Anda di halaman 1dari 53

SISTEM URINARIUS

SISTEM URINARIUS, TERDIRI :


1.
2.
3.
4.

REN
URETER
VESICA URINARIA
URETHRA

REN
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

REN
o
o
o
o
o

Organ produksi URINE


Berbentuk kacang polong
Ukuran P x L x Tebal = 11 x 6 x 3 cm
Berat 125 170 gram
Pada Wanita lebih ringan.
Facies anterior lebih KONVEKS

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

Struktur Luar
o POLUS / EXTREMITAS SUPERIOR /
CRANIALIS
o POLUS / EXTREMITAS INFERIOR / CAUDALIS
o SINUS RENALIS HILUS RENALIS
( A / V. Renalis dan cabang2nya, Pelvis Renalis,
Syaraf, Sistem lymphaticus )
o CAPSULA RENALIS
o LINEA BRODELI
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

Struktur Dalam
o CORTEX RENALIS
o MEDULLA RENALIS

Pyramis Renalis
Basis Pyramidis
Papilla Renalis
Medullary Rays

o CALYX MINOR
o CALYX MAJOR
o PELVIS RENALIS (= PYELUM RENALIS)
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

Struktur Dalam
o Pada prinsipnya struktur yang susun REN yaitu
SISTEM SALURAN
o Sistem saluran tsb adalah amat banyak
NEPHRON unit fungsional Ren
o Nephron td Glomerulus Tubulus Contortus
proximalis Ansa Henle Tubulus Contortus
distalis tubulus Colligentes/Collectivus
o Pada Tubulus Collectivus bermuara / bergabung
Tubulus Contortus distalis
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

Struktur Dalam
o Beberapa Tubulus Collectivus bermuara
bentuk Papilla Renalis ke Calyx Minor
o Struktur Cortex Renalis dibentuk/disusun dari :
Terutama Glomerulus
Sedikit Tubulus Contortus prox + dist

o Struktur Medulla Renalis dibentuk/disusun dari :


Sebagian Tubulus contortus prox + dist
Terutama Tubulus collectivus

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

LETAK REN
o Pada ruang posterior Cavum abdominis
SPATIUM RETROPERITONEALE
o Dikiri kanan Columna Vertebralis
Ren Sinistra : level Vertebra T12 L3 ( L1-4 )
Ren Dextra : level vertebra > rendah
( terdapat Hepar dicranial )

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

RELASI REN TERHADAP ORGAN SEKITARNYA

o REN DEXTRA
ANTERIOR Glandula Suprarenalis Dextra, Hepar
Flexura Coli Dextra, Duodenum pars descendens.
POSTERIOR Diaphragma, Costa XII,
m.Transv.abd, m.quadratus lumborum, m.psoas.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

10

o REN SINISTRA
ANTERIOR Glandula Suprarenalis Sinistra, Lien,
Gaster, Corpus Pancreatis, Jejunum, Colon
descendens + flexura coli sinistra.
POSTERIOR Diaphragma, Costa XI, Costa XII,
m.Transv.abd, m.quadratus lumborum, m.psoas.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

11

PEMBUNGKUS REN
dari dalam keluar
CAPSULA RENALIS
CORPUS ADIPOSUM PERIRENALIS
FASCIA RENALIS
CORPUS ADIPOSUM PARARENALIS
PERITONEUM PARIETALE
( hanya di ventral )
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

12

FIKSASI REN
Struktur pembungkus Ren
A + V. Renalis
Struktur sekitar Ren.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

13

MOBILITAS REN
Ren dapat bergerak turun s.d 3 cm
NEPHROPTOSIS Ren turun dari
posisi seharusnya.
Ren Mobilis.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

14

VASCULARISASI REN

A + V. RENALIS
Percabangan A. RENALIS
Pada Sinus Renalis : A. Renalis
A. Segmentalis
Dalam Ren

: A. Interlobaris
A. Arcuata
A. Interlobularis

di Glomerulus

Arteriole Afferen
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

15

Arteriole Efferen + arteriole Recta

INNVERVASI RENALIS
PARASYMPATHIS N. VAGUS
SYMPATHIS N. SPLANCHNICUS MINOR (T10 - 11)
N. SPLANCHNICUS MINIMUS (T12)

Peranan Fungsi Vasomotor.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

16

ALIRAN LYMPHE REN

Ke N. L. PARAAORTICI
( = N.L. AORTICI LATERALIS )

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

17

BEBERAPA ANOMALI REN


1. Agenesis tidak terbentuk Ren
2. Ectopia Renalis tidak pada tempat normal
3. Horseshoe Kidney Ren ki + ka bersatu polus caudal,
spt Tapal Kuda
4. Supernumery Kidney ren > dari 2

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

18

TRANSPLANTASI REN
o Pada seseorang diberikan / dipasang Ren dari orang
lain
o Biasanya :

Diletakkan Dalam/pada Fossa Iliaca


A+V Renalisnya dihubungkan pada A+V Iliaca Communis

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

19

URETER
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

20

URETER
o
o
o
o
o

Lanjutan Pelvis Renalis pada Sinus Renalis


Bermuara pada Vesica Urinaria
Suatu saluran muscular yang sempit
Panjang 25 30 cm.
Terdiri : PARS ABDOMINALIS
PARS PELVINA

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

21

LETAK URETER
PARS ABDOMINALIS
o Retroperitoneal
o kiri kanan / sesuai ujung2 proc. Transv Vertebrae
Lumbales I - V
o VENTRAL m. Psoas + N. Gemitofemoralis
o POSTERIOR
av.testicularis / av. ovarica( Ureter Sin & Dext )
pars desc duodeni, av. Colica dextra, a. ileocolica , ileum / radix
mesenterii bagian caudal ( Ureter Dextra )
av. Colica sinistra, mesocolon sigmoideum ( ureter sin )
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

22

LETAK URETER
PARS PELVINA
Masuk Cavum pelvis dari Cavum abdominis melalui ADITUS PELVIS

o Menyilang A. Iliaca Communis + SIJ (pada Aditus Pelvis)


o
o

Terletak pada dinding lateral Cavum Pelvis


Sebelum bermuara pada sudut lateral facies posterior
V. Urinaria :
Laki laki : Silang pada lateral ductus deferens
Wanita
: Silang diposterior a.uterina & dilateral
cervix uteri.
o Tembus secara miring < 2 cm pada dinding posterior
VESICA URINARIA
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

23

PENYEMPITAN URETER
1.
2.
3.

Peralihan Pelvis Renalis menjadi Ureter


Waktu menyilang A. Iliaca Communis
Waktu masuk ke Vesica Urinaria

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

24

VASCULARISASI URETER
PARS ABDOMINALIS
dari Cabang cabang : - A. Renalis
- A. Testicularis / A. Ovarica
PARS PELVINA
dari Cabang cabang : - A. Iliaca Communis
- A. Iliaca Interna
- A. VESICALIS INFERIOR
- A. UTERINA ( pada WANITA )

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

25

INNERVASI URETER
o PARASYMPATHIS
dari N. SPLANCHNICUS PELVICUS ( S2-4 )
innervasi seluruh ureter Pars abdominalis dan
pars pelvina.

o SYMPATHIS
dari N. SPLANCHNICUS MINIMUS ( T12 )
untuk ureter Pars abdominalis cranial.
dari N. SPLANCHNICUS LUMBALIS ( L1-2 )
untuk Ureter Pars Abdominalis caudal & pars pelvina.
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

26

ALIRAN LYMPHE URETER


PARS ABDOMINALIS
ke N. L. LUMBALIS ( = N.L. AORTICI )

PARS PELVINA
ke N.L. ILIACI INTERNI

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

27

BEBERAPA ANOMALI
1. Ectopia Ureter tidak bermuara pada Vesica
Urinaria, bisa bermuara pada :
o
o

Laki2 urethra pars prostatica, vesicula seminalis,


ductus deferens, ductus ejaculatorius, rectum
Wanita urethra, vagina, vestibulum vaginae,
rectum

2. Ureter retrocaval ureter jalan di posterior


V.C.Inf.
3. Duplikasi Ureter > dari 2
4. Megaloureter sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05
28

VESICA
URINARIA
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

29

VESICA URINARIA
o
o
o
o

Suatu kantong muscular


Terletak : - dorsal Symphysis Pubis
- dalam Cavum pelvis
Sebagai Reservoir Urine
Bentuk & besarnya bervariasi, sesuai dengan :
- Usia
- Volume

o
o

- Sex
- Organ Sekitarnya

Berbentuk PYRAMIDA SISI TIGA TERBALIK


Dibungkus oleh FASCIA VESICALIS
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

30

LETAK
o

o
o

Pada org dewasa dalam cavum Pelvicum,

retropubic (posterior SOP + RSOP)


Bila berisi bisa naik sd Regio Hypogastricum
(suprapubis)
Pada anak2 VU terletak melewati ke superior
SOP

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

31

APEX
o
o

Pangkal dari urethra


Pada laki2 terletak Glandula Prostata

Pada wanita kontak dgn Diaphragma Pelvis

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

32

STRUKTUR LUAR, terdapat bagian :

o APEX VESICAE ( Sudut Anterior )


o CORPUS VESICAE
( antara Apex dengan Fundus )
o FUNDUS VESICAE
o COLLUM VESICAE ( Sudut Inferior )

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

33

STRUKTUR LUAR, terdapat permukaan

FACIES SUPERIOR ( 1 )
FACIES INFERIOLATERAL ( 2 )
FACIES POSTERIOR ( 1 )
( = Fundus Vesicae / Basis Vesicae )

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

34

FACIES POSTERIOR
Pada laki laki
Berhadapan dengan Vesicula Seminalis, Ureter,
muara Ureter, ductus deferens
Terdapat Spatium rectovesicalis

Pada Wanita
Berhadapan dengan Vagina bagian cranial, cervix
uteri, corpus uteri bagian caudal, ureter, muara
ureter
Terdapat Spatium Vesicouterina

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

35

FACIES SUPERIOR
permukaan yang bebas
berhadapan dengan intestinum tenue,
colon sigmoid, kadang2 caecum letak
rendah
pada wanita terdapat pula Fundus Uteri
dan Corpus uteri bagian cranial.
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

36

PERITONEUM dengan VESICA URINARIA

Bagian VESICA Urinaria yang ditutupi peritoneum,


Adalah :
o Seluruh Facies Superior
o Facies Inferolateralis didepan Apex,
membentuk SPATIUM PREVESICALE RETZII
terhadap Symphysis Pubis.
o Bagian Superior Facies Posterior,
bentuk SPATIUM RECTO VESICALIS Pria
dan SPATIUM VESICOUTERINA Wanita
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

37

STRUKTUR SUPPORT VESICA URINARIA

LIGAMENTUM UMBILICALE MEDIUM


Sisa Urachus
Dari Apex Umbilicus
LIGAMENTUM UMBILICALE MEDIALE
Berisi sisa A. Umbilicalis
Dari Vesica Urinaria ke Umbilicus

LIGAMENTUM PUBOVESICALE
Penebalan Fascia Pelvis
Dari Symphysis Pubis Collum Vesicae
Organ Pelvis sekitarnya
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

38

STRUKTUR DALAM

Ostium Urethrae Internum ( pd collum vesicae )


Ostium Ureteris
Plica interureterica
Trigonum VESICAE LIEUTADI
Uvula Vesicae ( pada Collum Vesicae )
Mucosa-nya berlipat-lipat, KECUALI
pada Trigonum Vesicae licin

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

39

LAIN - LAIN

Pada bagian Inferior Vesica Urinaria


Laki - laki : Terdapat GLANDULA PROSTAT
Wanita
: Langsung terhadap Diaphragma Pelvis

Lapisan otot Vesica Urinaria dinamakan M.


DETRUSSOR VESICAE
lapisan circularnya pada collum Vesicae tebal m.
sphincter urethrae internum (=m. sphincter vesicae)
Pangkal Urethra terdapat pada COLLUM VESICAE
ORIFICIUM URETHRAE INTERNUM
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

40

VASCULARISASI VESICA URINARIA

Berasal dari :
A. VESICALIS SUPERIOR
A. VESICALIS INFERIOR
Cabang A. UTERINA ( pada wanita )

Aliran Vena
Mulai dari PLEXUS VENOSUS VESICALIS V. VESICALIS
SUP & INF V. Iliaca interna

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

41

INNERVASI & SISTEM LYMPHE

Parasymphatis N. SPLANCHNICUS
PELVICUS (S2-4)
Aff : sensoris regangan
Eff : motoris / kontraksi m. detrussor vesicae

Symphathis T11 L 2
Aff : sensoris nyeri/sakit
Eff : motoris / kontraksi m. sphincter vesicae + vasoconstrictor

Airan lymphe ke NL.. ILIACA INTERNA


sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

42

PROSES MICTIO

Regangan VU meningkat (oleh isi)


sensoris parasymphatis cornu post med.
Sp. S2-4 kemd :
1. Pd org dewasa :
o Ke Cortex sensoris tractus corticospinalis cornu
ant. med. Sp. S2-4 inhibisi
o Ke cornu lat + ant med. Sp. S2-4

Kontraksi M. Detrussor Vesicae VU


Relaxasi M. Sphincter Urethrae internum + externum

2. Pada anak-anak
tidak ke Cortex 43
Cerebri
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

ANOMALI

Hourglass Bladder spt jam pasir, dua susun kantong


Fistula
Diverticula
Extrophy Vesica Urinaria terletak di luar / di depan
dinding Abdomen
5. Megalobladder
1.
2.
3.
4.

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

44

URETHRA
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

45

URETHRA
Suatu saluran fibromuscular
Tertutup bila kosong ( tidak dilewati urine )
Mulai dari Apex / Collum Vesicae
dilalui Urine dari Vesica Urinaria
pada laki laki dilalui juga SEMEN
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05
Urethra pria berbeda
dengan wanita

46

URETHRA FEMININA
Lebih pendek ( 4 cm ) dari pria, sedikit
melengkung
Terletak didalam ( menembus ) diaphragma pelvis +
diaphragma UG
Bermuara ORIFICIUM URETHRA
EXTERNUM pada VESTIBULUM VAGINAE
dianterior Superior Ostium Vaginae
Ujung Cranialnya pada collum Vesicae
OSTIUM URETHRAE INTERNUM
Dinding dorsalnya terdapat CRISTA URETHRALIS
Terdapat Glandula Urethralis
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

47

URETHRA FEMININA
Sekeliling dari Orificium Urethae :
o INTERNUM terdpt M. Sphincter Vesicae (=m.

sphincter urethra internum)


o EXTERNUM terdpt M. sphincter membranacea
(=m. sphincter urethra externum)

Di Posteriornya terdpt Bagian Caudal Vagina


daerah ini bisa terdapat FISTULA
URETHROVAGINALIS

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

48

URETHRA MASCULINA
panjang 20 cm.
Terdiri 3 bagian dari cranial ke caudal
PARS PROSTATICA
PARS MEMBRANACEA
PARS SPONGIOSA

Tidak lurus seperti huruf S

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

49

PARS PROSTATICA
panjang 3 cm
Menembus / terletak dalam Glandula Prostat
terletak Vertikal
Lumen besar
CRISTA URETHRALIS
COLLICULUS SEMINALIS
( pada CRISTA URETHRALIS )
UTRICULUS PROSTATICUS
( pada Colliculus Seminalis, di lat
ada muara Ductus Ejaculatorius)
SINUS PROSTATICUS
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05
(muara ductus prostaticus)

Pada dinding dorsal

50

PARS MEMBRANACEA

paling pendek ( 2 cm ) & sempit lumennya.


lanjutan ke caudal Pars Prostatica
Menembus / terletak dalam diaphragma Pelvis + UG
dikelilingi M. Sphincter Urethrae Externum /
Membranacea
Bermuara Glandula Bulbourethralis (= Glandula
Cowperi ) terletak diposterior lateralnya

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

51

PARS SPONGIOSA
paling panjang ( 15 cm )
Terletak dalam Bulbus Spongiosum dan Corpus Spongiosum
Penis ( + glans penis )
Lumennya paling besar
Lanjutan pars membranacea ke caudal
Melebar pada bagian proximalnya ( pd bulbus penis )
Fossa INTRABULBARIS dan distalnya ( pada Glans Penis )
FOSSA NAVICULARIS
Pada Fossa Intrabulbaris bermuara Glandula Bulbo urethralis
Terdapat Glandula Urethralis
Ujung distal / muara pada Glans Penis
ORIFICIUM URETHRAE EXTERNUM
sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

52

BEBERAPA ANOMALI
Umumnya pada laki-laki
Dalam bentuk :
1. Duplikasi urethra
2. Kelainan muara :
o Epispadia
o Hypospadia

3. Diverticula + fistula pada wanita

sist.uri/prwt/fkuh/jil/des.05

53

Anda mungkin juga menyukai