LIMIT FUNGSI
Pada bab ini akan dipelajari tentang limit fungsi aljabar dan
limit fungsi trigonometri.
A. LIMIT FUNGSI ALJABAR
1. Definisi Limit
limf x L
xa
0
0
Menghindari bentuk
2. Menyelesaikan limit fungsi aljabar sederhana
a. Subtitusi langsung
Jika ada soal tentang limit fungsi aljabar tidak ada
penyebut, maka langsung dapat dikerjakan.
Contoh :
lim x2 x 12 ...
x2
Nilai dari
Jawab :
lim x2 x 12 22 2 12 6 12 6
x2
b. Pemfaktoran
Contoh :
lim
x3
x 9
...
x3
Nilai dari
Jawab :
lim
x3
x 9
x 3
lim
x3
x 3
x3
x3
x 3 9 3 3 3 6
137
Contoh :
lim
x3
x 9
...
x3
Nilai dari
Jawab :
x3
Sekawan dari penyebut
sehingga diperoleh :
x 9
lim
x 3
x3
lim
x3
lim
x 9
x 3
adalah
x 3
x 3
x 3
x 9 x 3
x 9
x 3 9 3 3 3 6
x3
x2 3x 5
...
x3
x 3
lim
Nilai dari
Jawab :
x2 3x 5 1.2x 3 1.2.3 3
x3
x 3
1
1
6 3 3
lim
ax b px q R
Maka berlaku :
138
1 R jikaa p
2 R 0 jikaa p
3 R jikaa p
b. Bentuk akar kuadrat
Bentuk akar linier yang dimaksud adalah bentuk :
lim
ax2 bx c px2 qx r R
Maka berlaku :
jikaa p
1 R
b q
jikaa p
2 R
2 a
jikaa p
3 R
c. Bentuk pembagian dengan pangkat tertinggi
Ada 3 kasus limit tak hingga yang diselesaikan
dengan cara dibagi pangkat tertinggi :
1)
Jika pangkat tertinggi pembilang dan
penyebut sama (m = n) maka :
lim
axm bx c
px qx r
a
p
Contoh :
lim
2)
4x5 3x 2
5
2x 4x
4
2
2
Nilai dari
maka hasilnya
lim
axm bx c
pxn qx r
Contoh :
lim
4x5 x 6
3x3 2x2
Nilai dari
139
3)
lim
axm bx c
0
pxn qx r
Contoh :
lim
4x2 x 6
3x6 2x2
Nilai dari
B. LIMIT FUNGSI TRIGONOMETRI
Basic concept :
tanx
sinx
lim
lim
1
x0 x
x0
x
sinax
tanax a
lim
lim
x0 bx
x0 bx
b
lim
sinax
tanax a
lim
0
sinbx
tanbx b
lim
sinax
tanax a
lim
0
tanbx
sinbx b
x 0
x 0
sinax sinbx a b
x0 tancx tandx
c d
lim
Metode supertrik :
Beberapa rumus untuk menghitung limit trigonometri :
1 cosax
a
lim
x0 sincx. tandx
2.c.d
2
140
1 cosax
a
lim
2
x 0 sincx. tan dx
2.c.d2
2
1 cosax
a
x0 sincx. tandx
2.c.d
2
lim
1 cosax
x 0 1 cosbx
lim
1 cosax
a
x0 1 cosbx
b
lim
lim
x 4
x2 x 2
Nilai
=...
1
4
A.
1
2
B.
C. 2
Pembahasan :
2 x 2 8
2
8
lim
lim
x2 x 2 x2 4
x2
x2 4
2x 4 2 2 1
lim 2
x2 x 4
2x 4 2
D. 4
E.
Jawaban:B
2. UN 2010
141
sinx sin5x
6x
lim
x0
Nilai
=...
1
3
A. 2
D.
B. 1
E. -1
1
2
C.
Pembahasan :
sinx sin5x
sinx sin5x
lim
lim
6x
6x
6x
x0
x 0
sinx
sin5x
lim
lim
6x
x0 6x
x0
1 5
1
6 6
Jawaban:B
3.
UN 2011
(x 4)
lim
x2
x4
Nilai
=...
A. 0
B. 4
C. 8
Pembahasan :
x 4
1
1
1
lim
4
x4
1.1
1
1
x2
2 x 2 4 4
D. 12
E. 16
Jawaban:B
4. UN 2011
1 cos2x
lim
x0 2xsin2x
Nilai
=...
142
1
8
1
2
A.
D.
1
6
B.
E. 1
1
4
C.
Pembahasan :
1 1 2sin2 x
1 cos2x
lim
lim
2xsin2x
x0 2xsin2x
x0
1 1 2sin2 x
lim
2xsin2x
x0
2sin2 x
lim
x0 2xsin2x
2sinxsinx
lim
2xsin2x
x0
sinx sinx
lim
x sin2x
x0
1 1
1
2 2
Jawaban:D
5. UN 2012
lim3
x0
5x
9 x
Nilai
A. -30
B. -27
C. 15
Pembahasan :
=...
D. 30
E. 36
143
lim
x0
5x
5
5
1.1
1
3 9 x
2 9 x
2 9
5
30
1
6
6. UN 2012
1 cos2x
lim
x0 x tan2x
Nilai
=...
A. -2
B. -1
C. 0
Pembahasan :
1 1 2sin2 x
1 cos2x
lim
lim
x tan2x
x0 x tan2x
x0
Jawaban:A
D. 1
E. 2
2sin2 x
lim
x0 x tan2x
2sinxsinx x 2x
lim
x tan2x x 2x
x0
sinx sinx 2x
x
lim2
x
x tan2x 2x
x0
1
21
1 1 1
2
Jawaban:D
7. UN 2012
2 x 1
lim
x 3
x3
Nilai
=...
1
4
A.
D. 2
144
1
2
B.
E. 4
C. 1
Pembahasan :
2 x 1
2 x 1 2 x 1
lim
lim
x 3
x 3
2 x 1
x3
x3
4 x 1
lim
x3 x 3 2 x 1
3 x
lim
x 3 2
x3
lim
x3
1
2 4
x 1
x 1
1
4
x2 3x 18
...
x3
x2 3x
lim
1.
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
E. 5
lim
t 4
t 2
...
t 4
2. Nilai
1
2
A.
1
2
D.
1
4
B.
E. 2
145
Jawaban:A
1
4
C.
lim
x3
9 x2
4 x2 7
...
3.
A. 16
B. 8
C. 2
2 4 x
lim
...
x 0
x
D. 8
E. 16
4.
1
2
A.
1
2
D.
1
4
B.
E. 1
4
C.
lim
x1
3 10 x
x 1
...
5.
1
6
A.
D.
3
B.
E. 3
6
C.
146
9 x 9 x
lim
x 0
...
6.
1
3
A.
3
1
D.
2
3
B.
C. 0
E.
x 2
lim
...
x2 3
4x 1
7.
2
3
A. 4
D.
3
2
B.
E.
3
C.
lim
9x3 1
...
6x 2x2 x3
8.
A. 9
B. 3
C. 0
1 2x
lim
...
x
3x
D. 1
E. 2
A. ~
D. 0
9.
B. 1
E.
147
2
3
2
3
C.
lim
4x4 1
...
x 3x2 2x3
10.
A. ~
B. 4
C. 2
D. 0
E. 2
1 cos4x
x0
1
x tan x
2
lim
11. Nilai
A. 2
B. 4
C. 8
=
D. 16
E. 32
lim
x 0
cos2x cosx
x2
12. Nilai
1
1
2
A.
2
3
3
2
D.
2
3
B.
E.
2
C.
x k
...
sin x k
lim
xk 2x 2k
13.
A. 3
D. 1
1
3
B.
E. 3
148
1
3
C.
lim
3 x2 5
x 2
x2
...
14. Nilai
1
2
A.
4
5
5
6
D.
3
B.
E.
4
C.
lim
x0
...
x cos2 3x 1
2
sin3x. tan x
15. Nilai
A. 3
B. 2
C. 1
1 cos4x
lim
...
x 0 xsin3x
D. 2
E. 3
16.
8
3
5
3
A.
D.
7
3
4
3
B.
E.
6
3
C.
149
lim
x 0
sinx sin7x
...
xcos6x
17. Nilai
3
2
A.
B. 3
C. 4
D. 8
E. 12
lim
x3
x3 3x2 9x 27
...
1 cos 2x 6
18. Nilai
A. 6
B. 3
C. 0
D. 3
E. 6
150