12/2*,
-$'3(1
-$5,1*$1'(7(.6,3(7,5
1$6,21$/
'HSDUWHPHQ 7HNQLN (OHNWUR
,QVWLWXW 7HNQRORJL %DQGXQJ
-$18$5,
/,1*.8335(6(17$6,
6,67(0-$5,1*$1'(7(.6,3(7,5
1$6,21$/-$'3(1
3(0$1)$$7$1'$7$-$'3(1
'HILQLVL
-$'3(1 PHUXSDNDQ VDWX VLVWHP GHWHNVL
GDWD SHWLUXQWXN
PHPSHUJXQDNDQ
86$
'LSHUJXQDNDQ
GL
ZLOD\DK ,QGRQHVLD\DQJ
WHNQRORJL
,QGRQHVLD
/3$76 *$,
VHMDN
WDKXQ
0HOLSXWL SURVHV
GHWHNVL
7HNQRORJL
7HNQRORJL
7HNQRORJL
7HNQRORJL
7HNQRORJL
MANFAAT
- JADPEN :
Langsung :
Tidak Langsung :
PERENCANAAN PROTEKSI
ANALISA KEJADIAN PETIR
stroke
time
- dist
ance
t2 , d2
t1 , d1
RR1
t3 , d3
RR3
SATELIT
P. Pabelokan
Bengkulu
Sukabumi
PELANGGAN
Yogyakarta
Pekalongan
P. Karimun Jawa
Switch
Prosesor
CENTRAL ANALYZER
Denpasar
Banjarmasin
NETMON
: NETWORK MONITOR
TIS
VSAT HUB
Cipete
Jakarta
TIS
NETMON
ARCHIVE
326,6,5(027(5(&(,9(5
*)
*) Sebelum
Sebelum 2001
2001
326,6,5(027(5(&(,9(5
**)
**) Sesudah
Sesudah 2001
2001
/RFDWLRQ$FFXUDF\3URMHFWLRQ
DI SISI RECEIVER
DI SISI PELANGGAN
R IP
CAP
LADS
N etm on
ALW S
TIS
R IP
: R eceiver In terface P roc ess or, m en an g k ap d ata d ari rec eiver
CAP
: C en tral A n alys er P roc ess or, d im an a an alis a d ilaku kan (D ata solu si)
L A D S : L ig h tn in g A rch ive D ata S ystem , u n tu k m en g arsip kan d ata d alam b en tu k A S C II
N etm on : N etw ork M on itor, m em an tau jarin g an s ecara rem ote terh ad ap 8 receiver
A L W S : A d van c ed L ig h tn in g W ork station S ys tem , m en am p ilan d ata s olu s i
K om u n ikas i : m en g elola d ata m asu k
TIS
: Telecom m u n ic ation In terface S ystem , m en d is trib u s ik an d ata
K om u n ikas i
3(0$1)$$7$1'$7$-$'3(1
ALWS
abbr.
3HPDQIDDWDQ $/:6
realtime monitoring
mengamati secara langsung terjadinya
petir di lokasi pengamatan (current)
W IN D O W K e 2
W IN D O W K e 3
Z O O M IN G
SESUA I
YANG
D IIN G IN K A N
)DVLOLWDV3HPHWDDQ $/:6
0HPSXQ\DLIDVLOLWDVSHPHWDDQ \DQJ
GDSDWGLNXVWRPLVDVLNDQVHVXDL
NHLQJLQDQSHQJJXQD $/:6
0HUHNDPVHWLDSRUGLQDWWLWLNORNDVL
\DQJ LQJLQ
GLWDPSLONDQGLOD\DU
/HQJNDSLVHOXUXK GDWD SHWDORNDVLSHQJJXQD
3ORW GDQYLVXDOLVDVLNDQ
TANJUNG BARAT
TAMPAKATAS
LAYOUT TOWER DAN RUMAH
PENDUDUK
LAYOUT PEMETAAN
'$7$3(7,5'$(5$+&,5(%21'$16(.,7$51<$
7$1**$/'(6(0%(5
DQWDUD VG:,%
NUSAKAMBANGAN
Pada area Kilang LOC I/20, timbul api (venting) pada pipa flare (tinggi 25 m)
Pada area Telkom Lomanis : mengalami gangguan komunikasi pada tanggal 20 Februari 1998.
Sambaran terdekat dengan Kilang LOC I/20 : 02/19/1998 20:28:23.188 WIB -37.1KAmp
7LWLNORNDVL
7LWLNVDPEDUDQ
3(0$1)$$7$1'$7$-$'3(1
VHFDUD UHDOWLPH XQWXN
($5/<:$51,1*6<67(0
3(0$1)$$7$1'$7$-$'3(1
3523$&
abbr
P ROGRAM PACKET
perangkat lunak yang dikembangkan
oleh GAI-USA dengan fungsi untuk
menganalisis petir hasil ALWS
1000
1585
2512
3981
6310
10000
15849
25119
39811
63096
Amplitude Bin
Negativ e 1st
Negativ e Subsequent
Positiv e 1st
Positiv e Subsequent
100000
158489
3HQJHPEDQJDQDQDOLVLVPHPSHUJXQDNDQ
SDNHW (;(/25,*,1 GDQODLQQ\D
&RQWRK3HPDQIDDWDQ 'DWD
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
Hour (UTC)
Negative
Positive
Cloud
All
20:00
22:00
3(0$1)$$7$1'$7$-$'3(1
LWAS
abbr.
3HQJJXQDDQ /:$6
'LNHPEDQJNDQGHQJDQPHQDPEDKNDQ
SHUDQJNDWNHUDV
ERDUG/:$6 GLORNDVL UHFHLYHU
SURVHVRUSHQJRODK /:$6 GL3XVDW3HQJDQDOLVD
3/27*(/20%$1*6$0%$5$13(7,5
KASUS 1 :
.(-$',$13(7,5
GL6DOXUDQ7UDQVPLVL
.9 DQWDUD
*,&,%,121* *,6$*8/,1*
Lines
P anjang Jum la h
Ta ngg al
(km c)
(ka li)
1 S RLYA -GA ND UL II 11 1,14 8
1
20 /3/9 8
2 C IB NG-B K A S I I
37 ,92
1
21 /6/9 8
3 C IB NG-S GL NG I
80 ,352
2
03 /12/199 8
15 /3/9 8
4 C IB NG-S GL NG II
80 ,352
4
23 /2/9 8
20 /3/9 8
20 /4/9 8
17 /5/9 8
5 C RA TA -S G LNG I
25 ,166
1
03 /11/199 8
6 C RA TA -C B A TU II 46 ,757
1
22 /2/9 8
7 UNGRN-K RIA N
25 1,11 0
3
02 /11/199 8
17 /3/9 8
07 /07/199 8
8 K RIA N-GRS IK II
23 ,900
2
02 /11/199 8
22 /2/9 8
9 K RIA N-GRA TI II
79 ,410
10 C RA TA -C B A TU II
11 C L GON-C IB NG
12 S GLNG-B D S LN II
46 ,757
13 0,81
37 ,426
1
1
1
02 /11/199 8
05 /05/199 8
04 /04/199 8
17 /5/9 8
07 /05/199 8
Trip
Norm al M e nit M W
Relays
15 .03
17 .56
15 .50
16 .03
15 .55
15 .59
13 .18
15 .48
19 .17
15 .39
15 .21
10 .31
14 .43
15 .22
15 ,1
15 ,03
17 ,56
15 .50
17 ,02
15 ,55
15 ,59
13 ,38
15 ,48
19 ,17
15 ,39
16 ,08
10 ,31
14 ,43
15 ,22
15 .13
0
0
0
59
0
0
0
0
0
0
47
0
0
0
0
52 0
60
80
16 5
0
27 0
15 0
20 0
2
10 0
30 0
30 0
17 0
17 5
22 5
LP .A +B =D .S +A /R
LP .A +B =D -S +A /R
LP .A =D -S +A /R
LP .A +B =D -S
LP .A =D -T+A /R
LP .A =D -T+A /R
LP .A =D -T+A /R
LP .A +B =D -R+A /R
D ista nce=B -N-ZI+A /R
D ista nce=C -N-ZI+A /R
LP .A =D -S +D E F A
LP .A =D -T+A /R
LP .A +B =D -T+A /R
LP .A =D .S +A /R
LP .A =D -S +A /R
15 ,2
08 .14
10 .30
15 .40
18 .21
15 .21
08 .14
10 .30
15 .40
18 .21
0
0
0
0
0
18 0
60
14 5
20 0
32 5
LP .A =S -E -D IP +A /R
LP .A +B =R-E -D IP +A /R
D ista nce=A -N+I did trip
LP .A +B =R-E -D IP +A /R
LP .A +B =D -T+A /R
C a urses of F ault
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /m end ung
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /C uaca M endung
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /hujan da n pe tir di T24 6T2 47 G resik
Lig htning /hujan da n pe tir
Lig htning /C uaca M endung
Lig htning
Lig htning
Lig htning /hujan da n pe tir
L in es
1 S R LY A -G A N D U L II
T a n g g al
20 /03 /19 98
2 C IB N G -B K A S I I
21 /06 /19 98
3 C IB N G -S G L N G I
12 /03 /19 98
(Lihat peta)
(Penyebab kerusakan)
UTC + 7 jam
15 /03 /19 98
4 C R A TA -S G L N G I
11 /03 /19 98
5 U N G R N -K R IA N
11 /02 /19 98
07 /07 /19 98
W a ktu (U T C )
8:02:04,227
8:02:48,592
8:03:19,045
8:03:32,320
8:06:30,367
10 :56 :12 ,28 1
10 :54 :00 ,48 0
8:48:36,482
8:48:44,250
8:49:34,775
8:50:02,289
8:50:32,193
8:50:50,785
8:51:15,641
8:51:37,488
8:52:13,371
8:52:13,447
8:52:13,633
8:54:20,870
9:01:56,070
9:03:06,943
9:03:07,063
9:03:56,811
9:05:04,023
9:05:13,191
9:05:13,578
9:05:13,729
9:05:23,928
9:05:23,990
12 :17 :58 ,32 0
12 :18 :13 ,31 0
12 :18 :32 ,45 3
12 :20 :27 ,46 5
8:19:08,572
8:19:53,566
8:19:56,621
8:21:41,666
8:21:43,930
8:22:25,572
8:22:57,838
8:23:03,920
8:23:42,354
7:46:30,570
L in tan g
-6 ,30 76
-6 ,36 62
-6 ,44 72
-6 ,39 55
-6 ,35 15
-6 ,32 03
-6 ,33 39
-6 ,79 19
-6 ,82 03
-6 ,80 37
-6 ,82 51
-6 ,62 1
-6 ,77 05
-6 ,76 46
-6 ,76 17
-6 ,72 07
-6 ,73 33
-6 ,73 82
-6 ,63 86
-6 ,78 12
-6 ,82 32
-6 ,83 88
-6 ,87 5
-6 ,83 59
-6 ,89 94
-6 ,87 3
-6 ,92 28
-6 ,79 49
-6 ,79 39
-6 ,65 33
-6 ,68 94
-6 ,63 57
-6 ,66 6
-7 ,16 6
-7 ,06 15
-7 ,15 52
-7 ,14 25
-7 ,20 21
-7 ,06 83
-7 ,13 67
-7 ,13 37
-7 ,09 47
-7 ,04 68
B u ju r
10 6,4 521
10 6,5 127
10 6,7 705
10 6,3 994
10 6,5 771
10 6,9 98
10 6,9 795
10 7,1 533
10 7,1 68
10 7,1 406
10 7,1 357
10 6,9 736
10 7,1 689
10 7,1 504
10 7,1 631
10 7,1 826
10 7,1 807
10 7,1 699
10 7,0 908
10 7,3 145
10 7,1 943
10 7,2 48
10 7,2 344
10 7,1 23
10 7,2 344
10 7,2 656
10 7,2 246
10 7,2 383
10 7,2 148
10 7,4 131
10 7,3 262
10 7,4 365
10 7,4 111
11 0,5 85
11 0,7 393
11 0,9 727
11 0,9 551
11 1,0 371
11 0,9 99
11 0,9 551
11 0,7 998
11 0,9 736
11 0,5 088
Aru s (K Am p )
-4 1,8
-3 9,4
-6 0,5
12
-4 4,9
-6 6,3
-6 3,5
-6 4,5
-8 4,1
-5 4,1
-4 3,1
-8 3,4
-8 4,3
-3 4,8
-3 7
-9 3,5
-6 1,2
-5 5,8
-9 8,3
-6 4,3
-4 6,1
-3 3,5
-5 8,8
-4 6,4
-4 0,5
-6 6,1
-4 0
-6 7,9
-4 7,3
-1 3,4
-8 0,5
-2 5,7
-7 0,2
-3 9
13 ,6
-4 3,9
-4 9,4
-2 0,8
-4 7,2
-5 5,7
19 ,6
-5 4,9
-3 7,6
Saguling - Cibinong
ALWS
DATA
KEJADIAN
PETIR
Tanggal 12
Maret 1998
Lokasi antara
GI Saguling GI Cibinong
Tower T069/T
Position :
6.721056 S,
107.81861 E
Window :
10 x 10 Km2
Menara :
Double Line
ALWS
DATA
KEJADIAN
PETIR
Tanggal 12
Maret 1998
Lokasi antara
GI Saguling GI Cibinong
Tower T069/T
Position :
6.721056 S,
107.81861 E
Window :
10 x 10 Km2
Menara :
Double Line
DATA
KEJADIAN
PETIR
Tanggal 15
Maret 1998
Lokasi antara
GI Saguling GI Cibinong
Tower T101/S
Position :
6.57917 S,
107.1407 E
Window :
10 x 10 Km2
Menara :
Double Line
ALWS
DATA
KEJADIAN
PETIR
Tanggal 15
Maret 1998
Lokasi antara GI
Saguling - GI
Cibinong Tower
T044/T
Position :
6.8046 S,
107.2144 E
Window :
10 x 10 Km2
Menara :
Double Line
Kesimpulan Kasus 1:
'DULSHQDPSLODQ9LVXDOLVDVL.HMDGLDQ3HWLUSDGDGDHUDK
GLVHNLWDU *, &LELQRQJGDQ6DJXOLQJ GLNHWDKXL GDQ
GLEXNWLNDQ EDKZDPHPDQJWHUMDGLVDPEDUDQSHWLU
\DQJ WHSDWQ\DSDGDORNDVL ZDNWXVHEDJDLEHULNXW
/DW/RQ
*DUGX%HVDU
6(77
6(77
-DP
N$
N$
7DQJJDO
KASU S 2 :
Grid Size
Search centre
Search date
Search time
: 25 X 25 Km2
1 2 ,5
6 ,2 5
0
-1 2 ,5
-6 ,2 5
6 ,2 5
1 2 ,5
-6 ,2 5
-1 2 ,5
G n. U tara
L o c a tio n
G rid S ize
W ind o w s
S tro k e s
S e a rc h c e ntre
S e a rc h d a te
S e a rc h tim e
C lo se s t
S A M B A RA N
: P T T O T AL IND O NE S IE - G n. UT AR A
: [(X) 6.2 5 K m x (Y) 6 .2 5 K m ]
: 25 X 2 5 K m 2
: [1 8 (to tal), 5 (Ne g ative ), 10 (C lo ud ), 3(P os itive)]
: La titud e: 1.2 55 9 S , L on g itud e : 11 6.8 12 2 E
: F rom :06 /05 /20 00 - 06 /05 /20 00
: F rom : 00 :0 0 :0 0 - 2 3:5 9:5 9
D ata
T im e (UT C )
L atitu de L on gitu d eAm plitud e D is tan c e
6 /5 /20 00
1 9.18 .45 ,65 6 -1 ,26 2 1 16 ,8 1 5
-7 8,6 0 ,7 32 3 71
6 /5 /20 00
1 8.56 .15 ,50 7 -1 ,28 2 1 16 ,8 1 9
0 3 ,0 11 8 22
6 /5 /20 00
1 9.21 .41 ,05 4 -1 ,33 3 1 16 ,8 1 5
-7 6,5 8 ,5 31 5 15
6 /5 /20 00
1 9.48 .52 ,07 0 -1 ,28 8 1 16 ,7 3 9
0 8 ,8 06 5 88
6 /5 /20 00
1 9.47 .41 ,60 9 -1 ,30 1 1 16 ,7 4 3
1 03 ,8 9 ,0 95 5 61
6 /5 /20 00
1 9.50 .26 ,22 6 -1 ,29 5 1 16 ,7 3 5
0 9 ,5 23 0 87
6 /5 /20 00
1 9.47 .50 ,56 2 -1 ,28 2 1 16 ,7 1 9
1 08 1 0,72 7 88
6 /5 /20 00
1 9.48 .35 ,99 2 -1 ,31 2 1 16 ,7 3 1
0 1 0,92 6 02
6 /5 /20 00
1 9.50 .36 ,17 1 -1 ,35 4 1 16 ,7 7 6
-8 5,7 1 1,58 7 14
6 /5 /20 00
1 9.50 .11 ,06 2 -1 ,33 2 1 16 ,7 3 1
0 1 2,27 1 59
6 /5 /20 00
1 9.49 .02 ,37 5 -1 ,28 4 1 16 ,7 0 1
0 1 2,66 2 01
6 /5 /20 00
1 9.46 .21 ,85 9 -1 ,35 9 1 16 ,7 6 2
-7 7,5 1 2,72 2 48
6 /5 /20 00
1 9.42 .36 ,07 0 -1 ,35 9 1 16 ,7 5 6
-8 7,2 1 3,01 6 65
6 /5 /20 00
1 9.49 .03 ,71 8 -1 ,32 7
1 16 ,7 1
0 1 3,77 0 95
6 /5 /20 00
1 9.41 .49 ,20 3 -1 ,35 5 1 16 ,7 3 5
0 1 3,89 6 51
KASUS 3 :
.(-$',$13(7,5 GL 6877
.9
GL 6(.725-$.$57$
7DKXQ
1R
7DQJJDO
-XPDW
5DEX
.DPLV
.DPLV
6DEWX
6DEWX
0LQLDWXU*DQGDULD
*DQGDULD&LELQRQJ
&DZDQJ'3.58
*DQGDULD&LELQRQJ
:DNWX
NHMDGLDQ
:,%
:,%
:,%
:,%
:,%
&DZDQJ'3.58
:,%
6HODVD &DZDQJ'3.58
:,%
5DEX
/RNDVL.HMDGLDQ
*DQGDULD&LELQRQJ
-XPDW
-XPDW
-XPDW
6HQLQ
6HODVD
.DPLV
&DZDQJ'3.58
0LQLDWXU*DQGDULD
&DZDQJ'3.58
0LQLDWXU*DQGDULD
*DQGDULD&LELQRQJ
&DZDQJ'3.58
&DZDQJ0LQLDWXU
:,%
:,%
:,%
:,%
:,%
:,%
:,%
0.7 Km
1.6 Km
0.9 Km
0.7 Km
Gangguan di PT. PLN (PERSERO) - SEKTOR JAKARTA Jaringan 70 KV Rute Miniatur -Gandaria
Tanggal 26 April 2000
0.8 Km
1.8 Km
0.8 Km
1.1 Km
0.1 Km
02.00
04.00
06.00
08.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
Hour (UT C)
Negative
Positive
Cloud
All
20.00
22.00
1000
1585
2512
3981
6310
10000
15849
25119
39811
63096
Amplitude Bin
Negative 1s t
Pos itive 1s t
100000
158489
KESIMPULAN
Daerah Jakarta mempunyai kerapatan Petir yang
tinggi
SUTT 70 kV mempunyai B.I.L relatif rendah
Peningkatan keandalan SUTT 70 kV dapat
dilakukan dengan memperbaiki sudut lindung,
menurunkan tahanan tanah, dan menambah B.I.L
Isolator
TERIMA KASIH