Persamaan Lingkaran
Di susun Oleh :
Yuyun Somantri1
http://bimbinganbelajar.net/
Di dukung oleh :
Tutorial ini diperbolehkan untuk di copy, di sebarluaskan, di print dan diperbaiki dengan tetap
menyertakan nama penulis tanpa ada tujuan komersial
Lahir di Bandung tahun 1956, Lulus dari SMK Kimia melanjutkan studinya ke UPI (IKIP Bandung), lalu
meneruskan studinya lagi bidang matematika dan dari tahun 1984 sampai saat ini mengajar matematika di
SMA Negeri 3 Tasikmalaya
Persamaan Lingkaran
1. Tentukan persamaan lingkaran yang berpusat (3,4) dan berjari-jari 6 !
Jawab :
( x 3) 2 + ( y 4) 2 = 6 2 x 2 + y 2 6 x 8 y 11 = 0
2. Tentukan persamaan lingkaran yang berpusat (2,3) dan melalui titik (5,-1) !
Jawab :
2
2
2
Persamaan lingkaran yang berpusat (2,3 ) adalah ( x 2) + ( y 3) = r
2
2
2
2
Melalui titik (5,-1) maka : (5 2) + ( 1 3) = r r = 25
2
2
Jadi persamaan lingkarannya : ( x 2) + ( y 3) = 25 atau
x 2 + y 2 4 x + 6 y 12 = 0
3. Diketahui titik A(5,-1) dan B(2,4). Tentukan persamaan lingkaran yang diameternya
melalui titik A dan B !
Jawab :
5 + 2 1+ 4 7 3
,
= ,
2 2 2
2
Pusat lingkarannya :
Panjang diameternya :
(2 5) 2 + (4 + 1) 2 =
Jari-jari lingkarannya = r = d =
1
2
34
34
2
2
Persamaan lingkarannya : ( x ) + ( y 32 ) = ( 12 34 ) atau
7 2
2
2
x + y2 7x 3y + 6 = 0
4. Tentukan persamaan lingkaran yang berpusat di titik (2,-3) dan menyinggung garis
3x - 4y + 7 = 0 !
Jawab :
r
(2,-3)
r=
ax1 + by1 + c
a 2 + b2
3.2 + ( 4)( 3) + 7
32 + ( 4) 2
= 5
Jadi ( x 2) 2 + ( y + 3) 2 = 25 x 2 + y 2 4 x + 6 y 12 = 0
5.
6.
Pusat (
1
2
r=
7.
1
4
A2 +
1
4
B2 c =
1
4
.( 4) 2 + 14 .2 2 ( 4) = 3
4 x 2 + 4 y 2 + 4 x 12 y + 1 = 0
x2 + y 2 + x 3 y +
Pusat = ( 12 , 32 )
Jari jari = r =
8.
:4
= 0
1
4
1
4
9
4
1
4
3
2
5=
9.
1
4
.16 + 14 .36 m m = 12
x 2 + ( x + c) 2 = 25 2 x 2 + 2cx + c 2 25 = 0
D = b 2 4ac = 0 4c 2 8c 2 + 200 = 0 c = 5 2
2
2
Cara II : x + y = 25 r = 5
y = x+ c m = 1
c 2 = r 2 (1 + m 2 ) = 25(1 + 12 ) = 50 c = 5 2
Jawab :
x 2 + ( x + a) 2 6 x 2( x + a ) + 2 = 0
2 x 2 + (2a 8) x + a 2 2a + 2 = 0
D = 0 (2a 8) 2 4.2.(a 2 2a + 2) = 0
a = 6 atau a = 2
Jawab :
Persamaan garis yang melalui titik (7,1) adalah :
y 1 = m( x 7) y = mx + 1 7 m
c 2 = r 2 (1 + m 2 ) (1 7 m) 2 = 25(1 + m 2 ) m1 =
m1 =
3
4
m2 =
y=
4
3
3
4
atau m2 =
4
3
y = 34 x + 1 7( 34 ) 3x + 4 y = 25
4
3
x + 1 7. 43 4 x 3 y = 25
( x1 2)( x 2) + ( y1 + 3)( y + 3) = 25
(5 2)( x 2) + (1 + 3)( y + 3) = 25
3 x + 4 y 19 = 0
Cara II : Garis yang melalui (5,1) adalah :
y 1 = m( x 5)
y + 3 4 = m( x 2 2) y + 3 = m( x 2) + 4 3m
c 2 = r 2 (1 + m 2 )
(4m + 3) 2 = 25(1 + m 2 ) M =
3
4
jadi y 1 = 34 ( x 5) 3 x + 4 y 19 = 0
di (5,1 ) !
menyinggung lingkaran
( x 5) + ( y 12) = p . Tentukan p !
2
Jawab :
2
2
Persamaan garis singgung pada lingkaran x + y = 169 adalah x1 x + y1 y = 169
2
2
Garis singgung pada lingkaran ( x 5) + ( y 12) = p adalah :
14. Tentukan persamaan lingkaran dengan pusat (3,2) dan menyinggung sumbu Y !
Jawab :
Karena pusatnya (3,2) dan menyinggung sumbu Y maka r = 3.
Persamaan lingkarannya :
( x 3) 2 + ( y 2) 2 = 9 x 2 + y 2 6 x 4 y + 4 = 0
15. Diketahui lingkaran l berpusat di (-2,3) dan melalui titik (1,5). Jika lingkaran L diputar
90 searah jarum jam terhadap titik O(0,0), kemudian digeser ke bawah sejauh 5 satuan,
( x + 2) 2 + ( y 3) 2 = r 2
(1 + 2) 2 + (5 3) 2 = r 2 r 2 = 13
Jadi ( x + 2) 2 + ( y 3) 2 = 13 x 2 + y 2 + 4 x 6 y = 0 .......(1)
x'
=
y'
x"
=
y"
cos( 90 ) sin( 90 ) x 0 1 x y
sin( 90 ) cos( 90 ) y = 1 0 y = x
x = y" 5
y 0 y
+
=
.......(2)
y = x"
x 5 x 5
x2 + y 2 6 x + 6 y + 5 = 0
Jawab :
25 + k 2 10 5k 21 = 0 k = 1 atau k = 6
17. Tentukan jari-jari lingkaran yang melalui titik-titik A(5,0), B(0,5) dan C(-1,0) !
Jawab :
2
2
Misal persamaan lingkarannya : x + y + Ax + By + C = 0
Sehingga jari-jarinya = r =
2 2 + 2 2 ( 5) =
13
menyinggung
Pusat lingkaran (
1
2
b,3)
( 12 b) 2 + 32 25 b = 10
19. Lingkaran x 2 + y 2 2 px + q = 0
r= 2=
p 2 + 0 q q = p 2 4 .......(1)
x 2 + x 2 2 px + q = 0 2 x 2 2 px + q = 0
D = 0 ( 2 p) 2 4.2.q = 0 p 2 2q = 0 ...........(2)
Substitusi (1) ke (2) :
p 2 2( p 2 4) = 0 p = 2 2
3x + 7
ke persamaan (1) sehingga :
4
2
3x + 7
3x + 7
2
x +
4 x + 6
+ c = 0 .16
4
4
25 x 2 + 50 x + 217 + 16c = 0
Substitusi y =
x 2 + y 2 4 x + 6 y 12 = 0 ( x 2) 2 + ( y + 3) 2 = 25
3 x + 4 y = 25 y =
3x + 25
........(1)
4
( x 10) 2 +
( y 5) 2 = r 2 x 2 + y 2 20 x 10 y + 125 r 2 = 0 .......(2)
Substitusi (1) ke (2) :
2
3x + 25
3 x + 25
2
x +
20 x 10
+ 125 r = 0
4
4
2
2
25 x 290 x + 1625 16r = 0
2
.16
22. Jika jari-jari lingkaran L adalah r dan A suatu titik pada L sehingga BAC = 45 , maka
C
O
A
Jawab :
BOC = 2 BAC = 90
L = L juring BOC L ABC =
90
1
1
. r 2 r.r = r 2 ( 2 )
360
2
4