BAB 4 :

TEORI
PERLAKUAN
PENGGUNA

Suka saya mengingatkan

dalam bab ini anda akan
diperkenalkan dengan TEORI.
INGAT! TEORI
Selamat mendengar.. =)

Objektif Pengajaran
Diakhir pengajaran, pelajar dapat:
Mentakrif utiliti
Menerangkan Pendekatan Utiliti Kardinal
Menerangkan jumlah utiliti dan utiliti sut
Menerangkan hukum utiliti sut berkurangan
Menerangkan syarat keseimbangan satu
barang dan dua barang
Menerangkan kesan perubahan harga dan
pendapatan terhadap keseimbangan pengguna
Menerangkan terbitan keluk permintaan
individu

4.1 KONSEP UTILITI

_________ ialah kepuasan yang diperoleh

oleh pengguna daripada
penggunaan
sejumlah barangan.
____________ jumlah kepuasan yang
diperoleh oleh pengguna daripada
penggunaan sejumlah barangan.
_____________ Perubahan jumlah utiliti
kesan daripada tambahan penggunaan
satu unit barangan.

Teori Perlakuan
Pengguna
Pendekatan Utiliti
__________

Pendekatan Utiliti
_____________

Menerangkan gelagat
pengguna bagaimana mereka
memperuntukkan
_________________ untuk
memperoleh kombinasi
terbaik barangan yang

4.2 Utiliti Kardinal

Maksud jumlah utiliti dan
utiliti sut
Hukum utuliti sut
berkurangan
Syarat keseimbangan
pengguna
Terbitan keluk permintaan

4.1.1

Konsep Utiliti
Kardinal

Diperkenalkan oleh
Alfred Marshall

______ (kepuasan) boleh

_____. Ukurannya
dinyatakan dalam nilai
____.

4.2.1a Jumlah utiliti dan utiliti

sut

Definisi utiliti
__________ yang diperoleh oleh
seorang pengguna kesan
daripada
___________________________________
Jumlah Utiliti (TU )
____________ yang diperoleh
oleh

seorang pengguna kesan

daripada penggunaan sejumlah
barang dan perkhidmatan

Utiliti Sut ( MU )
Perubahan jumlah utiliti yang
diperoleh oleh pengguna kesan
daripada tambahan penggunaan
satu unit barang.
MU =
Q (unit)

TU (util)

MU (util)
___

10
___

15

15
___

10
0

Kuantiti

10
5
___

Kuantiti

4.2.1 b Hukum Utiliti Sut

Berkurangan

Tambahan penggunaan
suatu barang secara
berterusan, menyebabkan
tambahan utiliti (MU)
semakin berkurangan.

a.Pendekatan Jadual
Jadual 4.1: hubungan jumlah utiliti dengan
utiliti sut
Qty Epal
TU (util)
MU (util)
0
1
2
3
4
5
6
7
8

0
30
50
60
65
68
68
65
60

30
20
10
5
3
0
-3
-5

Jumlah utiliti

TU ______
TU

Utiliti sut

Kuantiti

MU ______
6

MU

Kuantiti

Huraian jadual
Jumlah utiliti semakin bertambah
tetapi bertambah pada kadar yang
semakin berkurangan.
Misalnya jumlah utiliti daripada
penggunaan satu biji epal pertama
ialah 30 util dan utiliti sut ialah 30
util (30-0).
Jumlah utiliti bertambah ke 50 util
daripada penggunaan 2 biji epal.
Utiliti sut
ialah 20 util (50-30) .

Huraian jadual

Jumlah utiliti semakin bertambah sehingga

mencapai maksimum pada unit ke-6.

Utilit sut adalah sifar.

Pertambahan unit seterusnya (unit ke-7)

menyebabkan jumlah utiliti menurun .

Utilit sut menjadi negatif.

Kesimpulan :
Keluk utiliti sut mencerun ke bawah
dari kiri ke kanan disebabkan oleh
hukum utiliti sut berkurangan.
Keluk utiliti sut bersamaan sifar
ketika jumlah utiliti adalah
maksimum.
Apabila jumlah utiliti menurun,
Hubungan
antara
jumlah
utiliti dan
utiliti sut
adalah
negatif.
utiliti sut
TU ____, MU bernilai _______
ii.TU mencapai ________, MU
bernilai____
iii.TU ______, MU bernilai n_______
i.

a.Pendekatan Jadual
Jadual 4.1: hubungan jumlah utiliti dengan
utiliti
sut jam
Jumlah
TU (util)
MU (util)
bergayut
0
0
30
1
2
3
4
5
6
7
8

50
66
76
80
80
76
68

4.2.1. c KESEIMBANGAN PENGGUNA

Seseorang dikatakan berada pada
keseimbangan apabila _____________
______dan mencapai _________________

Kes ____
barang

Kes _____________
barang
Harga barang
sama
Harga barang
berbeza

a. Kes satu barang

Andaian :
1. Pengguna adalah rasional dan
cuba memaksimumkan kepuasan
2. Pengguna membelanjakan semua
pendapatan.
Syarat keseimbangan:
Keseimbangan pengguna tercapai
apabila utiliti sut daripada
penggunaan suatu barang sama
dengan harganya, iaitu:
__________________

Kuantiti
1
2
3
4
5

Jumlah
utiliti
10
17
22
26
29

Utiliti sut

Andaikan Px = RM 5
Pengguna akan terus
membeli barang itu
sehinga unit ke 3 di mana
Px = MUx = _____

_____________, pengguna menambah

penggunaan X. MUx semakin
berkurangan sehingga MUx = Px

Harga /MUx

_________________ , keseimbangan
tercapai
Px

______________ , pengguna
mengurangkan penggunaan X. MUx semakin
MUx meningkat sehingga
MUx = Px

Kuantiti X

Andaikan harga buku ialah RM15 per unit.

Kirakan keseimbangan pengguna tersebut.
Buku (unit)
1
2
3
4
5
6
7
8

TU
21
41
59
74
85
91
91
85

MU

b.

Kes 2 barang

Jika harga barang sama

Syarat keseimbangan :
i. ____________________
dan
ii. _______________________
Jika harga
berbeza
Syarat keseimbangan :
i.
dan
ii.

i. Harga barang adalah sama.

Andaian
:
1. Pengguna membeli 2 barang sahaja.
2. P x = P y = RM 5
3. Pendapatan = RM 45
Kuantit
i

TUx

MUx

TUy

33

28

57

52

75

72

87

88

95

100

98

108

MUy

1. Syarat Keseimbangan
MUx = MUy
A
B
C

: 2X
: 4X
: 5X

+
+
+

2 Y
5 Y
6 Y

2. Syarat Perbelanjaan
Perbelanjaan = Pendapatan
Px . X + Py . Y = I
A
:
B
:
C
:
Kesimpulan : keseimbangan pengguna tercapai
dengan mengguna___________________________________
______________________________________________________
_________________________________________

b. Harga barang berbeza

Andaian :
1. Pengguna membeli 2 barang
2. P x = RM 3,
P y = RM 2
3. Pendapatan = RM 19
Kuanti
ti

MUx

MUx /
Px

33

28

24

24

18

20

12

16

12

sahaja

MUY

MUy /
Py

1. Syarat Keseimbangan
MU x / P x = MU y / P y

A : 2X + 4Y
B : 3X + 5Y
C : 4X + 6Y
2. Keseimbangan Perbelanjaan
Perbelanjaan = Pendapatan
Px .X + Py . Y = I
A :
B :
C :
Kesimpulan : keseimbangan pengguna tercapai
dengan membeli
___________________________________________________
__________________________________________________.

4.2.1 d Kesan perubahan harga

Apabila harga berubah MUx MUy
Px
Py
Contoh : apabila harga X merosot, ini
menyebabkan pengguna tidak mencapai
keseimbangan jika penggunaan terhadap
barang X dan barang Y tidak berubah,
maka Mux > MUy
Pengguna perlu menambahkan Px
Py
penggunaan X supaya MUx merosot
dan MUx/Px meningkat sehingga
mencapai keseimbangan yang
baru : MUx = MUy

4.2.1 d Kesan perubahan pendapatan

Apabila pendapatan pengguna
bertambah, pengguna mampu membeli
lebih banyak barang X dan Y sehingga
mencapai keseimbangan yang baru :
Apabila pendapatan pengguna merosot ,
pengguna terpaksa mengurangkan
penggunaan barang X dan Y sehingga
mencapai keseimbangan yang baru :

4.2.1. e TERBITAN

KELUK

PERMINTAAN

Andaikan :
1. Pengguna hanya membeli barang A dan B.
2. PA = RM 3 dan PB= RM 4.
3. Jumlah pendapatan pengguna ialah Y = RM20
4. MUA = 24 dan MUB = 32
Andaikan pada mulanya pengguna berada pada
keseimbangan dengan membeli 4 unit A dan 2 unit B.
i)

ii)

MUA / PA = MUB / PB
=
=
PA. A + PB. B = I

Sekiranya harga barang A telah jatuh ke

RM 2 , maka
MUA/PA
iaitu

> MUB/PB
>

12 > 8
Pengguna berada dalam keadaan
ketidakseimbangan.
Untuk memaksimumkan kepuasan,
pengguna akan membeli lebih banyak
barang A.

Semakin banyak barang A digunakan , MUA

semakin berkurangan (menurut hukum utiliti
sut berkurangan).
Pengguna akan terus menambah pembelian A
sehingga MUA = 16 dengan membeli 6 unit A
i)

ii)

MUA/PA = MUB/PB
=
=
P A . A + P B. B = I

Sebaliknya jika harga barang A telah naik ke RM6

, maka
MUA / PA < MUB / PB
iaitu

<
<

Pengguna berada dalam keadaan

ketidakseimbangan.
Untuk memaksimumkan kepuasan , pengguna
akan mengurangkan pembelian barang A.

Semakin kurang barang A digunakan ,

MUA semakin meningkat ( menurut
hukum utiliti sut berkurangan ) .
Pengguna akan terus mengurangkan
pembelian A sehingga MUA = 48 dengan
membeli 2 unit A
i)
MUA / PA = MUB/ PB
=
=
ii)

PA.A + PB.B = I

Kesimpulannya
:___________________

Harga (RM)
D

_________________________________
Hubungan songsang ini
digambarkan oleh keluk DD
yang bercerun ________.

Kuantiti