6 May 2014 1

Tulisan Jawi merupakan seni penulisan

yang wujud berabab-abad dinegara kita.
Kemunculannya berkaitan dengan
kedatangan Islam ke Nusantara.
Berasal dari tulisan Arab yang
dimasukkan kedalam sistem penulisan
bahasa Melayu.
6 May 2014 2
Tulisan sebelum jawi..

6 May 2014 3
6 May 2014 4
SURAT SULTAN BANJAR
6 May 2014 5
SURAT KEBENARAN BERNIAGA
6 May 2014 6
UNDANG-UNDANG LAUT MELAKA
6 May 2014 7
SEJARAH
MELAYU
HIKAYAT SERI
RAMA
6 May 2014 8
HIKAYAT
ABDULLAH
PERKEMBANGAN
TULISAN JAWI
6 May 2014 9
6 May 2014 10

6 May 2014 11

6 May 2014 12
6 May 2014 13
6 May 2014 14
6 May 2014 15
6 May 2014 16
6 May 2014 17
Tulisan ini adalah antara tulisan
terawal. Ia berkembang sejak
zaman Kerajaan Islam Pasai,
kemudian kerajaan Melaka,
Kerajaan Johor dan juga Acheh abad
ke-17.
Bukti kewujudannya dengan
terjumpa Batu Bersurat Terangganu
yang bertarikh 702H/1303M,
manakala tulisan rumi yang paling
awal pada akhir kurun ke-19.
6 May 2014 18
6 May 2014 19
Tulisan jawi yang tertua dapat dikesan
di Kuala Terangganu, mengikut Syed
Muhammad Najib al-Attas, bertarikh
Jumaat 4 Rejab 702H = 22.02.1303M.
6 May 2014 20
Prasasti Terangganu ini ditemui oleh
saudagar keturunan Arab bernama Syed
Husin Ghulam al-Bokhari.
Tempatnya di sungai Tarekat dekat
Kuala Berang
6 May 2014 21
Prasasti Terangganu ini ada yang
mengatakan bertarikh 70H = 13M
Ada yang mengatakan bertarikh 702H
= 1386M
6 May 2014 22
Manuskrip Melayu yang
tertua setakat ini bertarikh
998H = 1590M manuskrip ini
adalah terjemahan daripada
kitab aqaid an-Nasafi (
)
Di Barat terdapat lebih 7,000
manuskrip Melayu yang tidak
ada salinan di sini, bahkan ada
yang menyatakan lebih 10,000
hingga 12,000
6 May 2014 23
Di Sri Langka terdapat kira-kira
200 manukrip Melayu lama yang
bertulisan jawi, bahkan terdapat
surat khabar (bertulis Jawi) Melayu
pertama sekali terbit di Dunia yang
bernama Alamat Langkapuri
( ) bertarikh 1869M di
Colombo. Iaitu 7 tahun lebih dahulu
daripada Jawi Peranakan
( ) yang diterbitkan di
Singapura.
6 May 2014 24
6 May 2014 25
Perakuan Penyata razak Tulisan dan
bacaan jawi diajar kepada murid-
murid Melayu sebagai sebahagian
daripada sukatan Pelajaran Agama
Islam.
Tahun 1964, pelajaran Jawi adalah
mata pelajaran pilihan dimestikan di
sekolah kebangsaan (darjah 1 hingga
3) yang diajar oleh biasa.
6 May 2014 26
Tahun 1965, menyebut pelajaran
jawi termasuk dalam mata pelajaran
Bahasa Melayu, diajar disekolah
kebangsaan mulai darjah 2 ,
sementara sukatan mata pelajaran
bahasa kebangsaan tidak meyebut
ada pelajaran jawi.
6 May 2014 27
Surat Pekeliling Kementerian Pendidikan
memperuntukan 60 minit seminggu
untuk pelajaran jawi dengan
menggunakan waktu pilihan di sekolah
kebangsaan dan guru Agama Islam
dibenarkan mengajar mata pelajaran itu
sekiranya tiada guru biasa boleh
mengajar jawi.
Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan
Inggeris, pelajaran jawi diajar dalam
mata pelajaran Agama Islam spt
dilaksanakan sejak 1957.
6 May 2014 28
1969, kementerian menegaskan guru-
guru agama Islam membantu mengajar
jawi jika sekolah menghadapi
kekurangan guru.
1970, pelajaran jawi diajar mulai tahun
satu di sekolah kebangsaan sahaja
sementara di SJK Inggeris bermula Kelas
Peralihan.
6 May 2014 29
Tahun 1972, Bahasa Melayu menjadi
Bahasa Malaysia, pelajaran jawi masih
diajar sebagai sebahagian daripada
Bahasa Melayu dan diajar mulai tahun 2
2 waktu seminggu tanpa peruntukan masa
khas.
Guru Bahasa Melayu dibenar mengajar
dan dibantu guru agama Islam.
6 May 2014 30
Mulai 16 Ogos 1979, sukatan pelajaran
bersama dibina cantuman Bahasa
Melayu dan Bahasa Malaysia yg disebut
Sukatan Pelajaran Bahasa Malaysia.
Murid-murid bukan Melayu tidak wajar
belajar pelajaran jawi.
6 May 2014 31
Tahun 1983, Kurikulum Baru Sekolah Rendah
(KBSR) meletakkan pelajaran jawi di bawah
Bahasa Melayu dan di ajar mulai tahap dua
(Tahun 4).
Tetapi dalam perlaksanaan pelajaran jawi
dirangkumkan dalam mata pelajaran
Pendidikan Islam.
Tahun 1990, Pelajaran Jawi diletakan dalam
Pendidikan Islam , diajar mulai tahun 1 dengan
peruntukan masa 30 minit tambahan seminggu.
6 May 2014 32
Manakala di SRJK murid-murid Islam ada
belajar mata pelajaran Pendidikan Islam,
pelaran Jawi diajarkan secara sisipan dan
sekali gus diajar oleh guru-guru Agama Islam
Tahun 1995, dicadangkan Pengajian dan
Pembelajaran Tulisan Jawi di sekolah Dalam
mata Pelajaran Bahasa Melayu diluluskan
pada 20 Oktober 1995, kemudian dibatalkan
atas sebab-sebab tertentu.
Akhirnya, Pelajaran jawi kekal sebagai
sebahagian daripada mata Pelajaran
Pendidikan Islam seperti dilaksanakan
sekarang.
6 May 2014 33
Bagaimanakah kedudukan Tulisan Jawi
dalam kontek pendidikan?
Jabatan Peguam Negara menjelaskan:
1. Tidak ada percanggahan dari segi
Perlembagaan menjadikan Jawi sebahagian
daripada Bahasa Melayu dan memasukan ke
dalam Sukatan pelajaran.
2. Tidak ada percanggahan undang-undang bagi
kementerian menyuruh sekolah mengajarkan
Pelajaran Jawi. Tetapi bercanggah dengan
semangat Akta Bahasa kebangsaan 1993
memaksa penuntut mempelajari Jawi
sebahagian daripada Bahasa Malaysia.
6 May 2014 34
3. Sekiranya Jawi dijadikan satu mata
pelajaran berasingan daripada
Bahasa Malaysia, tidak ada
percanggahan undang-undang
memaksa sekolah mengajarkannya
dan memaksa murid-murid
mempelajarinya.
6 May 2014 35
Kata Prof. Dr. Kang :
Sudah sampai masanya untuk semua rakyat
Malaysia menguasai bahasa kebangsaan malaysia
iaitu bahasa Melayu dalam tulisan aslinya iaitu tulisan
jawi di samping tulisan rumi.