ه َِّيثِ ع
ِْد َد
ِ الحْسَام
اق َ
ِن َذ
ِي م و- ٢
ْد
ه ََّ
َحتى وَ
ٍَ أَاحِدو ُل
ُّ َك
و...
Inilah pembagian hadis yang banyak dan setiap bahagian
datang dengan ciri khasnya
ْ
َل َّ ما
اتص َ َ
هوَُْ وَّحِيح
ها الص َو
ََُّل – أ٣
َْل ُ ْ
يع َ
ذ أوَُّيش
َ ََْلم
ه و َُا
ُد إسْن...
Yang pertama hadis sahih yaitu yang sanadnya bersambung
tanpa adanya syadz dan ‘illat
1
ِ
ِهْلِثْ م
َنٌ عِطَابٌ ض
دلَْ
ِ عِيهْو
يرَ - ٤
ِِهْل ََ
نقِ وِهْطَب
ِي ضد ف َم
ٌَ ْت
معُ ...
Yang diriwayatkan dari perawi adil dan dhabit dari yang
semisalnya yang diakui dhabit dan penukilannya
ْ
دتََ ً و
َغ ُر
ْقا ُ طُوف َع
ْر ْ ُ
الم َسَن ْ َ
الح و- ٥
ْ
َت ََ
هر َالص
َّحِيحِ اشْت ه الَ ك َُ
ُال ِج
ر...
Hadis hasan jalan periwayatannya terkenal tetapi para
perawinya tidak seperti hadis sahih
ْ
ُرَص
ُسْنِ ق ْ ِ
الح َة
تب ْ ر
ُْ َن
ما ع ُل
َ ُّ َك
و- ٦
ًْسَاما َ
َ أق
هوَُْ و
ِيفَّع
َ الض
هوَْ ف...
ُر
ْ َث
ك
Setiap hadis yang lebih rendah derajatnya dari hadis hasan
disebut hadis dha’if dan ia banyak jenisnya
ُوع
ُ َر
ْف ْ ِي
الم َّب َ ل
ِلن ِيفُض
ما أََ
و- ٧
ُوع
ُ ْطَق ْ َ
الم هوُ ٍ
ِعَاب
لت ََ
ِ ما و...
Apa yang disandarkan ke Nabi adalah hadis marfu’ dan apa
yang disandarkan ke tabi’in adalah hadis maqtu’
2
ْ
ِنِ مَادِسْنُ اإل َّص
ِل ُتد المَُ
ُسْن ْ َ
الم و- ٨
ََْلم
َى و َفْط َّى الم
ُص َت
ِ حِيهَاو
ر...
ِْن َ
يب
Hadis musnad adalah yang sanadnya bersambung dari para
perawi hingga al-Musthafa tanpa terputus
... ْ َّص
ِل َ ٍ
يت َاو
ِ رُلِ ك ِسَم
ْع ما بََ و- ٩
ْ
ِلَّص
ُت ْ َ
المَى فَف
ْطُص ْه ل
ِلم ُدَُا
إسْن
Hadis yang didengar semua perawi dan bersambung sanadnya
hingga al-Musthafa adalah hadis muttashil
تىََ َص
ْفٍ أ لى وََ
ما عَ ْ ُل
ٌ ق َْمس
لسَل ُ - ١٠
َى
َت ْ ِي
الف َان َْ
نبَهللاِ أ
ما وََُ أْلِث
م...
Katakanlah, hadis musalsal adalah yang mengandung sifat
tertentu seperti: Demi Allâh seorang pemuda mengabarkan
kepadaku
َا
ِمَائ ِ ق
ِيهثنَدََّ
د حََْ ق
ذاكََ
ك- ١١
َا
َسَّم
تبَ ِي َد
ثن ََّ
ن ح َْ
د أَْ
بع َو
َ ْ أ...
Begitu pula: sungguh dia mengabarkan kepadaku sambil
berdiri, atau setelah mengabarkan kepadaku ia tersenyum
3
ْث
ه ََثل
َ ْ َي
ْنِ أو ْ ِي
اثن ْو
مرَ ُ
ِيز َز
ع- ١٢
ْث
ه َل
َثَ ما
َ َْقَو ْو
ِي ف َ ُ
مر هورُْمش
َ ...
Hadis ‘aziz adalah yang perawinya dua atau tiga, dan hadis
masyhur perawinya lebih dari tiga
َم
ْ َر
ْ كَن
ٍ ع َع
َن سَع
ِيد ٌ ك
َنْعَنمعُ - ١٣
يسَم
ْ ٍ َلم
ُ ْ َاوِ ر
ِيهما فَ ٌهمَْ َُ
مب و...
Hadis mu’an’an contohnya: dari Sa’id dari Karam, dan hadis
mubham adalah jika ada perawi yang tidak disebutkan
namanya
... ََله ع َُ
ُال ْ ر
ِج لتََّ
ما ق ُل
َ ُّ َك و- ١٤
ََال
نز َْ
َ دِي ق َّ َ
الذ َاك ُِد
ه ذ َُّض
و
Setiap hadis yang perawinya sedikit disebut hadis ‘ali, dan
berlawanannyanya adalah hadis nazil
ْ
ِن ْح
َابِ م َِلى األَص
ه إَُ
ْت َض
َف ما أَ و- ١٥
ْ
ِنُك ُوف
ٌ ز ْق َ َ
مو هوَْ ْل
ٍ ف َف
ِع ْل
ٍ و َو
ق...
Apa yang disandarkan kepada para shahabat baik ucapan
maupun perbuatan adalah hadis mauquf, mengertilah
َال
... ِ ِحْ ب َّص
ِل يتَ ْما َلم ُل
َ ُّ َك
و- ١٧
َال
ِ ْصُ األَو َط
ِع ْق
منُ ه َُا
ُد إسْن
Setiap hadis yang keadaan sanadnya tidak bersambung
disebut hadis munqathi
ُ م
ُِن
ه ِطُ السَّاقَلْض ُ
والمع - ١٨
ً
دَّلسا
َمُ تىََما أََ و... َِان ْ
اثن
َِان
نوعَ
Hadis mu’dhal adalah bila perawi yang gugur dua, dan hadis
mudallas ada dua macam
َْ
نَأْخِ و َاط
ُ ل
ِلشَّي ْ :ل
االَسْق َْألَو
َُّ ا- ١٩
نَ
َْأْ و
َنِع َُ
ه بْقَو
ْ ف َم
َّن ُل
َ ع ْقين َ ...
Pertama: gurunya gugur dengan penukilan di atasnya
memakai ( ْ
َن َْ
)عdan (ن)أ
5
ْ
ِفيصَ ِْنه َلكُُِط ُ َ ال:َِّان
يسْق َالث و- ٢٠
ْ َر
ِف ْعينَ َِ الِهَا بِمه بََُافْصَ
أو...
Kedua: gurunya tidak gugur tetapi menyifatinya dengan sifat
yang tidak dikenal
لََ ْ ِ
الم ِه
ب ٌ
َة ْ ث
ِق ِيخَا
لف ُ ماََ و- ٢١
َت
ل َ َِان
ِسْم
ق ُ
لوبُْ َ َ
المق ُّ و
َالشَّاذ
ف...
Hadis tsiqah yang menyelisihi jamaah disebut hadis syadz,
dan hadis maqlub ada dua macam, bacalah
ِسْم
ُ ٍ قَاوِرما بَ ٍ
َاول رُداَب
ْ إ- ٢٢
ُ ْنٍ ق
ِسْم َت َاد
ِ ٍ
لم ُ إسْن
لبَْ
َق و...
Pertama: mengganti perawi dengan perawi lain dan kedua:
membalik sanad-matan
َِة
ِقِث ُت
ه ب َد َي
َّْ ما قَ د َر
ُْ َالف و- ٢٣
ِ
يةََاِو
لى رََ
ٍ ع َص
ْر ْ ق
ٍ أو ْع
َم َو
ْ ج أ...
Hadis fard adalah yang periwayatannya diikat dengan satu
perawi tsiqah, banyak, atau terbatas
َا
َفْ خَو
ض أ ُم
ٍُو ٍ غ َِّع
ِلة ما ب ََ
و- ٢٤
َا
ِفُر َْ
د عُ قهم َْ
ُدِنٌ ع ََّ
لل معُ ...
6
Hadis yang cacatnya tersembunyi atau tersamar disebut hadis
mu’allal menurut pengertian ahli hadis
ِْن َ ْ
مت َو
ٍ أَدِلَفِ سَن
ْتُو اخَذ و- ٢٥
ْ ِ ُ َْ َر
َِن
الف ْل
هيَد أ ٌ ع
ِن ِب ْط
مضُ ...
Hadis yang sanad atau matannya berbeda disebut hadis
mudhtharib menurut ahli hadis
ماَ ِِيث
َد ْ ِي
الح ُ فَات َج
در ُ َ
ْالم و- ٢٦
َاة
ِ ُّو
ِ الرَاظ َ
ض أْلفِْبعَ ْ م... ْ
ِن ََ
تتأ
ْ
لتََ َّ
اتص
Hadis mudrajat adalah hadis yang dicampuri sebahagian
lafaz perawi
َِْخ
ه ْ أ
َنِينٍ عَر ُل
ُّ ق َى كَو
ما ر ََ و- ٢٧
َِْخ
ه ْ َ
انت ًّا و
َق ُْ
ه ح ِف َاع
ْر ٌ ف
بج َّم
َّد ُ ...
Setiap hadis yang diriwayatkan oleh perawi segenerasi dari
saudaranya adalah hadis mudabbaj, maka ketahuilah ini
dengan baik
7
... ِْقَّف
متُ ً
َطا
َخً و ٌ َلف
ْظا ِقَّف
مت ُ - ٢٨
ْ َر
ِق ْتُفنا المَْ َك
َر َا ذ
ِيمه فُِدَُّض
و
Hadis yang lafaz (pengucapan) dan khat (tulisan) perawi sama
disebut hadis muttafiq, dan berlawanannya apa yang kami
sebutkan adalah hadis muftariq
َط
... ْ َق ُ الخَط
ِ ف َّق
ِق متُ ٌ
ِف َْ
تلمؤُ - ٢٩
ْ ََ
لط ْ َْش
الغ َاخ
ٌ فِفَل
مخْت
ُ ه َُّض
ُِد و
Hadis mu`talif adalah jika hanya khat nama perawi yang
sama, dan berlawanannyanya adalah hadis mukhtalif, maka
hati-hatilah jangan salah
َاو
ٍ ِ رِه
ب ُْ
د َر ْ ُ
الف َر ْك
ُن ْ َ
الم و- ٣٠
ُ
ِل ْ
يحم َه ال ُ ْد
ُِيل تع َ ... داََ
غ
دا َر
َُّ َّف
الت
Hadis munkar adalah yang perawinya bersendirian dan
keadilannya tidak diakui saat bersendirian
دَر
َْ ْ ِ
انف ِهد بٌَِاحما و ُُ
َ ه ُوكْرمتَ - ٣١
َْ
د َر
َ ك
هوَِْ فِه َع
ْف ِ ُوا
لض َع َج
ْم َأ و...
Hadis matruk adalah yang perawinya satu bersendirian dan
mereka sepakat atas kelemahannya, sehingga ia tertolak
8
ُوع
ُ ْنَصُ الم ََ
لقُخْت
ُ المِبَذ
َالك و- ٣٢
ُوع
ُ ْضَو َذل
ِكَ الم َّب
ِي ف لى النََ ع...
Hadis dusta yang direka-reka dan dibuat-buat atas nama Nabi
itulah hadis maudhu’
ْن
ُِون َك
ِ الم َْ
هرَوَالجْ ك
تتََ
د أََْق و- ٣٣
ُون
ِي ْقَي
ة البَم
َُو
ْظ َ ها
من َُْت سَم...
َّي
Sungguh nazham ini seperti mutiara yang tersimpan dan aku
menamainya Manzhumah al-Baiquniyyah
ْ
تتٍََ أ َْ
بع َرِأَ بْن َّلَث
ِي َ الث ْقَو ف- ٣٤
ْ
َتِمُت
ٍ خْرِخَيْ بَّت
تمَ ها ُْسَا
َم َق أ...
Berisi 34 bagian yang sempurna dan ditutup dengan kebaikan