesuatu ka-asan membuat permohonan di Pe'abat &anah. Masyarakat tempatan perlu mendapat kebenaran daripada Pe'abat &anah untuk mengutip sumber hutan seperti nipah%damar dan rotan.

K san & ng nalan #ndang*#ndang tana! ol ! Britis! t r!ada& mas"arakat M la"# Permohonan 8 Pe'abat &anah Kuasa residen Kebenaran Pe'abat &anah Sistem 4ang .rusan dengan -ang Melayu Pin'am 4ang Melayu !ual &anah. ,ni$idu yang ingin mengusahakan tanah tidak perlu mendapat kebenaran pembesar Melayu sebaliknya mesti memohon melalui Pe'abat &anah. Memberikan kuasa kepada 3esiden negeri untuk menentukan ka-asan konsensi tanah yang diberikan kepada para pemodal. Masyarakat tempatan perlu mendapat kebenaran daripadaPe'abat &anah untuk mengutip sumber huan seperti nipah%damar dan rotan. Perkembangan sistem ekonomi -ang terhadap masyarakat Melayu. Semua urusan seperti 'ual beli%cukai%se-a tanah%barang keperluan dan perkhidmatan dibayar dengan -ang. Masyarakat Melayu terpaksa bergantung kepada orang tengah untuk memin'am -ang. 3amai orang Melayu men'ual tanah milik mereka untuk melangsaikan hutang.

3ndang*#ndang tana! "ang di& rk nalkan di Tana! M la"# (Sa'a! dan Sara)ak$ 1. 2. 3. 4. #kta &anah Simpanan Melayu (and ?rder (and Settlement ?rder Proklamasi Perlindungan 5ak Peribumi

Tindakan Britis! 'agi m ng kalkan tana! & milikan & ri'#mi #kta&anah Simpanan Melayu. !amin eko.+politik. "lak pindah milik. Kuasa isytihar Ma'lis Mesyuarat Persekutuan meluluskan #kta &anah Simpanan Melayu 1;13. #kta ini diperlukan untuk men'amin ekonomi dan politik orang Melayu masa depan. Mengelakkan tanah orang Melayu berpindah kepada orang asing. 3esiden diberi kuasa mengisytiharkan mana)mana hak milik orang Melayu sebagai &anah Simpanan Melayu. &ak Benar tanam komersial. #kta tersebut tidak membenarkan orang Melayu menanam tanaman komersial. Padi dan kelapa. .ndang)undang menetapkan 'enis tanaman padi dan kelapa. (and ?rder 8 hak milik di Memperkenalkan (and ?rder 1;31 yang memperuntukan hak milik tanah peribumi Sara-ak. Sara-ak. (indungi drp /ina. Melindungi tanah peribumi daripada dicerobohi pengusaha /ina untuk kegiatan pertanian. (and Settlement ?rder. Menguatkuasakan (and Settlement ?rder 1;33 memberi perlindungan hak tanah peribumi. 4arisan dan pemilikan Pemilikan &anah hanya boleh dilakukan secara -arisan. "lak pa'akan%pecah.. Mengelakkan berlaku pema'akan%pemecahan dan pen'ualan tanah terhadap tanah -arisan. Pembahagian 'enis tanah Memperkenalkan (and ?rder 1;46 membahagikan tanah kepada tanah campuran%tanah simpanan dan tanah pedalaman. ,migran ) &anah campuran 0olongan imigran hanya boleh mempunyai hak terhadap tanah campuran. 4arta 5ak Pribumi. Me-artakan Proklamasi Pelindungan 5ak Peribumi 166;. Peg aerah 8 kuasa 8 Sabah. Pega-ai aerah diberi kuasa men'aga kepentingan hak milik tanah peribumi Sabah. Sebelum 1666 tak sah Menganggap tidak sah segala urus niaga tanah antara peribumi dengan orang "ropah sebelum 1666. Peg aerah 8 kuasa 8 niaga. Pega-ai aerah diberi kuasa dalam urus niaga tanah dengan "ropah. &iada &untut ganti rugi. Penduduk peribumi Sabah berhak menuntut ganti rugi terhadap tanah yang di'ual kepada orang asing. Kand#ngan Akta Tana! P ri'#mi di Sa'a! dan Sara)ak$ (indungi drp ceroboh #kta (and ?rder 1;33 melindungi tanah peribumi daripada dicerobohi pengusaha dari /hina untuk tu'uan pertanian.

(indung tanah pribumi Pindah milik melalui pe-aarisan. Bahagi kpd 3 ka-. &anah campuran)imigran. Kuasa Pega-ai aerah. .rus niaga tanah dimaklumkan Berhak ganti rugi

#kta (and Settlement ?rder memberi perlindungan kepada tanah milik masyarakat peribumi. Pemindahan hak milik tanah hanya boleh dilakukan melalui pe-arisan untuk mengelakkan berlakunya pema'akan%pemecahan dan pen'ualan tanah. #kta (and ?rder 1;46 membahagikan tanah di Sara-ak kepada tiga ka-asan tanah pedalaman. 0olongan imigran hanya boleh mempunyai hak terhadap tanah campuran saha'a. Proklamasi perlindungan 5ak Peribumi menetapkan baha-a kepentingan hak milik tanah peribumi Sabah adalah di ba-ah kuasa Pega-ai aerah. Segala urus niaga tanah dengan orang "ropah perlu dimaklumkan kepada ketua peribumi. Penduduk peribumi berhak menuntut ganti rugi terhadap tanah yang di'ual kepada orang asing.

K san dasar Britis! t r!ada& & k '#n k ,il g ta! di Tana! M la"#$ (arang tanam Memperkenalkan "nakmen &anah Padi 1;12 yang melarang penanaman getah dika-asan penanaman padi. Kurang orang Melayu Penyertaan pekebun kecil getah terutamanya dari kalangan orang Melayu dalam sektor perusahaan getah berkurangan. Premium dikenakan 8 tanah baru Premium permohonan tanah baru untuk tu'uan penanaman getah turut dikenakan. Pembukaan &anah baru dilarang. Pembukaan tanah)tanah baru untuk tu'uan penanaman getah telah dilarang sama sekali oleh kera'aan British. (indungi pemodal "ropah Memberikan perlindungan kepada pemodal dan pengusaha ladang dari "ropah menerusi 3ancangan Ste$enson 1;22 semasa ke'atuhan harga getah. Kuota 3endah Pekebun kecil diberi kuota yang lebih rendah melalui pelaksnaan 3ancangan Peraturan 0etah #ntarabangsa pada tahun 1;34. Melayu tidak minat ?rang Melayu tidak berminat untuk menger'akan sa-ah padi. S 'a' Britis! k kalkan orang M la"# dalam & nanaman &adi$ "lak (ibat dlm getah &ak mahu 0antung impot padi &iada 'aminan beras luar. Melayu disekat tanam getah. "lak #ncam 0etah "ropah. Mengelakkan penglibatan orang Melayu dalam penanaman getah. Mengurangkan &anah Melayu bergantung import beras dari luar negara seperti dari &hailand%,ndo) /hina dan myanmar. Bekalan beras dari luar negara tidak sentiasa ter'amin.Sekiranya berlaku kekurangan pengeluaran beras luar%kesan buruk akan berlaku di &anah Melayu. Pekebun kecil dilarang menanam getah di tanah sa-ah. Pekebun kecil dilarang menanam getah kerana ia mengancam ladang getah pengusaha "ropah.

S 'a' orang M la"# k kal dalam konomi tradisional s masa & m rinta!an Britis!$ &idak beri keutamaan Keutamaan kpd pen'a'ah. 0alakan kpd "ropah. &iada insenti: ke-angan. Melayu disekat tanam getah. (indungi peladang "ropah. Kuota 3endah Premium tanah naik. &idak memberi keutamaan nasib rakyat tempatan. Mengutamakan ekonomi pen'a'ah dan ekonomi peladang besar atau kelas komprador yang mengaut keuntungan negara. Menggalakkan pelaburan "ropah melalui skim perladangan. ,ntensi: ke-angan dan bantuan teknikal tidak pernah dita-arkan kepada pekebun kecil. Menyekat orang Melayu daripada menanam getah. Pekebun kecil tidak dibenarkan menanam getah di tanah sa-ah Memperkenalkan Sekatan Ste$enson melindungi peladang "ropah semasa ke'atuhan harga getah. Melaksanakan 3ancangan Peraturan 0etah #ntarabangsa pada tahun 1;34 yang memberi kuota yang rendah untuk pen'ualan getah oleh orang Melayu. Menaikkan premium tanah untuk tanaman getah.

K san*k san Dasar Ekonomi Britis! -aktor k m#n,#lan 'andar 'ar# di Tana! M la"# &ada a)al a'ad k *.0$ Bi'ih timah Petroleum Perkembangan Pengangkutan Pertanian Kedudukan Strategik #da Pelabuhan Pusat Pengumpulan hasil Perkembangan kegiatan perlombongan bi'ih me-u'udkan bandar Kuala (umpur%&aiping dan Seremban. Perkembangan perlombongan petroleum me-u'udkan bandar Miri di Sara-ak. Perkembangan sistem pengangkutan me-u'udkan bandar Kuala (umpur. Perkembangan pertanian komersial mempengaruhi ke-u'udan bandar 'ohor Bahru. Kuala (umpur berkembang sebagai bandar besar kerana kedudukan strategiknya. Peningkatan pengeluaran produk industri bi'ih timah dan getah telah men'adikan pelabuhan Klang%Melaka dan Pulau Pinang. Bandar Kuching muncul sebagai pusat pengumpulan dan pengeksportan gambir dan lada hitam.

2iri*,iri mas"arakat ' r'ilang ka#m di Tana! M la"#$ Petempatan berbe*a Peker'aan ikut kaum Bahasa berbe*a &iada kesepaduan kaum Pendidikan Aernakular Petempatan masyarakat berbe*a mengikut kaum.?rang Melayu tinggal di ka-asan luar bandar%kaum /ina tinggal di ka-asan bandar dan kaum india tinggal di estet !enis peker'aan rakyat berbe*a)be*a mengikut kaum orang Melayu sebagai petani%kaum ,ndia kebanyakkannya sebagai penoreh getah dan kaum /ina sebagai peniaga dan peker'a di lombong bi'ih timah. Bahasa pertuturan yang digunakan dalam kehidupan sosial berbe*a antara satu sama lain. &idak terdapat kesepaduan dan interaksi antara kaum yang meluas. Sistem pendidikan $ernakular dengan menggunakan bahasa ibunda masing)masing.

Sist m & ndidikan s masa & n0a0a!an Britis! di Tana! M la"#$ Pendidikan Aernakular 0una Bahasa ,bunda Sistem pendidikan $ernakular dengan menggunakan bahasa ibunda masing)masing. Sistem pendidikan yang menggunakan bahasa ibunda kaum masing)masing sebagai bahasa penggantar. Sek. Melayu) 9eg.Selat. British menubuhkan sekolah $ernakular Melayu di 9egeri)9egeri Selat. Sek Melayu 8 &lk Belanga.) Sekolah Melayu pertama terletak di &eluk Belangga%Singapura. Pertama Kemudian ) Seberang Sekolah Melayu seterusnya didirikan di Seberang Prai%Kuala Kangsar dan Batu 0a'ah di Perak. Perai%K.Kangsar% Bt 0a'ah. Sek .Perempuan 1665 Sekolah Melayu untuk murid perempuan telah dibina di 9egeri)9egeri Selat pada tahun1665. Kole' Melayu )"lit Kole' Melayu Kuala Kangsar ditubuhkan sebagai sekolah khusus untuk golongan elit. Sek.Melayu)Peringkat 3endah Sekolah Melayu ditubuhkan hanya peringkat rendah dan kurikulum bersesuaian dengan cita)cita British men'adikan anak Melayu sebagai petani. 0uru) MPS, Maktab Perguruan Sultan ,dris <MPS,= ditubuhkan di &an'ung Malim%Perak bertu'uan melatih guru sekolah Melayu. (adang) &amil Pihak pengurusan ladang pula akan membiayai sekolah &amil di ka-asan ladang. Bandar 8 &amil ) Barat Pendidikan &amil disediakan oleh kera'aan British di bandar seperti Sekolah &amil Ai$ekananda di Seremban berorientasikan sistem pendidikan di negara ,ndia. Sukatan ) ,ndia Menggunakan sukatan pela'aran%buku dan tenaga penga'ar dari ,ndia serta menggunakan bahasa &amil sebagai bahasa penggantar. Saudagar /ina 8 tubuh sek. Sekolah /ina dibiayai oleh saudagar dari /hina./ontohnya%Sekolah /hung 5-a <1;14= dan sekolah /ina @uk /hai <1;21= di Kuala Pilah. ialek masing)maing. Menggunakan dialek masing)masing sebagai bahasa perantaraan manakala guru%buku dan sukatan pela'aran datangya dari /hina. "nakmen 8 da:tar sekolah. Kera'aan British me-artakan "nakmen Penda:taran Sekolah menga-al segala akti$iti untuk menyekat pengaruh komunis di Sekolah /ina. Mubaligh Kristian 8 sek ,ngg. Pendidikan ,nggeris turut dimulakan pada peringkat a-al hasil usaha mubaligh Kristian dan badan sukarela%di &anah Melayu. Sek. ,ngg 8 "lit ) Bandar Sekolah ,nggeris dianggap sebagai sekolah elit kerana lokasinya terletak di bandar dan pela'arnya terdiri daripada kalangan orang atasan. Sek ,ngg. ,kut "ngland Kurikulum sekolah ,nggeris disusun berasaskan sistem pendidikan di "ngand. .ni$ersiti Malaya. Pihak British menubuhkan sebuah uni$ersiti iaitu .ni$ersiti Malaya di Singapura tetapi agak le-at.

P rk m'angan & rind#strian di Tana! M la"# &ada a)al a'ad k *.0$ Kurang ma'u tumpu mentah. Barangan diimport bahan Perusahaan perkilangan di &anah Melayu tidak ma'u kerana akti$iti ekonomi British memberi tumpuan terhadap pengeluaran bahan mentah bi'ih timah dan getah. 5ampir semua barangan perkilangan yang diperlukan telah diimport kerana barangan perkilangan tempatan yang sedikit. &u'uan eksport 8 kasut getah. Sektor perkilangan di &anah Melayu dima'ukan untuk keperluan eksport%Syarikat Shum @ip (eong mndirikan dua buah kilang kasut getah untuk dieksport ke /hina. Kasut Bata ) Klang Syarikat Kasut Bata turut menubuhkan sebuah kilang di Klang%Selangor. >ung Keong% Kinta 3ubber &erdapat 'uga syarikat seperti >ung Keong di Klang%Selangor dan Kinta 3ubber 4orks di 4orks 8 berasaskan getah ,poh%Perak yang menghasilkan barangan berasaskan getah. .nited "ngineer 8 kapal korek Syarikat .nited "ngineers pula telah mendirikan kilang membina kapal korek %kapal kecil dan mesin memproses getah. Mengetin nanas. Perusahaan mengetin nanas diasaskan oleh seorang berbangsa Perancis berpusat di !ohor untuk eksport. Pemodal /ina Pemodal /ina mengusahakan perusahaan mengetin nanas di !ohor. P rk m'angan sist m & ngangk#tan dan & r!#'#ngan di Tana! M la"# &ada a)al a'ad k*.0$ Perkembangan (ombong Petanian /epat penghantaran B Perkembangan pesat kegiatan perlombongan dan pertanian menyebabkan perkembangan pengangkutan dan perhubungan. !alan kereta api dibina untuk mempercepatkan pengangkutan bi'ih timah dari ka-asan perlombongan ke pelabuhan untuk dieksport. !ln Keretapi Pertama !alan kereta api yang pertama telah dibina pada tahun 1665 untuk menghubungkan &aiping dengan Port 4eld%Kuala (umpur dengan Port S-ettenhem%ka-asan perlombongan di Seremban ke Port ickson dan di &apah 3oad dengan &elok #nson. Perkhidmatan utk &imah Pada tahun1;74%semua ka-asan perlombongan bi'ih timah di Perak%Selagor dan 9egeri Sembilan telah mempunyai perkidmatan kereta api. 1;16 Keretapi ke Sempadan !alan kereta api yang menghubungkan Seberang Perai dengan sempadan Siam telah disiapkan pada Siam tahun 1;16. 1;31 ke &imur Pada tahun 1;31%'alan kereta api di bahagian timur yang menghubungkan 0emas%Pahang dan Kelantan ke sempadan Siam telah dibina. 1;23 Sambung ke Singapura Men'elang tahun 1;23%'alan kereta api di &anah Melayu telah disambung hingga ke Singapura. Buka tanah baru Pembinaan 'alan kereta api menggalakkan pembukaan tanah)tanah baru di ka-asan pedalaman untuk penanaman getah. Pelabur luar datang i !ohor%orang "ropah hanya melabur dalam perusahaan getah selepas terdapatnya pembinaan 'alan kereta api.

Muatan yg banyak !ln raya berturap

Perkhidmatan kereta api dapat memba-a muatan yang banyak. !alan raya dalam bentuk berturap dan tanah merah digunakan untuk mengangkut bi'ih timah dan getah ke pangkalan sungai. Sepan'ang 2477km 'ln raya Men'elang tahun 16;5%Selangor dan Perak mempunyai 'alan raya sepan'ang 2477 kilometer. Kenderaan bertambah Kegunaan 'alan raya bertambah popular selepas pengenalan kenderaan bermotor pada tahun 1;72. 5ubung Perlis ) Singapura #ntara tahun 1;11 hingga tahun 1;26%'alan raya yang menghubungkan Perlis dan Singapura siap dibina. Mudah hubungan Barat &imur !alan raya diantara Kuala (umpur dan Kuantan turut dibuka bagi memudahkan perhubungan antara negeri)negeri di Pantai &imur. Komunikasi 8 &el. &elegra:% Sistem perhubungan seperti telegra:%tele:on%perkhidmatan pos%radio dan perkhidmatan udara pos... di-u'udkan akibat daripada perkembangan ekonomi. &ambah kecekapan Perhubungan antara negeri)negeri serta perhubungan dengan negara luar dapat di'alankan dengan lebih cekap dan cepat. S#m'angan sist m & ngangk#tan k &ada konomi Tana! M la"# &ada a)al a'ad k *.0 (ombong &imah /epat penghantaran 5ubungkan dengan ka-asan timah 5ubung seluruh Bahagian &M Pembukaan&anah 0etah Pelabur (uar ) 0etah Muatan (uar Pelabuhan Perkembangan kegiatan perlombongan bi'ih timah. Mempercepatkan pengangkutan bi'ih timah dari lombong ke pelabuhan untuk dieksport. !alan keret api menghubungkan semua ka-asan perlombongan bi'ih timah di Perak%Selangor dan 9egeri Sembilan. Menghubungkan bahagian timur%utara dan selatan &anah Melayu. Pembukaan tanah baru di pedalaman untuk peladangan getah. Menarik pelabur "ropah melabur dalam perusahaan getah. Kereta api dapat memba-a muatan yang banyak. Menghubungi dengan negara luar melalui pelabuhan dengan menggunakan kapal berkuasa -ap. Pelabuhan dapat dima'ukan untuk mengeksport getah dan bi'ih timah ke "ropah.

/angka!*langka! Britis! #nt#k m ningkatkan & rk!idmatan k si!atan di Tana! M la"#(Sa'a! dan Sara)ak$ Bina 5ospital Pusat Kesihatan Pusat Kesihatan Kecil Sabah 8 bina hospital Menubuhkan hospital di bandar seperti di &aiping dan di Kuala (umpur dalam usaha menga-al -abak penyakit ber'angkit mudah merebak. Membina pusat kesihatan di luar bandar untuk menga-al penyakit ber'angkit yang mudah merebak. Pusat kesihatan kecil turut dibina di negeri)negeri lain%misalnya terdapat 14 buah pusat kesihatan di Selangor%dua buah di Pahang dan tiga buah di 9egeri Sembilan. Pada tahun 1;13 beberapa buah hospital telah dibina di Sabah%iaitu di daerah !asselton%Sandakan%Beau:ord%Kudat dan &a-au.

Sara-ak 8 di Kuching% Sri i Sara-ak%perkhidmatan perubatannya tertumpu di bahagian Kuching dan pusat perubatan kecil #man% Sibu dibina di Sri #man dan Sibu. Sumbangan orang Perseorangan &erdapat hospital yang dibina atas sumbangan orang perseorangan seperti 5ospital &ung Shin di Kuala (umpur%yang memberikan perkhidmatan kesihatan kepada peker'a lombong bi'ih timah yang terdiri daripada kalangan imigran /hina. ,nstitut Penyelidikan Perubatan Mendirikan ,nstitut Penyelidikan Perubatan di Kuala (umpur yang membuat penyelidikan untuk mencari punca penyakit dan langkah pencegahan. (embaga Sanitary (embaga Sanitary ditubuhkan untuk menitikberatkan kesihatan a-am terutamanya di bandar) bandar serta menga-asi kebersihan bandar di Kuala (umpur. !abatan Kesihatan !abatan Kesihatan telah mengambil alih sebahagian tugas Sanitary Board dan bertanggung'a-ab dalam aspek kesihatan.