Anda di halaman 1dari 48

STASIUN SEKURA

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 30 15 26 20 X X X X 22 78 46 X
2002 145 1 140 132 105 44 95 45 115 55 30 40
2003 124 68 77 30 62 40 69 60 62 X X X
2004 X X 30 15 12 67 6 41 50 50 34 47
2005 21 40 42 27 59 45 21 11 60 31 45 45
2006 53 33 42 95 31 41 51 X X X X X
2007 11 X 25 15 21 X X X 57 31 76 54
2008 58 28 35 34 47 X 14 26 20 30 66 X
2009 X X X 12 32 20 35 32 40 44 32 24
2010 23 21 22 25 35 32 23 3 32 45 26 72
∑P 465 206 429 405 404 289 341 218 458 354 355 282
n 8 7 9 10 9 7 8 7 9 8 8 6
N 58.13 29.43 47.67 40.5 44.5 41.29 39.25 31.14 50.89 45.5 44.38 47

STASIUN TEBAS

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 85 40 70 95 95 35 30 80 95 70 125 94
2002 95 80 80 15 45 40 45 35 85 X X X
2003 38 55 60 75 75 110 85 20 75 95 95 85
2004 X X X 40 80 25 40 97 X 90 80 90
2005 185 65 125 60 65 30 35 25 20 90 80 80
2006 85 120 75 70 65 85 X 80 60 90 95 90
2007 45 50 35 20 45 65 70 95 120 185 110 125
2008 135 85 85 105 120 80 130 90 45 60 90 120
2009 45 145 55 145 70 75 55 90 60 90 65 X
2010 154 80 70 85 80 130 140 55 90 95 30 70
∑P 868 720 655 710 740 675 630 667 650 865 770 754
n 9 9 9 10 10 10 9 10 9 9 9 8
N 96.44 80 72.78 71 74 77.5 70 66.7 72.22 85.56 85.56 94.25
STASIUN SANGGAU LEDO

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 27 69 34 29 56 37 103 38 42 26 32 53
2002 210 80 33 87 83 66 42 29 49 75 58 78
2003 24 35 176 75 55 63 74 34 88 67 61 66
2004 51 78 97 56 47 36 33 46 59 80 56 64
2005 226 29 32 32 32 27 34 X 37 32 36 27
2006 39 23 29 28 36 32 37 27 332 33 31 29
2007 28 38 29 29 23 27 34 29 X X X X
2008 X X X 23 29 23 37 39 X X X X
2009 37 34 29 32 12 20 12 13 23 23 27 27
2010 36 23 27 21 21 32 20 20 20 22 18 20
∑P 678 409 486 422 394 363 426 275 350 358 319 364
n 9 9 9 10 10 10 10 9 8 8 8 8
N 75.33 45.44 54 42.2 39.4 36.3 42.6 30.56 43.75 44.75 39.88 45.6

STASIUN MEMPAWAH

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 X X X 40 48 17 38 31 60 40 48 40
2002 75 21 22 X 60 X X X X X X X
2003 98 28 40 17 128 24 21 70 95 87 68 40
2004 49 46 92 29 33 32 25 21 61 40 33 55
2005 41 66 13 53 50 16 20 63 X 59 92 96
2006 47 74 28 20 104 145 98 X 51 115 66 X
2007 38 22 55 38 75 128 81 62 80 50 70 50
2008 37 40 11 60 47 59 50 48 50 35 120 54
2009 60 X X 20 60 32 166 41 80 41 15 98
2010 18 25 34 60 58 97 36 41 20 38 57 X
∑P 463 322 295 343 663 550 535 377 487 471 569 433
n 9 8 8 9 10 9 9 8 8 9 9 7
N 51.44 40.25 36.88 38.11 66.3 61.11 59.44 47.13 60.88 52.33 63.22 61.86
MELENGKAPI DATA CURAH HUJAN YANG HILANG

Data curah hujan yang bisa dilengkapi dengan perkiraan :

 Jika rata – rata hujan tahhunan pada stasiun Tebas, Sekura dan Sanggau Ledo kurang dari 10 % terhadap rata –
rata hujan tahunan pada stasiun X, maka digunakan

Metode Arikmatik :

Ps + Pt + Psl
Px =
n-1

 Jika rata – rata hujan tahunan pada stasiun pada stasiun Tebas, Sekura, dan Sanggau Ledo lebih dari 10 % rata
– rata hujan pada stasiun X, maka digunakan

Metode Rasio Normal:

1 Nx Nx Nx
Px =
n-1 { Ps
Ns
+ Pt
Nt
+ Psl
Nsl }

Dimana :

n = Data a stasiun disekitar X yannng dipakai untuk mencari data X

Px = Data curah hujan yang hilang (mm)

Ps, Pt, Psl = Hujan bulanan pada stasiun Sekura, Tebas dan Sanggau Ledo

Ns, Nt, Nsl = Rata^ hujan bulanan pada stasiun Sekura, Tebas, dan Sanggau Ledo

Bulan Januari :

1. Stasiun Sekura

Ns 58.13
10% dari Ns 5.813
+
Selisih max izin 63.943

Tahun 2004 :

Psl + Pm 51 + 49
Ps = = = 50 mm
2 2
Tahun 2009 :

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 58.13 58.13
=
3-1 { 135
96.44
+ 37
75.33 }
= 54.96 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 99.44
10% dari Nt 9.644
+
Selisih max izin 106.084

Tahun 2004

1 Nt Nt
Pt =
n-1 { Psl
Nsl
+ Pm
Nm }
1 96.44 96.44
=
3-1 { 51
75.33
+ 49
51.44 }
= 78.58 mm

3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 75.33
10% dari Nsl 7.533
+
Selisih max izin 82.863

Tahun 2008

Ps + Pt 58 + 45
Psl = = = 51.5mm
2 2

Bulan Februari

1. Stasiun Sekura

Ns 29.43
10% dari Ns 2.943
+
Selisih max izin 32.373
Tahun 2004 :

Psl + Pm 78 + 46
Ps = = = 62 mm
2 2

Tahun 2007 :

Psl + Pm 38 + 22
Ps = = = 30 mm
2 2

Tahun 2009 :

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 29.43 29.43
=
3-1 { 85
80
+ 34
45.44 }
= 26.65 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 80
10% dari Nt 8
+
Selisih max izin 88

Tahun 2004

1 Nt Nt
Pt =
n-1 { Psl
Nsl
+ Pm
Nm }
1 80 80
=
3-1 { 78
45.44
+ 46
40.25 }
= 114.37mm

3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 45.44
10% dari Nsl 4.544
+
Selisih max izin 49.984

Tahun 2008

Ps + Pt 28 + 145
Psl = = = 86.5mm
2 2
Bulan Maret

1. Stasiun Sekura

Ns 47.67
10% dari Ns 4.767
+
Selisih max izin 52.423

Tahun 2004 :

Pt + Psl 85 + 29
Ps = = = 57 mm
2 2

2. Stasiun Tebas

Nt 72.78
10% dari Nt 7.278
+
Selisih max izin 80.058

Tahun 2004 :

Ps + Psl 30 + 97
Pt = = = 63.5mm
2 2

3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 54
10% dari Nsl 5.4
+
Selisih max izin 59.4

Tahun 2004 :

Ps + Pt 35 + 55
Psl = = = 45 mm
2 2

Bulan Mei

1. Stasiun Sekura

2.
Ns 44.89 3.
10% dari Ns 4.489 4.
+
Selisih max izin 49.379 5.

Tahun 2001 :

Pt + Psl 95 + 56
Ps = = = 75.5mm
2 2
Bulan Juni

1. Stasiun Sekura

Ns 41.29
10% dari Ns 4.129
+
Selisih max izin 45.129

Tahun 2001 :

Pt + Psl 35 + 37
Ps = = = 36 mm
2 2

Tahun 2007

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 41.29 41.29
=
3-1 { 65
67.50
+ 27
36.30 }
= 35.24 mm

Tahun 2008

1 41.29 41.29
Ps =
3-1 { 55
67.50
+ 23
36.30 }

= 29.90 mm

Bulan Juli

1. Stasiun Sekura

Ns 39.25
10% dari Ns 3.925
+
Selisih max izin 43.175

Tahun 2001 :

Pt + Psl 30 + 103
Ps = = = 66.5mm
2 2
Tahun 2007

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 39.25 39.25
=
3-1 { 70
70
+ 34
42.60 }
= 35.29 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 70
10% dari Nt 7
+
Selisih max izin 77

Tahun 2004 :

Ps + Psl 51 +37
Pt = = = 44 mm
2 2

Bulan Agustus

1. Stasiun Sekura

Ns 31.14
10% dari Ns 3.114
+
Selisih max izin 34.254

Tahun 2001 :

Pt + Psl 80 + 38
Ps = = = 59 mm
2 2

Tahun 2006

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 31.12 31.14
=
3-1 { 80
66.7
+ 27
30.56 }
= 32.43 mm
Tahun 2007

1 31.14 31.14
Ps =
3-1 { 95
66.7
+ 29
30.56 }

= 36.95 mm

2. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 30.56
10% dari Nsl 3.056
+
Selisih max izin 33.616

Tahun 2004 :

Ps + Pt 11 +25
Psl = = = 18 mm
2 2

Bulan September

1. Stasiun Sekura

Ns 50.89
10% dari Ns 5.089
+
Selisih max izin 55.979

Tahun 2006

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 50.89 50.89
=
3-1 { 60
72.22
+ 32
43.75 }
= 39.75 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 72.22
10% dari Nt 7.222
+
Selisih max izin 79.442
Tahun 2006

1 Nt Nt
Pt =
n-1 { Ps
Ns
+ Psl
Nsl }
1 72.22 72.22
=
3-1 { 50
50.89
+ 59
43.75 }
= 84.18 mm

3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 43.75
10% dari Nsl 4.375
+
Selisih max izin 48.125

Tahun 2007

1 Nsl Nsl
Psl =
n-1 { Ps
Ns
+ Pt
Ns }
1 43.75 43.75
=
3-1 { 57
50.89
+ 120
72.22 }
= 60.85 mm

Tahun 2008

1 43.75 43.74
Psl =
3-1 { 20
50.89
+ 60
72.22 }

= 26.77 mm

Bulan Oktober

1. Stasiun Sekura

Ns 45.50
10% dari Ns 4.550
+
Selisih max izin 50.50

Tahun 2003

Pt + Psl 95 + 67
Ps = = = 81 mm
2 2
Tahun 2006

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }

1 45.50 45.50
=
3-1 { 90
96.11
+ 33
44.75 }
= 38 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 96.11
10% dari Nt 9.611
+
Selisih max izin 105.721

Tahun 2002

1 Nt Nt
Pt =
n-1 { Ps
Ns
+ Psl
Nsl }
1 96.11 96.11
=
3-1 { 55
45.50
+ 75
44.75 }
= 138.6 mm

3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 44.75
10% dari Nsl 4.475
+
Selisih max izin 49.225

Tahun 2007

Ps + Pt 31 + 185
Psl = = = 108mm
2 2

Tahun 2008

30 + 90
Psl = = 60 mm
2
Bulan November

1. Stasiun Sekura

Ns 44.38
10% dari Ns 4.438
+
Selisih max izin 48.818

Tahun 2003

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 44.38 44.38
=
3-1 { 95
85.56
+ 61
39.88 }
= 58.58 mm

Tahun 2006

1 44.38 44.38
Ps =
3-1 { 95
85.56
+ 31
38.88 }

= 41.89 mm

2. Stasiun Tebas

Nt 85.56
10% dari Nt 8.556
+
Selisih max izin 94.116

Tahun 2002

1 Nt Nt
Pt =
n-1 { Ps
Ns
+ Psl
Nsl }
1 85.56 85.56
=
3-1 { 30
44.38
+ 58
39.88 }
= 91.14 mm
3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 39.88
10% dari Nsl 3.988
+
Selisih max izin 43.868

Tahun 2007

1 Nsl Nsl
Psl =
n-1 { Ps
Ns
+ Pt
Nt }
1 39.88 39.88
=
3-1 { 76
44.38
+ 110
85.56 }
= 59.78 mm

Tahun 2008

1 39.88 39.88
Psl =
3-1 { 66
44.38
+ 65
85.56 }

= 44.80 mm

Bulan Desember

1. Stasiun Sekura

Ns 47.00
10% dari Ns 4.70
+
Selisih max izin 51.70

Tahun 2001

1 Ns Ns
Ps =
n-1 { Pt
Nt
+ Psl
Nsl }
1 47.00 47.00
=
3-1 { 94
94.25
+ 53
45.5 }
= 50.81 mm
Tahun 2003

1 47.00 47.00
Ps =
3-1 { 85
94.25
+ 66
45.5 }

= 55.29 mm

Tahun 2006

1 47.00 47.00
Ps =
3-1 { 90
94.25
+ 29
45.5 }

= 37.42 mm

Tahun 2008

1 47.00 47.00
Ps =
3-1 { 120
94.25
+ 54
61.86 }

= 57.81 mm

2. Stasiun Tebas

Nsl 94.25
10% dari Nsl 9.425
+
Selisih max izin 103.675

Tahun 2002

Ps + Psl 40 + 78
Pt = = = 59 mm
2 2

Tahun 2009

24 + 27
Psl = = 25.5mm
2
3. Stasiun Sanggau Ledo

Nsl 45.5
10% dari Nsl 4.55
+
Selisih max izin 50.05

Tahun 2007

1 Nsl Nsl
Psl =
n-1 { Ps
Ns
+ Pt
Nt }
1 45.5 45.5
=
3-1 { 54
47
+ 125
94.25 }
= 56.31 mm

Tahun 2008

1 45.5 45.5
Psl =
3-1 { 120
94.25
+ 54
61.86 }

= 48.82 mm
DATA CURAH HUJAN YANG SUDAH DILENGKAPI

STASIUN SEKURA

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 30 15 26 20 75.5 36 66.5 59 22 78 46 50.81
2002 145 1 140 132 105 44 95 45 115 55 30 40
2003 124 68 77 30 62 40 69 60 62 81 58.58 55.29
2004 50 62 30 15 12 67 6 41 50 50 34 47
2005 21 40 42 27 59 45 21 11 60 31 45 45
2006 53 33 42 95 31 41 51 32.43 39.75 38 41.81 37.42
2007 11 30 25 15 21 35.24 35.29 36.95 57 31 76 54
2008 58 28 35 34 47 29.9 14 26 20 30 66 57.81
2009 54.96 26.65 57 12 32 20 35 32 40 44 32 24
2010 23 21 22 25 35 32 23 3 32 45 26 72

STASIUN TEBAS

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 85 40 70 95 95 35 30 80 95 70 125 94
2002 95 80 80 15 45 40 45 35 85 138.63 91.14 59
2003 38 55 60 75 75 110 85 20 75 95 95 85
2004 78.58 114.37 63.5 40 80 25 40 97 84.18 90 80 90
2005 185 65 125 60 65 30 35 25 20 90 80 80
2006 85 120 75 70 65 85 44 80 60 90 95 90
2007 45 50 35 20 45 65 70 95 120 185 110 125
2008 135 85 85 105 120 80 130 90 45 60 90 120
2009 45 145 55 145 70 75 55 90 60 90 65 25.5
2010 154 80 70 85 80 130 140 55 90 95 30 70
STASIUN SANGGAU LEDO

BLN
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AGT SEP OKT NOV DES
THN
2001 27 69 34 29 56 37 103 38 42 26 32 53
2002 210 80 33 87 83 66 42 29 49 75 58 78
2003 24 35 176 75 55 63 74 34 88 67 61 66
2004 51 78 97 56 47 36 33 46 59 80 56 64
2005 226 29 32 32 32 27 34 18 37 32 36 27
2006 39 23 29 28 36 32 37 27 332 33 31 29
2007 28 38 29 29 23 27 34 29 60.85 108 59.78 56.31
2008 51.5 85.5 45 23 29 23 37 39 26.77 60 44.8 48.82
2009 37 34 29 32 12 20 12 13 23 23 27 27
2010 36 23 27 21 21 32 20 20 20 22 18 20

DATA CURAH HUJAN MAKSIMUM

CURAH HUJAN MAKSIMUM


NO TAHUN
ST. SEKURA ST. TEBAS ST. SANGGAU LEDO
1 2001 78 125 103
2 2002 145 138.63 210
3 2003 124 110 176
4 2004 67 114.37 97
5 2005 60 185 226
6 2006 95 120 39
7 2007 76 185 108
8 2008 66 135 85.5
9 2009 57 145 37
10 2010 72 145 36
TOTAL 840 1403 1117.5
N = 10
RATA2 84 140.3 111.75
MENENTUKAN METODE PERHITUNGAN

ANLISA FREKUENSI CURAH HUJAN UNTUK MASING – MASING STASIUN

STASIUN SEKURA
TAHUN X (X - Ẋ) (X - Ẋ)2 (X - Ẋ)4 Log X ( Log x - Log x) ( Log x - Log x)2 (Log x - log x)3
2001 78 -6 36 1296 1.89 -0.015 2.25.10-4 3.375.10-6
2002 145 61 3721 13845841 2.16 0.255 0.065025 0.016581
2003 124 40 1600 2560000 2.09 0.185 0.034225 0.00633
2004 67 -17 289 83521 1.83 -0.075 0.005625 -0.000422
2005 60 -24 576 331776 1.78 -0.125 0.015625 -0.001953
2006 95 11 121 14641 1.98 0.075 0.005625 0.000422
2007 76 -8 64 4096 1.88 -0.025 0.000624 -0.000016
2008 66 -18 324 104976 1.82 -0.085 0.007225 -0.000614
2009 57 -27 729 531441 1.76 -0.145 0.021025 -0.003049
2010 72 -12 144 20736 1.86 -0.045 0.002025 -0.000091
n = 10 840 7604 17498324 19.05 0.157267 0.017185

∑X 840
Ẋ = = = 84
n 10

∑ Log X = 19.05 = 1.905


Log Ẋ =
n 10

FAKTOR CURAH HUJAN


DENGAN METODE
STASIUN SEKURA
GUMMBEL NORMAL LOG NORMAL LOG P. TYPE III
Cv = 0.346 Cv = 0.376
Cs = 1.079 Cs = 1.139 Cs = 0 Cs = 1.181 Cs = 1.038
Ck = 5.141 Ck = 5.402 Ck = 3 Ck = 5.579

Dari tabel di atas, dapat dilihat bahwa nilai factor curah hujan dari ke – 4 metode yang paling mendekati dengan nilai
factor curah hujan pada stasiun Sekura adalah dengan metode log normal. Maka untuk perhitungan Analisa Frekuensi
Curah Hujan pada stasiun Sekura menggunakan Metode Log Normal
STASIUN TEBAS
TAHUN X (X - Ẋ) (X - Ẋ)2 (X - Ẋ)4 Log X ( Log x - Log x) ( Log x - Log x)2 (Log x - log x)4
2001 125 -15.3 234.09 54798.128 2.097 -0.0433 0.00187489 -0.0000812
2002 138.63 -1.67 2.79 7.778 2.142 0.0017 0.00000289 4.9.10-9
2003 110 -30.3 918.09 842889.248 2.041 -0.0993 0.00986049 -0.0009791
2004 114.37 -25.93 672.36 452074.559 2.058 -0.0823 0.00677329 -0.0005574
2005 185 44.7 1998.09 3992363.65 2.267 0.1267 0.01605289 0.0020339
2006 120 -20.3 412.09 169818.168 2.079 -0.0613 0.00375769 -0.0002303
2007 185 44.7 1998.09 3992363.65 2.267 0.1267 0.01605289 0.0020339
2008 135 -5.3 28.09 789.048 2.13 -0.0103 0.00010609 -0.0000011
2009 145 4.7 22.09 487.968 2.161 0.0207 0.00042849 0.0000089
2010 145 4.7 22.09 487.968 2.161 0.0207 0.00042849 0.0000089
n = 10 1403 6307.87 9506080.16 21.403 0.0553381 0.0022365

Ẋ = ∑X = 1403 = 140.3
n 10

∑ Log X = 21.403 = 2.1403


Log Ẋ =
n 10

FAKTOR CURAH HUJAN


DENGAN METODE
STASIUN SEKURA
GUMMBEL NORMAL LOG NORMAL LOG P. TYPE III
Cv = 0.189 Cv = 0.285
Cs = 0.574 Cs = 1.139 Cs = 0 Cs = 0.878 Cs = 0.655
Ck = 3.591 Ck = 5.402 Ck = 3 Ck = 4.402

Dari tabel di atas, dapat dilihat bahwa nilai factor curah hujan dari ke – 4 metode yang paling mendekati dengan nilai
factor curah hujan pada stasiun Tebas adalah dengan metode log normal. Maka untuk perhitungan Analisa Frekuensi
Curah Hujan pada stasiun Tebas menggunakan Metode Log Normal
STASIUN SANGGAU LEDO
TAHUN X (X - Ẋ) (X - Ẋ)2 (X - Ẋ)4 Log X ( Log x - Log x) ( Log x - Log x)2 (Log x - log x)3
2001 103 -7.75 60.063 3607.504 2.013 0.0816 0.0066586 0.0005433
2002 210 98.25 9653.063 93181615,63 2.322 0.3906 0.1525684 0.0595932
2003 176 64.25 4128.063 17040900 2.246 0.3148 0.0989732 0.0311369
2004 97 -14.75 217.563 47333.441 1.987 0.0556 0.0030914 0.0001719
2005 226 114.25 13053.06 170382441 2.354 0.4226 0.1785908 0.0754725
2006 39 -72.75 5292.563 28011217.8 1.591 -0.3404 0.1158722 -0.0394429
2007 108 -3.75 14.063 197.754 2.033 0.1016 0.0103226 0.0010488
2008 85.5 -26.25 689.063 474807.129 1.932 0.0006 0.0000004 2.16.10-10
2009 37 -74.75 5587.563 31220854.7 1.568 -0.3634 0.1320596 -0.0479904
2010 36 -75.75 5738.063 32925361.3 1.556 -0.3754 0.1409252 -0.0529033
n = 10 1117.5 44433.13 1211923336 19.314 0.8390624 0.02763

∑X 1117.5
Ẋ = = = 111.75
n 10

∑ Log X = 19.314 = 1.9314


Log Ẋ =
n 10

FAKTOR CURAH HUJAN


DENGAN METODE
STASIUN SEKURA
GUMMBEL NORMAL LOG NORMAL LOG P. TYPE III
Cv = 0.629 Cv = 0.597
Cs = 2.136 Cs = 1.139 Cs = 0 Cs = 2.004 Cs = 0.135
Ck = 12.074 Ck = 5.402 Ck = 3 Ck = 10.896

Dari tabel di atas, dapat dilihat bahwa nilai factor curah hujan dari ke – 4 metode yang paling mendekati dengan nilai
factor curah hujan pada stasiun Sanggau Ledo adalah dengan metode log normal. Maka untuk perhitungan Analisa
Frekuensi Curah Hujan pada stasiun Sanggau Ledo menggunakan Metode Log Normal
PERHITUNGAN ANALISA FREKUENSI CURAH HUJAN

Metode Log Normal

STASIUN SEKURA
m X ( X - Ẋ )2 Log X ( Log X - Log Ẋ )2
1 145 3721 2.16 0.065025
2 124 1600 2.09 0.034225
3 95 121 1.98 0.005625
4 78 36 1.89 0.000225
5 76 64 1.88 0.000625
6 72 144 1.86 0.002025
7 67 289 1.83 0.005625
8 66 324 1.82 0.007225
9 60 576 1.78 0.015625
10 57 729 1.76 0.021025
n = 10 ∑ X = 840 ∑ = 7604 ∑ = 19.05 ∑ = 0.157267

∑X 840
Ẋ = = = 84
n 10

∑ Log X 19.05
Log Ẋ = = = 1.905
n 10

∑ ( X - Ẋ )2 7604
S =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 29.067

∑ ( Log X - Log Ẋ )2 0.157267


S Log X =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 0.132

S 29.067
Cv = = = 0.346
Ẋ 84

Untuk X = 20, didapat dari tabel k = 1.702, X = 50 dengan k = 2.706, X = 100 dengan k = 3.271

X20 = Ẋ + k x s
= 84 + 1.702 x 29. 067
= 133 mm

X50 = Ẋ + k x s
= 84 + 2.706 x 29. 067
= 163 mm
X100 = Ẋ + k x s
= 84 + 3.271 x 29. 067
= 179 mm

STASIUN TEBAS
( Log X - Log Ẋ
m X ( X - Ẋ )2 Log X
)2
1 185 1998.09 2.267 0.01605289
2 185 1998.09 2.267 0.01605289
3 145 22.09 2.161 0.00042849
4 145 22.09 2.161 0.00042849
5 138.63 2.79 2.142 0.00000289
6 135 28.09 2.13 0.00010609
7 125 234.09 2.097 0.00187489
8 120 412.09 2.079 0.00375769
9 114.37 672.36 2.058 0.00677329
10 110 918.09 2.041 0.00986049
n = 10 ∑ X = 1403 ∑ = 6307.87 ∑ = 21.403 ∑ = 0.0553381

Ẋ = ∑X = 1403 = 140.3
n 10

∑ Log X 21.403
Log Ẋ = = = 2.1403
n 10
∑ ( X - Ẋ )2 6307.87
S =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 26.474

∑ ( Log X - Log Ẋ )2 0.055338


S Log X =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 0.078

S 26.474
Cv = = = 0.189
Ẋ 140.3

Untuk X = 20, didapat dari tabel k = 1.614, X = 50 dengan k = 2.498, X = 100 dengan k = 2.957

X20 = Ẋ + k x s
= 140 + 1.614 x 26.474
= 183 mm
X50 = Ẋ + k x s
= 140 + 2.498 x 26.474
= 206 mm

X100 = Ẋ + k x s
= 140 + 2.957 x 26.474
= 219 mm

STASIUN SANGGAU LEDO


( Log X - Log Ẋ
m X ( X - Ẋ )2 Log X
)2
1 226 13053.063 2.354 0.1785908
2 210 9653.063 2.322 0.1525684
3 176 4128.063 2.246 0.0989732
4 108 14.063 2.033 0.0103226
5 103 60.063 2.013 0.0066586
6 97 217.563 1.987 0.0030914
7 85.5 689.063 1.932 0.0000004
8 39 5292.563 1.591 0.1158722
9 37 5587.573 1.568 0.1320596
10 36 5738.063 1.556 0.1409252
n= ∑X= ∑= ∑=
10 1117.5 44433.13 19.314 ∑ = 0.8390624

∑X 1117.5
Ẋ = = = 111.75
n 10

∑ Log X 19.314
Log Ẋ = = = 1.9314
n 10
∑ ( X - Ẋ )2 44433.13
S =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 70.264

∑ ( Log X - Log Ẋ )2 0.839062


S Log X =
√ n-1
=
√ 10 - 1
= 0.305

S 70.264
Cv = = = 0.629
Ẋ 111.75
Untuk X = 20, didapat dari tabel k = 1.792, X = 50 dengan k = 2.912, X = 100 dengan k = 3.605

X20 = Ẋ + k x s
= 112 + 1.792 x 70.264
= 238 mm

X50 = Ẋ + k x s
= 112 + 2.912 x 70.264
= 316 mm

X100 = Ẋ + k x s
= 112 + 3.605 x 70.264
= 365 mm

Tabel frekuensi curah hujan secara analitis dan grafis dengan metode log normal

Periode Stasiun Tebas Stasiun Sekura Stasiun Sanggau Ledo


Ulang Analitis Grafis Analitis Grafis Analitis Grafis
R20 183.029 251.189 133.472 151.356 237.663 199.526
R50 206.432 331.131 162.655 186.209 316.359 288.403
R100 218.584 398.107 179.078 218.776 365.052 363.078

Dari tabel diatas dapat dilihat bahwa hasil perhitungan secara Grafis lebih besar dari pada secara Analitis, maka dapat
disimpulkan bahwa curah hujan maksimumdiambil dari hasil perhitungan frekuensi curah hujan dengan Metode Log
Normal secara Grafis
MENGHITUNG CURAH HUJAN RATA - RATA

DARI DELURUH STASIUN

Metode Aljabar

Dari hasil perhitungan dengan metode log normal diperoleh data untuk masing – masing stasiun pengamatan untuk
periode ulang 20 tahun, 50 tahun, dan 100 tahun

Secara Analitis

Stasiun R20 R50 R100


Sekura 133.472 162.655 179.078
Tebas 183.029 206.432 218.584
S. Ledo 237.663 316.359 365.052

Maka curah hujan rata – rata untuk periode ulang 20, 50 dan 100 tahun adalah

Rsekura + Rtebas + Rsanggau ledo


R20 =
3
133.472 + 183.029 + 237.663
=
3
= 183.388

R50 = 162.655 + 206.432 + 316.359


3
= 228.482

162.655 + 206.432 + 316.359


R100 =
3
= 254.238

Secara Grafis

Stasiun R20 R50 R100


Sekura 151.356 186.209 218.776
Tebas 251.189 331.131 398.107
S. Ledo 199.526 288.403 363.078

151.356 + 251.189 + 199.526


R20 =
3
= 200.69
186.209 + 331.131 + 288.403
R50 =
3
= 268.581

218.776 + 398.107 + 363.078


R100 =
3
= 326.654

Dari perhitungan di atas dapat dilihat bahwa hasil perhitungan curah hujan rata – rata seluruh stasiun dengan data
frekuensi curah hujan secara log normal grafis lebih besar dari pada secara log normal analitis. Maka dapat
disimpulkan bahwa curah hujan rata – rata maksimum diambil dari hasil perhitungan curah hujan rata – rata dengan
data log normal grafis.
TEST HOMOGENITED DARI STASIUN YANG ADA

Setelah diadakan perhitungan terhadap analisa frekuensi dan curah hujan rata – rata, selanjutnya dilakukan
test homogenited dengan analisa regional yang bersumber dari data metode log normal. Metode ini digunakan untuk
menghitung frekuensi banjir untuk daerah pengaliran yang tidak terdapat ditempat lain dengan karakteristik iklim dan
kondisi fisik daerah hampir serupa satu sama lain. Dari data curah hujan ke -3 stasiun dengan return periode 100
tahun dengan metode log normal adalah :

Stasiun a b c d e f g
Sekura 10 218.584 84 2.602 6.197 2.55 15.802
Tebas 10 179.078 140.3 1.276 3.039 2.15 6.534
Sanggau Ledo 10 365.052 111.75 3.267 7.781 2.4 18.674
7.145

Dimana :

a. = jumlah tahun pengamatan


b. = jumlah curah hujan dengan periode ulang 100 tahun
c. = harga rata – rata curah hujan harian maximum
d. = b / c
e. = d ( ∑d / 3 )
f. = periode ulang dari harga rata – rata tahunan c
g. = e x f

Ket :
 Untuk harga b di ambil R100 secara analitis dari setiap stasiun
 Untuk mencari harga f, harga rata – rata tersebut ( c ) diplotkan pada grafik
MENGHITUNG DEBIT SUNGAI MAKSIMUM

Panjang sungai L = 49.8 km


L’ = 9/10 x 49.8 = 44.82 km
Selisih ketinggian kontur ( H ) = 172 – 76 = 97 m
Maka

i = H = 97 = 2.164
9/10 . L 44.82
= 0.002164

F = luas daerah pengaliran ( cathment area ) = 63.5 km2

Menghitung harga reduksi


Menurut Imam Subarkah dalam “ Hidrologi Untuk Perencanaan Bangunan “ untuk menghitung harga reduksi dapat
dicari dengan rumus

1970
F = - 3960 + 1720 β
( β - 0.12 )

1970
63.5 = ( β - 0.12 - 3960 + 1720 β
)

1970 + 1720 β ( β - 0.12 )


63.5 + 3960 =
( β - 0.12 )

4023.5 ( β - 0.12 ) = ( 1970 + 1720 + β2 - 206.4 β )

4043.5 β - 4229.9 = 1970 + 1720 β2 - 206.4 β

1720 β2 - 4229.9 β + 2452 = 0

Jadi didapat : a = 1720 ; b = - 4229.9 ; c = 2451.95

b ± √ b2 - 4ac
β12 =
2a
4229.9 ± √ ( 4229.9)2 - 4 ( 1720 ) . (2451.95 )
β12 =
2 ( 1720 )

= 4229.9 ± 1011.256
β12
3440
4229.9 + 1011.256
β1 = = 1.524
3440

4229.9 - 1011.256
β2 = = 0.936 < 1
3440
Jadi nilai β yang dipakai adalah β = 1

Ellips :

 Sumbu panjang = 24 km
 Sumbu pendek = 2/3 x 24 = 16
 Luas ellips ( nf )
= 0.25 x ∏ x sumbu panjang x sumbu pendek
= 0.25 x 3.14 x 24 x 16
= 301.44 km2
Dari tabel hubungan antara nf dan q di dapat :
nf = 288 → q = 3.3
nf = 360 → q = 3.05
dengan cara interfolasi didapat q

3.05 - 3.3
q' =
[ 360 - 288
( 301.44 - 288 )
] + 3.3 = 3.25

Maka untuk nf = 1256.65 didapat q’ = 3.25


Sehingga :

V = 1.31 5
√ α x β x f x q' x ( i )2
= 1.31 [ α x β x f x q' x ( i )2 ]1/5
= 1.31 [ 0.25x1x63.5x3.25x2.16.103 ]
= 0.304

L' 44.82 km 44820 m


T = = = = 147434.21 det = 40.95 jam
V 0.304 m/det 0.304 m/det

Untuk T = 40.95 jam = 2457 menit maka didapat factor reduksi harga q’

q’ . p = 10 %

q’ = 10 % x q’ + q’

= ( 10 % x 3.25 ) + 3.25

= 3.575
Pehitungan debit maksimum :

Qn = α x f x q’ x Rn/200

Qn = 0.52 x 63.5 x 3.575 x Rn/200

= 0.59 Rn

Dengan metode aljabar diperoleh Rn untuk masing – masing periode ulang tertentu :

R20 R50 R100


Log normal grafis
200.69 268.58 326.65

Dimana Qn = 0.59 x Rn

Dari metode aljabar log normal grafis, didapat :

Q20 = 0.59 x R20


= 0.59 x 200.69
= 118

Q50 = 0.59 x R50


= 0.59 x 268.58
= 158

Q100 = 0.59 x R100


= 0.59 x 326.65
= 193
PERHITUNGAN DEBIT MAKSIMUM SUNGAI

DENGAN UNIT HIDROGRAPH

A = ( luas daerah pengaliran / catchment area ) = 63.5 km2

Dari tabel diperoleh

Ct = 1.25

Cp = 0.63

L = 49.8 km

Lc = 6.5 km

Maka

tp = Ct ( Lc x L )0.3
= 1.25 ( 6.5 x 49.8 )0.3
= 7.08 jam

tp
te =
5.5
7.08
=
5.5
= 1.29

Karena Tr di ambil 1 ( tiap 1 jam ), maka te < tr, sehingga harga tp yang diperoleh sudah benar / tidak perlu dikoreksi
maka :

Tp = tp + 0.50 x tr
= 7.08 + 0.50 x 1
= 7.58 jam
27288
= det

cp
qp = 275
tp
= 0.6
275
7.1
= 24.5 m3/jam
Debit maksimum total

25.4
Qp = qp A
1000
25.4
= 24.47 63.5
1000
= 39.47 m3/jam

w = 1000 h A
= 1000 x 25.4 x 63.5
= 1612900

Maka bilangan Alexseyev dapat dihitung, yaitu :

λ = Q Tp
w
= 39.47 x 27288
1612900
= 0.7
Shape unit hydrograph

X t = Tp x X ( jam ) Y=f(X) Q = Qp x Y ( m3/det )


0.1 0.708 0 0
0.2 1.416 0.003 0.118
0.3 2.124 0.03 1.184
0.4 2.832 0.19 7.499
0.5 3.54 0.4 15.788
0.6 4.248 0.61 24.077
0.7 4.956 0.79 31.181
0.8 5.664 0.91 35.918
0.9 6.372 0.98 38.681
1 7.08 1 39.47
1.1 7.788 0.98 38.681
1.2 8.496 0.94 37.102
1.3 9.204 0.88 34.734
1.4 9.912 0.81 31.971
1.5 10.62 0.74 29.208
1.6 11.328 0.66 26.05
1.7 12.036 0.59 23.287
1.8 12.744 0.52 20.524
1.9 13.452 0.46 18.156
2 14.16 0.4 15.788
2.2 15.576 0.3 11.841
2.4 16.992 0.22 8.683
2.6 18.408 0.16 6.315
2.8 19.824 0.12 4.736
3 21.24 0.09 3.552
3.5 24.78 0.04 1.579
4 28.32 0.02 0.789
4.5 31.86 0.01 0.395
5 35.4 0.003 0.118
6 42.48 0.001 0.039
8 56.64 - -
DISTRIBUSI CURAH HUJAN DENGAN BOUREMA

Dari R100 metode analisa regional adalah 333.69 mm. Dengan menggunakan tabel distribusi curah hujan per
jam didapat DRo. Apabila hanya distribusi curah hujan per jam untuk R100 dengan harga yang tidak terdapat di dalam
tabel, maka kita bisa mencari dengan cara interpolasi

Rx - RB
DRo = nB - ( nB - nA )
RA - RB
= 90 - 333.69 - 230
( 90 - 96 )
350 - 320
= 95.18

Jam Hujan (mm) Jam Hujan (mm)


1 95.18 13 12.34
2 40.01 14 12.34
3 29.34 15 10.67
4 23.34 16 10.01
5 20,01 17 11.01
6 18.01 18 11.01
7 17.01 19 11.01
8 16.68 20 9.67
9 13.34 21 9.67
10 13.34 22 9.67
11 12.34 23 8.01
12 12.34 24 -

INFILTRASI

Fp = Fc + ( Fo - Fc ) e -kt
= 1 + ( 166.8465 - 1) 2.781-1.5.1
= 44.62
Jam DRo Infiltrasi Efektif Rain Fall
1 95.18 44.62 50.56
2 40.01 11.66 28.35
3 29.34 3.38 29.96
4 23.34 1.53 21.81
5 20.01 1.12 18.89
6 18.01 1.03 16.98
7 17.01 1.01 16
8 16.68 1 15.68
9 13.34 1 12.34
10 13.34 1 12.34
11 12.34 1 11.34
12 12.34 1 11.34

Jam DRo Infiltrasi Efektif Rain Fall


13 12.34 1 11.34
14 12.34 1 11.34
15 10.67 1 9.67
16 10.67 1 9.67
17 11.01 1 10.01
18 11.01 1 10.01
19 11.01 1 10.01
20 9.67 1 8.67
21 9.67 1 8.67
22 9.67 1 8.67
23 8.01 1 7.01
24 - - -
RENCANA ANALISA HIDROLOGI

PERIODE ULANG 2, 5, 10 TAHUN

Metode Gumbell

Untuk t = 5 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 0.5 0.213 0.045
2 2003 0.43 0.143 0.02
3 2006 0.32 0.033 0.0011
4 2001 0.27 -0.017 0.00029
5 2007 0.26 -0.027 0.00073
6 2010 0.25 -0.037 0.0014
7 2004 0.23 -0.057 0.0032
8 2008 0.22 -0.067 0.0045
9 2005 0.2 -0.087 0.0077
10 2009 0.19 -0.097 0.0094
2.19 0.0094

∑ Xi
Ẋ =
n

√ ∑ (Xi - Ẋ)2
Sx =
n-1

Rr = Ẋ + Sx ( Yt - Yn )
Sn

2.87
Ẋ = = 0.287
10

√ 0.09332
Sx = = 0.102
9

R2 = 0.287 + 0.102 ( 0.3665 - 0.4952 ) = 0.237 mm


0.9496

R5 = 0.287 + 0.102 ( 1.4999 - 0.4952 ) = 0.395 mm


0.9496
0.102
R10 = 0.287 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 0.505 mm
0.9496
Untuk t = 15 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 1.51 0.639 0.408
2 2003 1.29 0.419 0.176
3 2006 0.98 0.109 0.012
4 2001 0.81 -0.061 0.0037
5 2007 0.79 -0.081 0.0066
6 2010 0.75 -0.121 0.015
7 2004 0.69 -0.181 0.033
8 2008 0.68 -0.191 0.036
9 2005 0.62 -0.251 0.063
10 2009 0.59 -0.281 0.079
8.71 0.8323

8.71
Ẋ = = 0.871
10

√ 0.8323
Sx = = 0.304
9

R2 = 0.871 + 0.304 ( 0.3665 - 0.4952 ) = 0.829 mm


0.9496

R5 = 0.871 + 0.304 ( 1.4999 - 0.4952 ) = 1.193 mm


0.9496

0.304
R10 = 0.871 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 1.519 mm
0.9496

Untuk t = 30 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 3.02 1.275 1.626
2 2003 2.58 0.835 0.697
3 2006 1.97 0.225 0.051
4 2001 1.62 -0.126 0.016
5 2007 1.58 -0.165 0.027
6 2010 1.5 -0.245 0.06
7 2004 1.39 -0.355 0.126
8 2008 1.37 -0.375 0.141
9 2005 1.24 -0.505 0.255
10 2009 1.18 -565 0.319
17.45 3.318
17.45
Ẋ = = 1.745
10

√ 3.318
Sx = = 0.607
9

0.607
R2 = 1.745 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 1.663 mm
0.9496

0.607
R5 = 1.745 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 2.387 mm
0.9496

0.607
R10 = 1.745 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 3.039 mm
0.9496

Untuk t = 45 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 4.53 1.909 3.644
2 2003 3.87 1.249 1.56
3 2006 2.96 0.339 0.115
4 2001 2.43 -0.191 0.036
5 2007 2.37 -0.251 0.063
6 2010 2.25 -0.371 0.137
7 2004 2.09 -0.531 0.282
8 2008 2.06 -0.561 0.315
9 2005 1.87 -0.751 0.564
10 2009 1.78 -0.841 0.707
26.21 8.423

26.21
Ẋ = = 2.621
10

√ 8.423
Sx = = 0.967
9

0.967
R2 = 2.621 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 2.489 mm
0.9496

0.967
R5 = 2.621 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 3.644 mm
0.9496

0.967
R10 = 2.621 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 4.683 mm
0.9496
Untuk t = 60

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 6.04 2.544 6.472
2 2003 5.16 1.664 2.769
3 2006 3.95 0.454 0.206
4 2001 3.24 -0.256 0.066
5 2007 3.16 -0.336 0.113
6 2010 3 -0.496 0.246
7 2004 2.79 -0.706 0.498
8 2008 2.74 -0.756 0.572
9 2005 2.49 -1.006 1.012
10 2009 2.37 -1.126 1.268
34.96 13.222

34.96
Ẋ = = 3.496
10

√ 12.222
Sx = = 1.212
9

1.212
R2 = 3.496 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 3.332 mm
0.9496

1.212
R5 = 3.496 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 4.778 mm
0.9496

1.212
R10 = 3.496 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 6.081 mm
0.9496
Untuk t = 75 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 7.55 3.181 10.119
2 2003 6.45 2.081 4.331
3 2006 4.94 0.571 0.326
4 2001 4.06 -0.309 0.095
5 2007 3.95 -0.419 0.176
6 2010 3.75 -0.619 0.383
7 2004 3.48 -0.889 0.79
8 2008 3.43 -0.939 0.882
9 2005 3.12 -0.249 1.56
10 2009 2.96 -0.109 1.985
43.69 20.647
43.69
Ẋ = = 4.369
10

√ 20.647
Sx = = 1.514
9

1.514
R2 = 4.369 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 4.164 mm
0.9496

1.514
R5 = 4.369 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 5.971 mm
0.9496

1.514
R10 = 4.369 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 7.598 mm
0.9496

Untuk t = 90 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 9.06 3.816 14.562
2 2003 7.74 2.496 6.23
3 2006 5.93 0.686 0.471
4 2001 4.87 -0.374 0.139
5 2007 4.74 -0.504 0.254
6 2010 4.5 -0.744 0.554
7 2004 4.18 -1.064 1.132
8 2008 4.12 -1.124 1.263
9 2005 3.74 -1.504 2.262
10 2009 3.56 -1.684 2.836
52.44 29.703

52.44
Ẋ = = 5.244
10

√ 29.703
Sx = = 1.817
9

1.817
R2 = 5.244 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 4.998 mm
0.9496

1.817
R5 = 5.244 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 7.166 mm
0.9496

1.817
R10 = 5.244 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 9.119 mm
0.9496
Untuk t = 135 menit

M Tahun Xi ( Xi - Ẋ ) ( Xi - Ẋ )2
1 2002 13.59 5.719 32.707
2 2003 11.62 3.749 14.055
3 2006 8.9 1.029 1.059
4 2001 7.31 -0.561 0.315
5 2007 7.12 -0.751 0.564
6 2010 6.75 -1.121 1.257
7 2004 6.28 -1.591 2.531
8 2008 6.18 -1.691 2.859
9 2005 5.62 -2.251 5.067
10 2009 5.34 -2.531 6.406
78.71 66.82

78.71
Ẋ = = 7.871
10

√ 66.82
Sx = = 2.725
9

2.725
R2 = 7.871 + ( 0.3665 - 0.4952 ) = 7.502 mm
0.9496

2.725
R5 = 7.871 + ( 1.4999 - 0.4952 ) = 10.754 mm
0.9496

2.725
R10 = 7.871 + ( 2.5203 - 0.4952 ) = 13.682 mm
0.9496
PERENCANAAN DRAINASE

Perhitungan debit rencana dengan metode rasional

QR = 0.278 CxIxA

Perhitungan dimensi saluran

Berdasarkan buku pedoman perencanaan saluran terbuka DPMAPUTL 1972 disarankan menggunakan ketentuan
sebagai berikut :

 Untuk menghindari vegetasi ( V izin minimum 0.60 m/det )


 Hendaknya dipakai saluran penampang hidrolis terbaik ( dengan luas penampang minimum mampu
membawa debit maksimum). Yakni penampang berbentuk trapezium setengah hexagonal dengan :
 Panjang sisi bawah :Y
 Kedalaman : Y’ = ¾ Y
 Tinggi jagaan : F = √ Y’
 Lebar permukaan : T = 4/3 x √ 3 x Y
 Jari – jari hidrolis :R =½Y
 Luas penampang : A = Y² x √ 3

Dengan menggunakan rumus manning

1
V = x R2/3 x S1/2
n

Perhitungan daya tamping debit saluran ( Qs )

Qs = V x A
= V x Y2 x √3

Agar debit rencana yang diakibatkan oleh besarnya intensitas curah hujan ( Qr ) dapat ditampung dalam saluran
secara teknis dan ekonomis serta optimal disyaratkan :

Qs ≥ Qr

Saluran kiri

Panjang saluran = 2550 m

2 nd
tof = [ 3
x 3.28 x Lof x
√ So ]
2 0.013 0.167
tof Aspal = [ 3
x 3.28 x 22.5 x
√ 0.02 ] = 1.287
0.167
2 0.1
tof Bahu = [ 3
x 3.28 x 7.5 x
√ 0.025 ] = 1.478

0.167
2 0.02
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 75 x
√ 0.05 ] = 1.566

2 0.02 0.167
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 12000 x
√ 0.05 ] = 2.488
+
6.819
Maka didapat tof = 6.819 menit

Ldf 2250
tdf = = menit
60 V 60 V

2550
tc = 6.819 + menit
60 V

a
I =
tn

40.0421
I =
t0.0711

QR = 0.278 x I [ CA + CB x AB + CT x AT ]

Qr = 0.278 I [ 0.9(0.00225x2.550)+0.5(0.0.0075x2.550)+0.2(0.075x2.550)+0.2(1.2x0.2.550)]

= 0.278 I 0.71145

= 0.19778 I mᶟ/det

V = 1 x 1 x y2/3
0.025 2
= 0.49121 y2/3

y = ( 2.03579 x V )3/2
Jadi perhitungan daya tampung debit saluran :

V ( m / det ) 0.7 0.8


2250 67.533 59.944
tc = 6.819 +
60 V

40.0421 29.678 29.931


I = 0.0711
t

Qr = 0.10778 I 5.87 5.92

Y = (2.03579)3/2 1.701 2.078

Qs = V x Y2 √3 3.508 5.983
Qr ≤ Qs NO OK OK

Dari perhitungan diatas, maka dimensi saluran kiri adalah

 Panjang sisi bawah Y = 2.078 m


 Kedalaman Y’ = ¾ Y = 1.559 m
 Tinggi jagaan F = √ Y’ = 1.249 m
 Lebar permukaan T = 4/3 √ 3 x Y = 4/3 x √3 x 2.078 = 4.799m

Saluran tengah
Panjang saluran = 2550 m

2 0.013 0.167
tof Aspal = [ 3
x 3.28 x 22.5 x
√ 0.02 ] = 1.287

2 0.13 0.167
tof Aspal = [ 3
x 3.28 x 15 x
√ 0.02 ] = 1.202

2 0.02 0.167
tof Batu = [ 3
x 3.28 x 7.5 x
√ 0.05 ] = 1.478

2 0.1 0.167
tof Batu = [ 3
x 3.28 x 7.5 x
√ 0.025 ] = 1.478

2 0.02 0.167
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 200 x
√ 0.05 ] = 1.845

2 0.02 0.167
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 10 x
√ 0.05 ] = 1.119
+
8.409

Maka didapat tof = 8.409 menit


Ldf 2250
tdf = = menit
60 V 60 V

2550
tc = 8.409 + menit
60 V

40.0421
I =
t0.0711

Qr = 0.278 I [ 0.9(0.025x2.550)+0.5 9(0.0075x2.550)+0.2(0.200x2.550)+0.9(0.0150x2.550)+0.5(0.0075x2.550) +


0.2(0.01x2.550)]
= 0.278 I mᶟ/det

V = 1 x 1 x y2/3
0.025 2
= 0.49121 y2/3

y = ( 2.03579 x V )3/2

Jadi daya tampung debit saluran

V ( m / det ) 0.7 0.8


2250
tc = 8.409 + 67.533 59.944
60 V

40.0421
I = 29.678 29.931
t0.0711

Qr = 0.05902 5.87 5.92

Y = (2.03579)3/2 1.701 2.078

Qs = V x Y2 √3 3.508 5.983
Qr ≤ Qs NO OK OK

Dari perhitungan diatas, maka dimensi dari saluran tengah adalah :

 Panjang sisi bawah Y = 1.350 m


 Kedalaman Y’ = ¾ Y = 1.013 m
 Tinggi jagaan F = √ Y’ = 1.007 m
 Lebar permukaan T = 4/3 √ 3 x Y = 4/3 x √3 x 1.350 = 3.118 m

Saluran kanan
Panjang saluran = 2550 m

2 0.013 0.167
tof Aspal = [ 3
x 3.28 x 15 x
√ 0.02 ] = 1.202

2 0.1 0.167
tof Batu = [ 3
x 3.28 x 7.5 x
√ 0.025 ] = 1.478

2 0.02 0.167
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 1200 x
√ 0.05 ] = 1.657

2 0.02 0.167
tof Tanah = [ 3
x 3.28 x 1200 x
√ 0.05 ] = 2.488
+
6.825

Maka didapat tof = 6.825 menit

Ldf 2250
tdf = = menit
60 V 60 V

2550
tc = 8.409 + menit
60 V

40.0421
I =
t0.0711

Qr = 0.278 I [ 0.9(0.0150x2.550)+0.5(0.0075x2.550)+0.2(0.105x2.550)+0.2(1.200x2.550)]

= 0.278 I 0.70954

= 0.19725 I mᶟ/det

V = 1 x 1 x y2/3
0.025 2
= 0.49121 y2/3

y = ( 2.03579 x V )3/2
Jadi perhitungan daya tampung debit saluran adalah

V ( m / det ) 0.7 0.8


2250
tc = 6.825 61.312 56.244
60 V

40.0421
I = 29.678 30.067
t0.0711

Qr = 0.19725 I + 1,731 7.626 7.663

Y = (2.03579)3/2 2.001 2.317

Qs = V x Y2 √3 5.409 7.997
Qr ≤ Qs NO OK OK

Dari perhitungan diatas, maka dimensi dari saluran kanan adalah :

 Panjang sisi bawah Y = 2.317 m


 Kedalaman Y’ = ¾ Y = 1.738 m
 Tinggi jagaan F = √ Y’ = 1.318 m
 Lebar permukaan T = 4/3 √ 3 x Y = 4/3 x √3 x 2.317 = 5.351 m
PERENCANAAN GORONG – GORONG

Dari propil memanjang diperoleh bahwa debit yang mengalir melalui gorong –gorong tersebut adalah debit saluran

Q = 1.732 mᶟ/det
d = 60 cm
Y = 0.75 x d = 0.75 x 60 = 45 cm
S = 0.03 ( kemiringan gorong – gorong )
N = 0.11 ( bahan beton )

Dari tabel penampang hidrolis didapat besaran :

A = 1/8 ( Ø – sin Ø ) x d²
P = ½Ød
R = ¼ ( 1 – sin Ø/Ø ) d
T = ( sin ½ Ø) d

Y = d/2 ( 1 – cos Ø )
45 = 60/2 ( 1 – cos Ø )
45 = 30 ( 1 – cos Ø )
45 = 30 – 30 cos Ø
Cos Ø = -15/30
Cos Ø = - 0.5
Ø = art tan – 0.5
Ø = 120°

T = ( sin ½ Ø ) d
= ( sin ½ Ø ) 0.6
= 0.51962 m

R = ¼ ( 1 – sin Ø / Ø ) d
= ¼ ( 1 – sin 120 / 120 ) ( 0.6 )
= 0.14892 m

A = 1/8 ( Ø – sin Ø ) d²
= 1/8 ( 120 – sin 120 ) ( 0.6 )²
= 5.36102 m²

Dengan menggunakan rumus manning akan di peroleh :

V = 1.49/n x R⅔ x S½

Q =VxA
= 1.49 / n x R⅔ x S½ x A
= 1.49 / 0.011 x ( 0.14892 )⅔ x ( 0.03 )½ x ( 5.36102 )
= 0.92979 mᶟ/det

Karena Q ≤ Qr maka gorong – gorong dengan pendimesian seperti ini dapat digunakan.

Anda mungkin juga menyukai