DALAMNEGERI
R E P U B L IIK
NDONESIA
P E R A T U R AM
NE N T E RDI A L A M
NEGERI
N O I \ I U R3 2 T A H U N2 O O B
-
TENTANG
ANGGARAN{.i^?"'ffi
I-Ifi[:1' Hf llr rooou*o"
TAHUN
A N G G A R A2NO O 9
DENGAN
R A H M A IT U H A NY A N GM A H AE S A ,
M E N T E RDI A L A MN E G E R I ,
I\4enimbang,
.tffii;i;T
:l'
ffi
Ht,ff;
i j,.i,
:ril?i;J:
ii#ji ":rfi
tt:;
g*j 1"",1",m;::#
;Hlitr[:,H:,:f
]iflffii::
u a e r a h , p e t i U n t e r r e t a p l a np
lvlergingat
'
j,;,1,
^'ilJ"li".,i.l
liliyi =* J";1"";",,],l
anf etnL'atat'
"[:l"i88l
r'r"1,'o
n"p,Lril
,nionj""u
il:I:i.i;J:"'"
ffii*ji:i"
|["+:,J""ojijn",.j:il
#Jill
t"'
o;
i'
;''iil;:
[ffi
i Rit itiX,
]"''i],,'ut
;, ".,"#;:'
4.
5:
$]*"i$f#nf
.ilffffi
;;6r*i'-,""']#fr
tri,il,t:ffi':*T,#,f,
r",u::lii'#*;lt
u,ln't:fr:-d*+#f
i*-?[[q
1. Perdtl||a iretrc r at
Not| |
5d
Ialrrt.rZ0O5 lettia-ql
P e n g e l o . l aKa en u a n g aD
n a e r a h(,L e m b a r aNne g a r aR e p L r b l i i
I n c l o n e s iTaa h u n 2 0 0 b N o m o r1 4 0 T a m b a h a nL e n r b a r a n
N e g a f aR e p L r b Il inkd o f e s iN
a o m o4f 5 7 8 ) ;
B , iPeraluran PemefiniahNontor 38 Tahun 2007 tentang
PcmLdgianUltsan Pemctilldlrdl Antara peme,irtali
l J e n r e r t n l a l r dDna e t a l t p t o v l s ' d a ' . 1p e n t e f i n l d l l a nD a e r a t l
-lahun
l ( a L . t o a l e 4 / K o{lLae r n L j a t .Nr ne g a t aR e p u b l i h
Indones.a
2 u u l N o m o r 8 2 . l a r n b a l r a r l - e . r t L a t a tN. te g a . a R e p u b
il.
lndonesia
N o m o r4 7 3 7 ) ;
, J e r a l L r dM
.let..etL
i J d l d t IN e ! e N o n - o . l r l a l , Lr Z o u r
- e n l ar g . r ' c , l o
petrge.oladn Ker.ar.ta,t
la
Daeran
s e L a U d t n r a nl eal a l ,d r L r a lLt l e l l ! d np e t a . u t a t l t / e . , l e r i
Dalam
N4ENTFR|
DALAMNEGERT
TENTANG
PEDOMAN
ANGGARAN
PENDAPATAN
IFlIrlslNAN
DAN[ildijA
DAERAIl
T A I l U NA N G G A I ] A2N0 0 9 .
P a s a1L
Dalan PeratLtran
Menteriini yangdimaksucl
dengan
l. Anggaran
P e n d a p a i adna n B e l a n j a
D a e f a l t . y a nsge l a n j u i n ydai s r n g k aAtp B D
adalah
keuangan
tahunanpemerintahindaeiah,yarigdibahasdan
.rencana
alehpemetintah
3:,:#,:ff::?f,i
2
'3.
daerah
danopnrj olnliuiupr,an
,r"ngui
Pasal2
(1) Pedomanpenyusunan
AFBDTahunAngOaran
2009,meliputi:
a. sinkronisasi
kebijakan
Pem6rintah
denganPemerlntah
Daeralti
L p o L o k - p o hkoekb i j a h apne n y u s u n a
Anp B D ;
c . t e k n i sp e n y u s u n aAnP B D d; a n
d. hal-halkhus s lainnya.
(2) U.rajanpedomanpenyusunanApBD Tahun Anggarah2009 seoagatmana
dimaksud
padaayat(1)tercantum
peraturan
dalanrLampiran
Menieriini
Pasal3
Semuaperaturan
perundang-undangan
yangberkaitan
dendanpenVusunan
ApBD
sepanjangtidak bertentangan
peraturan
dengan
Menteriialam Nejeri
ini tetap
dinyalakan
berlakuuntukpenyuounan
ApBDTahLrn
Anggarah
2009.
p a s a4l
P e f a t u t aM
n e n t e ri n
i im u l a oi e r l a kpua d ai a l g g adl i t e t a p k a n .
Ditetapkah
di Jakaria
p a d at a n o g a l 6 J u n i2 0 0 8
MENTFRIDALAMNEGERI,
ttd
l,&Pd
H.MARDIYANTO.
suatdengangslinya
E/NA?Z\q B I R OH U K U M ,
$ffi#
;,\0r.ut-t="
' ^itnr-^r,
MENTERIDALAMNEGERI
3 2 I A H U N2 O O B
1 6 J U N I2 O O B
'
,=oo*oN pENyusuNAN
ANGGARA
N
JADAE
RA
H
T^li,iifltt i{lr"fr'SN
I, SINKRONI$A
. SKI E B I J A K A NPI E M E R I N T A D
HE N G A NP E M E R I N T A H
DAERAH
r a o g h a m e n u a p a it u j u a n n a s i o n a lc l i p e r [ l k a ns i t ] k t o n i s a s i
r(epuaKan
pemeftntan
denganpemeriniah
daerahmelalulkesamaanpersepsi
ierhadap berbagaipersoarandan prdgrampernbangunan
daerah daram
kerangka
pembangunan
yangberkesinamilungan.
untiriiiu, oeoerapa
halyang
perlLtdipefhatikan
oleh pemerintah
daerahdalampenyusunan
ApBD Tahun
A n g g a t a2n0 0 9a n t a r al a r :
' 1 .p e r k e n t b a n g a n
p e i n b a n g I n asna m p a t a l r U n2 0 0 7 c l a r rp e r K t [ a a n
tahLtn
2008 menunjLrkka,nadanya befbagai iantah;an/hambatan
dan
permesatanan
'tingginya pokokyang akan ijihadapipaclatahtr-nZ0OSyakni mailh
angkapengangguran
terbuka,
r.*r'"ry,
pun,ri,,tui
1r.,rrtrun
,.l.,i"r,in,
penrenuhan
kebutuhanenergiyanUmasihterkendale,
f<Lialitas
penctidif<an
dan kesehatanmasyarakat.
yang nasih renclah,lkurangnyaduKungan
inffastruktur
pedesaan
sesuaistaniarp"tuyunun
,inifn,,m,Ltpaya
slabilisasi
O:l pgngamanan
pasokanbatianfohok yan6t_rerum
memaclai
l::ql
c]an
upayamendorongdaya s.arng
sektorriir,pe anian"oan*ornooitas
et<spir
yangmasihtefbatas,,kesejahteraan
pegawaiNegeriSipil(pNS)
Vang;;iin
terbatas, peningkatanpenataan kelernbagain,
riutataraksanaan
.1an
pengawasanaparatufnegarayang rendah,peflLtnya
antisipasi
te;ha;;;
petaKSanaan
pemilihar-.umLtn.t
dan upayapentantapinstabiliias
poiitikdaii
keamanan
dalatnnegen_
, ,, 2. Berdasarkan
tantangandan permasalaha[
tersebutdi atas, pacia
2009 pemerjntah
m e n e t a p k a n ,llt i g a yp r i " r i f a s - p e i l o a n g u n a ntahun
narional
seDagatmana
lertuang dalam RKp tahun 2000,,yattu
peningkatan
1)
pelayanan dasar dan
..llentbangunanp"r,tuia,"n; 2) percepatan
pertLimbuhan
yang ,berkuatiias,rundun
n.,u.p;rkulilaya tahan et<onomi
yansdidukuns
o,"',
inr,*t",r,iur
o*n
*r*t,rr,,,l.un-perlaniari,
peningkatan,
upayaanti
korupsi,refonrasiirii"fi"rl, sena pemantapan
"r",gi,i)
demoktasi
dankean.tanan
dalan_l
negerj.
3. prosessinkfonisasi
perencanaao.dan
penganggaran
antarapemerintah
denganpemerintah,
daeralr cliwirjudkari
,i,f ufii-i,rturJruu
programdan
kesiaran
pembansun?l-qll?I,nrjngh;Jrpi
;"i;,r.u[iun uuntantansan
grobardan nasionar-yng
disesuairian
aJnj.n iinJnl,*" r(eburuhan
dan
karakterisrikdi masins,masinsd";;;fi,
;;;j;;;s,
impremenrasi
pembangunan
nasional
danctaerair
dapatbeiat";
opumat,
terpadu
danberkes
inarnb
rrnga
n.
";;;,u
l
nOUO^l:l:i
4 . p e r r y u s u n dO
A n g g a r a n2 0 0 9 p e r l L d
r i s e s u a r k adne n q a n
pral(iraanasumsi
APBN
perrumbuhan
.k""";i'::11",':*':
^'ll'f-,
200e
li*;
'
oil","l3lxi
i;",u1ij:[,,
[ii:iitiilil
][qe]:1-,:1!""'"il:3,ljilHi
Tdni:tl"lt!:,ii!:
u:t:t,:",Jii'i::".'Jn:l
i:il,
13:fli
pen
gen!arian
nyai;,,,,J;,;,",illlfll'
nj],"i11],',"u
l]il', o"[X!
"[il"',1
sepe
i
wira',an-inJtiopotit
i"i:y:i]l'
,l',i:t.:'l"ui,'l"f;i'o^l':'l:'"lr'
ekonoft
iierpaclL,r"i
*,i",'lrvr,lll,ll"il,J,iJ_,iffi;ll,llil!;,,,',u
da,lan,
penerapan
" Eilltlfi"l'"'iirfl -+?rillp"lb^1{:.:11
kebuakan
ff"'",i'j'i:i'i*:
ift1j
ln*::
;Ir:l
I
m
tl,:,1
:
:l
L?if';
*l
"'
i,
:
r;:,
ar,r,
r 2005,", r""r"'rJ,ji;"ijl,:":'Jl
:""r,?J:i "J"l:
)::
jl"n
ilt:"1'il'i.?:;
lll#;i::l,,illlgril:l
[:l:i],li'ifirLl,,5:
fiili#5i,:i:tl{:#;''"r1,:::nll't:t'rrauant'"io,ruiia-iu
""r-
p,u,i,u,-."-oL.,
so,unu,
r';ilfl ],::'il:,::K,::f
ii}r, :ranira,isasi
"^i,
..
pruses
lemLra'suna,
ffi':13:::rui$:,filJlfjy:j*1-{aram,
dae,ah
o':;l;i]
;:Hr,[li,#,it[,"ni:Fi3i:
"""|,.:"lri:l'"fli]:,0"'i
n
fl
5,";
:;;:j iiu:l:r:[t,
]n"
Iilfiilly,'f{il' t:"i;i'';5;,i:''""
:,:il1;",,::,
lffi
ix,,i:j;n;:
r;n";lj:lilill**"1;i;illlff
^i'"J
T:fiilll;l'",i1i"
X:i'"'iilfli';,lld
LliU:,t:lurudil
n d l d n t t d n 1 ] l . al n e I . ! j u , , l , n
I rel
l ] .I ' d d i J I r M h M . d g a
r r e r | | p e r h a l t h a rr , l , a y dr r l , c r v . r
L]aerdl
,"'lll?",
;i5ili?,1',,1'"1
;j:ii:ffi;illi'#i,i'":.lg
::i::fll1lJi"ii.iil
jl,
:i:
I
iiiiiii
;::l;:':::li:":rui,'
lJl
i "'.H
i
llil'
Hx
ffgn
,
:fiHl;"",ffi
I':i,il1jt,n,;;"li;i::lrl:r*1?illJ:
,l?fiiJili:t
g,",Xt,"f
i[i,],i""[?]n:lf
*;+lililf
l[l,ltj
ffX:Ift:lliilrjil,;
pr""i"J'p"p11*'' zuu'' tentangPercepataJr
Pen"rba,,grnan
InfrastruktLrr
..' B
Anssa,an
200scrirrfjoiitaska,
li,:li,;::""[Jn,!!l;t"..11'] rairrin
Lrnrrk
jt,"T,:"#:,,,
Jil:,i:itlI^
:;:il*,nlltilfi,:;ili:lolt:;t"'',;l:t
iJ**_I lq*i*l:Fi:lii",li{:,:",iifl:i:ll",l,le:"i,F:Tje
t_":pxl
Daerah
(RSUD)
selragairnana
ir"tri JJ"r F"""t,i,inN,runturi
Datam
Negeri
Nonror
prl"r., i"ml'Fino",o,run
61Talrun
20d7
tenlang
Keuangan
Badan
Layanan
UmumDaerah.
Demikian
untukdapatdjpedomani
sebagaimana
mestinya.
MENTERIDALAMNEGERI,
ttd
H.MARDIYANTO.
l d e n g a na s l i n y a
,lFoHUKUM,
Vf lNDo
S^-'tr--
WIRA