KAEDAH KIRA

BAHAGI CEPAT
 KANDUNGAN MODUL

1.0 JAWATANKUASA PELAKSANA

1.1 Raja Hizar bin Raja Sehar ( PPd Manjung)

1.2 Norhaliza binti Hj Mohd Noor (PPD Kinta Utara)
1.3 Halimatul Sa’adiah binti Mohamed Khalil (PPD Kinta Utara)
1.4 Suhaidi bin Nijar (PPD Kinta Selatan)
1.5 Mohamad Fadly bin Mohamad Alias (PPD Kinta Selatan)
1.6 Muhammad Shahabudin bin Talib (PPD Kinta Selatan)
1.7 Meor Shaharol Nizam bin Meor Ahmad (PPD Kuala Kangsar)
1.8 Yusri bin Yahaya (PPD Larut Matang Selama)
1.9 Mohamad Nazri bin Ishak (PPD Hulu Perak)

2.0 PENGENALAN

Kemahiran asas mengira adalah sebagai pelengkap untuk Kemahiran 3M (membaca,menulis

dan mengira). Boleh dikatakan keseluruhan mereka ini paling tinggi penguasaannya hanya
kemahiran operasi tambah dan tolak sahaja. Apabila diperkenalkan kemahiran bahagi
,mereka mengalami masalah penyelesaiannya.

Dalam konteks kanak-kanak lemah daya kognitifnya, ternyata mereka ketinggalan dari
rakan-rakan sedarjahnya terutamanya dalam menyelesaikan operasi bahagi. Namun begitu,
kita sebagai pendidik perlu mengambil daya usaha bagi membantu mereka. Pelbagai kaedah
perlu kita terokai untuk membantu permasalahan ini agar dapat dirungkaikan. Diharapkan
kaedah ini dapat membantu mereka menyelesaikan operasi bahagi lebih cepat dan
meyakinkan
3.0 LATAR BELAKANG

Berdasarkan peratus murid tidak dapat menguasai sifir begitu tinggi. Selain daripada itu
mereka juga tidak faham prosedur menyusun nombor-nombor operasi secara lazim. Gagal
menguasai sifir disebabkan mungkin kerana tidak faham konsep darab, malas hafal sifir atau
tidak ingat sifir.

Perkara penting yang perlu diterapkan atau kemahiran utama yang perlu mereka kuasai
ialah sifir. Mereka perlu menguasai dengan apa cara pun supaya operasi bahagi dapat
diselesaikan dengan sempurna dan cepat.

4.0 OBJEKTIF

Guru-guru dapat menyampaikan pelbagai kaedah yang boleh membantu murid-murid lemah
dalam menyelesaikan operasi bahagi dengan lebih cepat dan menyakinkan. Tidak ingat sifir
tidak lagi menjadi penghalang untuk menyelesaikan operasi bahagi.

5.0 SASARAN

Guru-guru mata pelajaran Matematik sekolah rendah Negeri Perak.

 PENGIRAAN BERTULIS SECARA KREATIF

OPERASI BAHAGI

TEKNIK 1
BAHAGI MENGGUNAKAN KONSEP LUAS

1. Terdapatpelbagaiteknikmengirabahagi. Salah satucara yang

mudahuntukmenjalankanpengiraancepatbagioperasibahagiialahdenganmenggunakancara
yang dipanggilsebagai “KONSEP LUAS”.
2. Berikutdinyatakanlangkahuntukpengiraancaraini.

a. Tentukannombor yang kitagunakansebagainomborpembahagi. Contohnya36 ÷ 6.

Nombor 36ialahnombordibahagimanakalanombor 6ialahpembahagi.
b. Bina kotakjadual yang menegakhingga 6
barisdanmelintanghinggacukupbilangannombor yang hendakdibahagiiaitu 36kotak.
c. Isikan / tulisnombor di dalamkotak-
kotaktersebutmengikuturutannombormenaikdariataskebawahberturutanhinggaselesais
emuanombor yang hendakdibahagi. Contohnya:-

JADUAL A

d. Apabilaselesai, kirajumlahkotak yang

penuhdiisimengikutjumlahnomborpembahagi. BagiJadual A,
 terdapatenamkotakmenegak yang penuhberisidengannilaidigit
nomborpembahagiiaitu 6.
e. Justeru, jawapanbagi36 ÷ 6 = 6

f. Nombor 36dapatdibahagigenapdengannombor 6 keranajawapannyaialah 6.

3. Contohkedua pula ialah28 ÷ 5.

4. Berikutdinyatakanlangkahuntukpengiraancaraini.

a. Tentukannombor yang kitagunakansebagainomborpembahagi.

Contohnya28 ÷
5.Nombor28ialahnombordibahagimanakalanombor5ialahnomborpembahagi.
b. Bina kotakjadual yang menegakhingga 5
barisdanmelintanghinggacukupbilangannombor yang hendakdibahagiiaitu 28
kotak. Di sinisesuaidibina 30 kotakkecilmewakili5x6=30,
iaitunilainomborgandaan6 terhampirdengan 28.
c. Isikan / tulisnombor di dalamkotak-
kotaktersebutmengikuturutannombormenaikdariataskebawahberturutanhinggasele
saisemuanombor yang hendakdibahagi.
 JADUAL B

d. Apabilanombordiisikandalamkotakmengikutgandaannilainomborpembahagisepert
i di Jadual B, makahanya 5 kotakmenegak yang penuhberisinombargandaan 5.
e. Terdapattiganomborberbakidalamkotakmenegak yang keenam.
Justerujawapanbagi28 ÷ 5 = 5 baki 3.
5. Contohketiga pula ialah56 ÷ 7.
6. Teknikpengiraansamadengancontoh 1 dan 2 di atas. ( Gandaan 7 )

1 8 15 22 29 36 43 50
2 9 16 23 30 37 44 51
3 10 17 24 31 38 45 52
4 11 18 25 32 39 46 53
5 12 19 26 33 40 47 54
6 13 20 27 34 41 48 55
7 14 21 28 35 42 49 56
1 2 3 4 5 6 7
8
JADUAL C
Justerujawapanbagi56 ÷ 7 = 8
7. Contohkeempat pula ialah77 ÷ 9.
8. Teknikpengiraansamadengancontoh 1 dan 2 dan 3 di atas. ( Gandaan 9 )

1 10 19 28 37 46 55 64 73
2 11 20 29 38 47 56 65 74
3 12 21 30 39 48 57 66 75
4 13 22 31 40 49 58 67 76
5 14 23 32 41 50 59 68 77
6 15 24 33 42 51 60 69
7 16 25 34 43 52 61 70
8 17 26 35 44 53 62 71
9 18 27 36 45 54 63 72
1 2 3 4 5 6 7
8
JADUAL D

Justerujawapanbagi77÷ 9 = 8 baki 5
 KAEDAH 2 :BAHAGI SECARA BERPALANG

Contoh 1 (TanpaBaki) : 744 ÷ 6 = ____

Rajah 1

Langkah1 : Murid membinapalangsepertiRajah 2 di bawah :

Rajah 2

Langkah2 :Menulisnombordanpembahagi di dalampalangsepertiRajah 3di bawah :

Nota:Jarakansedikitmenulisnombordarigarisan.

Rajah 3
Langkah3 :Jalankan proses mengiradengansifir 6seperti di bawah :

- 6 x 1 = 6 -tuliskan1 di sebelahkirigarisansepertiRajah 4.
- Tolak7 denganjawapan6danbaki1 dibawaturunkebawahditulis di hadapannombor 4
sepertiRajah 5.

Rajah 4
Langkah4 Rajah 5
:Ulang

Langkah 3sehinggaselesaisepertiRajah 6 di bawah:

Rajah 6

Langkah5 :TulisjawapantanpabakisepertiRajah 7

Rajah 7
 Contoh 2 (Berbaki) : 841 ÷ 7 = _______

Rajah 1

Langkah1 : Murid membinapalangsepertiRajah 2 di bawah :

Rajah 2

Langkah2 :Menulisnombordanpembahagi di dalampalangsepertiRajah 3di bawah :

Nota:Jarakansedikitmenulisnombordarigarisan.

Rajah 3

Langkah3 :Jalankan proses mengiradengansifir 7seperti di bawah :

7 x 1 = 7 -tuliskan1 di sebelahkirigarisansepertiRajah 4.

Tolak8denganjawapan7danbaki1 dibawaturunkebawahditulis di hadapan nombor 4

sepertiRajah 5.
 Rajah 5
Rajah 4

Langkah4 :Ulanglangkah 3 sehinggaselesaisepertiRajah 6di bawah :

Rajah 6

Langkah5 :TulisjawapantanpaberbakisepertiRajah 7.

Rajah 7
 TEKNIK 3

KONSEP HALVING (NOMBOR SEPUNYA)

PENGENALAN

Maksudperkataan halve adalah / The meaning of halve is :mengurangkanseparuh,

membelahdua, membahagidua.
SOALAN

48  6 

LANGKAH 1 :

Nombor 48 akandibahagidengan 2 untukmengecilkannomborakandapat 24.

LANGKAH 2 :

Nombor 6 akandibahagidengan 2 untukmengecilkannomborakandapat 3.

LANGKAH 3 :

24 dibahagidengan 3 akanmendapatjawapan 8.

LANGKAH 4 :

48 ÷ 6 = 8 mempunyaijawapan yang setaradengan 24 ÷ 3 = 8

SOALAN

36  9 

LANGKAH 1 :

Nombor 36 akandibahagidengan 3 untukmengecilkannomborakandapat 12.

LANGKAH 2 :

Nombor 9 akandibahagidengan 3 untukmengecilkannomborakandapat 3.

LANGKAH 3 :

12 dibahagidengan 3 akanmendapatjawapan 4.

LANGKAH 4 :

36 ÷ 9 = 4 mempunyaijawapan yang setaradengan 12 ÷ 3 = 4

 TEKNIK 4
BAHAGI SECARA MUDAH DENGAN 1 DIGIT

Contoh1 :TanpaBaki

LangkahPengiraan :
1. Bina Jadualberbentuk T.
2. Gunakansifir 4 sebagaiasasdarab.
3. Mulakanpengiraandengansifir 4 di sebelahkiriJadual T sehinggamendapatjawapan
yang samaatau yang paling hampirdengan 20.
4. (5x4=20), makajawapannyaadalah 5.
5. Untukmengesahkanjawapansamaadaberbakiatautidak, tolakkannombor yang
hendakdibahagi (20) denganhasildarab (5x4=20) di sebelahkananJadual T.
6. Olehitu (20 – 20 = 0), makajawapannyaadalah 5 tanpabaki.
Contoh2 :MelibatkanBaki

LangkahPengiraan :
1. Bina Jadualberbentuk T.
2. Gunakansifir 4 sebagaiasasdarab.
3. Mulakanpengiraandengansifir 4 di sebelahkiriJadual T sehinggamendapatjawapan
yang samaatau yang paling hampirdengan 20.
4. (5x4=20), maka 20 adalahnombor yang terhampirdengannombor 23.
5. Untukmengesahkanjawapansamaadaberbakiatautidak, tolakkannombor yang
hendakdibahagi (23) denganhasildarab (5x4=20) di sebelahkananJadual T.
6. Olehitu (23 – 20 = 3), makajawapannyaadalah 5 berbaki 3.
 TEKNIK 5

TEKNIK NAIK ATAS, CARI KAWAN

1. Bahagidenganmenggunakanteknikiniadalahmenyerupaibentuk lattice.
2. Ianyalebihmudahdaribentuklazimdanlebihmenjimatkantempat.

Contoh :

1453 ÷ 5 =

Langkah1 :

- Buatbentuksepertibentuklazim

51 4 5 3
Langkah 2 :

- Selesaikan 1 ÷ 5 dahulu

0
5 1 4 5 3
0
1
Langkah3 :

- Baki 1 darilajur yang pertamaakandibawanaikkeatasdanmenjadikawankepadanombor

4 menjadikannilainya 14.
- Langkahditeruskansehinggaselesaikesemuaangka

0 2 9 0

5 1 14 4 5 03
0 10 45 0
1 4 0 3 baki
Langkah4 :
- Jawapanadalah 290 baki 3
- Jikamemerlukanjawapandalambentukperpuluhan, titikperpuluhanperludiletakkan di
sebelahangka 0

0 2 9 0 6
5 1 14 45 03 3 0 kawan 3
0 - 10 - 45 - 0 3 0
1 4 0 3 0
- Jawapandalamperpuluhanadalah 290.6
 TEKNIK 6

Pembahagiannombor 2 digit
inidilakukandenganpembahaginyadilakukansecaradarabkreatifbagimendapatkanhasiljawapan.

Contohsoalan:

Berdasarkancontohsoalan di atas yang diberi,

kaedahpembahagiandilakukansecarabiasadenganmenggunakankaedahpembahagiansecarakrea
tif.
Pembahagianinidilaksanakandenganpembahaginyaperludilakukandengankaedahdarabkreatifs
epertiberikut:

Langkah 1:

i. Mula-mulabinajadualpalang T sepertigambarajahdibawah.
ii. Masukkanpembahagi 2 digit padabahagianataspalang T seperti yang
ditunjukkan.

Langkah 2:

i. Masukkannomborbulatsecaraberturutankebawahsepertigambarajah
Langkah 3:

i. Kemudiansifir 5 dan 6 dibinasecarakiraankebawahseperti yang

ditunjukkanpadagambarajah.

Langkah 4:

i. Untukmendapatkanhasildarab yang dibinapadasifir 5 dan 6, perlu di

gabungkansecaramenegakseperti yang ditunjukkanpadagambarajah.
Langkah 5:

i. Hasilnilaigabungan yang diperolehi, makapenggunaanhasilbahagi 2 digit

secarakreatif yang dibinasudahbolehbuatsecarapembahagianbiasa.
ii. Teknikinibolehdiselesaikanseperticontohpembahagian yang ditunjukkan di
bawah.

1148
56 64288
56 
82
56 
268
224 
448
448
 TEKNIK 7

BAHAGI DENGAN SIFIR 9 SECARA KREATIF

KAEDAH 1 : MELIBATKAN BAKI

CONTOH :341 ÷ 9 =

Langkah1 :

Tuliskan 3 sebagaijawapanuntukrumahpuluhiaitu341 ÷ 9 = 3__

Langkah2 :

Untukrumahsa, tambahkan 3 dan 4 menjadi 7 dan 7 ditambahkandengan 1 menjadi 8.

341 = (3+4) (7+1)

Langkah3 :

Tuliskan 7 sebagaijawapanuntukrumahsadan 8 adalahbakikerana 8 tidakbolehdibahagidengan

9. Olehitu, 341 ÷ 9 = 37 baki 8.
KAEDAH 2 : TANPA BAKI

CONTOH :126 ÷ 9 =

Langkah1 :

Tuliskan1sebagaijawapanuntukrumahpuluh

Langkah2 :

Untukrumahsa, tambahkan 1dan2menjadi3dan3ditambahkandengan6menjadi9.

126 = (1+2) (3+6)

Langkah3 :

Tambahkan 1 kepada (1+2) kerana 9 dapatdibahagikandengan 9 danjawapannya 1 tanpabaki.

Olehitu, 126 ÷ 9 = 14
KAEDAH 2 : MELIBATKAN BAKI

CONTOH :128 ÷ 9 =

Langkah1 :

Tuliskan1sebagaijawapanuntukrumahpuluh

Langkah2 :

Untukrumahsa, tambahkan 1dan2menjadi3dan3ditambahkandengan8menjadi11.

128 = (1+2) (3+8)

Langkah3 :

Tambahkan 1 kepada (1+2) kerana 11 dapatdibahagikandengan 9 danjawapannya 1 baki 2

Olehitu, 128 ÷ 9 = 14 baki 2

 TEKNIK 8

BAHAGI DENGAN SIFIR 5 SECARA KREATIF

Langkah 1
Mendarab 2 dengan 5 untuk mendapatkan persepuluh

Langkah 2
Mendarab 2 dengannombor yang hendakdibahagikan.
(menjadikanmendarabmudahdenganangka 2)
atau
Menambahdengannombor yang sama.

2978 X 2 = 5956 atau 2978

5 X 2 = 10 +2978
5956

Langkah 3
Gerakkan satu titik perpuluhan dan dapatkan dalam bentuk perpuluhan (persepuluh)

5 9 5 6 ÷ 10 = 5 9 5. 6
Langkah 4
Untukmendapatkanjawapan, persepuluhtadidibahagikandengan 2

5 9 5 6 ÷ 10 = 5 9 5. 6
= 595 baki 3