dy = P( x ) dx
( P( x ) = f ( x ) ) atau
dy
dx
= P( x )
dy
dx
1
df ( x)
d
= f ( x ).
df ( x)
f ( x) C
Jadi,
1
df ( x) df ( x) C
d
dan
dy
P( x ) dx
1
d
1
d
........................................ (1)
1
d
P( x ) dx
df( x )
1
d
d = 1.
= P( x )
b. Integrasi Biasa
dy
dy
y
=
=
=
P( x ) dx ................................................. (1)
P( x)dx
f( x ) + C
adalah jawab umum atau fungsi primitif dari persamaan (1) dan grafiknya
adalah keluarga garis lengkung yang mempunyai sifat atau ciri khas tertentu.
Contoh :
1. Tentukan jawab persamaan diferensial :
dy
dx
2 x 2 3x 1
Jawab :
dy
dx
boleh ditulis :
maka
dy
y
=
=
=
=
y =
2
3
x 3 32 x 2 x C
2 x 2 3x 1
2 x 2 3x 1
(2 x
2
3
3 x 1) dx
x 3 32 x 2 x C
) dx
1
a2 x2
Jawab :
dy
dx
1
a x2
2
................................. (1)
1
a x2
2
boleh ditulis :
dy
maka
dx
1
dx
a x2
2
.......................... (2)
1
(a x)(a x)
A
B
ax ax
A(a x) B (a x)
(a x)(a x)
1 = A(a x) + B(a + x)
1 = (A + B)a + (B A)x
(A + B)a = 1 ,
1
a
A+B =
(B A)x = 0
B=A
A=B=
1
1
dx
2a ( a x ) 2a ( a x )
(2) menjadi :
y =
1
2a
1
2a
1
2a
ln (a + x)
ln C
ax
ax
ln (a x) + C1
( C1 =
1
2a
ln C )
1
2a
Jawab PD :
1
2a
y =
ax
ax
ln C
sin 3 x cos x
sin 3 x cos x
sin 3 x cos x dx
Jawab :
dy
dx
boleh ditulis :
dy
maka
=
=
=
sin
x cos x dx
sin
x d sin x
1
4
sin 4 x
+C
Jawab PD :
y =
1
4
sin 4 x
+C
dy
Jawab :
dx
2 x
dy
=
dy
0
1
2
12
dy
d x2
dx
x2
+ C
1
Jawab PD :
y =
x2
+ C
(gambar hal 7)
atau (y C)2 = x2
adalah
keluarga
berpuncak
(0,
parabola
C)
dan
yang
sumbu
1.
2.
dy
dx
dy
dx
= (3x 4)2
1
2 x 3x 2
2
= 0
x 1
3. dy =
4.
dy
dx
1 x2
dx
= sin3 3x cos5 3x
5. dy = ex sin x dx
P(x , y) dx + Q(x , y) dy = 0
M ( x) dx N ( y) dy
= C
N(x) menjadi :
S ( y)
R( y )
dx
M ( x)
dy
dy
S ( y)
N ( x)
R( y )
dx
+
S ( y)
M ( x)
R( y )
N ( x)
dy
dx + C
(x
1
4
2 x) dx (3 y 2 y 1) dy C1
x 4 x 2 y 3 12 y 2 y C1
atau
(C = 4C1)
2.
dy
dx
= x2 y4
Jawab :
dy
dx
= x2 y4
boleh ditulis :
dy
x2 y4 dx
x2 dx
C1
C1
C1
dy
y4
dipisahkan menjadi :
dy
y4
x2 dx
dy
y4
dx
maka
1
1
x3
3
3
3y
1
1
x 3 3
3
y
Jawab :
3. (x2 + 4)
dy
dx
1
y3
x3 +
= C ,
= (y + 2) (x +
(C = 3 C1)
x2 4
Jawab :
(x2 + 4)
dy
dx
(x2 + 4) dy
=
=
(y + 2) (x +
(y + 2) (x +
x2 4
x2 4
) .................................. (1)
) dx
1
y2
dy
1
y2
maka
1
y2
x x2 4
x2 4
dy
ln (y + 2)
x2 4
untuk
1
x2 4
dx +
d ( x 2 4)
x2 4
1
2
x2 4
x2 4
dx + C1
dx +
x2 4
dx + C1
x2 4
ln (x2 + 4) +
dx + C1 ..... (2)
x
x2 4
1
2
dy
dx
dx = ....
dx =
Jawab PD :
=
=
2z
2 dz
2 z 2 1
z2 1
1
2
(y + 2)
x
dx
2dz
ln (z +
ln (y + 2)
misalkan :
= ln
ln (x2 + 4) + ln
x 2 4
1
2
x
2
x
2
12 x 2 4
x
2
(2) menjadi :
12 x 2 4
+ ln C
12 x 2 4
x x 2 4 x 2 4
x dy
dy
y
=
2y dx
2dx
x
ln y
2 ln x + ln c
ln y
ln c x2
c x2
adalah keluarga parabola yang berpuncak pada (0,0) dgn sumbu simetri
adalah sumbu-y.
Latihan Soal :
Tentukan jawab persamaan diferensial :
1. y(1 x) dx + x2(1 y) dy = 0
4. y3 dx +
5.
dy
dx
1 x2
(2 y ) 2
2 1 x
dy = 0