B1 : Fonetik & Fonologi BM

bhs yg dituturkan
sempurna.

oleh

manusia

dgn

Intonasi: Intonasi ialah nada suara yg turun naik /

tinggi rendah sewaktu bercakap & hendaklah
berdasarkan jenis & bentuk ayat / kalimat dlm BM
serta keperihalan keadaan yg berkenaan.

1. Menkaji sistem bunyi-bunyi tertentu dlm

pertuturan bagi sesuatu bhs.
2. Input kpd kajian lin. tinggi, morfologi &
sintaksis.
3. Dpt
merumuskan,
menghuraikan
&
menjelaskan segala bentuk bunyi dlm
sesuatu bhs secara teliti & terperinci dgn
tujuan utk menentukan peraturan & bentuk
bunyi secara spesifik.

Huruf dan fonem vokal

1. vokal a disebut sebagai [a]. cth: ejaan saya
disebut sebgai [sa ya]
2. vokal i disebut sbg [i]. cth: ejaan nasi disebut
sbg [na si]
3. vokal u disebut sbg [u]. cth: ejaan lanun
disebut sbg [la nun]

Definisi & Perbezaan:

Fonologi:
Fonologi kajian tentang sistem bunyi. (terbhg kpd 2
bidang, iaitu fonetik dan fonemik)
Fonemik cabang fonologi menitikberatkan analisis
sistem bunyi bahasa yg dikaji pd masa tertentu
(khusus utk menghasilkan sistem tulisan)
Fonetik kajian mengenai bunyi bahasa yg
dihasilkan oleh alat-alat artikulasi manusia& beri
lambang-lambang kpd bunyi tersebut (simbol tulisan).
1. Fonetik Artikulasi
Kajian tentang cara penghasilan bunyi bahasa
dan bhgn-bhgn artikulator yang terlibat.
Pengelasan thdp bunyi bhs bdasar cara bunyi
dikeluarkan (alat artikulator)
2. Fonetik Akustik
Mengkaji sifat-sifat bunyi bahasa (gelombang
bunyi ujaran yg dihasilkan oleh pita suara)
Sifat yg diberi perhatian (nada, frekuensi,
amplitud)
3. Fonetik Auditory
Kajian tentang cara bunyi bahasa ditanggapi
oleh pendengar melalui pendengaran dan
diterjemahkan oleh otak.

Matlamat Sebutan Baku BM

1. Mewujudkan satu variasi sebutan baku dlm
BM yg dpt digunakan dlm situasi formal/rasmi
2. Meningkatkan kecekapan berbahasa Melayu
dalam kalangan pengguna bahasa
3. Memantapkan sistem dan struktur dalaman
bahasa Melayu
4. Untuk menyeragamkan cara berbahasa dan
bertutur serta mengurangkan penggunaan
pelbagai variasi dan gaya sebutan
5. Menghindarkan penggunaan dialek setempat
dlm P&P BM di peringkat sekolah.
Pelaksanaan Sebutan Baku BM

Perbezaan Fonetik & Fonologi

Fonetik:
1. Fenomena
bunyi/pertuturan
manusia
seluruhnya.
2. Asas kepada kajian fonologi.
3. Tidak dpt memerikan seluruh bunyi yg
dihasilkan
oleh
manusia,
tidak
dpt
menghalusi segala variasi bunyi tersebut dan
tidak dpt menghuraikan sistem bunyi semua

Garis panduan dasar umum tentang sebutan baku

bahasa Melayu adalah seperti berikut :
Sebutan Huruf: setiap huruf dlm ejaan Rumi/Jawi
perlulah dilafazkan dgn jelas mengikut nilai bunyi BM
yg dilambangkan.
Sebutan
Kata:
berdasarkan
ejaan
secara
keseluruhan & juga berdasarkan bentuk kata (pola
pada suku kata) sama ada kata dasar / kata terbitan.

Penyebutan kata terbitan

KV , KV + KV ,
KVK , KVK + KVK.

Artikulasi Vokal
B2 : Artikulasi & Artikulator
Definisi & Alat Artikulasi

Bunyi vokal terhasil apabila udara yang dikeluarkan

dari paru-paru melalui rongga mulut tanpa mengalami
sebarang sekatan.

Artikulasi alat pertuturan yg terlibat dlm proses

pengsluaran bunyi-bunyi bahasa. (terbhg kpd 2,
artkulator & daerah artikulasi)

Jenis-jenis bunyi vokal dapat ditentukan berdasarkan

kedudukan bahagian lidah, ruang udara antara
bahagian lidah yang berkenaan dan keadaan bibir.

Artikulator alat pertuturan yg blh digerakkan (lidah,

bibir & gigi bawah)

Kedudukan lidah dapat dibahagikan kepada empat

peringkat, iaitu tinggi, separuh tinggi, separuh rendah
dan rendah.
Selaras dengan kedudukan bahagian lidah itu, ruang
udara dapat dibahagikan kepada empat juga, iaitu
sempit, separuh sempit, separuh luas dan luas.
Bahagian lidah yang terlibat pula terbahagi kepada
tiga bahagian, iaitu depan, tengah dan belakang lidah
seperti yang ditunjukkan dalam linguagram (gambar
lidah) yang berikut:

Daerah Artikulasi alat pertuturan di atas rongga

mulut & tidak blh digerakkan hanya blh
didekati/disentuh ap proses pengeluaran bunyi bhs
(gigi atas, gusi, lelangit keras, lelangit lembut)

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

bibir atas
bibir bawah
gigi atas
gigi bawah
gusi
lelangit keras
lelngit lembut
anak tekak
hujung lidah
hadapan lidah

11. tengah lidah

12. belakang lidah
13. akar lidah
14. epiglotis
15. rongga suara
16. rongga tekak
17. rongga hidung
18. rongga mulut
19. rahang
20. tenggorok

Keadaan bibir terbahagi kpd 3 bhgian, hampar,

neutral, bundar

Artikulasi Konsonan

B3 : Artikulasi & Artikulator

Diftong - gabungan 2 bunyi vokal yg disebut sebgi
satu suku kata akibat perubahan kedudukan lidah (ai,
au, oi)
Konsonan semua bunyi selain vokal yg dihasilkan
dgn melakukan sekatan terhadap arus udara yg
dilepaskan melalui paru-paru.
Artikulasi Diftong
Terbhgi kpd 4:
1. D. Biasa gabungan 2 bunyi vokal yg
disebut dlm 1 suku kata akibat perubahan
kedudukan lidah.
2. D. Lebar - perubahan yg luas pd kedudukan
lidah
3. D. Menurun puncak kenyaringan jatuh pd
vokal pertama
4. D. Sempit melibatkan perubahan yg sempit
pd kedudukan lidah.

Bunyi letupan, letusan, sengauan, sisian, geseran,

malaran dan getaran.
Bunyi Letupan : Hentian sepenuhnya dapat
menghasilkan bunyi letupan (plosif). Udara yg
dilepaskan drpd paru-paru akan mengalami sekatan
sepenuhnya sama ada di bahagian bibir, lelangit
keras, lelangit lembut / pita suara. Kemudian udara
akan dilepaskan serta-merta & akan terhasillah bunyi
letupan.
Fon
[p]
[b]
[t]
[d]
[k]
[g]
[?]

Awal
Akhir
[pulau] [atap]
[bumi] [rbab]
[talam] [liat]
[datu?] [kad]
[kata]
[garau] [beg]
[ana?]

Bunyi Letusan : Sekatan

sepenuhnya
dapat
menghasilkan bunyi letusan (afrikat). Bunyi ini
dihasilkan dengan cara menyekat arus udara
sepenuhnya yang dilepaskan oleh paru-paru.
Kemudian arus udara itu dilepaskan perlahan-lahan.
[]
[j]

Kedudukan lidah utk bunyi diftong

[cawan] [ma]
[jam]
[caj]

Bunyi Sengauan : sekatan yg dilakukan sepenuhnya

akan mengeluarkan bunyi sengauan (nasal) yg
dihasilkan dgn cara menurunkan anak tekak (uvula)
utk menutup rongga mulut (oral). Ini menyebabkan
udara yg dilepaskan di paru-paru akan melalui
rongga hidung & terhasillah bunyi nasal [m], [n], [ng],
dan [ny].

[m]
[n]
[ng/ ]
[ny/ ]

[muda]
[niat]
[aa]
[ai]

[cium]
[jalan]
[buja]
*

Bunyi sisian dalam bahasa Melayu dihasilkan dengan

melakukan penyekatan terhadap arus udara yang
dilepaskan oleh paru-paru di bahagian lelangit keras
oleh hujung lidah menyebabkan udara hanya melalui
kawasan sisi di kiri dan kanan rongga mulut.
[l]

[lalu]

[awal]

Bunyi geseran dihasilkan dengan menyempitkan

saluran udara supaya udara yang melaluinya
bergeser dan kedengaran bunyi berdesis.
[f]
[v]
[s]
[z]
[sy/ ]
[h]

[faseh] [alaf]
[vn]
[sarat] [awas]
[zat]
[lafaz]
[arat] [skua]
[harta] [sah]

bunyi malaran, kedudukan artikulator adalah seperti

menghasilkan bunyi geseran tetapi geseran yang
dihasilkan adalah terlalu lemah. Bunyi malaran juga
sama seperti untuk menghasilkan bunyi vokal, dan
sesetengah ahli fonetik menamakannya bunyi
separuh vokal. [w] & [y]
hentian sekejap-sekejap. Bentuk ini menghasilkan
bunyi getaran. Udara yang dilepaskan oleh paruparu disekat dengan menggetarkan hujung lidah
di lelangit keras. Dalam bahasa Melayu hanya
terdapat satu bunyi getaran, iaitu [r].
[r]

[rasa]

[siar]

Konsonan pinjaman BM
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Geseran bibir-gigi tak bersuara

Geseran bibir-gusi bersuara
Geseran gigi tak bersuara
Geseran gigi bersuara
Geseran lelangit lembut tak bersuara
Geseran lelangit lembut bersuara

Geseran bibir-gigi tak bersuara

- bibir bawah dirapatkan ke gigi ats utk
membuat sempitan udara yg keluar.
- lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dr paru-paru keluar melalui rongga
mulut dan dibiarkan bergeser pd bibir bawah
dan gigi atas.
- pita suara x digetarkan.
- cth: [f]
Geseran bibir-gusi bersuara
- bibir bawah dirapatkan ke gigi ats utk
membuat sempitan udara yg keluar.
- lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dr paru-paru keluar melalui rongga
mulut & dibiarkan bergeser pd bibir bawah &
gigi atas.
- pita suara digetarkan.
- cth: [v]
Geseran gigi tak bersuara
- daun lidah berada di antara gigi atas dengan
gigi bawah.
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dikeluarkan dr paru-paru melalui rongga
mulut & dibiarkan bgeser keluar di daerah gigi.
- pita suara x digetarkan.
- Contoh sebutan: [alaa] Selasa (thalatha)
Geseran gigi bersuara

- daun lidah berada di antara gigi atas dengan

gigi bawah.
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dikeluarkan dr paru-paru melalui rongga
mulut & dibiarkan bergeser keluar di daerah
gigi.
- pita suara digetarkan.
- cth: [alem] zalim (dzalim)
Geseran lelangit lembut tak bersuara
- belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut
utk membuat sempitan.
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dikeluarkan dr paru-paru & dibiarkan
bergeser pd sempitan di daerah lelangit
lembut.
- pita suara x digetarkan.
- cth: [xabar] khabar
Geseran lelangit lembut bersuara
- belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut
utk membuat sempitan.
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
- Udara dikeluarkan dari paru-paru dan
dibiarkan bergeser pada sempitan di daerah
lelangit lembut.
- pita suara digetarkan.
- cth: ghaib [
], loghat [
]

Konsonan Letupan
Konsonan letupan dua bibir bersuara /b/ ,x bsuara /p/
- Bibir bawah + atas drapatk.
- L.lembut dnaikk rapat ke belakang rongga tekak.

- Udara drpd paru2 dsalurk melalui rongga mulut & dibiarkan,

tersekat di bhgin belakang rapatan 2 bibir itu.
- Sekatan udara itu dlepask, dgn serta merta tanpa mgetarkan
pita suara.(P)
- Jika pita bgetar, bunyi letupn 2 bibir bsuara [b] dhasilk.
Balu

lumba

kelab

[palu]

[sampah]

malap

Konsonan letupan gigi-gusi bersuara /d/, tidak bersuara /t/

- Hujung lidah dirapatkan ke gusi.
- Lelangit lembut dinaikkan, rapat ke belakang rongga tekak.
- Udara drpd paru-paru disalurkan melalui rongga mulut &
tersekat di pertemuan hujung lidah & gusi.
- Sekatan udara dilepaskan dgn serta-merta sambil
menggetarkan pita suara. ( /d/ )
- Sekatan udara dilepaskan dgn serta-merta tanpa
menggetarkan pita suara. ( /t/ )
[datuk]
[sedut]
[salad]
[tebu]
[satu]
[selat]
Konsonan letupan lelangit lembut bersuara /g/, tidak bersuara /k/
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke bahagian belakang
rongga tekak.
- Bahagian belakang lidah dinaikkan ke lelangit lembut
supaya udara drpd paru-paru tersekat pd bhgian belakang
lidah berdekatan dgn lelangit lembut tersebut.
- Sekatan udara itu dilepaskan dengan serta-merta dengan
menggetarkan pita suara. /g/
- Sekatan udara itu dilepaskan dengan serta-merta
tanpamenggetarkan pita suara. /k/
[gajah]
[kalau]

[megah]
[bekal]

[beg]
[selak]

Konsonan Letusan
Konsonan letusan lelangit keras bersuara /j/ [j], tidak bersuara /c/
[]
- Dpn lidah ditemukan dgn lelangit keras.
- Lelangit lembut dinaikkan rapat ke bhgian belakang rongga
tekak.
- Arus udara yg keluar dr paru-paru keluar melalui rongga
mulut & tersekat di belakang pertemuan dpn lidah & gusi.
- Sekatan udara dilepaskn dgn serta-merta dgn
menggetarkan pita suara.
- Sekatan udara dilepaskn dgn serta-merta tanpa
menggetarkan pita suara.
[jambu]
[atan]

[laju]
[bea]

[kolaj]
[ma]

Konsonan Getaran
Konsonan getaran gigi gusi bersuara /r/
- Bahagian hujung lidah dinaikkan ke gigi-gusi dan lelangit
lembut dinaikkan rapat ke bahagian belakang rongga
tekak.
- Udara yang keluar daripada paru-paru melalui rongga
mulut dan menggetarkan hujung lidah ke gigi-gusi.
- Pita suara digetarkan.
[rotan]

[kerap]

[pakar]

Konsonan Geseran
Geseran bibir gigi tidak bersuara /f/, bersuara /v/
Bibir bawah dirapatkan kepada gigi atas supaya
membuat sempitan.
Lelangit lembut terangkat rapat ke bahagian belakang
bahagian rongga tekak.
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru disalurkan
melalui rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar di
daerah rapatan bibir bawah dan gigi atas tersebut tanpa
menggetarkan pita suara./f/
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru disalurkan
melalui rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar di
daerah rapatan bibir bawah dan gigi atas tersebut sambil
menggetarkan pita suara./v/

Geseran gigi tidak bersuara /th/, bersuara []

Daun lidah berada di antara gigi atas dan gigi bawah.
Lelangit lembut terangkat rapat ke belakang bahagian
rongga tekak.
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru disalurkan
melalui rongga mulut dibiarkan, bergeser keluar di
daerah gigi itu tanpa menggetarkan pita suara. /th/
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru disalurkan
melalui rongga mulut dibiarkan, bergeser keluar di
daerah gigi itu sambil menggetarkan pita suara. []

Geseran gusu bersuara /z/

Daun lidah didekatkan di daerah gigi-gusi supaya dapat
membuat sempitan udara keluar.
Lelangit lembut dinaikkan rapat ke bahagian belakang
rongga tekak.
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru dibiarkan,
bergeser di daerah gig-gusi yang membuat sempitan
dengan daun lidah tersebut, sambil pita suara
digetarkan.

Geseran lelangit keras tidak bersuara []

Bahagian daun lidah dirapatkan ke daerah di antar
lelangit keras dengan gusi untuk membuat sempitan.
Lelangit lembut terangkat rapat ke belakang bahagian
rongga tekak.
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru disalurkan
melalui rongga mulut dibiarkan, bergeser keluar di
daerah sempitan gusi itu tanpa menggetarkan pita
suara.

Geseran lelangit lembut tak bersuara [x], bersuara []

Belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut untuk
membuat satu sempitan.
Lelangit lembut sendiri dinaikkan ke bahagian belakang
rongga tekak.
Udara yang dikeluarkan daripada paru-paru dibiarkan,
bergeser pada sempitan di daerah lelangit lembut
dengan bahagian belakang lidah tersebut, sambil pita
suara tidak digetarkan. [x]
Udara yg dikeluarkan drpd paru-paru dibiarkan, bergeser
pd sempitan di daerah lelangit lembut dgn bhgn
belakang lidah tersebut, sambil pita suara digetarkan.
[]

Konsonan Sengauan
Konsonan sengauan dua bibir /m/
- Bibir bawah dirapatkan ke bibir atas.
- Lelangit lembu diturunkan & arus dr paru-paru keluar
melalui rongga hidung.
- Glotis dirapatkan & pita suara digetarkan.
Konsonan sengau gusi - /n/
- Hujung lidah ditemukan dgn gusi atas.
- Lelangit lembu diturunkan & arus dr paru-paru keluar
melalui rongga hidung.
- Glotis dirapatkan dan pita suara bergetarkan.

Konsonan sengau gusi lelangit keras /ny/ []

- Depan lidah ditemu/dirapatkan ke lelangit keras.
- Lelangit lembu diturunkan & arus dr paru-paru keluar
melalui rongga hidung.
- Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

Konsonan sengau lelangit lembut []

- Belakang lidah diangkat ke lelangit lembut.
- Lelangit lembu diturunkan & arus dr paru-paru keluar
melalui rongga hidung.
- Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

Konsonan bibir-gusi /f/& /v/

- Bibir bawah dirapatkan ke gigi atas.
- Udara dari paru-paru yang keluar melalui rongga mulut
mengalami geseran sewaktu melalui sempitan bibir bawah
dan gusi.
- Lelangit lembut dinaikkan untuk menutup rongga hidung.
- glotis direnggangkan, pita suara tidak digetarkan [f]
- glotis dirapatkan, pita suara digetarkan [v].

Konsonan geseran gigi /th/ & /dh/dz/

Hujung lidah berada d antara gigi atas dan gigi bawah .
Lelangit lembut dinaikkan .
Udara yang keluar dari paru-paru dibiarkan bergeser di
daerah gigi
glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar [th].
glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [dh].

Konsonan Geseran Bersuara [z]

Hujung lidah ditemukan dgn daerah gusi.
Lelangit lembut dinaikkan.
Arus udara dr paru-paru keluar melalui rongga mulut
dan dibiarkan bergeser di pertemuan hujung lidah
dengan gusi.
glotis dirapatkan dan pita suara bergetar

Konsonan Separuh Vokal

Konsonan separuh vokal dua bibir bersuara /w/
- Bibir dibundarkan dan belakang lidah dinaikkan setinggi
mungkin. (spt menghasilkan vokal, u)
- Berlaku geluncuran
ke arah kedudukan vokal yg
mengikutinya.
- Lelangit lembut dinaikkan utk menutup rongga hidung dan
pita suara bergetar.

Konsonan separuh vokal lelangit keras bersuara /y/

- Bibir dihamparkan & hujung lidah dinaikkan setinggi
mungkin. (spt membunyikan vokal, i)
- Berlaku geluncuran
ke arah kedudukan vokal yg
mengikutinya.
- Lelangit lembut dinaikkan utk menutup rongga hidung dan
pita suara bergetar.

Konsonan Pinjaman

Geseran Gusi Lelangit Keras Tak Bersuara [sy]

Hadapan lidah dinaikkan ke arah gusi lelangit keras
untuk menyekat perjalanan udara yang keluar melalui
rongga mulut.
Lelangit lembut dinaikkan untuk menghasilkan bunyi
geseran lelangit keras bersuara.
Glotis direnggangkan pita suara tidak digetarkan

Geseran Lelangit Lembut [kh] dan [gh]

belakang lidah dinaikkan untuk menutup rongga hidung.
Udara dari rongga tekak keluar ke arah rongga mulut
melalui ruang yang telah mengalami sempitan pada
lelangit lembut.
glotis dirapatkan, pita suara digetarkan [kh]
glotis direnggangkan, pita suara tidak digetarkan [gh].

B10 : Fonem Suprasegmental dlm BM

Kadar meninggi / menurunnya pengucapan sesuatu

kata / morfem. Tidak bersifat fonemik dlm BM ttp
sebaliknya dlm bhs Cina Mandarin.

Satu mora [ : ]
Dua mora [ :: ]
Setengah mora [ . ]

Fonem Suprasegmental ciri / sifat bunyi yg

menindihi / menumpangi sesuatu fonem.
Unsur Suprasegmental tekanan, nada, jeda,
panjang pendek(mora) & intonasi.
Prosodi perkara yg berkaitan dgn bunyi bhs yg dpt
didengar di telinga, iatu yg tidak dpt dijelaskan
melalui simbol tulisan.
Fokus kpd ujaran (berkaitan dgn intonasi &
rima)
Kelantangan suara suara yg jelas dan mudah
didengar.
Tekanan
Bunyi kata yg diucapkan lantang / pengucapan kata
yg dikuatkan.
Lambang tekanan ialah [ ]
Selalu berlaku pd suku kata kedua dlm perkataan.
Ttp tekanan tidak membezakan makna. Contohnya,
[rumah]

[ kampu]

[krtas]

Fungsi tekanan dlm BI boleh membezakan makna

(bersifat fonemik & bunyi). Contohnya,
[progres] kemajuan
[progres] memajukan
Nada

Lambang [ : ] mora

Intonasi
Turun naik nada suara dalam pengucapan ayat /
frasa.
Tingkat intonasi ditandai oleh angka 1, 2, 3, & 4.
1. Menunjukkan nada paling rendah.
2. Menunjukkan nada permulaan ujaran.
3. Menunjukkan nada tekanan dlm ujaran.
4. Menunjukkan nada paling tinggi
Contohnya:
Ayat tanya nada meninggi pd akhir ayat
Ayat penyata intonasi menurun
Jeda / Persendian
Digunakan utk memisahkan elemen-elemen lin spt
perkataan, rangkai kata / ayat.
Lambang jeda [#] (ap digunakan bole bawa makna
yg berbeza). Contohnya:
[#saya minum susu lembu#]
[#saya minum susu # lembu#]
Lambang jeda [+] utk pemisahan antara suku kata /
perkataan. Contoh: berikan.
[ber + ikan]
[beri + kan]
Panjang Pendek
Kadar panjang / pendek sesuatu bunyi diucapkan.
(tidak membawa kepentingan fonemis dlm bm)

Ada bahasa gunakan unsur ini sebagai ciri fonemis,

misalnya Arab & Inggeris.

B13 : Sebutan Baku Kata Terbitan

Pinjaman Bahasa Arab

Bentuk kata yg mengandungi kata dasar yang

mendapat / menerima imbuhan.

Imbuhan awalan
Imbuhan akhiran
Imbuhan apitan
Imbuhan sisipan

Imbuhan sisipan tidak lagi digunakan,

digunakan ap perkataan bru istilah....

Perkataan yg berkaitan dgn hukum talak, fardhu,

sunat, fadhilat dll

Pinjaman Akhiran

hanya

B14 : Sebutan Baku Kata Pinjaman

-i
- wi
- iah
- in
- ah
- at

abadi, insani
duniawi, syurgawi
ilmiah, lahiriah
hadirin, muslimin
hajah, ustazah
hadirat, muslimat

Kata Pinjaman Bahasa Inggeris

Pinjaman Bahasa Sanskrit
Dipinjam apabila tiada perkataan tempata
menggambarkan situasi baru. Contohnya:

utk

Konotasi (connoctation), kompromi (compromise), siri

(siries)
Pinjaman Awalan
Anti Pro Poli -

antibiotik, anti-dadah
prokerajaan, pro-Amerika
poliklinik, politeknik

Pinjaman Akhiran
- al
klinikal, kritikal
- isme idealisme, nasionalisme

Pinjaman Awalan
maha pra tata swa eka -

mahasiswa, mahasiswi
prasekolah
tatasusila
swasta
ekabahasa
Pinjaman Akhiran

- man
- wan
- nita
- wati

seniman
hartawan
biduanita
peragawati