PengertianLogaritma
Bentukperpangkatandapatditulisdalambentuklogaritma.
Contoh :
23 = 8 2 log 8 = 3
32 = 9 3 log 9 = 2
43 = 64 4 log 64 = 3
Secaraumumdapatditulisbahwa:
Jika a
25 = 2 karena 25 = 52
16 = 2 karena 16 = 42
22 = 1 karena 22 = 21
(-3) = tidakterdefenisikarena (-3) < 0
4 tidakterdefenisikarenabilanganpokoknyatidakmemenuhisyarat.
Rumus-rumuslogaritma
Denganmenggunakanpengertianataudefenisilogaritmadapatditurunkanrumu
s-rumuslogaritmasebagaiberikut.
a
(i)
log 1 = 0
b. 3 log 1 = 0
a
Contoh:
(ii)
log a = 1
2
a.
log 1 = 0
Contoh:
a.
log 2 = 1
b.
log = 1
(iii)
log
1
a
= -1
Contoh:
a. 2 log = -1
b. log 2 = -1
(iv)
log ab = b
Contoh:
a. 2 log 4 = 2 log 22 = 2
b. 3 log 9 = 3 log 32 = 2
c. log 4 = log ()-2 = -2
(v)
64 = 2
c.
(vi)
log b a log c =
log
b
c
Contoh:
(vii)
log b
a.
log 6
log 2 =
b.
log 8
log 4 +
c.
log 5 =
log
6
2
log
log 3 =
log 3 = 1
log
8 3
4
10
=log10log2=1log 2
2
=b
Contoh:
2
a.
b.
log3
log 5
=3
2
3
=( 2 )
log 5
=2
(3 log 5)
=2
log5
=5 =125
log 6 = 1
log
(viii)
log b =
logb
log a
Contoh:
8
a.
(ix)
log b =
log 6 =
a
b.
log2
=
log8
log 2 =
log (8) =
log 3
1
3
1
log a
Contoh:
8
a.
b.
(x)
log 2 =
log2 1
=
log8 3
1
1
6
6
6
6
+3
=log 2 + log 3= log2 . 3=log 6 =1
log6 log 6
d
log b d=a logb c = alog b
c
ac
Contoh:
a.
b.
22
4
3
3
2
4
3
Fungsi-fungsiLogaritma
Secaraumumfungsilogaritmadapatditulisdengany = a log x dengan a > 0 dan
a 1. Grafikdarifungsilogaritma y = a log x mempunyaisifat:
(i) berada di sebelahkanansumbu x (terdefenisiuntuk x > 0)
(ii) memotongsumbu x dan y di (1,0)
(iii) mempunyaiasymtottegak x = 0 (sb. Y)
(iv) monotonnaikuntuk a > 1
(v) monotonturununtuk 0 < a < 1
y = a log x ; a >
0
(1,0)
y = a log x ; 0 <
a<1
(1,0)
Persamaan Logaritma
Bentuk-bentukumumpersamaanlogaritma:
(i)
jikaa log f(x) = b dengana > 0 dan a 1 maka f(x) = ab
Contoh:
2
x+2=8
x=6
x+ 2=23
log ( x+ 2 ) =3
(ii)
jikaa log f(x) = a log g(x) dengan a > 0 dan a 1 maka f(x) = g(x)
Contoh:
2
2
2
x 1=3
x 2=2
x 2=x+6 x 2x6=0 ( x3 ) ( x+2 )=0
log x = log ( x+ 6 )
PertidaksamaanLogaritma
(i)
Untuk a > 1
Jikaa log f(x) < p maka f(x) <apdengansyarat f(x) > 0
Jikaa log f(x) > p maka f(x) >apdengansyarat f(x) > 0
Jikaa log f(x) <a log g(x) maka f(x) < g(x) dengansyarat f(x) > 0 dan
g(x) > 0
Jikaa log f(x) >a log g(x) maka f(x) > g(x) dengansyarat f(x) > 0 dan
g(x) > 0
(ii)
Contoh:
5
Himpunan penyelesaian dari x < 5 dan x > 3
log ( 3 x5 ) <1
adalah :
5
3 <x<5
3 x5<101
3 x5<10
3 x<15
x< 5
5
Syarat: 3x 5 > 0 3x > 5x > 3
Contoh:
1
3
Syarat: (i)
x>
3 x+1< x +7
2 x <6
x< 3
3 x+1>0
1
3
1
3
-7
(ii)
x+ 7>0
x>7
1
< x<3
3
RANGKAIAN SOAL-BAHASAN
1
2 3 2
1
a. 64
b.
1
81
c.
1
729
1
d. 512
e.
1
4096
Jawab: d
Bahasan
log a =3 a=2
1
1
2 3
(( a2 )3 ) 2 =a ( 2 )=a3
a=2 , maka [ ( 2 )
3
3 3
] =2
1
1
=
9
2 512
()
1
1 1
log b =( 3 ) log =( 3 ) log
Ingatbahwa :
ab
3 1
b=0,3333 = =
9 3
1 12 1
=
3
2
()
a
log c = log c
d
b
log 20 = 1,30103
log = 0,69897
1
log =log1log 2=00,30103=0,30103
2
4. Diberikan log 3 = 0,4771; log 2 = 0,3010; log 7 = 0,8451; maka log
0,0105 = . . .
a. -1,9899
d. -1,9437
b. -1,9788
e. -1,9255
c. -1,9521
Jawab: b
log 0,0105=log
Bahasan
3 7
=log3+ log7log 2log103
3
2 10
0,4771+0,84510,30103
1,9788
n a
logb
m
b.
ma
logb
n
a
c. ( log b )
logb n
a
log b m
d.
e.
1a
log b
n
m
n
Jawab: a
Bahasan
7.
am
n
m
log b = log b =
n a
log b
m
61
a. 36
b.
9
4
c.
61
20
log ( ab ) +log ( a+ b )
d.
41
12
e.
7
2
Jawab: E
Bahasan
log 27