STU 231 ASAS-ASAS PSIKOLOGI

DR INTAN HASHIMAH MOHD HASHIM

PP SAINS KEMASYARAKATAN
UNIVERSITI SAINS MALAYSIA
 Sensasi dan persepsi ialah dua proses yg
melibatkan bagaimana anda “mengalami”
dunia
 Mengalami: proses melihat, mendengar,
menghidu, merasa dunia
 Dua fungsi:
• Kekal hidup (survival)- melindungi dari bahaya
• Sensualiti- menikmati pengalaman indah
 Proses memahami objek dan kejadian
dalam persekitaran
 Termasuk proses mengesan, memahami,
mengenalpasti, melabel dan mengambil
tindakan seterusnya
 Persep- apa yang ‘dilihat’
 Proses persepsi dibahagikan kepada 3
• Sensasi
• Organisasi Perseptual
• Mengenalpasti dan mengecam
 Sensasi
• proses di mana stimulasi penerima sensori (struktur pada sistem
deria kita spt mata, telinga etc) mengeluarkan impuls neural
sebagai representasi kejadian luaran atau dalaman
• Contoh:mata mengesan satu objek dan menghantar maklumat ke
otak
 Organisasi Perseptual
• Tahap di mana representasi internal sesuatu objek dibentuk dan
persep stimulus eksternal dikembangkan
• Contoh: otak menyusun maklumat dan membandingkan dgn
maklumat yang ada
 Mengenalpasti dan mengecam
• Meletakkan makna kepada persep
• Contoh: Mengenalpasti objek itu sebagai kawan
 Keseluruhan proses berlaku dgn pantas
 Stimulus Distal- Objek fizikal sebenarnya

 Stimulus Proksimal- Imej optikal pada Retina

 Kita mengenal objek fizikal sebenar

mengunakan imej optikal pada retina

 Proses atas ke bawah vs. bawah ke atas

 Persepsi boleh menjadi kompleks kerana:
 Adanya kesamaran (ambiguiti) disebabkan
lebih dari satu intepretasi boleh dibuat
 Ilusi Perseptual
 Ilusi dalam kehidupan- cat putih nampak lebih
luas
 Kajian tentang hubungkait stimuli fizikal dan
pengalaman tingkahlaku dan mental
 Gustav Fechner (1801-1887) membina
prosedur utk mengkaji hubungan antara
kekuatan stimulus fisikal dgn pengalaman
sensori
 Merujuk kpd jumlah tenaga fizikal minima yg
diperlukan utuk menimbulkan pengalaman
sensori
 Tahap dimana isyarat sensori dikesan separuh
dari masa
 Contoh: Cahaya lilin pada jarak 30 batu pada
malam yang terang, 1 sudu gula dalam 2 gelen
air
 Sistem sensori lebih fokus kepada stimulus
baru
 Tindakbalas sistem sensori menurun apabila
stimulus tidak berubah
 Bunyi bising aircond, kecerahan matahari, bau
busuk berkurangan selepas beberapa ketika
 Merujuk kpd jumlah perbezaan minima yg dapat
dikesan diantara dua stimuli berlainan
 Dua stimuli dipersembahkan dan pemerhati perlu
menyatakan samada ianya sama atau berbeza
 JND =tahap dimana dua stimuli dikatakan berbeza
separuh dari masa
 Undang2 Weber mencadangkan JND antara
stimuli bergantung kpd pecahan konstan intesiti
stumulus tersebut
 Bertindakbalas kepada cahaya
 Cahaya ialah radiasi elektromagnetik antara 400-
700 nanometer
 Sistem penglihatan terdiri dr mata, otak dan saraf
yg menghubung keduanya
 Terdiri dr dua sistem; 1) membentuk imej dan 2)
mentranduksi imej ke impuls neural
 Retina yg mengandungi rod dan kon melakukan
proses transduksi dgn menerima maklumat dan
menukar isyarat elektrik
 Rod –aktif waktu intensiti cahaya rendah (malam)
-hitam putih
 Kon- aktif waktu intensiti cahaya terang (siang)
-warna
 Bertindakbalas dengan gelombang bunyi
 Sistem pendengaran terdiri dari telinga, otak
dan saraf yg menghubung keduanya
 Terdiri dr dua sistem; 1)Menguatkan dan
menghantar bunyi ke reseptor dan 2)
Mengtranduksi bunyi kpd impuls neural
 Gelombang udara menyebabkan membran
basilar bergetar dan penundukkan sel bulu yg
membentuk impuls neural
 Kritikal kepada keselamatan seseorang
 Tindakbalas badan terhadap stimuli merbahaya
yg telah atau berpotensi mendatangkan
kecederaan pada tisu
 Mereka yg tidak dapat mengesan kesakitan
penuh dgn parut kecederaan
 Walaubagaimanapun rasa sakit kronik juga
tidak menyenangkan
 Badan dilitupi reseptor yg bertindakbalas dgn
kesakitan
 Sistem deria berupaya mengesan banyak stimulus
pada satu masa
 Kita hanya memberi perhatian kpd sebahagian
daripadanya
 Pemilihan-berdasarkan-gol = perhatian diberikan
kpd stimulus yg ada kaitan dgn gol, e.g fokus
suara saya utk mendapatkan maklumat kelas
 Tangkapan-didorong-stimulus=objek itu menarik
perhatian kita, e.g. fokus kpd bunyi bising diluar
kelas
 Penentuan objek dan latarbelakang
 Psikologi Gestalt- fenomena psikologi hanya
boleh difahami apabila dilihat sebagai
keseluruhan dan bukan dipecangkan
 Undang-undang Proksimiti
 Undang-undang Persamaan
 Undang-undang Kesinambungan
 Undang-undang Kerapatan
 Undang-undang Senasib
 Utk mendapat pandangan menyeluruh, kita
perlu mengabungkan maklumat dari tempat
(integrasi spasial) dan masa (intergrasi
temporal)
 Walaubagaimana pun maklumat yg
diintegrasikan hanyalah maklumat umum dan
bukan tepat dan mendalam
 Phenomenon Phi

 Persepsi Dalaman
• Panduan Binokular
• Panduan pergerakan
 Merujuk kepada kebolehan otak melihat
karakteristik fizikal sesuatu objek sebagai
sama walaupun maklumat deria berubah
 Ketetapan warna - warna kelihatan sama sebab
dilihat dalam konteks objek lain
 Ketetapan Bentuk – proses abstrakting
 Ketetapan saiz – saiz kelihatan sama sekiranya
saiz dan jarak berubah pada masa sama
 Ada pada semua deria
 Melibatkan proses pergabungan maklumat tertentu
tentang sesuatu (e.g. rupa, rasa, bau sesuatu
cecair) dan meletakkan objek ini dlm kategori
tertentu yang tersedia dalam ingatan (cecair ialah
kopi kerana rupa, rasa dan bau serupa kopi yg
pernah diminum)
 Proses bawah-ke-atas ditentukan sepenuhnya oleh
maklumat yg diterima oleh deria
 lebih aktif semasa mengenalpasti objek yg tidak
biasa dilihat
 Proses atas-ke-bawah ditentukan oleh
pengalaman dan pengetahuan seseorang
 lebih aktif semasa mengenalpasti objek dalam
kontek
 Perubahan konteks menyukarkan proses mengenalpasti
 Set merujuk kpd kesediaan temporari utk melihat atau
bertindakbalas kpd satu stimulus dgn cara tertentu
 Set motor = kesediaan membuat tindakbalas pantas e.g
pelari lari apabila bunyi tembakan
 Set mental = kesediaan menghadapi situasi
mengunakan undang-undang yg telah dipelajari e.g
kesukaran menyelesaikan masalah
 Set perseptual = kesediaan mengesan stimulus dlm
konteks tertentu, e.g ibu mengesan anak menangis